The will to give: Charitable bequests, inter vivos gifts and community building in the Dutch Republic, c. 1600-1800

Continuity and Change

Volumn 27, Issue 2, 2012, Pages 241-270

  Van Nederveen Meerkerk, Elise ^a  

^a INTERNATIONAL INSTITUTE OF SOCIAL HISTORY   (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

EIGHTEENTH CENTURY; HISTORICAL PERSPECTIVE; SEVENTEENTH CENTURY; SOCIAL HISTORY; STATE BUILDING; URBAN SOCIETY;

NETHERLANDS;

EID: 84875652419     PISSN: 02684160     EISSN: 1469218X     Source Type: Journal    
DOI: 10.1017/S0268416012000124     Document Type: Article

References (71)

1. M. H. D. van Leeuwen, Zoeken naar zekerheid. Risico's, preventie, verzekeringen en andere zekerheidsregelingen in Nederland 1500-2000. Vol. I : De rijke Republiek: gilden, assuradeurs en armenzorg 1500-1800 (Amsterdam, 2001), 89.
2. P. Lindert, 'Poor relief before the welfare state: Britain versus the continent, 1780-1880', European Review of Economic History 2, 2 (1998), 106-8.
3. M. Prak, 'Goede buren en verre vrienden. De ontwikkeling van onderstand bij armoede in Den Bosch sedert de Middeleeuwen', in H. Flap and M. H. D. van Leeuwen eds., Op lange termijn. Verklaringen van trends in de geschiedenis van samenlevingen (Hilversum, 1994), 147-69
4. M. H. D. van Leeuwen, 'Amsterdam en de armenzorg tijdens de Republiek', NEHA-Jaarboek 59 (1996), 132-61.
5. A. de Swaan, In care of the state: health care, education and welfare in Europe and in the USA in the Modern Era (New York, 1988), 23, 27
6. K. A. Lynch, Individuals, families, and communities in Europe, 1200-1800 (Cambridge, 2003), 109
7. C. H. Parker, 'The pillars of a new community: conflicts and cooperation over poor relief in post- Reformation Holland', in M. van der Heijden, E. van Nederveen Meerkerk, G. Vermeesch and M. van der Burg eds., Serving the urban community. The rise of public facilities in the Low Countries (Amsterdam, 2009), 155-67.
8. C. Lis, H. Soly and D. Van Damme, Op vrije voeten? Sociale politiek in West-Europa, (1450-1914) (Leuven, 1985)
9. R. Jü tte, Poverty and deviance in early modern Europe (New York and Cambridge 1994).
10. S. Cavallo, Charity and power in early modern Italy. Benefactors and their motives in Turin, 1541-1789 (Cambridge, 1995).
11. M. H. D. van Leeuwen, 'Logic of charity: poor relief in preindustrial Europe', Journal of Interdisciplinary History 24, 4 (1994), 589-613.
12. Lynch, Individuals, families, and communities, 213.
13. Parker, ' Pillars of a new community', 166-7.
14. A. McCants, 'Nederlands republikanisme en de politiek van liefdadigheid', Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 22, 4 (1996), 443-55
15. A. McCants, Civic charity in a Golden Age. Orphan care in early modern Amsterdam (Urbana and Chicago, 1997), 10, 201.
16. A. S. de Blécourt, Kort begrip van het oud-vaderlands burgerlijk recht. Bewerkt door mr. H. F. W. D. Fischer, 6th edn (Groningen, 1969), 5-6.
17. De Blécourt, Oud-vaderlands burgerlijk recht, 73-4
18. A. Schmidt, Overleven na de dood. Weduwen in Leiden in de Gouden Eeuw (Amsterdam, 2001), 80.
19. Schmidt, Overleven na de dood, 82.
20. De Blécourt, Oud-vaderlands burgerlijk recht, 341-2, 347-8
21. De Blécourt, Oud-vaderlands burgerlijk recht, 40-1.
22. See also Schmidt, Overleven na de dood, 90-4.
23. M. H. D. van Leeuwen, 'Liefdadige giften in Amsterdam tijdens de achttiende eeuw',Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 22, 4 (1996), 430-2.
