Coupling chemical modification and immobilization to improve the catalytic performance of enzymes

Advanced Synthesis and Catalysis

Volumn 353, Issue 13, 2011, Pages 2216-2238

  Rodrigues, Rafael C ^a   Berenguer Murcia, Ángel ^b   Fernandez Lafuente, Roberto ^c  

^a FEDERAL UNIVERSITY OF RIO GRANDE DO SUL   (Brazil)

^b UNIVERSITY OF ALICANTE   (Spain)

^c INSTITUTO DE CATÁLISIS Y PETROLEOQUÍMICA   (Spain)

Author keywords

change of the physical properties of the enzyme surface; chemical cross linking; chemical one point modification; enzyme environment; stabilization of multimeric enzymes

Indexed keywords

EID: 80051787511     PISSN: 16154150     EISSN: 16154169     Source Type: Journal    
DOI: 10.1002/adsc.201100163     Document Type: Review

References (220)

1. D. J. Pollard, J. M. Woodley, Trends Biotechnol. 2007, 25, 66-73
2. J. M. Woodley, Trends Biotechnol. 2008, 26, 321-327
3. A. J. J. Straathof, S. Panke, A. Schmid, Curr. Opin. Biotechnol. 2002, 13, 548-556
4. A. Schmid, J. S. Dordick, B. Hauer, A. Kiener, M. Wubbolts, B. Witholt, Nature 2001, 409, 258-268.
5. H. E. Schoemaker, D. Mink, M. G. WubboLts, Science 2003, 299, 1694-1697
6. J. E. Leresche, H. P. Meyer, Org. Process Res. Dev. 2006, 10, 572-580.
7. S. Cantone, U. Hanefeld, A. Basso, Green Chem. 2007, 9, 954-971
8. R. A. Sheldon, Green Chem. 2005, 7, 267-278
9. J. Durand, E. Teuma, M. Gõmez, C. R. Chim. 2007, 10, 152-177.
10. J. Kaur, R. Sharma, Crit. Rev. Biotechnol. 2006, 26, 165-199
11. S. B. Rubin-Pitel, H. Zhao, Comb. Chem. High Throughput Screening 2006, 9, 247-257
12. N. J. Turner, Nat. Chem. Biol. 2009, 5, 567-573
13. C. Schmeisser, H. Steele, W. R. Streit, Appl. Microbiol. Biotechnol. 2007, 75, 955-962
14. D. Cowan, Q. Meyer, W. Stafford, S. Muyanga, R. Cameron, P. Wittwer, Trends Biotechnol. 2005, 23, 321-329
15. E. M. Price, J. B. Lingrel, Biochemistry 1988, 27, 8400-8408
16. D. A. Estell, T. P. Graycar, J. A. Wells, J. Biol. Chem. 1985, 260, 6518-6521.
17. R. Fernandez-Lafuente, Enzyme Microb. Technol. 2009, 45, 405-418; D. A. Cowan, R. Fernandez-Lafuente, Enzyme Microb. Technol., in press, DOI: 10.1016/j.enzmictec.2011.06.023.
18. E. Figallo, C. Cannizzaro, S. Gerecht, J. A. Burdick, R. Langer, N. Elvassore, G. Vunjak-Novakovic, Lab. Chip 2007, 7, 710-719
19. O. Richter, H. Hoffmann, B. Kraushaar-Czarnetzki, Chem. Eng. Sci. 2008, 63, 3504-3513
20. H. Cabana, J. P. Jones, S. N. Agathos, Biotechnol. Bioeng. 2009, 102, 1582-1592
21. G. Sheelu, G. Kavitha, N. W. Fadnavis, J. Am. Oil Chem. Soc. 2008, 85, 739-748.
22. D. Avnir, O. Lev, J. Livage, J. Mater. Chem. 2006, 16, 1013-1030
23. F. Rusmini, Z. Zhong, J. Feijen, Biomacromolecules 2007, 8, 1775-1789
24. L. Betancor, H. R. Luckarift, Trends Biotechnol. 2008, 26, 566-572
25. J. R. Siqueira Jr, L. Caseli, F. N. Crespilho, V. Zucolotto, O. N. Oliveira Jr, Biosens. Bioelectron. 2010, 25, 1254-1263
26. K. Zhang, M. R. Diehl, D. A. Tirrell, J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 10136-10137.
27. K. Hernandez, R. Fernandez-Lafuente, Enzyme Microb. Technol. 2011, 48, 107-122.
28. E. Katchalski-Katzir, Trends Biotechnol. 1993, 11, 471-478.
29. K. M. Polizzi, A. S. Bommarius, J. M. Broering, J. F. Chaparro-Riggers, Curr. Opin. Chem. Biol. 2007, 11, 220-225.
30. C. Mateo, J. M. Palomo, G. Fernandez-Lorente, J. M. Guisan, R. Fernandez-Lafuente, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 1451-1463.
