25th anniversary article: Engineering hydrogels for biofabrication

Advanced Materials

Volumn 25, Issue 36, 2013, Pages 5011-5028

  Malda, Jos ^a,c   Visser, Jetze ^a   Melchels, Ferry P ^a   Jüngst, Tomasz ^d,e   Hennink, Wim E ^c   Dhert, Wouter J A ^a,c   Groll, Jürgen ^d,e   Hutmacher, Dietmar W ^b  

^a UNIVERSITY MEDICAL CENTER UTRECHT   (Netherlands)

^b QUEENSLAND UNIVERSITY OF TECHNOLOGY   (Australia)

^c UTRECHT UNIVERSITY   (Netherlands)

^d UNIVERSITY OF WÜRZBURG   (Germany)

^e TECHNICAL UNIVERSITY OF MUNICH   (Germany)

Author keywords

additive manufacturing; biofabrication; biomaterials; biopolymers; bioprinting; hydrogel

Indexed keywords

ADDITIVE MANUFACTURING; BIOFABRICATION; BIOMECHANICAL CHARACTERISTICS; BIOPRINTING; EXTRACELLULAR MATRICES; MANUFACTURING PROCEDURE; REGENERATIVE MEDICINE; THREE-DIMENSIONAL ENVIRONMENT;

BIOMATERIALS; BIOPOLYMERS; CELL ADHESION; CELLS; MANUFACTURE; THREE DIMENSIONAL; TISSUE; TISSUE REGENERATION;

HYDROGELS;

BIOMATERIAL; BIOPOLYMER; POLYMER;

ADDITIVE MANUFACTURING; BIOFABRICATION; BIOMATERIALS; BIOPRINTING; CHEMISTRY; FLOW KINETICS; HISTORY; HUMAN; HYDROGEL; METABOLISM; REVIEW; ROBOTICS; TISSUE ENGINEERING;

ADDITIVE MANUFACTURING; BIOFABRICATION; BIOMATERIALS; BIOPOLYMERS; BIOPRINTING; HYDROGEL;

ANNIVERSARIES AND SPECIAL EVENTS; BIOCOMPATIBLE MATERIALS; HUMANS; HYDROGELS; POLYMERS; RHEOLOGY; ROBOTICS; TISSUE ENGINEERING;

EID: 84884903697     PISSN: 09359648     EISSN: 15214095     Source Type: Journal    
DOI: 10.1002/adma.201302042     Document Type: Review

References (170)

