Siderophores as molecular tools in medical and environmental applications

Organic and Biomolecular Chemistry

Volumn 14, Issue 35, 2016, Pages 8212-8227

  Kurth, Colette ^a   Kage, Hirokazu ^b   Nett, Markus ^b  

^a HANS KNÖLL INSTITUTE   (Germany)

^b TU DORTMUND UNIVERSITY   (Germany)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

CHELATION; ELECTRON TRANSPORT PROPERTIES;

ELECTRON TRANSPORT; ENVIRONMENTAL APPLICATIONS; IRON ACQUISITION; IRON CHELATING; IRON CHELATORS; LOW MOLECULAR WEIGHT; METABOLIC PROCESS; MOLECULAR TOOLS;

IRON;

ANTIINFECTIVE AGENT; DRUG CARRIER; ENZYME INHIBITOR; IRON CHELATING AGENT; SIDEROPHORE;

BACTERIUM; BIOREMEDIATION; CHELATION THERAPY; CHEMISTRY; FUNGUS; METABOLISM; PLANT; PROCEDURES; SURFACE PROPERTY;

ANTI-BACTERIAL AGENTS; BACTERIA; BIODEGRADATION, ENVIRONMENTAL; CHELATION THERAPY; DRUG CARRIERS; ENZYME INHIBITORS; FUNGI; IRON CHELATING AGENTS; PLANTS; SIDEROPHORES; SURFACE PROPERTIES;

EID: 84984911619     PISSN: 14770520     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: 10.1039/c6ob01400c     Document Type: Review

References (206)