31. P. V. Iyer, L. Ananthanarayan, Process Biochem. 2008, 43, 1019-1032.
32. R. Tyagi, M. N. Gupta, Biochemistry (Mosc.) 1998, 63, 334-344.
33. C. O'Fágáin, Enzyme Microb. Technol. 2003, 33, 137-149.
34. B. G. Davis, Curr. Opin. Biotechnol. 2003, 14, 379-386.
35. J. M. Palomo, Curr. Org. Synth. 2009, 6, 1-14.
36. R. Fernandez-Lafuente, C. M. Rosell, L. Caanan-Haden, L. Rodes, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 1999, 24, 96-103.
37. A. Pollak, H. Blumenfeld, M. Wax, R. L. Baughn, G. M. Whitesides, J. Am. Chem. Soc. 1980, 102, 6324-6336
38. V. V. Mozhaev, V. A. Siksnis, V. P. Torchilin, K. Martinek, Biotechnol. Bioeng. 1983, 25, 1937-1945.
39. L. Cao, F. Van Rantwijk, R. A. Sheldon, Org. Lett. 2000, 2, 1361-1364.
40. L. Cao, L. van Langen, R. A. Sheldon, Curr. Opin. Biotechnol. 2003, 14, 387-394.
41. A. L. Margolin, Trends Biotechnol. 1996, 14, 223-230.
42. I. Roy, S. Sharma, M. N. Gupta, Adv. Biochem. Eng. Biotechnol. 2004, 86, 159-189.
43. M. Orzáez, P. Mora, L. Mondragõn, E. Pérez- Payá, M. J. Vicent, Int. J. Pept. Res. Ther. 2007, 13, 281-293.
44. P. Cironi, M. Úlvarez, F. Albericio, Mini-Rev. Med. Chem. 2006, 6, 11-25.
45. W. Hartmeier, Trends Biotechnol. 1985, 3, 149-153
46. P. S. J. Cheetham, Trends Biotechnol. 1993, 11, 478-488.
47. J. Kim, J. W. Grate, P. Wang, Chem. Eng. Sci. 2006, 61, 1017-1026.
48. J. M. Bolivar, L. Wilson, S. A. Ferrarotti, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, C. Mateo, J. Biotechnol. 2006, 125, 85-94
49. J. M. Bolivar, L. Wilson, S. A. Ferrarotti, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, C. Mateo, Biomacromolecules 2006, 7, 669-673.
50. K. Martinek, A. M. Klibanov, V. S. Goldmacher, Biochim. Biophys. Acta 1977, 485, 13-28
51. K. Martinek, A. M. Klibanov, V. S. Goldmacher, I. V. Berezin, Biochim. Biophys. Acta 1977, 485, 1-12.
52. J. Pedroche, M. del Mar Yust, C. Mateo, R. Fernández-Lafuente, J. Girõn-Calle, M. Alaiz, J. Vioque, J. M. Guisán, F. Millán, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 1160-1166.
53. C. Mateo, J. M. Palomo, M. Fuentes, L. Betancor, V. Grazu, F. Lõpez-Gallego, B. C. C. Pessela, A. Hidalgo, G. Fernández-Lorente, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2006, 39, 274-280.
54. C. Mateo, V. Grazú, B. C. C. Pessela, T. Montes, J. M. Palomo, R. Torres, F. Lõpez-Gallego, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biochem. Soc. Trans. 2007, 35, 1593-1601.
55. L. Betancor, F. Lõpez-Gallego, A. Hidalgo, N. Alonso-Morales, G. Dellamora-Ortiz, C. Mateo, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2006, 39, 877-882.
56. C. Mateo, O. Abian, M. Bernedo, E. Cuenca, M. Fuentes, G. Fernandez-Lorente, J. M. Palomo, V. Grazu, B. C. C. Pessela, C. Giacomini, G. Irazoqui, A. Villarino, K. Ovsejevi, F. Batista-Viera, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2005, 37, 456-462.
