Structure/function relationships of [NiFe]- and [FeFe]-hydrogenases

Chemical Reviews

Volumn 107, Issue 10, 2007, Pages 4273-4303

  Fontecilla Camps, Juan C ^a   Volbeda, Anne ^a   Cavazza, Christine ^a   Nicolet, Yvain ^a  

^a INSTITUT DE BIOLOGIE STRUCTURALE   (France)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

CYTOPLASMIC; HYDROGENASES; SULFATE-REDUCING BACTERIA;

BACTERIOLOGY; CRYSTAL STRUCTURE; CRYSTALLOGRAPHY; CYTOLOGY; MOLECULAR OXYGEN; SPECTROSCOPY;

ENZYMES;

HYDROGENASE; IRON HYDROGENASE; IRON SULFUR PROTEIN; NICKEL IRON HYDROGENASE; NICKEL-IRON HYDROGENASE; UNCLASSIFIED DRUG;

AMINO ACID SEQUENCE; BACTERIUM; BINDING SITE; CATALYSIS; CHEMICAL STRUCTURE; CHEMISTRY; ELECTRON TRANSPORT; ENZYMOLOGY; METABOLISM; MOLECULAR GENETICS; OXIDATION REDUCTION REACTION; REVIEW;

AMINO ACID SEQUENCE; BACTERIA; BINDING SITES; CATALYSIS; ELECTRON TRANSPORT; HYDROGENASE; IRON-SULFUR PROTEINS; MODELS, MOLECULAR; MOLECULAR SEQUENCE DATA; OXIDATION-REDUCTION;

EID: 35748930865     PISSN: 00092665     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: 10.1021/cr050195z     Document Type: Review

References (256)

1. Collman, J. P. Nat. Struct. Biol. 1996, 3, 213.
2. Zirngibl, C.; Hedderich, R.; Thauer, R. K. FEBS Lett. 1990, 261, 112.
3. Lyon, E. J.; Shima, S.; Buurman, G.; Chowdhuri, S.; Batschauer, A.; Steinbach, K.; Thauer, R. K. Eur. J. Biochem. 2004, 271, 195.
4. Shima, S.; Lyon, E. J.; Sordel-Klippert, M.; Kauss, M.; Kahnt, J.; Thauer, R. K.; Steinbach, K.; Xie, X.; Verdier, L.; Griesinger, C. Angew. Chem. 2004, 43, 2547.
5. Shima, S.; Lyon, E. J.; Thauer, R. K.; Mienert, B.; Bill, E. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 10430.
6. Lyon, E. J.; Shima, S.; Boecher, R.; Thauer, R. K.; Grevel.s, F. W.; Bill, E.; Roseboom, W.; Albracht, S. P. J. J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, 14239.
7. Korbas, M.; Vogt, S.; Meyer-Klaucke, W.; Bill, E.; Lyon, E. J.; Thauer, R. K.; Shima, S. J. Biol. Chem. 2006, 281, 30804.
8. Pilak, O.; Mamat, B.; Vogt, S.; Hagemeier, C. H.; Thauer, R. K.; Shima, S.; Vonrhein, C.; Warkentin, E.; Ermler U. J. Mol. Biol. 2006, 358, 796.
9. Volbeda, A.; Charon, M. H.; Piras, C.; Hatchikian, E. C.; Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C. Nature 1995, 373, 580.
10. Higuchi, Y.; Yagi, T.; Yasuoka, N. Structure 1997, 5, 1671.
11. Montet, Y.; Amara, P.; Volbeda, A.; Vernéde, X.; Hatchikian, E. C.; Field, M. J.; Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C. Nat. Struct. Biol. 1997, 4, 523.
12. Garcin, E.; Vernede, X.; Hatchikian, E. C.; Volbeda, A.; Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C. Structure 1999, 7, 557.
13. Matias, P. M.; Scares, C. M.; Saraiva, L. M.; Coelho, R.; Morais, J.; Le Gall, J.; Carrondo, M. A. J. Biol. Inorg. Chem. 2001, 6, 63.
14. Nicolet, Y.; Piras, C.; Legrand, P.; Hatchikian, C. E.; Fontecilla-Camps, J. C. Structure 1999, 7, 13.
15. Peters, J. W.; Lanzilotta, W. N.; Lemon, B. J.; Seefeldt, L. C. Science 1998, 282, 1853.
16. Higuchi, Y.; Yasuoka, N.; Kakudo, Y.; Katsube, Y.; Yagi, T.; Inokuchi, H. J. Biol. Chem. 1987, 262, 2823.
17. Niviére, V.; Hatchikian, E. C.; Cambillaud C.; Frey, M. J. Mol, Biol. 1987, 195, 969.
18. Cammack, R.; Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C. Methods Enzymol. 1994, 243, 43.
19. Smith, W. W.; Burnett, R. M.; Darling, G. D.; Ludwig, M. L. J. Mol. Biol. 1977, 117, 195.
20. Volbeda, A.; Piras, C.; Charon, M.-H.; Hatchikian, E. C.; Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C. ESF/CCP4 Newsl. 1993, 28, 30.
21. Higuchi, Y.; Okamoto, T.; Fujimoto, K.; Misaki, S. Acta Crystallogr., D 1994, 50, 781.
22. He, S. H.; Teixeira, M.; Le Gall, J.; Patil, D. S.; Moura, I.; Moura, J. J.; DerVartanian, D. V.; Huynh, B. H.; Peck, Jr., H. D. J. Biol. Chem. 1989, 264, 2678.