1. F. P. W. Melchels, M. A. N. Domingos, T. J. Klein, J. Malda, P. J. Bartolo, D. W. Hutmacher, Prog. Polym. Sci. 2012, 37, 1079.
2. P. Calvert, Science 2007, 318, 208.
3. V. Mironov, T. Boland, T. Trusk, G. Forgacs, R. R. Markwald, Trends Biotechnol. 2003, 21, 157.
4. F. Guillemot, V. Mironov, M. Nakamura, Biofabrication 2010, 2, 010201.
5. R. J. Shipley, G. W. Jones, R. J. Dyson, B. G. Sengers, C. L. Bailey, C. J. Catt, C. P. Please, J. Malda, J. Theor. Biol. 2009, 259, 489.
6. a) S. Catros, J. C. Fricain, B. Guillotin, B. Pippenger, R. Bareille, M. Remy, E. Lebraud, B. Desbat, J. Amedee, F. Guillemot, Biofabrication 2011, 3, 025001
7. b) J. N. Hanson Shepherd, S. T. Parker, R. F. Shepherd, M. U. Gillette, J. A. Lewis, R. G. Nuzzo, Adv. Funct. Mater. 2011, 21, 47
8. c) M. J. Poellmann, K. L. Barton, S. Mishra, A. J. Johnson, Macromol. Biosci. 2011, 11, 1164
9. d) W. S. Choi, D. Ha, S. Park, T. Kim, Biomaterials 2011, 32, 2500
10. e) M. Gruene, M. Pflaum, C. Hess, S. Diamantouros, S. Schlie, A. Deiwick, L. Koch, M. Wilhelmi, S. Jockenhoevel, A. Haverich, B. Chichkov, Tissue Eng Part C Methods 2011, 17, 973.
11. F. Marga, K. Jakab, C. Khatiwala, B. Shepherd, S. Dorfman, B. Hubbard, S. Colbert, F. Gabor, Biofabrication 2012, 4, 022001.
12. V. Mironov, V. Kasyanov, C. Drake, R. R. Markwald, Regen. Med. 2008, 3, 93.
13. W. Lee, J. C. Debasitis, V. K. Lee, J. H. Lee, K. Fischer, K. Edminster, J. K. Park, S. S. Yoo, Biomaterials 2009, 30, 1587.
14. S. V. Murphy, A. Skardal, A. Atala, J. Biomed. Mater. Res. A 2013, 101A, 272.
15. D. L. Cohen, W. Lo, A. Tsavaris, D. Peng, H. Lipson, L. J. Bonassar, Tissue Eng Part C Methods 2011, 17, 239.
16. B. Duan, L. A. Hockaday, K. H. Kang, J. T. Butcher, J. Biomed. Mater. Res. A 2013, 101, 1255.
17. X. Cui, K. Breitenkamp, M. G. Finn, M. Lotz, D. D. D'Lima, Tissue Eng Part A 2012, 18, 1304.
18. T. J. Klein, S. C. Rizzi, J. C. Reichert, N. Georgi, J. Malda, W. Schuurman, R. W. Crawford, D. W. Hutmacher, Macromol. Biosci. 2009, 9, 1049.
19. N. E. Fedorovich, J. Alblas, J. R. de Wijn, W. E. Hennink, A. J. Verbout, W. J. Dhert, Tissue Eng. 2007, 13, 1905.
20. R. P. Visconti, V. Kasyanov, C. Gentile, J. Zhang, R. R. Markwald, V. Mironov, Expert. Opin. Biol. Ther. 2010, 10, 409.
21. N. C. Hunt, L. M. Grover, Biotechnol. Lett. 2010, 32, 733.
22. K. L. Spiller, S. A. Maher, A. M. Lowman, Tissue Eng Part B Rev 2011, 17, 281.
23. M. Dash, F. Chiellini, R. M. Ottenbrite, E. Chiellini, Prog. Polym. Sci. 2011, 36, 981.
24. D. Seliktar, Science 2012, 336, 1124.
25. R. Censi, W. Schuurman, J. Malda, G. di Dato, P. E. Burgisser, W. J. A. Dhert, C. F. van Nostrum, P. di Martino, T. Vermonden, W. E. Hennink, Adv. Funct. Mater. 2011, 21, 1833.
26. N. E. Fedorovich, J. R. De Wijn, A. J. Verbout, J. Alblas, W. J. Dhert, Tissue Eng Part A 2008, 14, 127.
27. N. E. Fedorovich, I. Swennen, J. Girones, L. Moroni, C. A. van Blitterswijk, E. Schacht, J. Alblas, W. J. Dhert, Biomacromolecules 2009, 10, 1689.