57. J. Mansfeld, G. Vriendl, O. R. Veltman, B. Van Den Burg, G. Venema, V. G. H. Eijsink, R. Utbrich-Hofmann, FASEB J. 1997, 11
58. R. Ulbrich-Hofmann, U. Arnold, J. Mansfeld, J. Mol. Catal. B: Enzym. 1999, 7, 125-131
59. J. Mansfeld, G. Vriend, B. Van Den Burg, V. G. H. Eijsink, R. Ulbrich-Hofmann, Biochemistry 1999, 38, 8240-8245.
60. J. M. Bolivar, C. Mateo, C. Godoy, B. C. C. Pessela, D. S. Rodrigues, R. L. C. Giordano, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Process Biochem. 2009, 44, 757-763
61. J. M. Bolivar, C. Mateo, J. Rocha-Martin, F. Cava, J. Berenguer, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 2009, 44, 139-144
62. J. M. Bolivar, J. Rocha-Martin, C. Mateo, F. Cava, J. Berenguer, D. Vega, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2009, 58, 158-163.
63. B. C. C. Pessela, C. Mateo, M. Filho, A. Carrascosa, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 242-248
64. B. C. C. Pessela, M. Fuentes, C. Mateo, R. Munilla, A. V. Carrascosa, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 2006, 39, 909-915.
65. F. Lõpez-Gallego, L. Betancor, C. Mateo, A. Hidalgo, N. Alonso-Morales, G. Dellamora-Ortiz, J. M. Guisán, R. Fernández- Lafuente, J. Biotechnol. 2005, 119, 70-75.
66. L. Wilson, L. Betancor, G. Fernández-Lorente, M. Fuentes, A. Hidalgo, J. M. Guisán, B. C. C. Pessela, R. Fernández-Lafuente, Biomacromolecules 2004, 5, 814-817.
67. L. Wilson, A. Illanes, O. Abián, B. C. C. Pessela, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biomacromolecules 2004, 5, 852-857.
68. C. Mateo, B. Fernandes, F. Van Rantwijk, A. Stolz, R. A. Sheldon, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2006, 38, 154-157.
69. J. M. Palomo, G. Muñoz, G. Fernández-Lorente, C. Mateo, M. Fuentes, J. M. Guisan, R. Fernández-Lafuente, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2003, 21, 201-210
70. J. M. Palomo, M. Filice, R. Fernandez-Lafuente, M. Terreni, J. M. Guisan, Adv. Synth. Catal. 2007, 349, 1969-1976.
71. S. Rocchietti, A. S. V. Urrutia, M. Pregnolato, A. Tagliani, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, M. Terreni, Enzyme Microb. Technol. 2002, 31, 88-93.
72. G. Volpato, R. C. Rodrigues, R. Fernandez-Lafuente, Curr. Med. Chem. 2010, 17, 3855-3873.
73. B. C. C. Pessela, G. Dellamora-Ortiz, L. Betancor, M. Fuentes, J. M. Guisán, R. Fernandez-Lafuente, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 310-315.
74. B. C. C. Pessela, C. Mateo, M. Fuentes, A. Vian, J. L. Garcáa, A. V. Carrascosa, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Enzyme Microb. Technol. 2003, 33, 199-205
75. C. Mateo, R. Monti, B. C. C. Pessela, M. Fuentes, R. Torres, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biotechnol. Prog. 2004, 24, 1259-1262.
76. D. A. Cowan, R. M. Daniel, H. W. Morgan, Int. J. Biochem. 1987, 19, 483-486.
77. I. Chiyanzu, D. A. Cowan, S. G. Burton, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2010, 63, 109-115.
78. Hernandez, K., Fernandez-Lafuente, R. Lipase B from Candida antarctica immobilized on octadecyl Sepabeads: A very stable biocatalyst in the presence of hydrogen peroxide, Process Biochemistry, Volume 46, Issue 4, April 2011, Pages 873-878, DOI: 10.1016/j.procbio.2010.12.007.
79. O. Romero, J. Vergara, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, A. Illanes, L. Wilson, Biotechnol. Bioeng. 2009, 103, 472-479
80. R. C. Rodrigues, J. M. Bolivar, A. Palau-Ors, G. Volpato, M. A. Z. Ayub, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 2009, 44, 386-393.
81. Díaz-Rodríguez, A., Davis, B.G. , Chemical modification in the creation of novel biocatalysts, Current Opinion in Chemical Biology, Volume 15, Issue 2, April 2011, Pages 211-219, DOI: 10.1016/j.cbpa.2010.12.002.