23. Eidsness, M. K.; Scott, R. A.; Prickril, B. C.; DerVartanian, D. V.; LeGall, J.; Moura, L; Moura, J. J.; Peck, Jr., H. D. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 1989, 86, 147.
24. Sorgenfrei, O.; Klein, A.; Albracht, S. P. J. FEBS Lett. 1993, 332, 291.
25. Hatchikian, E. C.; Bruschi, M.; LeGall, J. Biochem. Biophys. Res. Commun. 1978, 82, 451.
26. Volbeda, A.; Garcin, E.; Piras, C.; De Lacey, A. L.; Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C.; Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, 12989.
27. Menon, N. K.; Robbins, J.; DerVartanian, M.; Patil, D.; Peck, Jr., H. D.; Menon, A. L.; Robson, R. L.; Przybyla, A. E. FEBS Lett. 1993, 331, 91.
28. Sorgenfrei, O.; Linder, D.; Karas, M.; Klein, A. Eur. J. Biochem. 1993, 213, 1355.
29. Bagley, K. A.; Van Garderen, C. J.; Chen, M.; Duin, E. C.; Albracht, S. P.; Woodruff, W. H. Biochemistry 1994, 33, 9229.
30. Bagley, K. A.; Duin, E. C.; Roseboom, W.; Albracht, S. P. J.; Woodruff, W. H. Biochemistry 1995, 34, 5527.
31. Happe, R. P.; Roseboom, W.; Pierik, A. J.; Albracht, S. P. J.; Bagley, K. A. Nature 1997, 385, 126.
32. De Lacey, A. L.; Hatchikian, E. C.; Volbeda, A.; Frey, M.; Fomecilla-Camps, J. C.; Fernandez, V. M. J. Am. Chem. Soc. 1997, 119, 7181.
33. Pierik, A. J.; Roseboom, W.; Happe, R. P.; Bagley, K. A.; Albracht, S. P. J. J. Biol. Chem. 1999, 274, 3331.
34. Volbeda, A.; Montet, Y.; Vernède, X.; Hatchikian, E. C.; Fontecilla-Camps, J. C. Int. J. Hydr. Energy 2002, 27, 1449.
35. Ogata, H.; Mizoguchi, Y.; Mizuno, N.; Miki, K.; Adachi, S.; Yasuoka, N.; Yagi, T.; Yamauchi, O.; Hirota, S.; Higuchi, Y. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 11628.
36. Ogata, H.; Hirota, S.; Nakahara, A.; Komori, H.; Shibata, N.; Kato, T.; Kano, K.; Higuchi, Y. Structure 2005, 13, 1635.
37. Fichtner, C.; Laurich, C.; Bothe, E.; Lubitz, W. Biochemistry 2006, 45, 9706.
38. Volbeda, A.; Fontecilla Camps, J. C. Coord. Chem. Rev. 2005, 1609.
39. Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C.; Cammack, R. Biochim. Biophys. Acta 1985, 832, 69.
40. Volbeda, A.; Martin, L.; Cavazza, C.; Matho, M.; Faber, B. W.; Roseboom, W.; Albracht, S. P.; Garcin, E.; Rousset, M.; Fontecilla-Camps, J. C. J. Biol. Inorg. Chem. 2005, 10, 239.
41. Higuchi, Y.; Ogata, H.; Miki, K.; Yasuoka, N.; Yagi, T. Structure 1999, 7, 549.
42. Voordouw, G.; Brenner, S. Eur. J. Biochem. 1985, 148, 515.
43. Meyer, J.; Gagnon, J. Biochemistry 1991, 30, 9697.
44. Gorwa, M. F.; Croux, C.; Soucaille, P. J. Bacteriol. 1996, 178, 2668.
45. Atta, M.; Meyer, J. Biochim. Biophys. Acta 2000, 1476, 368.
46. Hatchikian, E. C.; Magro, V.; Forget, N.; Nicolet, Y.; Fontecilla-Camps, J. C. J. Bacteriol. 1999, 181, 2947.
47. Nicolet, Y.; Lemon, B. J.; Fontecilla-Camps, J. C.; Peters, J. W. Trends Biochem. Sci. 2000, 25, 138.
48. Chen, J. S.; Mortenson, L. E. Biochim. Biophys. Acta 1974, 371, 283.
49. Adams, M. W. W. Biochim. Biophys. Acta 1990, 1020, 115.
50. Kaji, M.; Taniguchi, Y.; Matsushita, O.; Katayama, S.; Miyata, S.; Morita, S.; Okabe, A. FEMS Microbiol. Lett. 1999, 181, 329.
51. Verhagen, M. F.; O'Rourke, T.; Adams, M. W. Biochim. Biophys. Acta 1999, 1412, 212.
52. Soboh, B.; Linder, D.; Hedderich, R. Microbiology 2004, 150, 2451.
53. Erbes, D. L.; King, D.; Gibbs, M. Plant Physiol. 1979, 63, 1138.
54. Happe, T.; Naber, J. D. Eur. J. Biochem. 1993, 214, 475.
55. Florin, L.; Tsokoglou, A.; Happe, T. J. Biol. Chem. 2001, 276, 6125.
56. Winkler, M.; Heil, B.; Heil, B.; Happe, T. Biochim. Biophys. Acta 2002, 1576, 330.
57. Pierik, A. J.; Hulstein, M.; Hagen, W. R.; Albracht, S. P. J. Eur. J. Biochem. 1998, 258, 572.
58. Nicolet, Y.; De Lacey, A. L.; Vernède, X.; Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C.; Fontecilla-Camps, J. C. J. Am. Chem. Soc. 2001, 123, 1596.