1. R. J. D. Tilley, Understanding solids-the science of materials, Wiley, Chichester, 2004
2. A. Stwertka, A guide to the elements, Oxford University Press, New York, Oxford, 2002
3. T. C. Johnstone E. M. Nolan Dalton Trans. 2015 44 6320
4. F. W. Outten E. C. Theil Antioxid. Redox Signaling 2009 5 1029
5. S. C. Andrews A. K. Robinson F. Rodríguez-Quiñones FEMS Microbiol. Rev. 2003 27 215
6. W. H. Koppenol Redox Rep. 2001 6 229
7. M. Sandy A. Butler Chem. Rev. 2009 109 4580
8. H. Haas Nat. Prod. Rep. 2014 31 1266
9. C. Curie G. Cassin D. Couch F. Divol K. Higuchi M. Le Jean J. Misson A. Schikora P. Czernic S. Mari Ann. Bot. 2009 103 1
10. K. N. Raymond B. E. Allred A. K. Sia Acc. Chem. Res. 2015 48 2496
11. S. A. Amin D. H. Green M. C. Hart F. C. Küpper W. G. Sunda C. J. Carrano Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2009 106 17071
12. M. F. Traxler M. R. Seyedsayamdost J. Clardy R. Kolter Mol. Microbiol. 2012 86 628
13. V. I. Holden M. A. Bachman Metallomics 2015 7 986
14. A. Paauw M. A. Leverstein-van Hall K. P. van Kessel J. Verhoef A. C. Fluit PLoS One 2009 4 e8240
15. R. C. Hider X. Kong Nat. Prod. Rep. 2010 27 637
16. K. S. Chaturvedi C. S. Hung J. R. Crowley A. E. Stapleton J. P. Henderson Nat. Chem. Biol. 2012 8 731
17. D. van der Helm M. Poling J. Am. Chem. Soc. 1976 98 82
18. S. M. Cohen M. Meyer K. N. Raymond J. Am. Chem. Soc. 1998 120 6277
19. H. Drechsel and G. Winkelmann, Iron chelation and siderophores, in Transition metals in microbial metabolism, ed., G. Winkelmann, and, C. J. Carrano, Harwood Academic Publishers, 1997, p. 1
20. H. Boukhalfa T. J. Brickman S. K. Armstrong A. L. Crumbliss Inorg. Chem. 2000 39 5591
21. H. Boukhalfa A. L. Crumbliss BioMetals 2002 15 325
22. Z. D. Liu R. C. Hider Coord. Chem. Rev. 2002 232 151
23. M. Miethke M. A. Marahiel Microbiol. Mol. Biol. Rev. 2007 71 413
24. C. T. Walsh J. Liu F. Rusnak M. Sakaitani Chem. Rev. 1990 90 1105
25. G. L. Challis ChemBioChem 2005 6 601
26. A. Butler R. M. Theisen Coord. Chem. Rev. 2010 254 288
27. M. F. Kreutzer H. Kage M. Nett J. Am. Chem. Soc. 2012 134 5415
28. H. Kage M. F. Kreutzer B. Wackler D. Hoffmeister M. Nett Chem. Biol. 2013 20 764
29. H. Kage E. Riva J. S. Parascandolo M. F. Kreutzer M. Tosin M. Nett Org. Biomol. Chem. 2015 13 11414
30. B. S. Moore C. Hertweck Nat. Prod. Rep. 2002 19 70
31. J. H. Crosa C. T. Walsh Microbiol. Mol. Biol. Rev. 2002 66 223
32. N. Gaitatzis B. Kunze R. Müller Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2001 98 11136
33. F. Imperi P. Visca FEBS Lett. 2013 587 3387
34. O. Cunrath V. Gasser F. Hoegy C. Reimmann L. Guillon I. J. Schalk Environ. Microbiol. 2015 17 171
35. V. Gasser L. Guillon O. Cunrath I. J. Schalk J. Inorg. Biochem. 2015 148 27
36. M. Gründlinger S. Yasmin B. E. Lechner S. Geley M. Schrettl M. Hynes H. Haas Mol. Microbiol. 2013 88 862
37. D. Oves-Costales N. Kadi G. L. Challis Chem. Commun. 2009 6530