82. J. M. Palomo, Eur. J. Org. Chem. 2010, 6303-6314.
83. R. Wynn, F. M. Richards, Protein Sci. 1993, 2, 395-403
84. G. DeSantis, P. Berglund, M. R. Stabile, M. Gold, J. B. Jones, Biochemistry 1998, 37, 5968-5973.
85. J. M. Chalker, G. J. L. Bernardes, Y. A. Lin, B. G. Davis, Chem. Asian J. 2009, 4, 630-640.
86. E. Baslé, N. Joubert, M. Pucheault, Chem. Biol. 2010, 17, 213-227.
87. K. L. Carraway, D. E. Koshland Jr, Methods Enzymol. 1972, 25, 616-623
88. O. Munch, D. Tritsch, Biochim. Biophys. Acta, Protein Struct. Mol. Enzymol. 1990, 1041, 111-116.
89. V. P. Torchilin, K. Martinek, Enzyme Microb. Technol. 1979, 1, 74-82.
90. V. P. Torchilin, A. V. Maksimenko, V. N. Smirnov, I. V. Berezin, A. M. Klibanov, K. Martinek, Biochim. Biophys. Acta Enzymol. 1979, 567, 1-11.
91. F. Febbraio, A. Andolfo, F. Tanfani, R. Briante, F. Gentile, S. Formisano, C. Vaccaro, A. Sciré, E. Bertoli, P. Pucci, R. Nucci, J. Biol. Chem. 2004, 279, 10185-10194.
92. Extensive lysine methylation in hyperthermophilic crenarchaea: Potential implications for protein stability and recombinant enzymes
93. B. Maras, V. Consalvi, R. Chiaraluce, L. Politi, M. De Rosa, F. Bossa, R. Scandurra, D. Barra, Eur. J. Biochem. 1992, 203, 81-87.
94. K. Kai, S. Noguchi, N. Sone, J. Ferment. Bioeng. 1997, 84, 190-194.
95. D. Häring, H. Kuang, D. Qi, M. D. Distefano, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2001, 11, 967-970
96. P. J. Deuss, G. Popa, C. H. Botting, W. Laan, P. C. J. Kamer, Angew. Chem. 2010, 122, 5443-5445
97. Angew. Chem. Int. Ed. 2010, 49, 5315-5317
98. H. A. McMahon, K. N. Alfieri, K. A. A. Clark, C. H. Londergan, J. Phys. Chem. Lett. 2010, 1, 850-855.
99. K. Okrasa, R. J. Kazlauskas, Chem. Eur. J. 2006, 12, 1587-1596
100. A. Fernández-Gacio, A. Codina, J. Fastrez, O. Riant, P. Soumillion, ChemBioChem 2006, 7, 1013-1016.
101. H. Yamada, T. Imoto, K. Fujita, K. Okazaki, M. Motomura, Biochemistry 1981, 20, 4836-4842.
102. D. Qi, C. M. Tann, D. Haring, M. D. Distefano, Chem. Rev. 2001, 101, 3081-3111
103. J. Steinreiber, T. R. Ward, Coord. Chem. Rev. 2008, 252, 751-766.
104. H. N. Bhatti, M. H. Rashid, M. Asgher, R. Nawaz, A. M. Khalid, R. Perveen, Can. J. Microbiol. 2007, 53, 177-185.
105. K. Khajeh, H. Naderi-Manesh, B. Ranjbar, A. A. Moosavi-Movahedi, M. Nemat-Gorgani, Enzyme Microb. Technol. 2001, 28, 543-549.
106. L. Hassani, B. Ranjbar, K. Khajeh, H. Naderi-Manesh, M. Naderi-Manesh, M. Sadeghi, Enzyme Microb. Technol. 2006, 38, 118-125.
107. M. N. Gupta, I. Roy, Eur. J. Biochem. 2004, 271, 2575-2583.
108. S. S. Wong, L. J. C. Wong, Enzyme Microb. Technol. 1992, 14, 866-874
109. C. P. Govardhan, Curr. Opin. Biotechnol. 1999, 10, 331-335.
110. I. Migneault, C. Dartiguenave, M. J. Bertrand, K. C. Waldron, Biotechniques 2004, 37, 790-802.
111. D. R. Walt, V. I. Agayn, TrAC Trends Anal. Chem. 1994, 13, 425-430.
112. V. P. Torchilin, A. V. Maksimenko, V. N. Smirnov, I. V. Berezin, K. Martinek, Biochim. Biophys. Acta Enzymol. 1979, 568, 1-10.