59. Lemon, B. J.; Peters, J. W. Biochemistry 1999, 38, 12969.
60. Curtis, C. J.; Medaner, A.; Clancanelli, R.; Ellis, W. W.; Noll, B. C.; Rakowski Dubois, M.; Dubois, D. L. Inorg. Chem. 2003, 42, 216.
61. Thomann, H.; Bernardo, M.; Adams, M. W. W. J. Am. Chem. Soc. 1991, 113, 7044.
62. Williams, R.; Cammack, R.; Hatchikian, E. C. J. Chem. Soc., Faraday Trans. 1993, 89, 2869.
63. Van Dam, P. J.; Reijerse, E. J.; Hagen, W. R. Eur. J. Biochem. 1997, 248, 355.
64. Van der Spek, T. M.; Arendsen, A. F.; Happe, R. P.; Yun, S.; Bagley, K. A.; Stufkens, D. J.; Hagen, W. R.; Albracht, S. P. J. Eur. J. Biochem. 1996, 237, 629.
65. Posewitz, M. C.; King, P. W.; Smolinski, S. L.; Zhang, L.; Seibert, M,; Ghirardi, M. L. J. Biol. Chem. 2004, 279, 25711.
66. Brazzolotto, X.; Rubach, J. K.; Gaillard, J.; Ganbarelli, S.; Atta, M.; Fontecave, M. J. Biol. Chem. 2006, 281, 769.
67. Johnson, D. C.; Dean, D. R.; Smith, A. D.; Johnson, M. K. Annu. Rev. Biochem. 2005, 74, 247.
68. Kiley, P. J.; Beinert, H. FEMS Microbiol. Rev. 1999, 22, 341.
69. Vignais, P. M.; Colbeau, A. Curr. Issues Mol. Biol. 2004, 6, 159.
70. Valko, M.; Morris, H.; Cronin, M. T. D. Curr. Med. Chem. 2005, 12, 1161.
71. Schreiter, E. R.; Wang, S. C.; Zamble, D. B.; Drennan, C. L. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 2006, 103, 13676.
72. Cherrier, M. V.; Martin, L.; Cavazza, C.; Jacquamet, L.; Lemaire, D.; Gaillard, J.; Fontecilla-Camps, J. C. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 10075.
73. Jacobi, A.; Rossmann, R.; Böck, A. Arch. Microbiol. 1992, 158, 444.
74. Barrett, E. L.; Kwan, H. S.; Macy, J. J. Bacteriol. 1984, 158, 972.
75. Paschos, A.; Glass, R. S.; Böck, A. FEBS Lett. 2001, 488, 9.
76. Wolf, I.; Buhrke, T.; Dernedde, J.; Pohlmann, A.; Friedrich, B. Arch. Microbiol. 1998, 170, 451.
77. Rosano, C.; Zuccotti, S.; Bucciantini, M.; Stefani, M.; Ramponi, G.; Bolognesi, M. J. Mol. Biol. 2002, 321, 785.
78. Rain, J. C.; Selig, L.; De Reuse, H.; Battaglia, V.; Reverdy, C.; Simon, S.; Lenzen, G.; Petel, F.; Wojcik, J.; Schachter, V.; Chemama, Y.; Labigne, A.; Legrain, P. Nature 2001, 409, 211.
79. Blokesch, M.; Paschos, A.; Bauer, A.; Reissmann, S.; Drapal, N.; Böck, A. Eur. J. Biochem. 2004, 271, 3428.
80. Jones, A. K.; Lenz, O.; Strack, A.; Buhrke, T.; Friedrich, B. Biochemistry 2004, 43, 13467.
81. Li, C.; Kappock, T. J.; Stubbe, J.; Weaver, T. M.; Ealick, S. E. Structure 1999, 7, 1155.
82. Reissmann, S.; Hochleitner, E.; Wang, H.; Paschos, A.; Lottspeich, F.; Glass, R. S.; Böck, A. Science 2003, 299, 1067.
