Genotoxicity of metal ions: Chemical insights

Metal Ions in Life Sciences

Volumn 8, Issue , 2015, Pages 319-373

  Bal, Wojciech ^a,b   Protas, Anna Maria ^a   Kasprzak, Kazimierz S ^c  

^a INSTITUTE OF BIOCHEMISTRY AND BIOPHYSICS   (Poland)

^b CENTRAL INSTITUTE FOR LABOUR PROTECTION NATIONAL RESEARCH INSTITUTE   (Poland)

^c NATIONAL CANCER INSTITUTE   (United States)

Author keywords

Arsenic; Cadmium; Carcinogenesis; Chromium; Genotoxicity; Molecular mechanisms; Nickel

Indexed keywords

DNA; ION; METAL; MUTAGENIC AGENT;

ANIMAL; CHEMISTRY; HUMAN; METABOLISM; REVIEW;

ANIMALS; DNA; HUMANS; IONS; METALS; MUTAGENS;

EID: 79955979638     PISSN: 15590836     EISSN: 20419821     Source Type: Book Series    
DOI: None     Document Type: Article

References (352)

1. B. N. Ames and M. K. Shigenaga, in Molecular Biology of Free Radical Scavenging Systems, Ed. J. Scandalios, Cold Spring Harbor Laboratory Press, Cold Spring Harbor, NY, 1992, pp. 1-22.
2. X. Shi, N. S. Dalal and K. S. Kasprzak, Arch. Biochem. Biophys., 1992, 299, 154-162.
3. X. Shi, N. S. Dalal and K. S. Kasprzak, J. Inorg. Biochem., 1993, 15, 211-225.
4. X. Shi, N. S. Dalal and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 1993, 6, 277-283.
5. F. P. Bossu, E. B. Paniago, D. W. Margerum, S. T. Kirksey and J. L. Kurtz, Inorg. Chem., 1978, 17, 1034-1042.
6. L. J. Marnett, Mutat. Res., 1999, 424, 83-95.
7. R. M. Burger, A. R. Berkowitz, J. Peisach and S. B. Horwitz, J. Biol. Chem., 1980, 255, 11832-11838.
8. R. De Bont and N. van Larebeke, Mutagenesis, 2004, 19, 169-185.
9. K. Randerath, E. Randerath, C. V. Smith and C. Jian, Chem. Res. Toxicol., 1996, 9, 247-254.
10. K. S. Gates, Chem. Res. Toxicol., 2009, 22, 1747-1760.
11. E. Lutsenko and A. S. Bhagwat, Mutat. Res., 1999, 437, 11-20.
12. P. Karran and T. Lindahl, Biochemistry, 1980, 19, 6005-6011.
13. K. S. Gates, T. Nooner and S. Dutta, Chem. Res. Toxicol., 2004, 17, 839-856.
14. X. Lu, J. M. Heilman, P. Blans and J. C. Fishbein, Chem. Res. Toxicol., 2005, 18, 1462-1470.
15. L. A. Loeb and B. D. Preston, Ann. Rev. Genet., 1986, 20, 201-230.
16. W. A. Pryor, Free Radical Biol. Med., 1988, 4, 219-223.
17. A. P. Breen and J. A. Murphy, Free Radical Biol. Med., 1995, 18, 1033-1077.
18. M. Kuwahara, Radiat. Phys. Chem., 1991, 37, 691-704.
19. M. Dizdaroglu, P. Jaruga, M. Birincioglu and H. Rodriguez, Free Radical Biol. Med., 2002, 32, 1102-1115.
20. J. R. Wagner, J. E. van Lier, M. Berger and J. Cadet, J. Am. Chem. Soc., 1994, 116, 2235-2242.
21. P. Cysewski, J. Chem. Soc., Faraday Trans., 1998, 94, 117-125.
22. P. T. Henderson, J. C. Delaney, J. G. Muller, W. L. Neeley, S. R. Tannenbaum, C. J. Burrows and J. M. Essigmann, Biochemistry, 2003, 42, 9257-9262.
23. S. Delaney, W. L. Neeley, J. C. Delaney and J. M. Essigmann, Biochemistry, 2007, 46, 1448-1455.
24. O. Komyushyna and C. J. Burrows, Biochemistry, 2003, 42, 13008-13018.
25. G. K. Schroeder, C. Lad, P. Wyman, N. H. Williams and R. Wolfenden, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 2006, 103, 4052-4055.
26. N. H. Williams, B. Takasaki, M. Wall and J. Chin, Acc. Chem. Res., 1999, 32, 485-493.
27. J. T. Stivers and Y. J. Jiang, Chem. Rev., 2003, 103, 2729-2759.
28. W. K. Pogozelski and T. D. Tullius, Chem. Rev., 1998, 98, 1089-1107.
29. B. Balasubramanian, W. K. Pogozelski and T. D. Tullius, Proc. Natl. Acad. Sci. USA, 1998, 95, 9738-9743.
30. J.-T. Hwang and M. M. Greenberg, J. Am. Chem. Soc., 1999, 121, 4311-4315.
31. J. C. Genereux and J. K. Barton, Chem. Rev., 2010, 110, in press, DOI: 10.1021/ cr900228f.
32. P. Fortini and E. Dogliotti, DNA Repair, 2007, 6, 398-409.
33. T. Ohnishi, E. Mori and A. Takahashi, Mutat. Res., 2009, 669, 8-12.
34. Z. Nagy and E. Soutoglou, Trends Cell Biol., 2009, 19, 617-629.
35. S. Katyal and P. J. McKinnon, Mech. Age. Dev., 2008, 129, 483-491.
36. M. Shrivastav, L. P. De Haro and J. A. Nickoloff, Cell Res., 2008, 18, 134-147.
37. R. P. Sinha and D.-P. Häder, Photochem. Photobiol. Sci., 2002, 1, 225-236.
38. T. Reardon and A. Sancer, Genes Dev., 2003, 17, 2539-2551.
39. V. Mocquet, J. P. Laine, T. Riedl, Z. Yajin, M. Y. Lee and J. M. Egly, EMBO J., 2008, 27, 155-167.
40. Y. Zhu, J. Hu, Y. Hu and W. Liu, Canc. Treat. Rev., 2009, 35, 590-596.
41. C. Desler, C. Johannessen and L. J. Rasmussen, Chem. Biol. Interact., 2009, 177, 212-217.
42. V. Thiviyanathan, A. Somasunderam, D. E. Volk, T. K. Hazra, S. Mitra and D. G. Gorenstein, Biochem. Biophys. Res. Commun., 2008, 366, 752-757.
43. K. C. Cheng, D. S. Cahill, H. Kasai, S. Nishimura and L. A. Loeb, J. Biol. Chem., 1992, 267, 166-172.
44. H. Kamiya, H. Miura, N. Murata-Kamiya, H. Ishikawa, T. Sakaguchi, H. Inoue, T. Sasaki, C. Masutani, F. Hanaoka, S. Nishimura and E. Ohtsuka, Nucl. Acids Res., 1995, 23, 2893-2899.