113. P. Monsan, G. Puzo, H. Mazarguil, Biochimie 1975, 57, 1281-1292.
114. P. Monsan, J. Mol. Catal. 1978, 3, 371-384.
115. B. Metz, G. F. A. Kersten, P. Hoogerhout, H. F. Brugghe, H. A. M. Timmermans, A. De Jong, H. Meiring, J. Ten Hove, W. E. Hennink, D. J. A. Crommelin, W. Jiskoot, J. Biol. Chem. 2004, 279, 6235-6243
116. H. Fraenkel-Conrat, H. S. Olcott, J. Am. Chem. Soc. 1946, 68, 34-37
117. J. Toews, J. C. Rogalski, T. J. Clark, J. Kast, Anal. Chim. Acta 2008, 618, 168-183.
118. E. H. Lee, T. Tsujimoto, H. Uyama, M. H. Sung, K. Kim, S. Kuramitsu, Polym. J. (Tokyo, Jpn.) 2010, 42, 818-822
119. Y. Mi, G. Wood, PDA J. Pharm. Sci. Technol. 2004, 58, 192-202
120. L. Betancor, F. Lõpez-Gallego, A. Hidalgo, N. Alonso-Morales, M. Fuentes, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, J. Biotechnol. 2004, 110, 201-207
121. M. Bakke, N. Kajiyama, Appl. Biochem. Biotechnol. 2004, 112, 123-131
122. J. D. Breccia, M. M. Andersson, R. Hatti-Kaul, Biochim. Biophys. Acta Gen. Subj. 2002, 1570, 165-173
123. M. M. Andersson, R. Hatti-Kaul, J. Biotechnol. 1999, 72, 21-31
124. D. Kazan, H. Ertan, A. Erarslan, Appl. Microbiol. Biotechnol. 1997, 48, 191-197
125. J. Bryjak, Bioprocess Eng. 1995, 13, 177-181
126. M. Altikatoglu, C. Arioz, Y. Basaran, H. Kuzu, Cent. Eur. J. Chem. 2009, 7, 423-428.
127. J. M. Bolivar, J. Rocha-Martin, C. Mateo, F. Cava, J. Berenguer, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Biomacromolecules 2009, 10, 742-747.
128. M. Fuentes, R. L. Segura, O. Abian, L. Betancor, A. Hidalgo, C. Mateo, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Proteomics 2004, 4, 2602-2607.
129. J. Pan, X. D. Kong, C. X. Li, Q. Ye, J. H. Xu, T. Imanaka, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2011, 68, 256-261
130. L. Wilson, G. Fernández-Lorente, R. Fernández-Lafuente, A. Illanes, J. M. Guisán, J. M. Palomo, Enzyme Microb. Technol. 2006, 39, 750-755
131. F. Lõpez-Gallego, L. Betancor, A. Hidalgo, N. Alonso, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biomacromolecules 2005, 6, 1839-1842.
132. L. Wilson, A. Illanes, B. C. C. Pessela, O. Abian, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biotechnol. Bioeng. 2004, 86, 558-562
133. M. Wang, W. Qi, Q. Yu, R. Su, Z. He, Biochem. Eng. J. 2010, 52, 168-174.
134. I. K. Moon, J. Kim, J. Lee, H. Jia, B. N. Hyon, K. Y. Jong, H. K. Ja, A. Dohnalkova, J. W. Grate, P. Wang, T. Hyeon, G. P. Hyun, N. C. Ho, Biotechnol. Bioeng. 2007, 96, 210-218.
135. C. Li, M. Yoshimoto, K. Fukunaga, K. Nakao, Bioresour. Technol. 2007, 98, 1366-1372
136. C. Li, M. Yoshimoto, K. Fukunaga, K. Nakao, J. Chem. Eng. Jpn. 2004, 37, 680-684.
137. L. Betancor, F. Lõpez-Gallego, A. Hidalgo, M. Fuentes, O. Podrasky, G. Kuncova, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biomacromolecules 2005, 6, 1027-1030
138. P. J. Scully, L. Betancor, J. Bolyo, S. Dzyadevych, J. M. Guisan, R. Fernández-Lafuente, N. Jaffrezic-Renault, G. Kuncová, V. Matějec, B. O'Kennedy, O. Podrazky, K. Rose, L. Sasek, J. S. Young, Meas. Sci. Technol. 2007, 18, 3177-3186.
139. M. Matto, Q. Husain, J. Chem. Technol. Biotechnol. 2006, 81, 1316-1323.
140. R. Fernandez-Lafuente, C. M. Rosell, G. Alvaro, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 1992, 14, 489-495.
141. J. M. Palomo, R. L. Segura, G. Fernandez-Lorente, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 704-707.
142. J. M. Palomo, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Adv. Synth. Catal. 2007, 349, 1119-1127.
143. Z. Cabrera, G. Fernandez-Lorente, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Palomo, J. M. Guisan, Process Biochem. 2009, 44, 226-231.