28. C. M. Smith, A. L. Stone, R. L. Parkhill, R. L. Stewart, M. W. Simpkins, A. M. Kachurin, W. L. Warren, S. K. Williams, Tissue Eng. 2004, 10, 1566.
29. C. A. DeForest, K. S. Anseth, Annu. Rev. Chem. Biomol. Eng. 2012, 3, 421.
30. M. Bongio, J. J. van den Beucken, M. R. Nejadnik, S. C. Leeuwenburgh, L. A. Kinard, F. K. Kasper, A. G. Mikos, J. A. Jansen, Eur. Cell. Mater. 2011, 22, 359.
31. a) K. Y. Lee, M. C. Peters, K. W. Anderson, D. J. Mooney, Nature 2000, 408, 998
32. b) R. Censi, P. Di Martino, T. Vermonden, W. E. Hennink, J. Controlled Release 2012, 161, 680.
33. U. Hersel, C. Dahmen, H. Kessler, Biomaterials 2003, 24, 4385.
34. A. M. Kasko, D. Y. Wong, Future Med. Chem. 2010, 2, 1669.
35. K. Arcaute, B. K. Mann, R. B. Wicker, Ann. Biomed. Eng. 2006, 34, 1429.
36. T. Billiet, M. Vandenhaute, J. Schelfhout, S. Van Vlierberghe, P. Dubruel, Biomaterials 2012, 33, 6020.
37. a) D. Varghese, M. Deshpande, T. Xu, P. Kesari, S. Ohri, T. Boland, J. Thorac. Cardiovasc. Surg. 2005, 129, 470
38. b) K. Jakab, A. Neagu, V. Mironov, G. Forgacs, Biorheology 2004, 41, 371.
39. M. Nakamura, S. Iwanaga, C. Henmi, K. Arai, Y. Nishiyama, Biofabrication 2010, 2, 014110.
40. B. Derby, Science 2012, 338, 921.
41. C. J. Ferris, K. G. Gilmore, G. G. Wallace, M. In Het Panhuis, Appl. Microbiol. Biotechnol. 2013.
42. S. Khalil, W. Sun, J. Biomech. Eng. 2009, 131, 111002.
43. A. Tirella, A. Orsini, G. Vozzi, A. Ahluwalia, Biofabrication 2009, 1, 045002.
44. P. Fardim, TAPPI Journal 2002, 1.
45. J. J. Ballyns, D. L. Cohen, E. Malone, S. A. Maher, H. G. Potter, T. Wright, H. Lipson, L. J. Bonassar, Tissue Eng Part C Methods 2010, 16, 693.
46. a) A. Butscher, M. Bohner, C. Roth, A. Ernstberger, R. Heuberger, N. Doebelin, P. R. von Rohr, R. Muller, Acta Biomater. 2012, 8, 373
47. b) K. H. Kang, L. A. Hockaday, J. T. Butcher, Biofabrication 2013, 5, 035001.
48. L. A. Hockaday, K. H. Kang, N. W. Colangelo, P. Y. Cheung, B. Duan, E. Malone, J. Wu, L. N. Girardi, L. J. Bonassar, H. Lipson, C. C. Chu, J. T. Butcher, Biofabrication 2012, 4, 035005.
49. L. Koch, M. Gruene, C. Unger, B. Chichkov, Curr. Pharm. Biotechnol. 2012.
50. B. Guillotin, F. Guillemot, Trends Biotechnol. 2011, 29, 183.
51. B. Derby, J. Mater. Chem. 2008, 18, 5717.
52. X. Cui, D. Dean, Z. M. Ruggeri, T. Boland, Biotechnol. Bioeng. 2010, 106, 963.
53. M. Nakamura, A. Kobayashi, F. Takagi, A. Watanabe, Y. Hiruma, K. Ohuchi, Y. Iwasaki, M. Horie, I. Morita, S. Takatani, Tissue Eng. 2005, 11, 1658.
54. K. Arai, S. Iwanaga, H. Toda, C. Genci, Y. Nishiyama, M. Nakamura, Biofabrication 2011, 3, 034113.
55. P. Calvert, Chem. Mater. 2001, 13, 3299.
56. S. Moon, S. K. Hasan, Y. S. Song, F. Xu, H. O. Keles, F. Manzur, S. Mikkilineni, J. W. Hong, J. Nagatomi, E. Haeggstrom, A. Khademhosseini, U. Demirci, Tissue Eng Part C Methods 2010, 16, 157.
57. D. Chahal, A. Ahmadi, K. C. Cheung, Biotechnol. Bioeng. 2012, 109, 2932.