38. S. Schmelz N. Kadi S. A. McMahon L. Song D. Oves-Costales M. Oke H. Liu K. A. Johnson L. G. Carter C. H. Botting M. F. White G. L. Challis J. H. Naismith Nat. Chem. Biol. 2009 5 174
39. T. Ganz Physiol. Rev. 2013 93 1721
40. Z. I. Cabantchik W. Breuer G. Zanninelli P. Cianciulli Best Pract. Res., Clin. Haematol. 2005 18 277
41. C. Winterbourn Toxicol. Lett. 1995 82-83 969
42. C. N. Kontoghiorghe G. J. Kontoghiorghes Drug Des., Dev. Ther. 2016 10 465
43. H. Bickel R. Bosshardt E. Gäumann P. Reusser E. Vischer W. Voser A. Wettstein H. Zähner Helv. Chim. Acta 1960 43 2118
44. R. M. Bannerman S. T. Callender D. L. Williams Br. Med. J. 1962 2 1573
45. S. Singh R. C. Hider J. B. Porter Anal. Biochem. 1990 187 212
46. A. Hoffbrand A. Taher M. Cappellini Blood 2012 120 3657
47. W. Breuer M. J. Ermers P. Pootrakul A. Abramov C. Hershko Z. I. Cabantchik Blood 2001 97 792
48. R. C. Hider X. Kong V. Abbate R. Harland K. Conlon T. Luker Dalton Trans. 2015 44 5197
49. H.-U. Naegeli H. Zähner Helv. Chim. Acta 1980 63 1400
50. R. J. Bergeron J. Wiegand J. S. McManis N. Bharti J. Med. Chem. 2014 57 9259
51. H. Bickel E. Gäumann W. Keller-Schierlein V. Prelog E. Vischer A. Wettstein H. Zähner Experientia 1960 16 129
52. D. M. Reynolds A. Schatz S. A. Waksman Proc. Soc. Exp. Biol. Med. 1947 64 50
53. G. F. Gause Br. Med. J. 1955 2 1177
54. J. Turková O. Mikeš F. Šorm Collect. Czech. Chem. Commun. 1966 31 2444
55. W. Sackmann P. Reusser L. Neipp F. Kradolfer F. Gross Antibiot. Chemother. 1962 12 34
56. H. Tsukiura M. Okanishi T. Ohmori H. Koshiyama T. Miyaki H. Kitazima H. Kawaguchi J. Antibiot. 1964 17 39
57. L. Vértesy W. Aretz H.-W. Fehlhaber H. Kogler Helv. Chim. Acta 1995 78 46
58. X. Thomas D. Destoumieux-Garzón J. Peduzzi C. Afonso A. Blond N. Birlirakis C. Goulard L. Dubost R. Thai J.-C. Tabet S. Rebuffat J. Biol. Chem. 2004 279 28233
59. T. A. Wencewicz U. Möllmann T. E. Long M. J. Miller BioMetals 2009 22 633
60. J. M. Roosenberg M. J. Miller J. Org. Chem. 2000 65 4833
61. V. Braun A. Pramanik T. Gwinner M. Köberle E. Bohn BioMetals 2009 22 3
62. T. Zheng E. M. Nolan J. Am. Chem. Soc. 2014 136 9677
63. T. A. Wencewicz T. E. Long U. Möllmann M. J. Miller Bioconjugate Chem. 2013 24 473
64. G. H. Vondenhoff B. Gadakh K. Severinov A. Van Aerschot ChemBioChem 2012 13 1959
65. S. Noël V. Gasser B. Pesset F. Hoegy D. Rognan I. J. Schalk G. L. Mislin Org. Biomol. Chem. 2011 9 8288
66. A. Souto M. A. Montaos M. Balado C. R. Osorio J. Rodríguez M. L. Lemos C. Jiménez Bioorg. Med. Chem. 2013 21 295
67. S. J. Milner A. Seve A. M. Snelling G. H. Thomas K. G. Kerr A. Routledge A.-K. Duhme-Klair Org. Biomol. Chem. 2013 11 3461
68. M. J. Miller A. J. Walz H. Zhu C. Wu G. Moraski U. Möllmann E. M. Tristani A. L. Crumbliss M. T. Ferdig L. Checkley R. L. Edwards H. I. Boshoff J. Am. Chem. Soc. 2011 133 2076
69. A. F. Vergne A. J. Walz M. J. Miller Nat. Prod. Rep. 2000 17 99
70. Y. Y. Tu M. Y. Ni Y. R. Zhong L. N. Li S. L. Cui M. Q. Zhang X. Z. Wang X. T. Liang Yaoxue Xuebao 1981 16 366
