Are urban areas suitable for thermophilic and xerothermic bee species (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes)?

Apidologie

Volumn 45, Issue 2, 2014, Pages 145-155

  Banaszak Cibicka, Weronika ^a  

^a POZNA UNIVERSITY OF LIFE SCIENCES   (Poland)

Author keywords

Apoidea; bees; Pozna ; urban heat island; urbanization

Indexed keywords

AIR TEMPERATURE; BEE; BIODIVERSITY; HABITAT MANAGEMENT; SPECIES OCCURRENCE; THERMOPHILY; URBAN AREA; URBAN CLIMATE; URBANIZATION;

POLAND; POZNAN [POLAND];

EID: 84897595942     PISSN: 00448435     EISSN: 12979678     Source Type: Journal    
DOI: 10.1007/s13592-013-0232-7     Document Type: Article

References (78)

1. Banaszak, J. (1969) Spostrzeżenia nad fauna błonkówek (Hymenoptera) glinianych Ścian zabudowań wiejskich w Środkowej Wielkopolsce. Bad. Fizjogr. Pol. Zach.; B - biologia 23, 231-233
2. Banaszak, J. (1973) Pszczołowate (Apoidea) okolic Poznania. Bad. Fizjogr. Pol. Zach.; B - biologia 26, 33-78
3. Banaszak, J. (1976) Pszczoły (Hymenoptera: Apoidea) Ogrodu Botanicznego w Poznaniu. Bad. Fizjogr. Pol. Zach.; C - zoologia 29, 71-85
4. Banaszak, J. (1982) Pszczoły (Apoidea, Hymenoptera) Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. Fragm. Faun. 27(7), 75-92
5. Banaszak, J (1993) Trzmiele Polski. Wyd. Uczelniane WSP w Bydgoszczy, Bydgoszcz
6. Banaszak, J. (2004a) Z badań nad owadami zapylaja̧cymi w Bydgoszczy (Hymenoptera, Apoidea). In: Indykiewicz, P.; Barczak, T. (eds.) Fauna miast Europy Środkowej 21. wieku. Wyd, pp. 225-233. LOGO, Bydgoszcz
7. Banaszak, J. (2004b) Pszczoły (Apidae). In: Bogdanowicz, W.; Chudzicka, Z.; Pilipiuk, I.; Skibińska, E. (eds.) Fauna Polski wykaz gatunków, pp. 358-362. Muzeum i Instytut Zoologii PAN, Warszawa
8. Banaszak, J. (2006) Bees of xerothermic swards in the lower Vistula valley: diversity and zoogeographic analyses (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Pol. J. Entomol. 75, 105-154
9. Banaszak, J. (2008) Fauna pszczół (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) Bydgoszczy, in: Indykiewicz, P.; Barczak, T. (eds.), Fauna miast. Ochronić różnorodnoŚć biotyczna̧ w miastach, SAR "Pomorze", Bydgoszcz, pp. 234-245
10. Banaszak, J. (2010) The persistence of and changes in a bee fauna over the last century: case of Wielkopolska-Kujawy Lowland in western Poland (Hymenoptera: Apoidea, Apiformes). Pol. J. Entomol. 79(4), 367-409
11. Banaszak, J.; Czechowski, W.; Pisarski, B.; Skibińska, E. (1978) Owady społeczne w Środowisku zurbanizowanym. Kosmos, Seria A-Biologia 2(251), 173-180
12. Banaszak, J.; Romasenko, L.; Cierzniak, T. (2001) Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXIV Błonkówki-Hymenoptera. Zeszyt 68f-Podrodzina Megachilinae. Polskie Tow Entomol, Toruń
13. Banaszak, J.; Cierzniak, T.; Ratyńska, H. (2003) Local changes in populations of wild bees (Hymenoptera: Apoidea) 20 years later. Pol. J. Entomol. 72, 261-282
14. Banaszak, J.; Cierzniak, T.; Kriger, R.; Wendzonka, J. (2006) Bees of xerothermic swards in the lower Vistula valley: diversity and zoogeographic analyses (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Pol. J. Entomol. 75, 105-154
15. Banaszak-Cibicka, W. (2009) Specificity of city bee fauna (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes) on the example of Poznań, Poland. PhD dissertation, Adam Mickiewicz University, Poznan
16. Banaszak-Cibicka, W.; Banaszak, J. (2011a) Pollinating insects of cities (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Part I. Fauna of Poznań in comparison with bees of other polish cities, in: Indykiewicz, P.; Jerzak, L.; Böhner, J.; Kavanagh, B. (eds.) Urban fauna. Studies of animal biology, ecology and conservation in European cities, pp. 227-236