144. R. Fernandez-Lafuente, C. M. Resell, V. Rodriguez, J. M. Guisan, Enzyme Microb. Technol. 1995, 17, 517-523.
145. G. Fernández-Lorente, J. M. Palomo, C. Mateo, R. Munilla, C. Ortiz, Z. Cabrera, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biomacromolecules 2006, 7, 2610-2615.
146. C. A. Godoy, B. de Las Rivas, M. Filice, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisan, J. M. Palomo, Process Biochem. 2010, 45, 534-541.
147. C. Carrasco-Lõpez, C. Godoy, B. de Las Rivas, G. Fernández-Lorente, J. M. Palomo, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, M. Martínez-Ripoll, J. A. Hermoso, J. Biol. Chem. 2009, 284, 4365-4372.
148. P. Caliceti, O. Schiavon, L. Sartore, C. Monfardini, F. M. Veronese, J. Bioact. Compat. Polym. 1993, 8, 41-50.
149. R. C. Rodrigues, J. M. Bolivar, G. Volpato, M. Filice, C. Godoy, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, J. Biotechnol. 2009, 144, 113-119.
150. Z. Cabrera, M. L. E. Gutarra, J. M. Guisan, J. M. Palomo, Catal. Commun. 2010, 11, 964-967.
151. L. Betancor, M. Fuentes, G. Dellamora-Ortiz, F. Lõpez-Gallego, A. Hidalgo, N. Alonso-Morales, C. Mateo, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2005, 32, 97-101.
152. R. Fernández-Lafuente, V. Rodríguez, C. Mateo, G. Penzol, O. Hernández-Justiz, G. Irazoqui, A. Villarino, K. Ovsejevi, F. Batista, J. M. Guisán, J. Mol. Catal. B: Enzym. 1999, 7, 181-189.
153. L. Betancor, A. Hidalgo, G. Fernández-Lorente, C. Mateo, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisan, Biotechnol. Prog. 2003, 19, 763-767.
154. F. Lopez-Gallego, L. Betancor, A. Hidalgo, G. Dellamora-Ortiz, C. Mateo, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2007, 40, 278-284.
155. A. Hidalgo, L. Betancor, F. Lopez-Gallego, R. Moreno, J. Berenguer, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Enzyme Microb. Technol. 2003, 33, 278-285.
156. J. M. Bolivar, J. Rocha-Martin, C. Godoy, R. C. Rodrigues, J. M. Guisan, Process Biochem. 2010, 45, 107-113.
157. S. Rocchietti, D. Ubiali, M. Terreni, A. M. Albertini, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, M. Pregnolato, Biomacromolecules 2004, 5, 2195-2200.
158. D. Ubiali, S. Rocchietti, F. Scaramozzino, M. Terreni, A. M. Albertini, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, M. Pregnolato, Adv. Synth. Catal. 2004, 346, 1361-1366.
159. B. C. Pessela, C. Mateo, M. Filho, A. V. Carrascosa, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisán, Process Biochem. 2008, 43, 193-198
160. B. C. C. Pessela, C. Mateo, M. Fuentes, A. Vian, J. L. García, A. V. Carrascosa, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biotechnol. Prog. 2004, 20, 388-392.
161. S. Kaddour, F. Lõpez-Gallego, T. Sadoun, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2008, 55, 142-145.
162. R. Fernández-Lafuente, O. Hernández-Jústiz, C. Mateo, M. Terreni, G. Fernández-Lorente, M. A. Moreno, J. Alonso, J. L. García-Lõpez, J. M. Guisan, Biomacromolecules 2001, 2, 95-104.
163. M. Fuentes, C. Mateo, B. C. C. Pessela, P. Batalla, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisán, J. Chromatogr. B: Anal. Technol. Biomed. Life Sci. 2007, 849, 243-250
164. M. Fuentes, C. Mateo, B. C. C. Pessela, J. M. Guisán, R. Fernandez-Lafuente, Proteomics 2005, 5, 4062-4069.
165. O. Abian, L. Wilson, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, J. M. Palomo, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, D. Re, A. Tam, M. Daminatti, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2002, 19-20, 295-303
166. O. Abian, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, J. M. Palomo, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biocatal. Biotransform. 2001, 19, 489-503.