45. K. S. Kasprzak, in Toxicology of Metals, Ed. L. W. Chang, CRC Lewis Publishers, Boca Raton, 1996, pp. 299-320.
46. M. S. Cooke, M. D. Evans, M. Dizdaroglu and J. Lunec, FASEB J., 2003, 17, 1195-1214.
47. N. Krishnamurthy, X. Zhao, C. J. Burrows and S. S. David, Biochemistry, 2008, 47, 7137-7146.
48. R. K. O. Sigel and H. Sigel, Met. Ions Life Sci., 2007, 2, 109-180.
49. H. Sigel and R. Griesser, Chem. Soc. Rev., 2005, 34, 875-900.
50. M. Shimizu, P. Gruz, H. Kamiya, C. Masutani, Y. Xu, Y. Usui, H. Sugiyama, H. Harashima, F. Hanaoka and T. Nohmi, Biochemistry, 2007, 46, 5515-5522.
51. H. Sigel and B. Song, Met. Ions Biol. Syst., 1996, 32, 135-205.
52. M. Adamczyk, J. Poznański, E. Kopera and W. Bal, FEBS Lett., 2007, 581, 1409-1416.
53. H. Kozzowski, W. Bal, M. Dyba and T. Kowalik-Jankowska, Coord. Chem. Rev., 1999, 184, 319-346.
54. M. Rózga, M. Sokozowska, A. M. Protas and W. Bal, J. Biol. Inorg. Chem., 2007, 12, 913-918.
55. K. Salnikow and A. Zhitkovich, Chem. Res. Toxicol., 2008, 21, 28-44.
56. A. K. Datta, M. Misra, S. L. North and K. S. Kasprzak, Carcinogenesis, 1992, 13, 283-287.
57. K. S. Kasprzak, in Cytotoxic, Mutagenic and Carcinogenic Potential of Heavy Metals Including Metals Related to Human Environment, Ed. N. Hadjiliadis, Vol. 26 of NATO ASI (Ser. 2), Kluwer Academic, Dordrecht, The Netherlands, 1997, pp. 73-92.
58. M. Misra, R. Olinski, M. Dizdaroglu and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 1993, 6, 33-37.
59. J. Anastassopoulou and T. Theophanides, Crit. Rev. Oncol. Hematol., 2002, 42, 79-91.
60. F. E. Rossetto and E. Nieboer, J. Inorg. Biochem., 1994, 54, 167-186.
61. V. A. Sorokin, V. A. Valeev, G. O. Gladchenko, I. V. Sysa, Y. P. Blagoi and I. V. Volchok, J. Inorg. Biochem., 1996, 63, 79-98.
62. E. S. Gelagutashvili, I. V. Mikeladze and N. A. Sapojnikova, J. Inorg. Biochem., 1997, 65, 159-161.
63. R. Drouin, H. Rodriguez, S.-W. Gao, Z. Gebreyes, T. R. O'Connor, G. P. Holmquist and S. A. Akman, Free Radical Biol. Med., 1996, 21, 261-273.
64. K. Yamamoto and S. Kawanishi, J. Biol. Chem., 1989, 264, 15435-15440.
65. K. J. Yarema, J. M. Wilson, S. J. Lippard and J. M. Essigmann, J. Mol. Biol., 1994, 236, 1034-1048.
66. A. Sreedhara and J. A. Cowan, J. Biol. Inorg. Chem., 2001, 6, 337-347.
67. H. Katada and M. Komiyama, ChemBioChem., 2009, 10, 1279-1288.
68. M. A. Camargo, A. Neves, A. J. Bortoluzzi, B. Szpoganicz, A. Martendal, M. Murgu, F. L. Fischer, H. Terenzi and P. C. Severino, Inorg. Chem., 2008, 47, 2919-2921.
69. H. Nicholas and J. Williams, J. Am. Chem. Soc., 2000, 122, 12023-12024.
70. V. Scheller-Krattiger and H. Sigel, Inorg. Chem., 1986, 25, 2628-2634.
71. M. Jeżowska-Bojczuk, P. Kaczmarek, W. Bal and K. S. Kasprzak, J. Inorg. Biochem., 2004, 98, 1770-1777.
72. M. Jeżowska-Bojczuk, P. Kaczmarek, W. Bal and K. S. Kasprzak, J. Inorg. Biochem., 2005, 99, 737-746.
73. Y. Nakabeppu, Mutat. Res., 2001, 477, 59-70.
74. K. Biazkowski, A. Biazkowska and K. S. Kasprzak, Carcinogenesis, 1999, 20, 1621-1624.
75. E. Speina, K. D. Arczewska, D. Gackowski, M. Zielińska, A. Siomek, J. Kowalewski, R. Oliński, B. Tudek and J. T. Kuśmierek, J. Natl. Cancer Inst., 2005, 97, 384-395.
76. M. Laine, K. Ketomäki, P. Poijärvi-Virta and H. Lönnberg, Org. Biomol. Chem., 2009, 7, 2780-2787.
77. D. Kruschel and R. K. O. Sigel, J. Inorg. Biochem., 2008, 102, 2147-2154.
78. Z. Nackerdien, K. S. Kasprzak, G. Rao, B. Halliwell and M. Dizdaroglu, Cancer Res., 1991, 51, 5837-5842.
79. K. S. Kasprzak, Cancer Invest., 1995, 13, 411-430.
80. C. Crean, J. Shao, B. H. Yun, N. E. Geacintov and V. Shafirovich, Chemistry, 2009, 15, 10634-10640.
81. E. R. Stadtman, Annu. Rev. Biochem., 1993, 62, 797-821.
82. W. Bal, M. I. Djuran, D. W. Margerum, E. T. Gray, Jr., M. A. Mazid, R. T. Tom, E. Nieboer and P. J. Sadler, J. Chem. Soc., Chem. Comm., 1994, 1889-1890.
83. N. Cotelle, E. Tremolieres, J. L. Bernier, J. P. Catteau and J. P. Henichart, J. Inorg. Biochem., 1992, 46, 7-15.
84. K. S. Kasprzak and R. M. Bare, Carcinogenesis, 1989, 10, 621-624.
85. R. E. Rodriguez, M. Misra and K. S. Kasprzak, Toxicology, 1990, 63, 45-52.
86. R. E. Rodriguez and K. S. Kasprzak, in Nickel in Human Health: Current Perspectives, Ed. E. Nieboer and J. O. Nriagu, J. Wiley & Sons, New York, 1992, pp. 375-385.
87. Z. Zhong, W. Troll, K. L. Koenig and K. Frenkel, Cancer Res., 1990, 50, 7564-7570.
88. W. E. Achanzar, K. B. Achanzar, J. G. Lewis, M. M. Webber and M. P. Waalkes, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2000, 164, 291-300.
89. P. Joseph, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 238, 272-279.
90. M. Kaczmarek, R. Cachau, I. A. Topol, K. S. Kasprzak, A. Ghio and K. Salnikow, Toxicol. Sci., 2009, 107, 394-403.