83. Roseboom, W.; Blokesch, M.; Böck, A.; Albracht, S. P. J. FEBS Lett. 2005, 579, 469.
84. Magalon, A.; Böck, A. J. Biol. Chem. 2000, 275, 21114.
85. Blokesch, M.; Albracht, S. P. J.; Matzanke, B. F.; Drapal, N. M.; Jacobi, A.; Böck, A. J. Mol. Biol. 2004, 344, 155.
86. Waugh, R.; Boxer, D. H. Biochimie 1986, 68, 157.
87. Magalon, A.; Blokesch, M.; Zehelein, E.; Böck, A. FEBS Lett. 2001, 499, 73.
88. Maier, T.; Jacobi, A.; Sauter, M.; Böck, A. J Bacteriol. 1993, 175, 630.
89. Gasper, R.; Scrima, A.; Wittinghofer, A. J. Biol. Chem. 2006, 281, 27492.
90. Lee, M. H.; Mulrooney, S. B.; Renner, M. J.; Markowicz, Y.; Hausinger, R. P. J. Bacteriol. 1992, 174, 4324.
91. Kerby, R. L.; Ludden, P. W.; Roberts, G. P. J. Bacteriol. 1997, 179, 2259.
92. Olson, J. W.; Maier, R. J. J. Bacteriol. 2000, 182, 1702.
93. Leach, M. R.; Sandal, S.; Sun, H.; Zamble, D. B. Biochemistry 2005, 44, 12229.
94. Menon, N. K.; Chatelus, C. Y.; Der Vartanian, M.; Wendt, J. C. Shanmugam, K. T.; Peck, H. D., Jr.; Przybyla, A. E. J. Bacteriol. 1994, 176, 4416.
95. Böhm, R.; Sauter, M.; Böck, A. Mol. Microbiol. 1990, 4, 231.
96. Zhang, J. W.; Butland, G.; Greenblatt, J. F.; Emili, A.; Zamble, D. B. J. Biol. Chem. 2005, 280, 4360.
97. Theodoratou, E.; Huber, R.; Böck, A. Biochem. Soc. Trans. 2005, 33, 108.
98. Fritsche, E.; Paschos, A.; Beisel, H. G.; Böck, A.; Huber, R. J. Mol. Biol. 1999, 288, 989.
99. Rossmann, R.; Maier, T.; Lottspeich, F.; Böck, A. Eur. J. Biochem. 1995, 227, 545.
100. Menon, A. L.; Robson, R. L. J. Bacteriol. 1994, 176, 291.
101. Theodoratou, E.; Paschos, A.; Magalon, A.; Fritsche, E.; Huber, R.; Böck, A. Eur. J. Biochem. 2000, 267, 1995.
102. Theodoratou, E.; Paschos, A.; Mintz-Weber, S.; Böck, A. Arch. Microbiol. 2000, 173, 110.
103. King, P. W.; Posewitz, M. C.; Ghirardi, M. L.; Seibert, M. J. Bacteriol. 2006, 188, 2163.
104. Pan, G.; Menon, A. L.; Adams, M. W. W. J. Biol. Inorg. Chem. 2003, 8, 469.
105. Chirpich, T. P.; Zappia, V.; Costilow, R. N.; Barker, H. A. J. Biol. Chem. 1970, 245, 1778.
106. Frey, P. A.; Reed, G. H. Arch. Biochem. Biophys. 2000, 382, 6.
107. Sofia, H. J.; Chen, G.; Hetzler, B. G.; Reyes-Spindola, J. F.; Miller, N. E. Nucleic Acids Res. 2001, 29, 1097.
108. Cosper, M. M.; Jameson, G. N.; Davydov, R.; Eidsness, M. K.; Hoffman, B. M.; Huynh, B. H.; Johnson, M. K. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 14006.
109. Walsby, C. J.; Hong, W.; Broderick, W. E.; Cheek, J.; Ortillo, D.; Broderick, J. B.; Hoffman, B. M. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 3143.
110. Chen, D.; Walsby, C.; Hoffman, B. M.; Frey, P. A. J. Am. Chem. Soc. 2003, 125, 11788.
111. Walsby, C. J.; Ortillo, D.; Yang, J.; Nnyepi, M. R.; Broderick, W. E.; Hoffman, B. M.; Broderick, J. B. Inorg. Chem. 2005, 44, 727.
112. Frey, P. A. Annu. Rev. Biochem. 2001, 70, 121.
113. Frey, P. A.; Magnusson, O. T. Chem. Rev. 2003, 103, 2129.
114. Fontecave, M.; Atta, M.; Mulliez, E. Trends Biochem. Sci. 2004, 29, 243.
115. Marsh, E. N.; Patwardhan, A.; Huhta, M. S. Bioorg. Chem. 2004, 32, 326.
116. Layer, G.; Kervio, E.; Morlock, G.; Heinz, D. W.; Jahn, D.; Retey, J.; Schubert, W. D. J. Biol. Chem. 2005, 386, 971.
117. Allen, R. M.; Chatterjee, R.; Ludden, P. W.; Shah, V. K. J. Biol. Chem. 1995, 270, 26890.
118. Dos Santos, P. C.; Dean, D. R.; Hu, Y.; Ribbe, M. W. Chem. Rev. 2004, 104, 1159.
119. Cosper, N. J.; Booker, S. J.; Ruzicka, F.; Frey, P. A.; Scott, R. A. Biochemistry 2000, 39, 15668.
120. Henshaw, T.; Cheek, J.; Broderick, J. J. Am. Chem. Soc. 2000, 122, 8331.
121. Wu, W.; Booker, S.; Lieder, K. W.; Bandarian, V.; Reed, G. H.; Frey, P. A. Biochemistry 2000, 39, 9561.
122. Berkovitch, F.; Nicolet, Y.; Wan, J. T.; Jarrett, J. T.; Drennan, C. L. Science 2004, 303, 76.
123. Layer, G.; Moser, J.; Heinz, D. W.; Jahn, D.; Schubert, W. D. EMBO J. 2003, 22, 6214.
124. Hanzelmann, P.; Schindelin, H. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 2004, 101, 12870.
125. Lepore, B. W.; Ruzicka, F. J.; Frey, P. A.; Ringe, D. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 2005, 102, 13819.