167. O. Abian, C. Mateo, J. M. Palomo, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biotechnol. Prog. 2004, 20, 984-988
168. O. Abian, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biotechnol. Prog. 2004, 20, 117-121.
169. O. Abian, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biotechnol. Prog. 2003, 19, 1639-1642.
170. C. Zhou, S. Zhu, X. Wu, B. Jiang, T. Cen, S. Shen, Biotechnol. Bioprocess Eng. 2010, 15, 376-382.
171. J. M. Guisan, P. Sabuquillo, R. Fernandez-Lafuente, G. Fernandez-Lorente, C. Mateo, P. J. Halling, D. Kennedy, E. Miyata, D. Re, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2001, 11, 817-824.
172. G. Irazoqui, C. Giacomini, F. Batista-Viera, B. M. Brena, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2007, 46, 43-51.
173. R. Fernández-Lafuente, V. Rodríguez, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, P. Arminsen, P. Sabuquillo, J. M. Guisán, J. Mol. Catal. B: Enzym. 1999, 7, 173-179.
174. S. C. Mohapatra, J. T. Hsu, J. Chem. Technol. Biotechnol. 2000, 75, 519-525.
175. J. Lee, J. Kim, H. Jia, M. I. Kim, J. H. Kwak, S. Jin, A. Dohnalkova, H. C. Park, H. N. Chang, P. Wang, J. W. Grate, T. Hyeon, Small 2005, 1, 744-753.
176. J. He, Z. Song, H. Ma, L. Yang, C. Guo, J. Mater. Chem. 2006, 16, 4307-4315.
177. J. He, Y. Xu, H. Ma, D. G. Evans, Z. Wang, X. Duan, Microporous Mesoporous Mater. 2006, 94, 29-33.
178. J. C. Wu, V. Selvam, H. H. Teo, Y. Chow, M. M. R. Talukder, W. J. Choi, Biocatal. Biotransform. 2006, 24, 352-357.
179. G. Fernandez-Lorente, M. Filice, D. Lopez-Vela, C. Pizarro, L. Wilson, L. Betancor, Y. Avila, J. M. Guisan, J. Am. Oil Chem. Soc. 2010, 87, 1-7.
180. J. Forde, E. Tully, A. Vakurov, T. D. Gibson, P. Millner, C. O'Fágáin, Enzyme Microb. Technol. 2010, 46, 430-437.
181. J. Forde, A. Vakurov, T. D. Gibson, P. Millner, M. Whelehan, I. W. Marison, C. O'Fágáin, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2010, 66, 203-209.
182. B. C. Koops, E. Papadimou, H. M. Verheij, A. J. Slotboom, M. R. Egmond, Appl. Microbiol. Biotechnol. 1999, 52, 791-796.
183. J. M. Moreno, C. O'Fágáin, Biotechnol. Lett. 1996, 18, 51-56.
184. N. Nakajima, K. Ishihara, M. Sugimoto, H. Sumi, K. Mikuni, H. Hamada, Biosci. Biotechnol. Biochem. 1996, 60, 293-300.
185. N. Nakajima, K. Ishihara, M. Sugimoto, T. Nakahara, H. Tsuji, Biosci. Biotechnol. Biochem. 2002, 66, 2739-2742.
186. Y. H. Cheng, J. L. Xie, M. Z. Chui, S. Q. Wang, Ann. N. Y. Acad. Sci. 1987, 501, 88-91.
187. J. J. Roy, S. Sumi, K. Sangeetha, T. E. Abraham, J. Chem. Technol. Biotechnol. 2005, 80, 184-188.
188. K. Sangeetha, T. E. Abraham, J. Mol. Catal. B: Enzym. 2006, 38, 171-177.
189. Y. Xue, H. Nie, S. Li, L. Zhu, Chemistry Bulletin/Huaxue Tongbao 2009, 72, 277-280.
190. J. R. Freije, P. P. M. F. A. Mulder, W. Werkman, L. Rieux, H. A. G. Niederlander, E. Verpoorte, R. Bischoff, J. Proteome Res. 2005, 4, 1805-1813.
191. F. Quintanilla-Guerrero, M. A. Duarte-Vázquez, R. Tinoco, M. Gõmez-Suárez, B. E. García-Almendárez, R. Vazquez-Duhalt, C. Regalado, J. Agric. Food Chem. 2008, 56, 8058-8065.
192. V. Sanz, J. Galban, S. De Marcos, J. R. Castillo, Talanta 2003, 60, 415-423.
193. K. D. Green, M. Nakajima, J. Am. Oil Chem. Soc. 1998, 75, 1519-1526.
194. J. M. Guisan, Immobilization of Enzymes and Cells, 2 nd edn., Humana Press Inc., Totowa, NJ, 2006, 464 p .
195. V. Grazú, O. Abian, C. Mateo, F. Batista-Viera, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biotechnol. Bioeng. 2005, 90, 597-605.