91. M. Kaczmarek, O. Timofeeva, A. Karaczyn, A. Malyguine, K. S. Kasprzak and K. Salnikow, Free Rad. Biol. Med., 2007, 42, 1246-1257.
92. K. G. Higinbotham, J. M. Rice, B. A. Diwan, K. S. Kasprzak, C. Reed and A. O. Perantoni, Cancer Res., 1992, 52, 4747-4751.
93. L. K. Tkeshelashvili, T. M. Reid, T. J. McBride and L. A. Loeb, Cancer Res., 1993, 53, 4172-4174.
94. K. A. Johnson, M. L. Mierzwa, S. P. Fink and L. J. Marnett, J. Biol. Chem., 1999, 274, 27112-27118.
95. D. Beyersmann and A. Hartwig, Arch. Toxicol., 2008, 82, 493-512.
96. A. Hartwig and T. Schwerdtle, Tox. Lett., 2002, 127, 47-54.
97. A. Hartwig, Antioxid. Redox Signal., 2001, 3, 625-634.
98. A. Witkiewicz-Kucharczyk and W. Bal, Toxicol. Lett., 2006, 162, 29-42.
99. K. Salnikow, S. Donald, R. Bruick, A. Zhitkovich, J. Phang and K. S. Kasprzak, J. Biol. Chem., 2004, 279, 40337-40344.
100. K. Salnikow and K. S. Kasprzak, Environ. Health Perspect., 2005, 113, 577-584.
101. B. Sedgwick, P. A. Bates, J. Paik, S. C. Jacobs and T. Lindahl, DNA Repair, 2007, 6, 429-442.
102. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 2004, 84, 39-267.
103. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 1993, 58, 41-117.
104. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 1993, 58, 119-237.
105. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 1990, 49, 1-256.
106. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 1990, 49, 257-445.
107. Y. Yuan, G. Marshall, C. Ferreccio, C. Steinmaus, S. Selvin, J. Liaw, M. N. Bates and A. H. Smith, Am. J. Epidemiol., 2007, 166, 1381-1391.
108. Y. Yuan, G. Marshall, C. Ferreccio, C. Steinmaus, J. Liaw, M. Bates and A. H. Smith, Epidemiology, 2010, 21, 103-108.
109. C. Samanic, M. Kogevinas, M. Dosemeci, N. Malats, F. X. Real, M. Garcia-Closas, C. Serra, A. Carrato, R. García-Closas, M. Sala, J. Lloreta, A. Tardón, N. Rothman and D. T. Silverman, Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 2006, 15, 1348-1354.
110. M. E. Parent and J. Siemiatycki, Epidemiol. Rev., 2001, 23, 138-143.
111. G. G. Schwartz and I. M. Reis, Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 2000, 9, 139-145.
112. A. Arita and M. Costa, Metallomics, 2009, 1, 222-228.
113. T. Yoshida, H. Yamauchi and G. Fan Sun, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2004, 198, 243-252.
114. C. H. Chou and C. T. De Rosa, Int. J. Hyg. Environ. Health, 2003, 206, 381-386.
115. V. Bencko, J. Rames, E. Fabiánová, J. Pesek and M. Jakubis, Environ. Geo-chem. Health, 2009, 31(suppl. 1), 239-243.
116. T. Halatek, H. Sinczuk-Walczak, S. Rabieh and W. Wasowicz, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 239, 193-199.
117. W. R. Cullen and K. J. Reimer, Chem. Rev., 1989, 89, 713-764.
118. D. E. Carter, H. V. Aposhian and A. J. Gandolfi, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2003, 193, 309-334.
119. A. D. Kligerman, C. L. Doerr, A. H. Tennant, K. Harrington-Brock, J. W. Allen, E. Winkfield, P. Poorman-Allen, B. Kundu, K. Funasaka, B. C. Roop, M. J. Mass and D. M. DeMarini, Environ. Mol. Mutagen., 2003, 42, 192-205.
120. H. V. Aposhian and M. M. Aposhian, Chem. Res. Toxicol., 2006, 19, 1-15.
121. K. Piatek, T. Schwerdtle, A. Hartwig and W. Bal, Chem. Res. Toxicol., 2008, 21, 600-606.
122. S. Nesnow, B. C. Roop, G. Lambert, M. Kadiiska, R. P. Mason, W. R. Cullen and M. J. Mass, Chem. Res. Toxicol., 2002, 15, 1627-1634.
123. A. Schoen, B. Beck, R. Sharma and E. Dube, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2004, 198, 253-267.
124. C. Soriano, A. Creus and R. Marcos, Mutat. Res., 2008, 646, 1-7.
125. K. T. Kitchin and R. Conolly, Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 327-335.
126. M. A. Partridge, S. X. L. Huang, E. Hernandez-Rosa, M. M. Davidson and T. K. Hei, Cancer Res., 2007, 67, 5239-5247.
127. T. Ochi, K. Kita, T. Suzuki, A. Rumpler, W. Goessler and K. A. Francesconi, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2008, 228, 59-67.
128. C. B. Klein, J. Leszczynska, C. Hickey and T. G. Rossman, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2007, 222, 289-297.
129. T. G. Rossman, A. N. Uddin and F. J. Burns, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2004, 198, 394-404.
130. A. Hartmann and G. Speit, Environ. Mol. Mutagen., 1996, 27, 98-104.
131. D. T. Bau, J. R. Gurr and K. Y. Jan, Carcinogenesis, 2001, 22, 709-716.
132. H. P. Tran, A. S. Prakash, R. Barnard, B. Chiswell and J. C. Ng, Toxicol. Lett., 2002, 133, 59-67.
133. T. Schwerdtle, I. Walter and A. Hartwig, DNA Repair (Amst.), 2003, 2, 1449-1463.
134. H. Danaee, H. H. Nelson, H. Liber, J. B. Little and K. T. Kelsey, Mutagenesis, 2004, 19, 143-148.
135. A. S. Andrew, J. L. Burgess, M. M. Meza, E. Demindenko, M. G. Waugh, J. W. Hamilton and M. R. Karagas, Environ. Health Perspect., 2006, 114, 1193-1198.