58. D. F. Duarte Campos, A. Blaeser, M. Weber, J. Jakel, S. Neuss, W. Jahnen-Dechent, H. Fischer, Biofabrication 2013, 5, 015003.
59. P. S. Maher, R. P. Keatch, K. Donnelly, R. E. Mackay, J. Z. Paxton, Rapid Prototyping J 2009, 15, 204.
60. a) S. J. Bryant, K. S. Anseth, J. Biomed. Mater. Res. 2002, 59, 63
61. b) G. D. Nicodemus, S. J. Bryant, Tissue Eng Pt B-Rev 2008, 14, 149.
62. W. Schuurman, P. A. Levett, M. W. Pot, P. R. van Weeren, W. J. Dhert, D. W. Hutmacher, F. P. Melchels, T. J. Klein, J. Malda, Macromol Biosci 2013, 13, 551.
63. B. A. Aguado, W. Mulyasasmita, J. Su, K. J. Lampe, S. C. Heilshorn, Tissue Eng Part A 2012, 18, 806.
64. a) P. Feugier, R. A. Black, J. A. Hunt, T. V. How, Biomaterials 2005, 26, 1457
65. b) M. Morigi, C. Zoja, M. Figliuzzi, M. Foppolo, G. Micheletti, M. Bontempelli, M. Saronni, G. Remuzzi, A. Remuzzi, Blood 1995, 85, 1696
66. c) A. D. van der Meer, A. A. Poot, J. Feijen, I. Vermes, Biomicrofluidics 2010, 4.
67. D. K. Macario, I. Entersz, J. P. Abboud, G. B. Nackman, J. Surg. Res. 2008, 147, 282.
68. R. L. Smith, D. R. Carter, D. J. Schurman, Clin Orthop Relat Res 2004, S89.
69. R. E. Saunders, J. E. Gough, B. Derby, Biomaterials 2008, 29, 193.
70. N. E. Fedorovich, W. Schuurman, H. M. Wijnberg, H. J. Prins, P. R. van Weeren, J. Malda, J. Alblas, W. J. Dhert, Tissue Eng Part C Methods 2012, 18, 33.
71. M. Guvendiren, H. D. Lu, J. A. Burdick, Soft Matter 2012, 8, 260.
72. R. A. Rezende, P. J. Bartolo, A. Mendes, R. Maciel, J. Appl. Polym. Sci. 2009, 113, 3866.
73. J. M. Tang, M. A. Tung, Y. Y. Zeng, Carbohydrate Polymers 1996, 29, 11.
74. R. J. Mart, R. D. Osborne, M. M. Stevens, R. V. Ulijn, Soft Matter 2006, 2, 822.
75. S. Banta, I. R. Wheeldon, M. Blenner, Annual Review of Biomedical Engineering 2010, 12, 167.
76. Q. Wang, J. Wang, Q. Lu, M. S. Detamore, C. Berkland, Biomaterials 2010, 31, 4980.
77. J. Araki, K. Ito, Soft Matter 2007, 3, 1456.
78. R. Landers, U. Hubner, R. Schmelzeisen, R. Mulhaupt, Biomaterials 2002, 23, 4437.
79. A. Pfister, R. Landers, A. Laib, U. Hubner, R. Schmelzeisen, R. Mulhaupt, J. Polym. Sci. A: Polymer Chemistry 2004, 42, 624.
80. C. C. Chang, E. D. Boland, S. K. Williams, J. B. Hoying, J. Biomed. Mater. Res. B-Appl. Biomater. 2011, 98B, 160.
81. P. Y. W. Dankers, M. C. Harmsen, L. A. Brouwer, M. J. A. Van Luyn, E. W. Meijer, Nature Materials 2005, 4, 568.
82. a) P. Gacesa, Carbohydrate Polymers 1988, 8, 162
83. b) S. Wee, W. R. Gombotz, Adv. Drug Deliv. Rev. 1998, 31, 267
84. c) Y. M. Kolambkar, K. M. Dupont, J. D. Boerckel, N. Huebsch, D. J. Mooney, D. W. Hutmacher, R. E. Guldberg, Biomaterials 2011, 32, 65.
85. a) S. R. Van Tomme, M. J. van Steenbergen, S. C. De Smedt, C. F. van Nostrum, W. E. Hennink, Biomaterials 2005, 26, 2129
86. b) Q. Wang, L. Wang, M. S. Detamore, C. Berkland, Adv. Mater. 2008, 20, 236.
87. a) S. J. de Jong, W. N. E. van Dijk-Wolthuis, J. J. Kettenes-van den Bosch, P. J. W. Schuyl, W. E. Hennink, Macromolecules 1998, 31, 6397