17. Banaszak-Cibicka, W.; Banaszak, J. (2011b) Pollinating insects of cities (Hymenoptera: Apoidea: Apiformes). Part II. Fauna of cities in comparison with bees in natural habitats, in: Indykiewicz, P.; Jerzak, L.; Böhner, J.; Kavanagh, B. (eds.) Urban fauna. Studies of animal biology, ecology and conservation in European cities, pp. 237-250
18. Banaszak-Cibicka, W.; Amihorski, M. (2012) Wild bees along an urban gradient: winners & losers. J. Insect Conserv. 16, 331-343
19. Bornkamm, R.; Lee, J.A.; Seaward, M.R.D. (1982) Urban ecology. Blackwell, Oxford
20. Burton, J.F. (1998) The apparent effects of climate changes since 1850 on European Lepidoptera. Mem. Soc. R. Entomol. Belg. 38, 125-144
21. Cane, J.H. (2005) Pollination potential of the bee Osmia aglaia for cultivated red raspberries and blackberries (Rubus: Rosaceae). Hortic. Sci. 40, 1705-1708
22. Cierzniak, T. (2003) Changes in the bee fauna (Apoidea) of the Wielkopolska National Park over the last half century. Fragm. Faun. 46, 151-170
23. Czechowski, W. (1979) Urban woodland areas as the refuge of invertebrate fauna. Bull. Acad. Pol. Sci. Ser. Biol. 27, 179-182
24. Dylewska, M. (2000) Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXIV Błonkówki - Hymenoptera. Zeszyt 68d - Andrenidae. Polskie Tow. Entomol. Toruń
25. Ebeling, W. (1975) Urban entomology. Univ. Calif. Div. Agric. Sci, Berkeley
26. Eremeeva, N.I.; Sushchev, D.V. (2005) Structural changes in the Fauna of Pollinating insects in urban landscapes. Russ. J. Ecol. 36(4), 259-265
27. Eversham, B.C.; Roy, D.B.; Telfer, M.G. (1996) Urban, industrial and other manmade sites as analogues of natural habitats for Carabidae. Ann. Zool. Fenn. 33, 149-156
28. Farat, R. (1996) Klimat Poznania, in: Kurek, R. (ed.), Środowisko naturalne miasta Poznania. Urza̧d Miejski w Poznaniu Wydział Ochr. Środ. Poznań
29. Farat, R.; Koczorowska, R.; Zawadzki, T.; Pijewska, I. (2006) Specyfika warunków termicznych i wiatrowych aglomeracji poznańskiej. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej Odział w Poznaniu - typescript
30. Frankie, G.; Thorp, R.W.; Schindler, M.; Hernandez, J.; Ertter, B.; Rizzardi, M. (2005) Ecological patterns of bees and their host ornamental flowers in two northern California cities. J. Kans. Entomol. Soc. 78, 227-246
31. Germanie, S.S.; Wakeling, B.F. (2001) Lizard species distributors and habitat occupation along an Urban gradient in Tucson, Arizona. USA. Biol. Conserv. 97, 229-237
32. Gibson, C.W.D. (1998) Brownfield: Red data. The values artificial habitats have for uncommon invertebrates. English Nature Research Reports No. 273. English Nature, Peterborough
33. Hickling, R.; Roy, D.B.; Hill, J.K.; Thomas, C.D. (2005) A northward shift of range margins in British Odonata. Glob. Change Biol. 11, 502-506
34. Houghton, J. (2004) Global warming. The complete briefing. 3rd edn. Cambridge University Press, Cambridge
35. Indykiewicz, P.; Jerzak, L.; Böhner, J.; Kavanagh, B. (2011) Urban fauna. Studies of animal biology, ecology and conservation in European cities. Bydgoszcz
36. IPCC (Intergovernmental Panel on Climate Change). Climate change 2007: The physical science basis. summary for policymakers. Contribution of working group I to the Fourth Assessment Report of the Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC), Geneva, Switzerland
37. Kadas, G. (2006) Rare invertebrates colonizing Green roofs in London. Urban Habitats 4(1), 66-86