136. I. Walter, T. Schwerdtle, C. Thuy, J. L. Parsons, G. L. Dianov and A. Hartwig, DNA Repair (Amst.), 2007, 6, 61-70.
137. E. V. Komissarova and T. G. Rossman, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2010, in press, DOI: 10.1016/j.taap.2009.12.014.
138. L. Leu and L. Mohassel, Am. J. Health Syst. Pharm., 2009, 66, 1913-1918.
139. V. Charoensuk, W. P. Gati, M. Weinfeld and X. C. Le, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 239, 64-70.
140. S. André, H. Métivier, G. Lantenois, M. Boyer, D. Nolibé and R. Masse, Hum. Toxicol., 1987, 6, 233-240.
141. G. A. Day, M. D. Hoover, A. B. Stefaniak, R. M. Dickerson, E. J. Peterson, N. A. Esmen and R. C. Scripsick, Exp. Lung Res., 2005, 31, 341-360.
142. D. N. Skilleter, Toxicol. Environ. Chem., 1984, 7, 213-228.
143. D. A. Rozmanov, Y. V. Sidorov and K. A. Burkov, J. Sol. Chem., 2005, 34, 1081-1090.
144. T. Gordon and D. Browser, Mutat. Res, 2003, 533, 99-105.
145. J. Taylor-McCabe, Z. Wang, N. N. Sauer and B. L. Marrone, Proteomics, 2006, 6, 1663-1675.
146. A. L. Brooks, W. C. Griffith, N. F. Johnson, G. L. Finch and R. G. Cuddihy, Radiat. Res., 1989, 120, 494-507.
147. P. Joseph, T. Muchnok and T. M. Ong, Mol. Carcinog., 2001, 32, 28-35.
148. M. A. Fahmy, N. H. A. Hassan, A. A. Farghaly and E. E. S. Hassan, Mutat. Res., 2008, 652, 103-111.
149. E. Kellen, M. Zeegers, E. D. Hond and F. Buntinx, Cancer Detect. Prev., 2007, 31, 77-82.
150. M. P. Waalkes, Mutat. Res., 2003, 533, 107-120.
151. C. Samanic, M. Kogevinas, M. Dosemeci, N. Malats, F. X. Real, M. Garcia-Closas, C. Serra, A. Carrato, R. García-Closas, M. Sala, J. Lloreta, A. Tardón, N. Rothman and D. T. Silverman, Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 2006, 15, 1348-1354.
152. T. Schwerdtle, F. Ebert, C. Thuy, C. Richter, L. H. F. Mullenders and A. Hartwig, Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 432-442.
153. Y. Li, Y.-L. Xia, Y. Jiang and X.-P. Yan, Electrophoresis, 2008, 29, 1173-1179.
154. M. V. Mikhailova, N. A. Littlefield, B. S. Hass, L. A. Poirier and M. W. Chou, Cancer Lett., 1997, 115, 141-148.
155. J. Liu, W. Qu and M. B. Kadiiska, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 238, 209-214.
156. G. Bertin and D. Averbeck, Biochimie, 2006, 88, 1549-1559.
157. C. D. Klaassen, J. Liu and B. A. Diwan, Toxicol. Appl. Pharmacol., 2009, 238, 215-220.
158. W. E. Achanzar, M. M. Webber and M. P. Waalkes, Prostate, 2002, 52, 236-244.
159. J. J. Mukherjee, S. K. Gupta and S. Kumar, Chem.-Biol. Interact., 2008, 172, 72-80.
160. H. Dally and A. Hartwig, Carcinogenesis, 1997, 18, 1021-1026.
161. T. Fatur, M. Tusek, I. Falnoga, J. Scancar, T. T. Lach and M. Filipic, Mutat. Res., 2003, 529, 109-116.
162. R. D. Watkin, T. Nawrot, R. J. Potts and B. A. Hart, Toxicology, 2003, 184, 157-178.
163. A. Hartwig, M. Asmuss, H. Blessing, S. Hoffmann, G. Jahnke, S. Khandelwal, A. Pelzer and A. Burkle, Food Chem. Toxicol., 2002, 40, 1179-1184.
164. M. Asmuss, L. H. F. Mullenders, A. Elker and A. Hartwig, Carcinogenesis, 2000, 21, 2097-2104.
165. A. Lutzen, S. E. Liberti and L. J. Rasmussen, Biochem. Biophys. Res. Commun., 2004, 321, 21-25.
166. A. B. Clark and T. A. Kunkel, J. Biol. Chem., 2004, 279, 53903-53906.
167. J. B. Vincent, Proc. Nutr. Soc., 2004, 63, 41-47.
168. Y. Ishikawa, K. Nakagawa, Y. Satoh, T. Kitagawa, H. Sugano, T. Hirano and E. Tsuchiya, Br. J. Cancer, 1994, 70, 160-166.
169. B. D. Kerger, B. L. Finley, G. E. Corbett, D. G. Dodge and D. J. Paustenbach, J. Tox. Environ. Health., 1997, 50, 67-95.
170. S. De Flora, M. Iltcheva and R. M. Baransky, Mutat. Res., 2006, 610, 38-47.
171. A. Zhitkovich, Chem. Res. Toxicol., 2005, 18, 3-11.
172. J. Alexander and J. Aaseth, Analyst, 1995, 120, 931-933.
173. De Flora, M. Bagnasco, D. Serra and P. Zanacchi, Mutat. Res., 1990, 238, 99-172.
174. D. M. Stearns and K. E. Wetterhahn, in Cytotoxic, Mutagenic and Carcinogenic Potential of Heavy Metals Including Metals Related to Human Environment, Ed. N. Hadjiliadis, Vol. 26 of NATO ASI (Ser. 2), Kluwer Academic, Dordrecht, The Netherlands, 1997, pp. 107-121.
175. K. D. Sugden and D. M. Stearns, J. Environ. Pathol. Toxicol. Oncol., 2000, 19, 215-230.
176. K. S. Kasprzak and G. S. Buzard, in Molecular Biology and Toxicology of Metals, Ed. J. Koropatnick and R. Zalups, Taylor & Francis, London, UK, 2000, pp. 477-527.
177. K. M. Borges, J. S. Boswell, R. H. Liebross and K. E. Wetterhahn, Carcinogenesis, 1991, 12, 551-561.
178. D. M. Stearns and K. E. Wetterhahn, Chem. Res. Toxicol., 1994, 7, 219-230.
179. R. Codd and P. A. Lay, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 881-892.
180. R. N. Bose, S. Moghaddas and E. Gelerinter, Inorg. Chem., 1992, 31, 1987-1994.
181. P. A. Lay and A. Levina, J. Am. Chem. Soc., 1998, 120, 6704-6714.