88. b) I. Rashkov, N. Manolova, S. M. Li, J. L. Espartero, M. Vert, Macromolecules 1996, 29, 50
89. c) S. J. Buwalda, P. J. Dijkstra, L. Calucci, C. Forte, J. Feijen, Biomacromolecules 2010, 11, 224.
90. a) L. Li, X. Guo, J. Wang, P. Liu, R. K. Prud'homme, B. L. May, S. F. Lincoln, Macromolecules 2008, 41, 8677
91. b) F. van de Manakker, K. Braeckmans, N. el Morabit, S. C. De Smedt, C. F. van Nostrum, W. E. Hennink, Adv. Funct. Mater. 2009, 19, 2992
92. O. Kretschmann, S. W. Choi, M. Miyauchi, I. Tomatsu, A. Harada, H. Ritter, Angew. Chem. 2006, 45, 4361.
93. W. E. Hennink, C. F. van Nostrum, Advanced Drug Delivery Reviews 2002, 54, 13.
94. S. Chaterji, I. K. Kwon, K. Park, Prog. Polym. Sci. 2007, 32, 1083
95. N. A. Peppas, W. Leobandung, J. Biomater. Sci. Polym. Ed. 2004, 15, 125
96. J. D. Thomas, G. Fussell, S. Sarkar, A. M. Lowman, M. Marcolongo, Acta Biomater. 2010, 6, 1319.
97. L. Klouda, A. G. Mikos, Eur. J. Pharm. Biopharm. 2008, 68, 34
98. M. K. Joo, M. H. Park, B. G. Choia, B. Jeong, J. Mat. Chem. 2009, 19, 5891
99. M. H. Park, M. K. Joo, B. G. Choi, B. Jeong, Account of Chemical Research 2012, 45, 424
100. T. Vermonden, R. Censi, W. E. Hennink, Chem. Rev. 2012, 112, 2853.
101. A. Skardal, J. Zhang, L. McCoard, X. Xu, S. Oottamasathien, G. D. Prestwich, Tissue Eng Part A 2010, 16, 2675.
102. D. L. Cohen, E. Malone, H. Lipson, L. J. Bonassar, Tissue Eng. 2006, 12, 1325.
103. R. Censi, P. J. Fieten, P. Di Martino, W. E. Hennink, T. Vermonden, J. Control Release 2010, 148, e28.
104. E. Lallana, A. Sousa-Herves, F. Fernandez-Trillo, R. Riguera, E. Fernandez-Megia, Pharm Res 2012, 29, 1.
105. L. S. Teixeira, J. Feijen, C. A. van Blitterswijk, P. J. Dijkstra, M. Karperien, Biomaterials 2012, 33, 1281.
106. L. Pescosolido, W. Schuurman, J. Malda, P. Matricardi, F. Alhaique, T. Coviello, P. R. van Weeren, W. J. Dhert, W. E. Hennink, T. Vermonden, Biomacromolecules 2011, 12, 1831.
107. F. Dang, S. Shinohara, O. Tabata, Y. Yamaoka, M. Kurokawa, Y. Shinohara, M. Ishikawa, Y. Baba, Lab on a chip 2005, 5, 472.
108. J. S. Miller, K. R. Stevens, M. T. Yang, B. M. Baker, D. H. Nguyen, D. M. Cohen, E. Toro, A. A. Chen, P. A. Galie, X. Yu, R. Chaturvedi, S. N. Bhatia, C. S. Chen, Nat. Mater. 2012, 11, 768.
109. Z. Gan, L. Zhang, G. Chen, Electrophoresis 2011, 32, 3319
110. H. A. Reed, C. E. White, V. Rao, S. A. B. Allen, C. L. Henderson, P. A. Kohl, J Micromech Microeng 2001, 11, 733.
111. A. P. Golden, J. Tien, Lab on a chip 2007, 7, 720
112. Y. Ling, J. Rubin, Y. Deng, C. Huang, U. Demirci, J. M. Karp, A. Khademhosseini, Lab on a chip 2007, 7, 756.
113. J. Visser, B. J. Peters, T. J. Burger, J. Boomstra, W. J. Dhert, F. P. Melchels, J. Malda, Biofabrication 2013, 5, 035007.
114. A. J. Reiffel, C. Kafka, K. A. Hernandez, S. Popa, J. L. Perez, S. Zhou, S. Pramanik, B. N. Brown, W. S. Ryu, L. J. Bonassar, J. A. Spector, PLoS One 2013, 8, e56506.
115. A. Skardal, J. Zhang, G. D. Prestwich, Biomaterials 2010, 31, 6173.