71. B. Meunier A. Robert Acc. Chem. Res. 2010 43 1444
72. G. L. A. Mislin I. J. Schalk Metallomics 2014 6 408
73. O. Kinzel R. Tappe I. Gerus H. Budzikiewicz J. Antibiot. 1998 51 499
74. C. Ji P. A. Miller M. J. Miller J. Am. Chem. Soc. 2012 134 9898
75. K. Poole L. Young S. Neshat J. Bacteriol. 1990 172 6991
76. T. Zheng J. L. Bullock E. M. Nolan J. Am. Chem. Soc. 2012 134 18388
77. I. J. Schalk L. Guillon Amino Acids 2013 44 1267
78. T. Zheng E. M. Nolan Bioorg. Med. Chem. Lett. 2015 25 4987
79. A. Ghosh M. Ghosh C. Niu F. Malouin U. Moellmann M. J. Miller Chem. Biol. 1996 3 1011
80. N. Kohira J. West A. Ito T. Ito-Horiyama R. Nakamura T. Sato S. Rittenhouse M. Tsuji Y. Yamano Antimicrob. Agents Chemother. 2015 60 729
81. M. G. P. Page Ann. N. Y. Acad. Sci. 2013 1277 115
82. M. Rouffet S. M. Cohen Dalton Trans. 2011 40 3445
83. K. A. McGill W. W. Busse Lancet 1996 348 519
84. P. A. Marks R. Breslow Nat. Biotechnol. 2007 25 84
85. R. Visse H. Nagase Circ. Res. 2003 92 827
86. A. Page-McCaw A. J. Ewald Z. Werb Nat. Rev. Mol. Cell Biol. 2007 8 221
87. R. P. Verma C. Hansch Bioorg. Med. Chem. 2007 15 2223
88. W. C. Parks C. L. Wilson Nat. Rev. Immunol. 2004 4 617
89. C. Gialeli A. D. Theocharis N. K. Karamanos FEBS J. 2011 278 16
90. K. Kessenbrock V. Plaks Z. Werb Cell 2010 141 52
91. R. Gendron D. Grenier T. Sorsa V.-J. Uitto D. Mayrand J. Periodontal Res. 1999 34 50
92. Y. Shinozaki Y. Akutsu-Shigeno T. Nakajima-Kambe S. Inomata N. Nomura T. Nakahara H. Uchiyama Appl. Microbiol. Biotechnol. 2004 64 840
93. Y. Shinozaki-Tajiri Y. Akutsu-Shigeno T. Nakajima-Kambe S. Inomata N. Nomura H. Uchiyama J. Biosci. Bioeng. 2004 97 281
94. B. Kunze N. Bedorf W. Kohl G. Höfle H. Reichenbach J. Antibiot. 1989 42 14
95. S. Miyanaga T. Obata H. Onaka T. Fujita N. Saito H. Sakurai I. Saiki T. Furumai Y. Igarashi J. Antibiot. 2006 59 698
96. S. Schieferdecker S. König A. Koeberle H.-M. Dahse O. Werz M. Nett J. Nat. Prod. 2015 78 335
97. S. Miyanaga H. Sakurai I. Saiki H. Onaka Y. Igarashi Bioorg. Med. Chem. 2009 17 2724
98. J. Korp S. König S. Schieferdecker H.-M. Dahse G. M. König O. Werz M. Nett ChemBioChem 2015 16 2445
99. Y. Chen Y. Hu H. Zhang C. Peng S. Li Nat. Genet. 2009 41 783
100. J. Roos C. Oancea M. Heinssmann D. Khan H. Held A. S. Kahnt R. Capelo E. la Buscato E. Proschak E. Puccetti D. Steinhilber I. Fleming T. J. Maier M. Ruthardt Cancer Res. 2014 18 5244
101. M. Kolberg K. R. Strand P. Graff K. K. Andersson Biochim. Biophys. Acta 2004 1699 1
102. J. Barankiewicz A. Cohen Biochem. Pharmacol. 1987 36 2343
103. K. P. Hoyes R. C. Hider J. B. Porter Cancer Res. 1992 52 4591
104. C. E. Cooper G. R. Lynagh K. P. Hoyes R. C. Hider R. Cammack J. B. Porter J. Biol. Chem. 1996 271 20291
105. P. M. B. Pahl M. A. Horwitz K. B. Horwitz L. D. Horwitz Breast Cancer Res. Treat. 2001 69 69
106. Y. K. Hodges W. E. Antholine L. D. Horwitz Biochem. Biophys. Res. Commun. 2004 315 595