182. D. M. L. Goodgame and M. A. Joy, Inorg. Chim. Acta, 1987, 135, 115-118.
183. A. Levina, L. Zhang and P. A. Lay, Inorg. Chim., 2003, 42, 767-784.
184. W. Bal and K. S. Kasprzak, Toxicol. Lett., 2002, 127, 55-62.
185. C. T. Dillon, P. A. Lay, A. M. Bonin, M. Cholewa and G. J. F. Legge, Chem. Res. Toxicol., 2000, 13, 742-748.
186. A. M. Standeven and K. E. Wetterhahn, Carcinogenesis, 1992, 13, 1319-1324.
187. G. Quievryn, J. Messer and A. Zhitkovich, Biochemistry, 2002, 41, 3156-3167.
188. M. Reynolds, L. Stoddard, I. Bespalov and A. Zhitkovich, Nucleic Acids Res., 2007, 35, 465-476.
189. P. G. Slade, M. K. Hailer, B. D. Martin and K. D. Sugden, Chem. Res. Toxicol., 2005, 18, 1140-1149.
190. J. N. Gremaud, B. D. Martin and K. D. Sugden, Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 379-385.
191. P. Hunt and H. L. Friedman, Prog. Inorg. Chem., 1983, 30, 359-387.
192. A. Zhitkovich, V. Voitkun and M. Costa, Carcinogenesis, 1995, 16, 907-913.
193. G. Quievryn, E. Peterson, J. Messer and A. Zhitkovich, Biochemistry, 2003, 42, 1062-1070.
194. V. Voitkun, A. Zhitkovich and M. Costa, Nucleic Acids Res., 1998, 26, 2024-2030.
195. A. Zhitkovich, Y. Song, G. Quievryn and V. Voitkun, Biochemistry, 2001, 40, 549-560.
196. S. A. Blankert, V. H. Coryell, B. T. Picard, K. K. Wolf, R. E. Lomas and D. M. Stearns, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 847-854.
197. A. Macfie, E. Hagan and A. Zhitkovich, Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 341-347.
198. A. Zhitkovich, V. Voitkun and M. Costa, Biochemistry, 1996, 35, 7275-7282.
199. A. Kre(el and W. Bal, Acta Biochim. Polon., 1999, 46, 567-580.
200. H. A. Tajmir-Riahi, J. Inorg. Biochem., 1991, 42, 47-55.
201. A. Krężel, W. Szczepanik, M. Sokozowska, M. Jeżowska-Bojczuk and W. Bal, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 855-864.
202. A. Levina, H. H. Harris and P. A. Lay, J. Am. Chem. Soc., 2007, 129, 1065-1075.
203. A. L. Holmes, S. S. Wise and J. P. Wise, Sr., Indian J. Med. Res., 2008, 128, 353-372.
204. R. S. Luippold, K. A. Mundt, R. P. Austin, E. Liebig, J. Panko, C. Crump, K. Crump and D. Proctor, Occup. Environ. Med., 2003, 60, 451-457.
205. S. S. Wise, A. L. Holmes, Q. Qin, H. Xie, S. P. Katsifis, W. D. Thompson and J. P. Wise, Sr., Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 365-372.
206. A. L. Holmes, S. S. C. Pelsue, A. Aboueissa, W. Lingle, J. Salisbury, J. Gallagher and J. P. Wise, Sr., Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 386-395.
207. E. Denkhaus and K. Salnikow, Crit. Rev. Oncol. Hematol., 2002, 42, 35-56.
208. K. S. Kasprzak, F. W. Sunderman, Jr. and K. Salnikow, Mutat. Res., 2003, 533, 67-97.
209. J. K. Dunnick, M. R. Elwell, A. E. Radovsky, J. M. Benson, F. F. Hahn, K. J. Nikula, E. B. Barr and C. H. Hobbs, Cancer Res., 1995, 55, 5251-5256.
210. M. Costa and H. H. Mollenhauer, Science, 1980, 209, 515-517.
211. M. Costa, J. Simmons-Hansen, C. W. Bedrossian, J. Bonura and R. M. Caprioli, Cancer Res., 1981, 41, 2868-2876.
212. R. M. Evans, P. J. Davies and M. Costa, Cancer Res., 1982, 42, 2729-2735.
213. M. Horie, K. Nishio, K. Fujita, H. Kato, A. Nakamura, S. Kinugasa, S. Endoh, A. Miyauchi, K. Yamamoto, H. Murayama, E. Niki, H. Iwahashi, Y. Yoshida and J. Nakanishi, Chem. Res. Toxicol., 2009, 22, 1415-1426.
214. G. G. Fletcher, F. E. Rosetto, J. D. Turnbull and E. Nieboer, Environ. Health Perspect., 1994, 102(suppl. 3), 69-79.
215. A. Longstaff, A. I. T. Walker and R. Jackh, in Nickel in the Human Environment, Ed. F. W. Sunderman, IARC Scientific Publications, Vol. 53, Lyon, 1984, pp. 235-244.
216. L. C. Harty, D. G. Guinee, Jr., W. D. Travis, W. P. Bennett, J. Jett, T. V. Coby, H. Tazelaar, V. Trastek, P. Pairolero, L. A. Liotta, C. C. Harris and N. E. Caporaso, Cancer Epidemiol. Biomark. Prev., 1996, 5, 997-1003.
217. F. Golebiowski and K. S. Kasprzak, Mol. Cell. Biochem., 2005, 279, 133-139.
218. A. A. Karaczyn, F. Golebiowski and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 2005, 18, 1934-1942.
219. A. A. Karaczyn, F. Golebiowski and K. S. Kasprzak, Exp. Cell. Res., 2006, 312, 3252-3259.
220. L. Broday, W. Peng, M. H. Kuo, K. Salnikow, M. Zoroddu and M. Costa, Cancer Res., 2000, 60, 238-241.
221. H. Chen, Q. Ke, T. Kluz, Y. Yan and M. Costa, Mol. Cell. Biol., 2006, 26, 3728-3737.
222. Q. Ke, T. Davidson, H. Chen, T. Kluz and M. Costa, Carcinogenesis, 2006, 27, 1481-1488.
223. A. A. Karaczyn, W. Bal, S. L. North, R. M. Bare, V. M. Hoang, R. J. Fisher and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 1555-1559.
224. A. A. Karaczyn, F. Golebiowski and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 2005, 18, 1934-1942.
225. A. A. Karaczyn, R. Y. S. Cheng, G. S. Buzard, J. Hartley, D. Esposito and K. S. Kasprzak, Ann. Clin. Lab. Sci., 2009, 39, 251-262.