116. S. R. Shin, H. Bae, J. M. Cha, J. Y. Mun, Y. C. Chen, H. Tekin, H. Shin, S. Farshchi, M. R. Dokmeci, S. Tang, A. Khademhosseini, ACS Nano 2012, 6, 362.
117. I. E. Erickson, S. R. Kestle, K. H. Zellars, M. J. Farrell, M. Kim, J. A. Burdick, R. L. Mauck, Acta Biomaterialia 2012, 8, 3027.
118. P. N. Patel, A. S. Gobin, J. L. West, C. W. Patrick Jr., Tissue Eng. 2005, 11, 1498.
119. H. Shin, B. D. Olsen, A. Khademhosseini, Biomaterials 2012, 33, 3143.
120. S. Suri, C. E. Schmidt, Acta Biomaterialia 2009, 5, 2385
121. D. Myung, W. U. Koh, J. M. Ko, Y. Hu, M. Carrasco, J. Noolandi, C. N. Ta, C. W. Frank, Polymer 2007, 48, 5376.
122. S. Min Kyoon, I. K. Sun, K. Seon Jeong, K. Byung Joo, S. Insuk, E. K. Mikhail, O. Jiyoung, H. B. Ray, Appl. Phys. Lett. 2008, 93, 3.
123. V. Saez-Martinez, A. Garcia-Gallastegui, C. Vera, B. Olalde, I. Madarieta, I. Obieta, N. Garagorri, J. Appl. Polym. Sci. 2010, 120, 6.
124. J. Coburn, M. Gibson, P. A. Bandalini, C. Laird, H. Q. Mao, L. Moroni, D. Seliktar, J. Elisseeff, Smart Struct Syst 2011, 7, 213.
125. J. M. Coburn, M. Gibson, S. Monagle, Z. Patterson, J. H. Elisseeff, Proc. Natl. Acad. Sci. U. S. A. 2012, 109, 10012.
126. T. Xu, K. W. Binder, M. Z. Albanna, D. Dice, W. Zhao, J. J. Yoo, A. Atala, Biofabrication 2012, 5, 015001.
127. W. Schuurman, V. Khristov, M. W. Pot, P. R. van Weeren, W. J. Dhert, J. Malda, Biofabrication 2011, 3, 021001.
128. J. H. Shim, J. Y. Kim, M. Park, J. Park, D. W. Cho, Biofabrication 2011, 3, 034102.
129. H. Lee, S. Ahn, L. J. Bonassar, G. Kim, Macromol. Rap. Commun. 2012, 34, 142.
130. S. Catros, F. Guillemot, A. Nandakumar, S. Ziane, L. Moroni, P. Habibovic, C. van Blitterswijk, B. Rousseau, O. Chassande, J. Amedee, J. C. Fricain, Tissue Eng Part C Methods 2012, 18, 62.
131. Q. P. Pham, U. Sharma, A. G. Mikos, Biomacromolecules 2006, 7, 2796.
132. a) B. L. Farrugia, T. D. Brown, D. W. Hutmacher, Z. Upton, P. D. Dalton, T. R. Dargaville, Biofabrication 2013, 5, 025001
133. b) P. D. Dalton, C. Vaquette, B. L. Farrugia, T. R. Dargaville, T. D. Brown, D. W. Hutmacher, Biomaterials Science 2013, Advance Article.
134. T. D. Brown, P. D. Dalton, D. W. Hutmacher, Adv. Mater. 2011, 23, 5651.
135. G. Forgacs, Nat. Mater. 2012, 11, 746.
136. J. S. Temenoff, H. Shin, D. E. Conway, P. S. Engel, A. G. Mikos, Biomacromolecules 2003, 4, 1605.
137. C. G. Williams, A. N. Malik, T. K. Kim, P. N. Manson, J. H. Elisseeff, Biomaterials 2005, 26, 1211.
138. J. A. Johnson, N. J. Turro, J. T. Koberstein, J. E. Mark, Prog Polym Sci 2010, 35, 332
139. M. A. Haque, T. Kurokawa, J. P. Gong, Polymer 2012, 53, 1805.
140. C. Azuma, K. Yasuda, Y. Tanabe, H. Taniguro, F. Kanaya, A. Nakayama, Y. M. Chen, J. P. Gong, Y. Osada, J. Biomed. Mater. Res. A 2007, 81, 373.
141. K. Harrass, R. Kruger, M. Moller, K. Albrecht, J. Groll, Soft Matter 2013, 9, 2869.
142. J. P. Gong, Soft Matter 2010, 6, 2583.
143. N. C. Rivron, J. Rouwkema, R. Truckenmuller, M. Karperien, J. De Boer, C. A. Van Blitterswijk, Biomaterials 2009, 30, 4851.