107. M. F. Kreutzer H. Kage P. Gebhardt B. Wackler H. P. Saluz D. Hoffmeister M. Nett Appl. Environ. Microbiol. 2011 77 6117
108. I. J. Schalk M. Hannauer A. Braud Environ. Microbiol. 2011 13 2844
109. H. Fones G. M. Preston FEMS Microbiol. Rev. 2013 37 495
110. E. Schütze E. Ahmed A. Voit M. Klose M. Greyer A. Svatoš D. Merten M. Roth S. J. M. Holmström E. Kothe Environ. Sci. Pollut. Res. 2015 22 19376
111. L. Diels S. Van Roy S. Taghavi R. Van Houdt Antonie Van Leeuwenhoek 2009 96 247
112. M. Münzinger K. Taraz H. Budzikiewicz Z. Naturforsch. 1999 54 867
113. A. Nair A. A. Juwarkar S. Devotta J. Hazard. Mater. 2008 152 545
114. A. M. Braud M. Hubert P. Gaudin T. A. Lebeau J. Appl. Microbiol. 2015 119 435
115. I. P. Thompson C. J. van der Gast L. Ciric A. C. Singer Environ. Microbiol. 2005 7 909
116. A. Braud K. Jézéquel M. A. Léger T. Lebeau Biotechnol. Bioeng. 2006 94 1080
117. A. Braud K. Jézéquel T. Lebeau J. Hazard. Mater. 2007 144 229
118. A. Braud K. Jézéquel S. Bazot T. Lebeau Chemosphere 2009 74 280
119. T. Takomoto K. Nomoto S. Fushiya R. Ouchi G. Kusano H. Hikino S. Takagi Y. Matsuura M. Kakudo Proc. Jpn. Acad., Ser. B 1978 54 469
120. S. Fushiya Y. Sato S. Nozoe K. Nomoto T. Takemoto S. I. Takagi Tetrahedron Lett. 1980 21 3071
121. Y. Ma M. N. V. Prasad M. Rajkumar H. Freitas Biotechnol. Adv. 2011 29 248
122. W. Schmidt New Phytol. 1999 141 1
123. C. O. Dimkpa D. Merten A. Svatoš G. Büchel E. Kothe J. Appl. Microbiol. 2009 107 1687
124. B. R. Glick Biotechnol. Adv. 2003 21 383
125. C. O. Dimkpa D. Merten A. Svatoš G. Büchel E. Kothe Soil Biol. Biochem. 2009 41 154
126. C. O. Dimkpa A. Svatoš P. Dabrowska A. Schmidt W. Boland E. Kothe Chemosphere 2008 74 19
127. M. Rajkumar N. Ae M. N. V. Prasad H. Freitas Trends Biotechnol. 2010 28 142
128. T. Lebeau A. Braud K. Jézéquel Environ. Pollut. 2008 153 497
129. I. M. Head R. P. Swannell Curr. Opin. Biotechnol. 1999 10 234
130. M. P. Kem H. K. Zane S. D. Springer J. M. Gauglitz A. Butler Metallomics 2014 6 1150
131. I. E. Staijen B. Witholt Biotechnol. Bioeng. 1998 57 228
132. I. J. T. Dinkla E. M. Gabor D. B. Janssen Appl. Environ. Microbiol. 2001 67 3406
133. J. S. Sabirova A. Becker H. Lünsdorf J. M. Nicaud K. N. Timmis P. N. Golyshin FEMS Microbiol. Lett. 2011 319 160
134. R. N. Austin J. T. Groves Metallomics 2011 3 775
135. O. U. Mason T. C. Hazen S. Borglin P. S. Chain E. A. Dubinsky J. L. Fortney J. Han H. Y. Holman J. Hultman R. Lamendella R. Mackelprang S. Malfatti L. M. Tom S. G. Tringe T. Woyke J. Zhou E. M. Rubin J. K. Jansson ISME J. 2012 6 1715
136. J. S. Sabirova M. Ferrer D. Regenhardt K. N. Timmis P. N. Golyshin J. Bacteriol. 2006 188 3763
137. R. Denaro F. Crisafi D. Russo M. Genovese E. Messina L. Genovese M. Carbone M. L. Ciavatta M. Ferrer P. Golyshin M. M. Yakimov Mar. Genom. 2014 17 43
138. K. Barbeau G. Zhang D. H. Live A. Butler J. Am. Chem. Soc. 2002 124 378
139. S. J. H. Hickford F. C. Küpper G. Zhang C. J. Carrano J. W. Blunt A. Butler J. Nat. Prod. 2004 67 1897