38. Kegel, B. (1990) The distribution of carabid beetles in the urban area of Berlin. In: Stork, N.E. (ed.) The role of ground beetles in ecological and environmental studies, pp. 325-329. Intercept, Andover
39. Kollár, J.; Hrubík, P. (2009) The mining species on woody plants of urban environments in the West Slovak area. Acta Entomol. Serbica 14(1), 83-91
40. Kostrowicki, A.S. (1953) Studia nad fauna̧ motyli wzgórz kserotermicznych nad dolna̧ Nida̧. Fragm. Faun. Musei Zool. Polonici 6(16), 356
41. Kowalczyk, J.K.; Szczepko, K.; Kurzac, T. (2008) Stan poznania pszczół (Hymenoptera, Apoidea, Apiformes) Łodzi, in: Indykiewicz, P.; Jerzak, L.; Barczak T. (eds.) Fauna miast; Ochronić różnorodnoŚć biotyczna̧ w miastach. SAR "Pomorze", Bydgoszcz, pp. 246-252
42. Kuntze, R. (1931) Studya porównawcze nad fauna kserotermiczna na Podolu, w Brandenburgii. Austrii i Szwajcarii. Arch. Tow. Nauk. Lwów 5(6), 1-81
43. Luniak, M. (1980) Birds of allotment garden in Warsaw. Acta Orn.; Warszawa 17, 298-319
44. Luniak, M.; Mulsow, R.; Walasz, K. (1990) Urbanization of the European blackbird: expansion and adaptations of urban population. In: Luniak, M. (ed.) Urban ecological studies in Central and Eastern Europe, pp. 87-199. Ossolineum, Warsaw
45. Matteson, K.C.; Ascher, J.S.; Langellotto, G.A. (2008) Bee richness and abundance in New York City Urban gardens. Ann. Entomol. Soc. Am. 101(1), 140-150
46. McFrederick, Q.S.; Le Buhn, G. (2006) Are urban parks refuges for bumble bees Bombus spp. (Hymenoptera: Apoidea)? Biol. Conserv. 129, 372-382
47. McIntyre, N.E.; Hostetler, M.E. (2001) Effects of urban land use on pollinator (Hymenoptera: Apoidea) communities in a desert metropolis. Basic Appl. Ecol. 2, 209-218
48. Møller, A.P.; Erritzøe, J.; Karadas, F. (2009) Levels of antioxidants in rural and urban birds and their consequences. Oecologia 163, 35-45
49. Møller, A.P.; Diaz, M.; Flensted-Jensen, E.; Grim, T.; Ibáñez-Álamo, J.D.; Jokimäki, J.; Mänd, R.; Markó, G.; Tryjanowski, P. (2012) High urban population density of birds reflects their timing of urbanization. Oecologia 170, 867-875
50. Musolin, D.L.; Saulich, A.K. (2012) Responses of insects to the current climate changes: from physiology and behavior to range shifts. Entomol. Rev. 92(7), 715-740
51. Nau, B.S.; Brooke, S.E. (2003) The contrasting range expansion of two species of Deraeocoris (Hemiptera- Heteroptera: Miridae) in South-East England. Br. J. Entomol. Nat. Hist. 16, 44-45
52. Oke, T.R. (1973) City size and urban heat island. Atmos. Environ. 7, 769-779
53. Osytschnjuk, A.Z.; Romasenko, L.; Banaszak, J.; Cierzniak, T. (2005) Andreninae of the Central and Eastern Palaearctic. Part 1. Polish Entomol. Soc. Poznań, Bydgoszcz
54. Parmesan, C.; Ryrholm, N.; Stefanescu, C. (1999) Poleward shifts in geographical ranges of butterfly species associated with regional warming. Nature 399, 579-583
55. Pawlikowski, T.; Celary, W. (2003) Klucze do oznaczania owadów Polski. Cz. XXIV Błonkówki-Hymenoptera. Zeszyt 68a. Pszczołowate-Apidae. Wstȩp i podrodzina lepiarkowate-Colletidae. Polskie Tow. Entomol.; Toruń
56. Pesenko, Y.A.; Banaszak, J.; Radchenko, V.G.; Cierzniak, T. (2000) Bees of the family Halictidae (excluding Sphecodes) of Poland: taxonomy, ecology, bionomics. Wyd. Uczeln. WSP, Bydgoszcz
57. Pisarski, B.; Trojan, P. (1976) Zoocenozy obszarów zurbanizowanych. Wiad. Ekol. 22, 338-344
58. Rosenzweig, C.; Karoly, D.; Vicarelli, M. (2008) Attributing physical and biological impacts to anthropogenic climate change. Nature 453, 353-357