226. W. Li, Y. Zhao and I. N. Chou, Toxicology, 1993, 77, 65-79.
227. S. Lynn, F. H. Yew, J.-W. Hwang, M.-J. Tseng and K. Y. Jan, Carcinogenesis, 1994, 15, 2811-2816.
228. W. Li, Y. Zhao and I. N. Chou, Toxicol. Appl. Pharmacol., 1996, 136, 101-111.
229. K. Salnikow, M. Gao, V. Voitkun, X. Huang and M. Costa, Cancer Res., 1994, 54, 6407-6412.
230. K. Salnikow, T. Davidson, Q. Zhang, L. C. Chen, W. Su and M. Costa, Cancer Res., 2003, 63, 3524-3530.
231. M. Kaczmarek, R. E. Cachau, I. A. Topol, K. S. Kasprzak, A. Ghio and K. Salnikow, Toxicol Sci., 2009, 107, 394-403.
232. A. Hartwig, L. H. F. Mullenders, R. Schlepegrell, U. Kasten and D. Beyersmann, Cancer Res., 1994, 54, 4045-4051.
233. F. Iwitzki, R. Schlepegrell, U. Eichhorn, B. Kaina, D. Beyersmann and A. Hartwig, Arch. Toxicol., 1998, 72, 681-689.
234. T. Schwerdtle, A. Seidel and A. Hartwig, Carcinogenesis, 2002, 23, 47-53.
235. M. Asmuss, L. H. F. Mullenders, A. Elker and A. Hartwig, Carcinogenesis, 2000, 21, 2097-2104.
236. R. E. Rodriguez, M. Misra, B. A. Diwan, C. W. Riggs and K. S. Kasprzak, Toxicology, 1996, 107, 131-140.
237. W. Bal, J. Lukszo, K. Biazkowski and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 1998, 11, 1014-1023.
238. W. Bal, R. Liang, J. Lukszo, S.-H. Lee, M. Dizdaroglu and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 2000, 13, 616-624.
239. W. Bal, M. Jeżowska-Bojczuk, J. Lukszo and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 1995, 8, 683-692.
240. W. Bal, J. Lukszo and K. S. Kasprzak, Chem. Res. Toxicol., 1996, 9, 435-440.
241. W. Bal, V. Karantza, E. N. Moudrianakis and K. S. Kasprzak, Arch. Biochem. Biophys., 1999, 364, 161-166.
242. A. Krężel, W. Szczepanik, M. Sokozowska, M. Jeżowska-Bojczuk and W. Bal, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 855-864.
243. K. S. Kasprzak, J. M. Ward, L. A. Poirier, D. A. Reichardt, A. C. Denn III and C. W. Reynolds, Carcinogenesis, 1987, 8, 1005-1011.
244. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 2006, 86, 39-155.
245. D. Lison, M. De Boeck, V. Verougstraete and M. Kirsch-Volders, Occup. Environ. Med., 2001, 58, 619-625.
246. G. S. Kang, Q. Li, H. Chen and M. Costa, Mutat. Res., 2006, 610, 48-55.
247. Q. Li, Q. Ke and M. Costa, Carcinogenesis, 2009, 30, 1243-1251.
248. M. Asmuss, L. H. Mullenders, A. Eker and A. Hartwig, Carcinogenesis, 2000, 21, 2097-2104.
249. E. Kopera, T. Schwerdtle, A. Hartwig and W. Bal, Chem. Res. Toxicol., 2004, 17, 1452-1458.
250. K. S. Kasprzak, T. H. Zastawny, S. L. North, C. W. Riggs, B. A. Diwan, J. M. Rice and M. Dizdaroglu, Chem. Res. Toxicol., 1994, 7, 329-335.
251. M. Valko, C. J. Rhodes, J. Moncol, M. Izakovic and M. Mazur, Chem. Biol. Interact., 2006, 160, 1-40.
252. S. Kawanishi, S. Inoue and K. Yamamoto, Environ. Health. Perspect., 1994, 102(suppl. 3), 17-20.
253. B. Kräutler, Biochem. Soc. Trans., 2005, 33, 806-810.
254. E. K. Silbergeld, M. Waalkes and J. M. Rice, Am. J. Ind. Med., 2000, 38, 316-323.
255. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 2006, 87, 39-468.
256. D. Seyferth, Organometallics, 2003, 22, 5154-5178.
257. E. Dynerowicz-Bal, R. Andrzejak, J. Antonowicz-Juchniewicz, M. Siewiński, E. Sujak and B. Smyk, Med. Pr., 2005, 56, 347-361.
258. J. Palus, K. Rydzynski, E. Dziubaltowska, K. Wyszynska, A. T. Natarajan and R. Nilsson, Mutat. Res., 2003, 540, 19-28.
259. K. S. Kasprzak, K. L. Hoover and L. A. Poirier, Carcinogenesis, 1985, 6, 279-282.
260. M. P. Waalkes, B. A. Diwan, J. M. Ward, D. E. Devor and R. A. Goyer, Cancer Res., 1995, 55, 5265-5271.
261. J. L. Yang, L. C. Wang, C. Y. Chang and T. Y. Liu, Environ. Mol. Mutagen., 1999, 33, 194-201.
262. J. Gastaldo, M. Viau, Z. Bencokova, A. Joubert, A.-M. Charvet, J. Balosso and N. Foray, Toxicol. Lett., 2007, 173, 201-214.
263. A. Hartwig, R. Schlepegrell and D. Beyersmann, Mutat. Res., 1990, 241, 75-82.
264. N. K. Roy and T. G. Rossman, Mutat. Res., 1992, 298, 97-103.
265. M. E. Ariza and M. V. Williams, Environ. Mol. Mutagen., 1996, 27, 30-33.
266. C.-Y. Wang, Y.-W. Lin and J.-L. Yang, Toxicology, 2008, 250, 55-61.
267. J. S. Magyar, T. C. Weng, C. M. Stern, D. F. Dye, B. W. Rous, J. C. Payne, B. M. Bridgewater, A. Mijovilovich, G. Parkin, J. M. Zaleski, J. E. Penner-Hahn and H. A. Godwin, J. Am. Chem. Soc., 2005, 127, 9495-9505.
268. B. Quintanilla-Vega, D. Hoover, W. Bal, E. K. Silbergeld, M. P. Waalkes and L. Anderson, Am. J. Ind. Med., 2000, 38, 324-329.
269. B. Quintanilla-Vega, D. Hoover, W. Bal, E. K. Silbergeld, M. P. Waalkes and L. Anderson, Chem. Res. Toxicol., 2000, 13, 594-600.
270. A. Bleise, P. R. Danesi and W. Burkart, J. Environ. Radioact., 2003, 64, 93-112.
271. A. C. Miller and D. McClain, Rev. Environ. Health, 2007, 22, 75-89.