126. Nicolet, Y.; Drennan, C. L. Nucleic Acids Res. 2004, 32, 4015.
127. Jarrett, J. T. Chem. Biol. 2005, 12, 409.
128. Rubach, J. K.; Brazzolotto, X.; Gaillard, J.; Fontecave, M. FEBS Lett. 2005, 579, 5055.
129. Peters, J. W.; Szilagyi, R. K.; Naumov, A.; Douglas, T. FEBS Lett. 2006, 580, 363.
130. Posewitz, M. C.; King, P. W.; Smolinski, S. L.; Smith, R. D.; Ginley, A. R.; Ghirardi, M. L.; Seibert, M. Biochem. Soc. Trans. 2005, 33, 102.
131. Leonardi, R.; Fairhurst, S. A.; Kriek, M.; Lowe, D. J.; Roach, P. L. FEBS Lett. 2003, 539, 95.
132. McGlynn, S. E.; Ruebush, S. S.; Naumov, A.; Nagy, L. E.; Dubini, A.; King, P. W.; Broderick, J. B.; Posewitz, M. C.; Peters, J. W. J. Biol. Inorg. Chem. 2007, 12, 443.
133. Vignais, P. M.; Billoud, B.; Meyer, J. FEMS Microbiol. Rev. 2001, 25, 455.
134. Czjzek, M.; ElAntak, L.; Zambonie, V.; Morelli, X.; Dolla, A.; Guerlesquin, F.; Bruschi, M. Structure 2002, 10, 1677.
135. Matias, P. M.; Coelho, A. V.; Valente, F. M. A.; Placido, D.; JeGall, J.; Xavier, A. V.; Pereira, I. A. C.; Carrondo, M. A. J. Biol. Chem. 2002, 277, 47907.
136. Hedderich, R. J. Bioenerg. Biomembr. 2004, 36, 65.
137. Deppenmeier, U. J. Bioenerg. Biomembr. 2004, 36, 55.
138. Vignais, P. M.; Billoud, B. Chem. Rev. 2007, 107, 4206-4272.
139. Page, C. C.; Moser, C. C.; Dutton, P. L. Curr. Opin. Chem. Biol. 2003, 7, 551.
140. Leys, D.; Scrutton, N. S. Curr. Opin. Struct. Biol. 2004, 14, 642.
141. Teixeira, M.; Moura, I.; Xavier, A. V.; Moura, J. J. G.; LeGall, J.; DerVartanian, D. V.; Peck Jr., H. D. J. Biol. Chem. 1989, 264, 16435.
142. Démentin, S.; Belle, V.; Bertrand, P.; Guigliarelli, B.; Adryanczyk-Perrier, G.; De Lacey, A. L.; Fernandez, V. M.; Rousset, M.; Léger, C. J. Am. Chem. Soc. 2006, 128, 5209.
143. Rousset, M.; Montet, Y.; Guigliarelli, B.; Forget, N.; Asso, M.; Bertrand, P.; Fontecilla-Camps, J. C.; Hatchikian, E. C. Proc. Natl. Acad. Sci. U.S.A. 1998, 95, 11625.
144. Bingemann, R.; Klein, A. Eur. J. Biochem. 2000, 267, 6612.
145. Bertrand, P.; Dole, F.; Asso, M.; Guigliarelli, B. J. Biol. Inorg. Chem. 2000, 5, 682.
146. Czjzek, M.; Guerlesquin, F.; Bruschi, M.; Haser, R. Structure 1996, 4, 395.
147. Niviére, V.; Hatchikian, E. C.; Bianco, P.; Haladjian, J. Biochim. Biophys. Acta 1988, 935, 34.
148. Nørager, S.; Legrand, P.; Pieulle, L.; Hatchikian, E. C.; Roth, M. J. Mol. Biol. 1999, 290, 881.
149. Valente, F. M. A.; Saraiva, L. M.; LeGall, J.; Xavier, A. V.; Teixeira, M.; Pereira, I. A. C. ChemBioChem 2001, 2, 895.
150. Matias, P. M.; Coelho, R.; Pereira, I. A. C.; Coelho, A.; Thompson, A. W.; Sieker, L. C.; LeGall, J.; Carrondo, M. A. Structure 1999, 7, 119.
151. Umhau, S.; Fritz, G.; Diederichs, K.; Breed, J.; Welte, W.; Kroneck, P. M. Biochemistry 2001, 40, 1308.
152. Simões, P.; Matias, P. M.; Morais, J.; Wilson, K.; Dauter, Z.; Carrondo, M. A. Inorg. Chim. Acta 1998, 273, 213.
153. Yahata, N.; Saitoh, T.; Takayama, Y.; Ozawa, K.; Ogata, H.; Higuchi, Y.; Akutsu, H. Biochemistry 2006, 45, 1653.
154. Harada, E.; Fukuoka, Y.; Ohmura, T.; Fukunishi, A.; Kawai, G.; Fujiwara, T.; Akutsu, H. J. Mol. Biol. 2002, 319, 767.
155. Park, J.-S.; Ohmura, T.; Kano, K.; Sagara, T.; Niki, K.; Kyogoku, Y.; Akutsu, H. Biochim. Biophys. Acta 1996, 1293, 45.