59. Roulston, T.H.; Smith, S.A.; Brewster, A.L. (2007) A comparison of pan trap and intensive net sampling techniques for documenting a bee (Hymenoptera: Apiformes) fauna. J. Kansas Entomol. 80(2), 179-181
60. Ruszkowski, A. (1969) RoŚliny pokarmowe i znaczenie gospodarcze trzmieli z podrodzaju Subterraneobombus Vogt. Pamiȩtnik Puławski - Praca IUNG 37, 411-428
61. Saure, C. (1996) Urban habitats for bees: the example of the city of Berlin. [w:] A. Matheson, A. Buchmann, S.L. O'Tole, P. Westrich, I.H. Williams (red.) The conservation of bees. Academic, New York
62. Savard, J.P.L.; Clergeau, P.; Mennechez, G. (2000) Biodiversity concepts and urban ecosystems. Landsc. Urban. Plan. 48, 131-142
63. Scheuchl, E. (1995) Illustrierte Bestimmungstabellen der Wildbinen Deutschlands und Osterreichs 1: Anthophoridae. Eigenverlag, Velden
64. Schmid-Egger, C.; Scheuchl, E. (1997) Illustrierte Bestimmungstabellen der Wildbinen Deutschlands und Osterreichs 3: Andrenidae. Eigenverlag, Velden
65. Sorensen, T. (1948) A method of establishing groups of equal amplitude in plant sociology based on similarity of species content and its application to analyses of the vegetation on Danish commons. K. Dan. Vidensk Selsk. Skr. 5, 1-34
66. Sparks, T.H.; Huber, K.; Dennis, R.L.H. (2006) Complex phenological responses to climate warming trends? lessons from history. Eur. J. Entomol. 103, 379-386
67. Sparks, T.H.; Langowska, A.; Głazaczow, A.; Wilkaniec, Z.; Bieńkowska, M.; Tryjanowski, P. (2010) Advances in the timing of spring clearing by the honeybee Apis mellifera in Poland. Ecol. Entomol. 35, 788-791
68. Sparks, T.; Górska-Zaja̧czkowska, M.; Wójtowicz, W.; Tryjanowski, P. (2011) Phenological changes and reduced seasonal synchrony as a consequence of a warming climate. Int. J. Biometeorol. 55, 447-453
69. Sukopp, H.; Elvers, H.; Mattes, H. (1982) Studies on urban ecology of Berlin (West). In: Pisarski, B. (ed.) Luniak, M, pp. 115-130. Animals in urban environment. Ossolineum, Wrocław
70. Tryjanowski, P.; Pawlikowski, T.; Pawlikowski, K.; Banaszak-Cibicka, W.; Sparks, T.H. (2010) Does climate influence phenological trends in social wasps (Hymenoptera: Vespinae) in Poland? Eur. J. Entomol. 107(2), 203-208
71. Vepsäläinen, K.; Ikonen, H.; Koivula, M.J. (2008) The structure of ant assemblages in an urban area of Helsinki, southern Finland. Ann. Zool. Fenn. 45, 109-127
72. WoŚ, A. (1994) Klimat Niziny Wielkopolskiej. Wyd. UAM, Poznań
73. WoŚ, A. (2006) Termiczne pory roku w Poznaniu w drugiej połowie XX wieku. In: Trepińska, J.; Olecki, Z. (eds.) Klimatyczne aspekty Środowiska geograficznego, pp. 117-126. Instytut Geografii i Gospodarki przestrzennej UJ, Kraków
74. Wójtowski, F.; SzymaŚ, B. (1973) Dziko żyja̧ce pszczołowate (Hym. Apoidea) terenów zieleni miejskiej Poznania. Roczniki Akad. Roln. w Poznaniu 66, 163-169
75. Wójtowski, F.; Feliszek, H. (1977) Apidofauna zapylaja̧ca drzewa i krzewy owocowe w pracowniczych ogródkach działkowych Poznania. Roczniki Akad. Roln. w Poznaniu 94, 235-241
76. Yukawa, J.; Kiritani, K.; Gyoutoku, N. (2007) Distribution range shift of two allied species, Nezara viridula and N. antennata (Hemiptera: Pentatomidae), in Japan, possibly due to global warming. Appl. Entomol. Zool. 42, 205-215
77. Zapparoli, M. (1997) Urban development and insect biodiversity of the Rome area. Italy. Landsc Urban Plan. 38, 77-86
78. Zerbe, S.; Maurer, U.; Schmitz, S.; Sukopp, H. (2003) Biodiversity in Berlin and its potential for nature conservation. Landsc. Urban. Plan. 62, 139-148