140. K. Naito I. Imai H. Nakahara Phycol. Res. 2008 56 58
141. K. Naito M. Suzuki S. Mito H. Hasegawa I. Imai Y. Sohrin M. Matsui Anal. Sci. 2001 17 i817
142. H. Hasegawa T. Maki K. Asano K. Ueda K. Ueda Anal. Sci. 2004 20 89
143. B. Palenik J. Grimwood A. Aerts P. Rouzé A. Salamov N. Putnam C. Dupont R. Jorgensen E. Derelle S. Rombauts K. Zhou R. Otillar S. S. Merchant S. Podell T. Gaasterland C. Napoli K. Gendler A. Manuell V. Tai O. Vallon G. Piganeau S. Jancek M. Heijde K. Jabbari C. Bowler M. Lohr S. Robbens G. Werner I. Dubchak G. J. Pazour Q. Ren I. Paulsen C. Delwiche J. Schmutz D. Rokhsar Y. Van de Peer H. Moreau I. V. Grigoriev Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2007 104 7705
144. Y. Shaked A. B. Kustka F. M. M. Morel Limnol. Oceanogr. 2005 50 872
145. B. M. Hopkinson F. M. M. Morel BioMetals 2009 22 659
146. J. S. Martinez G. P. Zhang P. D. Holt H. T. Jung C. J. Carrano M. G. Haygood A. Butler Science 2000 287 1245
147. A. Butler BioMetals 2005 18 369
148. M. F. Kreutzer M. Nett Org. Biomol. Chem. 2012 10 9338
149. F. Rosconi D. Davyt V. Martínez M. Martínez J. A. Abin-Carriquiry H. Zane A. Butler E. M. de Souza E. Fabiano Environ. Microbiol. 2013 15 916
150. C. Kurth S. Schieferdecker K. Athanasopoulou I. Seccareccia M. Nett J. Nat. Prod. 2016 79 865
151. D. A. Hutchins A. E. Witter A. Butler G. W. Luther Nature 1999 400 858
152. R. J. Abergel A. M. Zawadzka K. N. Raymond J. Am. Chem. Soc. 2008 130 2124
153. S. A. Amin D. H. Green F. C. Küpper C. J. Carrano Inorg. Chem. 2009 48 11451
154. A. Gärdes C. Triana D. H. Green A. Romano L. Trimble C. J. Carrano BioMetals 2013 26 507
155. K. Yarimizu G. Polido A. Gärdes M. L. Carter M. Hilbern C. J. Carrano Metallomics 2014 6 1156
156. J. K. Vessey Plant Soil 2003 255 571
157. J. Masalha H. Kosegarten Ö. Elmaci K. Mengel Biol. Fertil. Soils 2000 30 433
158. A. Sharma B. N. Johri A. K. Sharma B. R. Glick Soil Biol. Biochem. 2003 35 887
159. V. Katiyar R. Goel Plant Growth Regul. 2004 158 239
160. J. W. Kloepper J. Leong J. Teintze M. N. Schroth Nature 1980 286 885
161. D. Haas G. Défago Nat. Rev. Microbiol. 2005 3 307
162. J. W. Kloepper J. Leong J. Teintze M. N. Schroth Curr. Microbiol. 1980 4 317
163. K. S. Jagadeesh J. H. Kulkarni P. U. Krishnaraj Curr. Sci. 2001 81 882
164. H. Kumar V. K. Bajpai R. C. Dubey D. K. Maheshwari S. C. Kang Crop Prot. 2010 29 591
165. M. de Boer P. Bom F. Kindt J. J. B. Keurentjes I. van der Sluis L. C. van Loon P. A. H. M. Bakker Phytopathology 2003 93 626
166. B. Joseph R. R. Patra R. Lawrence Int. J. Plant Prod. 2007 2 141
167. F. Ahmad I. Ahmad M. S. Khan Microbiol. Res. 2008 163 173
168. B. K. Duffy G. Défago Appl. Environ. Microbiol. 1999 65 2429
169. A. Irianto B. Austin J. Fish Dis. 2003 26 59
170. C. Ratledge L. G. Dover Annu. Rev. Microbiol. 2000 54 881
171. I. Frans C. W. Michiels P. Bossier K. A. Willems B. Lievens H. Rediers J. Fish Dis. 2011 34 643