156. Pieulle, L.; Morelli, X.; Gallice, P.; Lojou, E.; Barbier, P.; Czjzek, M.; Bianco, P.; Guerlesquin, F.; Hatchikian, E. C. J. Mol. Biol. 2005, 18, 73.
157. Morelli, X.; Czjzek, M.; Hatchikian, E. C.; Bornet, O.; Fontecilla-Camps, J. C.; Palma, N. P.; Moura, J. J. G.; Guerlesquin, F. J. Biol. Chem. 2000, 275, 23204.
158. Sebban-Kreuzer, C.; Blanchard, L.; Bersch, B.; Blackledge, M. J.; Marion, D.; Dolla, A.; Guerlesquin, F. Eur. J. Biochem. 1998, 251, 787.
159. Morelli, X.; Guerlesquin, F. FEBS Lett. 1999, 460, 77.
160. ElAntak, L.; Morelli, X.; Bornet, O.; Hatchikian, C.; Czjzek, M.; Dolla, A.; Guerlesquin, F. FEBS Lett. 2003, 548, 1.
161. Liang, Z.-X.; Klinman, J. P. Curr. Opin. Struct. Biol. 2004, 14, 648.
162. Clegg, W.; Henderson, R. A. Inorg. Chem. 2002, 41, 1128.
163. Démentin, S.; Burlat, B.; De Lacey, A. L.; Pardo, A.; Adryanczyk-Perrier, G.; Guigliarelli, B.; Fernandez, V. M.; Rousset, M. J. Biol. Chem. 2004, 279, 10508.
164. Cammack, R. In Hydrogen as a Fuel; Learning from Nature; Cammack, R., Robson, R., Frey, M., Eds.; Taylor and Francis: London, U.K., 2001; p 164.
165. Frey, M.; Fontecilla-Camps, J. C.; Volbeda, A. In Handbook of Metalloproteins; Messerschmidt, A., Huber, R., Poulos, T., Wieghardt, K., Eds.; Wiley: Chichester, U.K., 2001; p 880.
166. Louro, R. O.; Catarino, T.; LeGall, J.; Xavier, A. V. J. Biol. Inorg. Chem. 1997, 2, 488.
167. Cukierman, S. Biochim. Biophys. Acta 2006, 1757, 876.
168. Brzezinski, P.; Ädelroth, P. Curr. Opin. Struct. Biol. 2006, 16, 465.
169. Kato, M.; Pisliakov, A. V.; Warshel, A. Proteins 2006, 64, 829.
170. Sazanov, L. A.; Hinchliffe, P. Science 2006, 311, 1430.
171. Ullmann, G. M. J. Phys. Chem. B 2000, 104, 6293.
172. Klingen, A. R.; Bombarda, E.; Ullmann, G. M. Photochem. Photobiol. Sci. 2006, 5, 588.
173. Namslauer, A.; Aagaard, A.; Katsonouri, A.; Brzezinski, P. Biochemistry 2003, 42, 1488.
174. Garczarek, F.; Gerwert, K. Nature 2006, 439, 109.
175. Armstrong, F. A. Chem. Rev.i] 2007, 107, 4366-4413.
176. Rieder, R.; Cammack, R.; Hall, D. O. Eur. J. Biochem. 1984, 145, 637.
177. Teixeira, M.; Fauque, G.; Moura, I.; Lespinat, P. A.; Berlier, Y.; Prickril, B.; Peck, H. D.; Xavier, A. V.; Legall, J.; Moura, J. J. G. Eur. J. Biochem. 1987, 167, 47.
178. Valente, F. M.; Oliveira, A. S.; Gnadt, N.; Pacheco, I.; Coelho, A. V.; Xavier, A. V.; Teixeira, M.; Soares, C. M.; Pereira, I. A. J. Biol. Inorg. Chem. 2005, 10, 667.
179. Montet, Y. Thesis, Université Joseph Fourier, Grenoble, France, 1998.
180. Söderhjelm, P.; Ryde, U. J. Mol. Struct. THEOCHEM 2006, 770, 199.
181. Stein, M.; Van Lenthe, E.; Baerends, E. J.; Lubitz, W. J. Am. Chem. Soc. 2001, 123, 5839.
182. Stadler, C.; De Lacey, A. L.; Montet, Y.; Volbeda, A.; Fontecilla-Camps, J. C.; Conesa, J. C.; Fernandez, V. M. Inorg. Chem. 2002, 41, 4424.
183. Carepo, M.; Tierney, D. L.; Brondino, C. D.; Yang, T. C.; Pamplona, A.; Telser, J.; Moura. I.; Moura, J. J.; Hoffman, B. M. J. Am. Chem. Soc. 2002, 124, 281.
184. Van der Zwaan, J. W.; Coremans, J. M.; Bouwens, E. C.; Albracht, S. P. J. Biochim. Biophys. Acta 1990, 1041, 101.
185. Claiborne, A.; Yeh, J. I.; Mallet, T. C.; Luba, J.; Crane, E. J.; Charrier, C.; Parsonage, D. Biochemistry 1999, 38, 15407.
186. Lamle, S. E.; Albracht, S. P. J.; Armstrong, F. A. J. Am. Chem. Soc. 2004, 126, 14899.
187. Vincent, K. A.; Parkin, A.; Lenz, O.; Albracht, S. P.; Fontecilla-Camps, J. C.; Cammack, R.; Friedrich, B.; Armstrong, F. A. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 18179.