196. V. Grazú, O. Abian, C. Mateo, F. Batista-Viera, R. Fernández-Lafuente, J. M. Guisán, Biomacromolecules 2003, 4, 1495-1501.
197. G. Suárez, R. J. Jackson, J. A. Spoors, C. J. McNeil, Anal. Chem. 2007, 79, 1961-1969.
198. R. Tyagi, M. N. Gupta, Process Biochem. 1994, 29, 443-448.
199. T. Montes, V. Grazu, F. Lõpez-Gallego, J. A. Hermoso, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, Biomacromolecules 2006, 7, 3052-3058.
200. M. Basri, K. Ampon, W. M. Z. W. Yunus, C. N. A. Razak, A. B. Salleh, J. Chem. Technol. Biotechnol. 1994, 59, 37-44.
201. H. K. Karagulyan, V. K. Gasparyan, S. R. Decker, Appl. Biochem. Biotechnol. 2008, 146, 39-47.
202. F. Lõpez-Gallego, T. Montes, M. Fuentes, N. Alonso, V. Grazu, L. Betancor, J. M. Guisán, R. Fernández-Lafuente, J. Biotechnol. 2005, 116, 1-10.
203. P. W. Tardioli, M. F. Vieira, A. M. S. Vieira, G. M. Zanin, L. Betancor, C. Mateo, G. Fernández-Lorente, J. M. Guisán, Process Biochem. 2011, 46, 409-412.
204. A. Bastida, P. Sabuquillo, P. Armisen, R. Fernández-Lafuente, J. Huguet, J. M. Guisán, Biotechnol. Bioeng. 1998, 58, 486-493.
205. G. Fernandez-Lorente, C. A. Godoy, A. A. Mendes, F. Lopez-Gallego, V. Grazu, B. de Las Rivas, J. M. Palomo, J. Hermoso, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Biomacromolecules 2008, 9, 2553-2561.
206. R. C. Rodrigues, C. A. Godoy, G. Volpato, M. A. Z. Ayub, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, Process Biochem. 2009, 44, 963-968.
207. R. C. Rodrigues, B. C. C. Pessela, G. Volpato, R. Fernandez-Lafuente, J. M. Guisan, M. A. Z. Ayub, Process Biochem. 2010, 45, 1268-1273
208. R. C. Rodrigues, M. A. Z. Ayub, Process Biochem. 2011, 46, 682-688.
209. D. Bezbradica, B. Jugovic, M. Gvozdenovic, S. Jakovetic, Z. Knezevic-Jugovic, J. Mol. Catal. B: Enzym. in press, DOI: 10.1016/j.molcatb. 2011.1002.1004.
210. S. Husain, F. Jafri, M. Saleemuddin, Enzyme Microb. Technol. 1996, 18, 275-280.
211. L. Gõmez, H. L. Ramírez, M. L. Villalonga, J. Hernández, R. Villalonga, Enzyme Microb. Technol. 2006, 38, 22-27.
212. P. Germain, R. R. Crichton, J. Chem. Technol. Biotechnol. 1988, 41, 297-315.
213. M. E. Davis, Nature 2002, 417, 813-821.
214. P. Srinivasu, Pure Appl. Chem. 2010, 82, 2111-2120.
215. J. Wang, J. Zhou, Z. Li, Y. He, S. Lin, Q. Liu, M. Zhang, Z. Jiang, J. Solid State Chem. 2010, 183, 2511-2515.
216. E. V. Rebrov, A. Berenguer-Murcia, H. E. Skelton, B. F. G. Johnson, A. E. H. Wheatley, J. C. Schouten, Lab. Chip 2009, 9, 503-506.
217. J. M. Thomas, B. F. G. Johnson, R. Raja, G. Sankar, P. A. Midgley, Acc. Chem. Res. 2003, 36, 20-30.
218. T. Maschmeyer, F. Rey, G. Sankar, J. M. Thomas, Nature 1995, 378, 159-162
219. R. Ballesteros, Y. Pérez, M. Fajardo, I. Sierra, I. del Hierro, Microporous Mesoporous Mater. 2008, 116, 452-460.
220. S. Jun, J. Sang Hoon, R. Ryoo, M. Kruk, M. Jaroniec, Z. Liu, T. Ohsuna, O. Terasaki, J. Am. Chem. Soc. 2000, 122, 10712-10713.