272. M. A. McDiarmid, S. M. Engelhardt, M. Oliver, P. Gucer, P. D. Wilson, R. Kane, A. Cernich, B. Kaup, L. Anderson, D. Hoover, L. Brown, R. Albertini, R. Gudi, D. Jacobson-Kram and K. S. Squibb, Health Phys., 2007, 93, 60-73.
273. M. Monleau, M. De Méo, F. Paquet, V. Chazel, G. Duménil and M. Donna-dieu-Claraz, Toxicol. Sci., 2006, 89, 287-295.
274. Y. Hao, R. Li, Y. Leng, J. Ren, J. Liu, G. Ai G, H. Xu, Y. Su and T. Cheng, J. Radiat. Res. (Tokyo), 2009, 50, 521-528.
275. C. Darolles, D. Broggio, A. Feugier, S. Frelon, I. Dublineau, M. De Meo and F. Petitot, Toxicol. Lett., 2010, in press, DOI: 10.1016/j.toxlet.2009.11.009.
276. H. Xie, C. LaCerte, W. D. Thompson and J. P. Wise, Sr., Chem. Res. Toxicol., 2010, 23, 373-378.
277. M. Yazzie, S. L. Gamble, E. R. Civitello and D. M. Stearns, Chem. Res. Toxicol., 2003, 16, 524-530.
278. V. S. Smirnova, S. V. Gudkov, I. N. Shtarkman, A. V. Chernikov and V. I. Bruskov, Biofizika, 2005, 50, 456-463.
279. A. C. Miller, M. Stewart, K. Brooks, L. Shi and N. Page, J. Inorg. Biochem., 2002, 91, 246-252.
280. C. A. Rabik and M. E. Dolan, Cancer Treatment Rev., 2007, 33, 9-23.
281. S. Chijiwa, C. Masutani, F. Hanaoka, S. Iwai and I. Kuraoka, Carcinogenesis, 2010, in press.
282. F. T. Unger, H. A. Klasen, G. Tchartchian, R. L. de Wilde and I. Witte, BMC Cancer, 2009, 9, 359, DOI:10.1186/1471-2407-9-359.
283. J. M. Kaldor, N. E. Day and K. Hemminki, Eur. J. Cancer Clin. Oncol., 1988, 24, 703-711.
284. M. Satoh, Y. Kondo, M. Mita, I. Nakagawa, A. Naganuma and N. Imura, Cancer Res., 1993, 53, 4767-4768.
285. L. Migliore, G. Frenzilli, C. Nesti, S. Fortaner and E. Sabbioni, Mutagenesis, 2002, 17, 411-417.
286. S. C. Lim, J. E. Choi, H. S. Kang and H. Si, Int. J. Cancer, 2010, 126, 1582-1595.
287. P. K. Eagon, A. G. Teepe, M. S. Elm, S. D. Tadic, M. J. Epley, B. E. Beiler, H. Shinozuka and K. N. Rao, Carcinogenesis, 1999, 20, 1091-1096.
288. S. Choudhury, R. Zhang, K. Frenkel, T. Kawamori, F.-L. Chung and R. Roy, Cancer Res., 2003, 63, 7704-7707.
289. U. Giri, M. Iqbal and M. Athar, Int. J. Oncol., 1999, 14, 799-806.
290. L. Jiang, Y. Zhong, S. Akatsuka, Y. T. Liu, K. K. Dutta, W. H. Lee, J. Onuki, K. Masumura, T. Nohmi and S. Toyokuni, Cancer Sci., 2006, 97, 1159-1167.
291. L. K. Tkeshelashvili, T. J. McBride, K. Spence and L. A. Loeb, J. Biol. Chem., 1991, 266, 6401-6406.
292. H. Rodriguez, G. P. Holmquist, R. D'Agostino, Jr., J. Keller and S. A. Akman, Cancer Res., 1997, 57, 2394-2403.
293. J. R. Landolph, in Interrelations Between Free Radicals and Metal Ions in Life Processes, Vol. 36 of Metal Ions in Biological Systems, Ed. A. Sigel, H. Sigel, Marcel Dekker, New York, 1999, pp. 445-483.
294. L. J. Kennedy, K. Moore, Jr., J. L. Caulfield, S. R. Tannenbaum and P. C. Dedon, Chem. Res. Toxicol., 1997, 10, 386-392.
295. M. Mylonas, G. Malandrinos, J. Plakatouras, N. Hadjiliadis, K. S. Kasprzak, A. Krezel and W. Bal, Chem. Res. Toxicol., 2001, 14, 1177-1183.
296. K. C. Galbreath, R. L. Schulz, D. L. Toman, C. M. Nyberg, F. E. Huggins, G. P. Huffman and E. J. Zillioux, J. Air Waste Manag. Assoc., 2005, 55, 309-318.
297. U. P. Kodavanti, R. Hauser, D. C. Christiani, Z. H. Meng, J. McGee, A. Ledbetter, J. Richards and D. L. Cost, Toxicol. Sci., 1998, 43, 204-212.
298. A. K. Prahalad, J. M. Soukup, J. Inmon, R. Willis, A. J. Ghio, S. Becker and J. E. Gallagher, Toxicol. Appl. Pharmacol., 1999, 158, 81-91.
299. A. K. Prahalad, J. Inmon, A. J. Ghio and J. E. Gallagher, Chem. Res. Toxicol., 2000, 13, 1011-1019.
300. J. M. Antonini, M. D. Taylor, S. S. Leonard, N. J. Lawryk, X. Shi, R. W. Clarke and J. R. Roberts, Mol. Cell. Biochem., 2004, 255, 257-265.
301. S. Pattanaik, F. E. Huggins, G. P. Huffman, W. P. Linak and C. A. Miller, Environ. Sci. Technol., 2007, 41, 1104-1110.
302. D. L. Costa, J. R. Lehmann, D. Winsett, J. Richards, A. D. Ledbetter and K. L. Dreher, Toxicol. Sci., 2006, 91, 237-246.
303. M. E. Klein-Patel, G. Diamond, M. Boniotto, S. Saad and L. K. Ryan, Toxicol. Sci., 2006, 92, 115-125.
304. A. Di Pietro, G. Visalli, F. Munaò, B. Baluce, S. La Maestra, P. Primerano, F. Corigliano and S. De Flora, Int. J. Hyg. Environ. Health, 2009, 212, 196-208.
305. D. Rehder, in Vanadium and Its Role in Life, Vol. 31 of Metal Ions in Biological Systems, Ed. A. Sigel and H. Sigel, Marcel Dekker, New York, 1995, pp. 1-43.
306. P. Buglyó, D. C. Crans, E. M. Nagy, R. L. Lindo, L. Yang, J. J. Smee, W. Jin, L. H. Chi, M. E. Godzala III and G. R. Willsky, Inorg. Chem., 2005, 44, 5416-5427.
307. IARC, IARC Monogr. Eval. Carcinog. Risks Hum., 2006, 86, 226-292.
308. M. Caicedo, J. J. Jacobs, A. Reddy and N. J. Hallab, J. Biomed. Mater. Res. A, 2008, 86, 905-913.
309. D. Lison, P. Carbonnelle, L. Mollo, R. Lauwerys and B. Fubini, Chem. Res. Toxicol., 1995, 8, 600-606.