188. Farmer, P. J.; Reibenspies, J. H.; Lindahl, P. A.; Darensbourg, M. Y. J. Am. Chem. Soc. 1993, 115, 4665.
189. Primus, J. L.; Teunis, K.; Mandon, D.; Veeger, C.; Rietjens, I. M. C. M. Biochem. Biophys. Res. Commun. 2000, 272, 551.
190. Lamle, S. E.; Albracht, S. P. J.; Armstrong, F. A. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 6595.
191. Patil, D. S.; Moura, J. J.; He, S. H.; Teixeira, M.; Prickril, B. C.; DerVartanian, D. V.; Peck, H. D., Jr.; LeGall, J.; Huynh, B. H. J. Biol. Chem. 1988, 263, 18732.
192. Elber, R.; Karplus M. J. Am. Chem. Soc. 1990, 112, 9161.
193. Teixeira, V. H.; Baptista, A. M.; Soares, C. Biophys. J. 2006, 91, 2035.
194. Cohen, J.; Kim, K.; King, P.; Seibert, M.; Schulten, K. Structure 2005, 13, 1321.
195. Amara, P.; Andreoletti, P.; Jouve, H. M.; Field, M. J. Protein Sci. 2001, 10, 1927.
196. Bossa, C.; Anselmi, M.; Roccatano, D.; Amadei, A.; Vallone, B.; Brunori, M.; Nola, A. D. Biophys. J. 2004, 86, 3855.
197. Kleihues, L.; Lenz, O.; Bernhard, M.; Buhrke, T.; Friedrich, B. J. Bacteriol. 2000, 182, 2716.
198. Elsen, S.; Duché, O.; Colbeau, A. J. Bacteriol. 2003, 185, 7111.
199. Bernhard, M.; Buhrke, T.; Bleijlevens, B.; De Lacey, A. L.; Fernandez, V. M.; Albracht, S. P. J.; Friedrich, B. J. Biol. Chem. 2001, 276, 15592.
200. Albracht, S. P. J. Biochim. Biophys. Acta 1994, 1188, 167.
201. Buhrke, T.; Brecht, M.; Lubitz, W.; Friedrich, B. J. Biol. Inorg. Chem. 2002, 7, 897.
202. Buhrke, T.; Lenz, O.; Krauss, N.; Friedrich, B. J. Biol. Chem. 2005, 280, 23791.
203. Duché, O.; Elsen, S.; Cournac, L.; Colbeau, A. FEBS J. 2005, 272, 3899.
204. Burgdorf, T.; Lenz, O.; Buhrke, T.; Van der Linden, E.; Jones, A. K.; Albracht, S. P.; Friedrich, B. J. Mol. Microbiol. Biotechnol. 2005, 10, 181.
205. Burgdorf, T.; Van der Linden, E.; Bernhard, M.; Yin, Q. J.; Back, J. W.; Hartog, A. F.; Muijsers, A. O.; De Koster, C. G.; Albracht, S. P. J.; Friedrich, B. J. Bacteriol. 2005, 187, 3122.
206. Van der Linden, E.; Faber, B. W.; Bleijlevens, B.; Burgdorf, T.; Bernhard, M.; Friedrich, B.; Albracht, S. P. Eur. J. Biochem. 2004, 271, 801.
207. Massanz, C.; Friedrich, B. Biochemistry 1999, 38, 14330.
208. Burgdorf, T.; De Lacey, A. L.; Friedrich, B. J. Bacteriol. 2002, 184, 6280.
209. Friedrich, B. Personal communication.
210. Van der Linden, E.; Burgdorf, T.; Bernhard, M.; Bleijlevens, B.; Friedrich, B.; Albracht, S. P. J. Biol. Inorg. Chem. 2004, 9, 616.
211. Burgdorf, T.; Löscher, S.; Liebisch, P.; Van der Linden, E.; Galander, M.; Lendzian, F.; Meyer-Klaucke, W.; Albracht, S. P. J.; Friedrich, B.; Dau, H.; Haumann, M. J. Am. Chem. Soc. 2005, 127, 576.
212. Yagi, T.; Matsuno-Yagi, A. Biochemistry 2003, 42, 2266.
213. Brandt, U. Annu. Rev. Biochem. 2006, 75, 69.
214. Mitchell, P. Science 1979, 206, 1148.
215. Fearnley, I. M.; Walker, J. E. Biochim. Biophys. Acta 1992, 1140, 105.
216. Pilkington, S. J.; Skehel, J. M.; Gennis, R. B.; Walker, J. E. Biochemistry 1991, 30, 2166.
217. Albracht, S. P. J. Biochim. Biophys. Acta 1993, 1144, 221.
218. Malki, S.; Saimmaime, I.; De Luca, G.; Rousset, M.; Dermoun, Z.; Belaich, J.-P. J. Bacteriol. 1995, 177, 2628.
219. Albracht, S. P. J.; De Jong, A. M. P. Biochim. Biophys. Acta 1997, 1318, 92.
220. Cournac, L.; Guedeney, G.; Peltier, G.; Vignais, P. M. J. Bacteriol. 2004, 186, 1737.
221. Friedrich, T.; Scheide, D. FEBS Lett. 2000, 479, 1.
222. Schäfer, E.; Seeler, H.; Reifscheider, N. H.; Krause, F.; Dencher, N. A.; Vonck, J. J. Biol. Chem. 2006, 281, 15370.