172. E. Ahmed S. J. M. Holmström Microb. Biotechnol. 2014 7 196
173. L. Gram J. Melchiorsen B. Spanggaard I. Huber T. F. Nielsen Appl. Environ. Microbiol. 1999 65 969
174. M. D. L. Fuente C. D. Miranda P. Jopia G. González-Rocha N. Guiliani K. Sossa H. Urrutia J. Aquat. Anim. Health 2015 27 112
175. T. L. Korkea-aho J. Heikkinen K. D. Thompson A. von Wright B. Austin J. Appl. Microbiol. 2011 111 266
176. T. L. Korkea-aho A. Papadopoulou J. Heikkinen A. von Wright A. Adams K. D. Thompson J. Appl. Microbiol. 2012 113 24
177. R. Lalloo G. Moonsamy S. Ramchuran J. Görgens N. Gardiner Lett. Appl. Microbiol. 2010 50 563
178. J. Brunt A. Newaj-Fyzul B. Austin J. Fish Dis. 2007 30 573
179. C. P. Aranda C. Valenzuela J. Barrientos J. Paredes P. Leal M. Maldonado F. A. Godoy C. G. Osorio World J. Microbiol. Biotechnol. 2012 28 2365
180. Z. Zhou L. Zhang L. Sun Vet. Microbiol. 2015 175 145
181. C. R. Osorio A. J. Rivas M. Balado J. C. Fuentes-Monteverde J. Rodríguez C. Jiménez M. L. Lemos M. K. Waldor Appl. Environ. Microbiol. 2015 81 5867
182. X. Du T. E. Graedel Environ. Sci. Technol. 2011 45 4096
183. Y. Pan H. Li Environ. Manage. 2016 57 879
184. E. A. Sholkovitz Chem. Geol. 1989 77 47
185. E. A. Christenson J. Schijf Geochim. Cosmochim. Acta 2011 75 7047
186. M. Bau N. Tepe D. Mohwinkel Earth Planet. Sci. Lett. 2013 364 30
187. D. Mohwinkel C. Kleint A. Koschinsky Appl. Geochem. 2014 43 13
188. T. Yoshida T. Ozaki T. Ohnuki A. Francis Chem. Geol. 2014 212 239
189. S. M. Kraemer Aquat. Sci. 2004 66 3
190. P. M. Borer B. Sulzberger P. Reichard S. M. Kraemer Mar. Chem. 2005 93 179
191. N. Carrasco R. Kretzschmar M.-L. Pesch S. M. Kraemer Environ. Sci. Technol. 2007 41 3633
192. J. G. Wiederhold S. M. Kraemer N. Teutsch P. M. Borer A. N. Halliday R. Kretzschmar Environ. Sci. Technol. 2006 40 3787
193. P. U. Reichard R. Kretzschmar S. M. Kraemer Geochim. Cosmochim. Acta 2007 71 5635
194. K. Gademann Acc. Chem. Res. 2015 48 731
195. W. J. Costerton M. Wilson Biofilms 2004 1 1
196. M. J. Roberts M. D. Bentley J. M. Harris Adv. Drug Delivery Rev. 2002 54 459
197. J. L. Dalsin B. H. Hu B. P. Lee P. B. Messersmith J. Am. Chem. Soc. 2003 125 4253
198. S. Zürcher D. Wäckerlin Y. Bethuel B. Malisova M. Textor S. Tosatti K. Gademann J. Am. Chem. Soc. 2006 128 1064
199. J. Sedó J. Saiz-Poseu F. Busqué D. Ruiz-Molina Adv. Mater. 2013 25 653
200. J. H. Waite Integr. Comp. Biol. 2002 42 1172
201. M. J. McWhirter P. J. Bremer I. L. Lamontand A. J. McQuillan Langmuir 2003 19 3575
202. K. Gademann J. Kobylinska J.-Y. Wachand T. M. Woods BioMetals 2009 22 595
203. J.-Y. Wach S. Bonazzi K. Gademann Angew. Chem., Int. Ed. 2008 47 7123
204. F. Siedenbiedel J. C. Tiller Polymer 2012 4 46
205. E. Franzmann F. Khalil C. Weidmann M. Schröder M. Rohnke J. Janek B. M. Smarsley W. Maison Chem.-Eur. J. 2011 17 8596
206. F. Khalil E. Franzmann J. Ramcke O. Dakischew K. S. Lips A. Reinhardt P. Heisig W. Maison Colloids Surf., B 2014 117 185