310. J. G. Hengstler, U. Bolm-Audorff, A. Faldum, K. Janssen, M. Reifenrath, W. Götte, D. Jung, O. Mayer-Popken, J. Fuchs, S. Gebhard, H. G. Bienfait, K. Schlink, C. Dietrich, D. Faust, B. Epe and F. Oesch, Carcinogenesis, 2003, 24, 63-73.
311. F. Glahn, W. Schmidt-Heck, S. Zellmer, R. Guthke, J. Wiese, K. Golka, R. Hergenröder, G. H. Degen, T. Lehmann, M. Hermes, W. Schormann, M. Brulport, A. Bauer, E. Bedawy, R. Gebhardt, J. G. Hengstler and H. Foth, Arch. Toxicol., 2008, 82, 513-524.
312. M. Costa, A. Zhitkovich and P. Toniolo, Cancer Res., 1993, 53, 460-463.
313. U. Werfel, V. Langen, I. Eickhoff, J. Schoonbrood, C. Vahrenholz, A. Brauksiepe, W. Popp and K. Norpoth, Carcinogenesis, 1998, 19, 413-418.
314. G. Iarmarcovai, I. Sari-Minodier, F. Chaspoul, C. Botta, M. De Méo, T. Orsière, J. L. Bergé-Lefranc, P. Gallice and A. Botta, Mutagenesis, 2005, 20, 425-432.
315. H. Merzenich, A. Hartwig, W. Ahrens, D. Beyersmann, R. Schlepegrell, M. Scholze, J. Timm and K. H. Jöckel, Cancer Epidemiol. Biomarkers Prev., 2001, 10, 515-522.
316. M. A. Sirover and L. A. Loeb, Science, 1976, 194, 1434-1436.
317. A. P. Grollman and M. Moriya, Trends Genet., 1993, 9, 246-249.
318. S. M. Chiocca, D. A. Sterner, N. W. Biggart and E. C. Murphy, Jr., Mol. Carcinog., 1991, 4, 61-71.
319. A. Léonard, G. B. Gerber and P. Jacquet, Mutat. Res., 1981, 87, 1-15.
320. P. D. Josephy, J. J. Weadge, J. Meissner and F. Ng, Mutat. Res., 2008, 654, 64-68.
321. C. M. Moore and J. D. Helmann, Curr. Opin. Microbiol., 2005, 8, 188-195.
322. L. A. Finney and T. V. O'Halloran, Science, 2003, 300, 931-936.
323. M. Costa, M. P. Abbracchio and J. Simmons-Hansen, Toxicol. Appl. Pharmacol., 1981, 60, 313-323.
324. A. Oskarsson, Y. Andersson and H. Tjälve, Cancer Res., 1979, 39, 4175-4182.
325. K. S. Kasprzak and F. W. Sunderman, Jr., Res. Commun. Chem. Pathol. Pharmacol., 1977, 16, 95-108.
326. K. S. Kasprzak and K. Salnikow, in Nickel and Its Surprising Impact in Nature, Vol. 2 of Metal Ions in Life Sciences, Ed. A. Sigel, H. Sigel and R. K. O. Sigel, J. Wiley & Sons, Chichester, UK, 2007, pp. 619-660.
327. J. Smith-Sonneborn, B. Leibovitz, R. Donathan and G. L. Fisher, Environ. Mutagen., 1986, 8, 621-626.
328. P. Pikálek and J. Necásek, Folia Microbiol. (Praha), 1983, 28, 17-21.
329. S. Ohshima, Mutagenesis, 2003, 18, 133-137.
330. P. Sen, K. Conway and M. Costa, Cancer Res., 1987, 47, 2142-2147.
331. M. Morita, M. Umeda and H. I. Ogawa, Mutat. Res., 1991, 261, 131-137.
332. C. Mayer, R. G. Klein, H. Wesch and P. Schmezer, Mutat. Res., 1998, 420, 85-98.
333. L. Maehle, R. A. Metcalf, D. Ryberg, W. P. Bennett, C. C. Harris and A. Haugen, Cancer Res., 1992, 52, 218-221.
334. B. L. Pool-Zobel, N. Lotzmann, M. Knoll, F. Kuchenmeister, R. Lambertz, U. Leucht, H. G. Schröder and P. Schmezer, Environ. Mol. Mutagen., 1994, 24, 23-45.
335. G. Tveito, I. L. Hansteen, H. Dalen and A. Haugen, Cancer Res., 1989, 49, 1829-1835.
336. V. I. Chernenko, L. L. Lukash, L. L. Matsevich, T. P. Kochubeı, A. A. Ele-sichev, E. A. Klimenko and L. N. Gorban', Tsitol. Genet., 2004, 38, 31-35.
337. P. M'Bemba-Meka, N. Lemieux and S. K. Chakrabarti, Arch. Toxicol., 2007, 81, 89-99.
338. K. Danadevi, R. Rozati, B. Saleha Banu and P. Grover, Food. Chem. Toxicol., 2004, 42, 751-757.
339. A. R. Oller and G. Erexson, Mutat. Res., 2007, 626, 102-110.
340. D. Chorvatovicová and Z. Kováciková, J. Appl. Toxicol., 1992, 12, 67-68.
341. B. Z. Zhong, Z. Q. Li, G. Y. Ma and B. S. Wang, Prog. Clin. Biol. Res., 1990, 340E, 41-46.
342. Y. Cai and Z. Zhuang, Zhonghua Yu Fang Yi Xue Za Zhi, 1999, 33, 75-77.
343. K. Doreswamy, B. Shrilatha, T. Rajeshkumar and Muralidhara, J. Androl., 2004, 25, 996-1003.
344. K. S. Kasprzak, B. A. Diwan, J. M. Rice, M. Misra, C. W. Riggs, R. Olinski and M. Dizdaroglu, Chem. Res. Toxicol., 1992, 5, 809-815.
345. Y. X. Lei, Q. Zhang and Z. X. Zhuang, Mutat. Res., 1995, 329, 197-203.
346. C. Z. Deng, M. P. Fons, J. Rosenblatt, R. A. El-Zein, S. Z. Abdel-Rahman and T. Albrecht, Environ. Mol. Mutagen., 2006, 47, 150-161.
347. S. Kawanishi, S. Inoue, S. Oikawa, N. Yamashita, S. Toyokuni, M. Kawanishi and K. Nishino, Free Radic. Biol. Med., 2001, 31, 108-116.
348. S. Kawanishi, S. Oikawa, S. Inoue and K. Nishino, Environ. Health Perspect., 2002, 110(suppl. 5), 789-791.
349. H. Waksvik, M. Boysen and A. C. Høgetveit, Carcinogenesis, 1984, 5, 1525-1527.
350. I. N. Perminova, T. A. Sinel'shchikova, N. I. Alekhina, E. V. Perminova and G. D. Zasukhina, Bull. Exp. Biol. Med., 2001, 131, 367-370.
351. M. Kiilunen, J. Utela, T. Rantanen, H. Norppa, A. Tossavainen, M. Koponen, H. Paakkulainen and A. Aitio, Ann. Occup. Hyg., 1997, 41, 167-188.
352. R. B. Ciccarelli, T. H. Hampton and K. W. Jennette, Cancer Lett., 1981, 12, 349-354.