223. Hinchliffe, P.; Sazanov, L. A. Science 2005, 309, 771.
224. Long, M.; Liu, J.; Chen, Z.; Bleijlevens, B.; Roseboom, W.; Albracht, S. P. J. Biol. Inorg. Chem. 2007, 12, 62.
225. Nouailler, M.; Morelli, X.; Bornet, O.; Chetrit, B.; Dermoun, Z.; Guerlesquin, F. Protein Sci. 2006, 15, 1369.
226. Albracht, S. P.; Hedderich, R. FEBS Lett. 2000, 485, 1.
227. Hosler, J. P.; Ferguson-Miller, S.; Mills, D. A. Annu. Rev. Biochem. 2006, 75, 165.
228. Zwicker, K.; Galkin, A.; Dröse, S.; Grgic, L.; Kerscher, S.; Brandt, U. J. Biol. Chem. 2006, 281, 23013.
229. Barton, R. M.; Worman, H. J. J. Biol. Chem. 1999, 274, 30008.
230. Hackstein, J. H. Biochem. Soc. Trans. 2005, 33, 47.
231. Balk, J.; Pierik, A. J.; Netz, D. J.; Muhlenhoff, U.; Lill, R. EMBO J. 2004, 23, 2105.
232. Yarunin, A.; Panse, V. G.; Petfalski, E.; Dez, C.; Tollervey, D.; Hurt, E. C. EMBO J., 2005, 24, 580.
233. Huang, J.; Song, D.; Flores, A.; Zhao, Q.; Mooney, S. M.; Shaw, L. M.; Lee, F. S. Biochem. J. 2007, 401, 341.
234. Fournier, M.; Dermoun, Z.; Durand, M. C.; Dolla, A. J. Biol. Chem. 2004, 279, 1787.
235. Ceriotti, A.; Chini, P.; Fumagalli, A.; Koetzle, T. F.; Longoni, G.; Tagusagawa, F. Inorg. Chem. 1984, 23, 1363.
236. Roberts, L. M.; Lindahl, P. A. J. Am. Chem. Soc. 1995, 117, 2565.
237. Salerno, J. C. In The Bioinorganic Chemistry of Nickel; Lancaster, J. R., Ed.; VCH: Weinheim, Germany, 1988; p 53.
238. Coremans, J. M. C. C.; Van Garderen, C. J.; Albracht, S. P. J. Biochim. Biophys. Acta 1992, 1119, 148.
239. De Lacey, A. L.; Stadler, C.; Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C.; Fan, H.-J.; Li, S.; Hall, M. B. J. Biol. Inorg. Chem. 2002, 7, 318.
240. Brecht, M.; Van Gastel, M.; Buhrke, T.; Friedrich, B.; Lubitz, W. J. Am. Chem. Soc. 2003, 125, 13075.
241. Foerster, S.; Stein, M.; Brecht, M.; Ogata, H.; Higuchi, Y.; Lubitz, W. J. Am. Chem. Soc. 2003, 125, 83.
242. Foerster, S.; Van Gastel, M.; Brecht, M.; Lubitz, W. J. Biol. Inorg. Chem. 2005, 10, 51.
243. Whitehead, J. P.; Gurbiel, R. J.; Bagyinka, C.; Hoffman, B. M.; Maroney, M. J. J. Am. Chem. Soc. 1993, 115, 5629.
244. Stein, M.; Lubitz, W. J. Inorg. Biochem. 2004, 98, 862.
245. Davidson, G.; Choudhury, S. B.; Gu, Z.; Bose, K.; Roseboom, W.; Albracht, S. P. J.; Maroney, M. J. Biochemistry 2000, 39, 7468.
246. Dole, F.; Medina, M.; More, C.; Cammack, R.; Bertrand, P.; Guigliarelli, B. Biochemistry 1996, 35, 16399.
247. Bleijlevens, B.; Van Broekhuizen, F. A.; De Lacey, A. L.; Roseboom, W.; Fernandez, V. M.; Albracht, S. P. J. J. Biol. Inorg. Chem. 2004, 9, 743.
248. Grande, H. J.; Dunham, W. R.; Averill, B.; Van Dijk, C.; Sands, R. H. Eur. J. Biochem. 1983, 136, 201.
249. Albracht, S. P. J.; Roseboom, W.; Hatchikian, E. C. J. Biol. Chem. 2006, 11, 88.
250. Roseboom, W.; De Lacey, A. L.; Fernandez, V. M.; Hatchikian, E. C; Albracht, S. P. J. J. Biol. Chem. 2006, 11, 102.
251. Pereira, A. S.; Tavares, P.; Moura, I.; Moura, J. J. G.; Huynh, B. H. J. Am. Chem. Soc. 2001, 123, 2771.
252. Parkin, A.; Cavazza, C.; Fontecilla-Camps, J. C.; Armstrong, F. A. J. Am. Chem. Soc. 2006, 128, 16808.
253. Popescu, C. V.; Münck, E. J. Am. Chem. Soc. 1999, 121, 7877.
254. Kraulis, P. J. J. Appl. Crystallogr. 1991, 24, 946.
255. Merrit, E. A.; Bacon, D. J. Methods Enzymol. 1997, 277, 520.
256. http://www.pymol.org.