144. L. Koch, A. Deiwick, S. Schlie, S. Michael, M. Gruene, V. Coger, D. Zychlinski, A. Schambach, K. Reimers, P. M. Vogt, B. Chichkov, Biotechnol. Bioeng. 2012, 109, 1855.
145. B. Guillotin, A. Souquet, S. Catros, M. Duocastella, B. Pippenger, S. Bellance, R. Bareille, M. Remy, L. Bordenave, J. Amedee, F. Guillemot, Biomaterials 2010, 31, 7250.
146. J. Yan, Y. Huang, D. B. Chrisey, Biofabrication 2013, 5, 015002.
147. T. Boland, T. Xu, B. Damon, X. Cui, Biotechnol. J. 2006, 1, 910.
148. T. Xu, W. Zhao, J. M. Zhu, M. Z. Albanna, J. J. Yoo, A. Atala, Biomaterials 2013, 34, 130.
149. K. Jakab, C. Norotte, B. Damon, F. Marga, A. Neagu, C. L. Besch-Williford, A. Kachurin, K. H. Church, H. Park, V. Mironov, R. Markwald, G. Vunjak-Novakovic, G. Forgacs, Tissue Eng Pt A 2008, 14, 413.
150. R. Landers, A. Pfister, U. Hubner, H. John, R. Schmelzeisen, R. Mulhaupt, J. Mater. Sci. 2002, 37, 3107.
151. C. Norotte, F. S. Marga, L. E. Niklason, G. Forgacs, Biomaterials 2009, 30, 5910.
152. D. L. Cohen, J. I. Lipton, L. J. Bonassar, H. Lipson, Biofabrication 2010, 2, 035004.
153. S. Khalil, J. Nam, W. Sun, Rapid Prototyping J 2005, 11, 9.
154. J. H. Shim, J. S. Lee, J. Y. Kim, D. W. Cho, J. Micromech. Microeng. 2012, 22, 085014.
155. S. J. Song, J. Choi, Y. D. Park, S. Hong, J. J. Lee, C. B. Ahn, H. Choi, K. Sun, Artif. Organs 2011, 35, 1132.
156. Y. Zhang, Y. Yu, H. Chen, I. T. Ozbolat, Biofabrication 2013, 5, 025004.
157. Y. N. Yan, X. H. Wang, Z. Xiong, H. X. Liu, F. Liu, F. Lin, R. D. Wu, R. J. Zhang, Q. P. Lu, J. Bioact. Compat. Pol. 2005, 20, 259.
158. C. M. Smith, J. J. Christian, W. L. Warren, S. K. Williams, Tissue Eng. 2007, 13, 373.
159. W. Lee, V. Lee, S. Polio, P. Keegan, J. H. Lee, K. Fischer, J. K. Park, S. S. Yoo, Biotechnol. Bioeng. 2010, 105, 1178.
160. X. Wang, Y. Yan, Y. Pan, Z. Xiong, H. Liu, J. Cheng, F. Liu, F. Lin, R. Wu, R. Zhang, Q. Lu, Tissue Eng 2006, 12, 83.
161. T. Zhang, Y. N. Yan, X. H. Wang, Z. Xiong, F. Lin, R. D. Wu, R. J. Zhang, J. Bioact. Compat. Pol. 2007, 22, 19.
162. S. J. Li, Z. Xiong, X. H. Wang, Y. N. Yan, H. X. Liu, R. J. Zhang, J. Bioact. Compat. Pol. 2009, 24, 249.
163. M. Xu, X. Wang, Y. Yan, R. Yao, Y. Ge, Biomaterials 2010, 31, 3868.
164. Y. Yan, X. Wang, Y. Pan, H. Liu, J. Cheng, Z. Xiong, F. Lin, R. Wu, R. Zhang, Q. Lu, Biomaterials 2005, 26, 5864.
165. J. Cheng, F. Lin, H. X. Liu, Y. N. Yan, X. H. Wang, R. Zhang, Z. Xiong, J Manuf Sci E-T Asme 2008, 130.
166. W. Xu, X. H. Wang, Y. N. Yan, W. Zheng, Z. Xiong, F. Lin, R. D. Wu, R. J. Zhang, J. Bioact. Compat. Pol. 2007, 22, 363.
167. J. E. Snyder, Q. Hamid, C. Wang, R. Chang, K. Emami, H. Wu, W. Sun, Biofabrication 2011, 3, 034112.
168. K. Iwami, T. Noda, K. Ishida, K. Morishima, M. Nakamura, N. Umeda, Biofabrication 2010, 2, 014108.
169. P. Gonzaleztello, F. Camacho, G. Blazquez, J. Chem. Eng. Data 1994, 39, 611.
170. D. M. Knapp, V. H. Barocas, A. G. Moon, K. Yoo, L. R. Petzold, R. T. Tranquillo, J. Rheol. 1997, 41, 971.