24. Lynch, Individuals, families and communities, 131.
25. M. Prak, 'Armenzorg 1500-1800', in J. van Gerwen and M. H. D. van Leeuwen eds., Studies over zekerheidsarrangementen. Risico's risicobestrijding en verzekeringen in Nederland vanaf de Middeleeuwen (Amsterdam and The Hague,1998), 49-53.
26. M. Vovelle, Piété baroque et déchristianisation en Provence au XVIIIe siècle (Paris, 1978), 37.
27. D. Teeuwen, 'Collections for the poor: monetary charitable donations in Dutch towns, c. 1600-1800', in this issue of Continuity and Change.
28. W. K. Jordan, Philanthropy in England 1480-1660. A study of the changing pattern of English social aspirations (London, 1959), 32-3.
29. Van Leeuwen, 'Liefdadige giften', 422.
30. W. G. Bittle and R. Todd Lane, 'Inflation and philanthropy in England: a re-assessment of W. K. Jordan's data', Economic History Review 29, 2 (1976), 203-10, here 203-5.
31. E. van Nederveen Meerkerk and G. Vermeesch, 'Reforming outdoor relief. Changes in urban provisions for the poor in the Northern and Southern Low Countries (c. 1500-1800)', in Van der Heijden, et al., Serving the urban community, 135-54, 140-1,153
32. R. Sluijter and A. Schmidt, 'Sociale verhoudingen en maatschappelijke zorg', in S. Groenveld and R. C. J. van Maanen eds., Leiden: de geschiedenis van een Hollandsestad. Vol. 2: 1574-1795 (Leiden, 2002), 119-20.
33. G. P. M. Pot, Arm Leiden. Levensstandaard, bedeling en bedeelden, 1750-1854 (Hilversum, 1994), 160.
34. D. E. A. Faber and R. N. J. Rommes, 'Op weg naar stabiliteit ', in R. E. de Bruin, P. D. 't Hart, A. J. van den Hoven van Genderen, A. Pietersma and J. E. A. L. Struickeds., 'Een paradijs vol weelde'. Geschiedenis van de stad Utrecht (Utrecht, 2000), 274-5.
35. D. Teeuwen, 'Van de groote swaricheyt den armen deser Stadt. De reorganisatie van de armenzorg in Utrecht in comparatief perspectief 1580-1674' (unpublished M.A. Thesis, Utrecht University, 2007) 50, 53-54, 58.
36. H. van Wijngaarden, Zorg voor de kost: armenzorg, arbeid en onderlinge hulp in Zwolle 1650-1700 (Amsterdam, 2000)
37. Van Nederveen Meerkerk and Vermeesch, 'Reforming outdoor relief ', 141-5.
38. J. Ten Hove, Geschiedenis van Zwolle (Zwolle, 2005), 343-6.
39. Prak, 'Armenzorg 1500-1800', 68.
40. J. L. van Zanden and M. Prak, 'Towards an economic interpretation of citizenship: The Dutch Republic between medieval communes and modern nation-states', European Review of Economic History 10 (1996), 131-2.
41. RAL, Stadsarchief van Leiden 1574-1816 (hereafter SA II), inv. nos. 9045-9093 and HUA, Diaconate, inv. nos. 538-551.
42. Jan Luiten van Zanden. For the datasets, see 'The IISH list of datafiles of historical prices and wages', http://www.iisg.nl/hpw/ [last accessed 20 March 2011].
43. Van Leeuwen, Rijke Republiek, 40-1.
44. J. De Vries and A. Van der Woude, The first modern economy. Success, failure, and perseverance of the Dutch economy, 1550-1815 (Cambridge, 1997), 530.
45. Van Leeuwen, Rijke Republiek, 41-3.
46. The most important sources are: RAL, City Archives, SA II, inv. no. 1289, Census 1581
47. RAL, DTB Leiden, various marriage records; RAL, SA II, inv. nos. 161-184
48. HUA, Notaries before 1906, various acts; HCO, City Archives Zwolle, inv. nos. 426-9
49. HCO, City Archives Zwolle, inv. no. 1023, Register van volkstelling van de gezinshoofden (Population register) 1795; HCO, City Archives, inv. nos. 420-425, Census 1812.
50. Faber and Rommes, 'Op weg naar stabiliteit ', 299-300.
51. Lynch, Individuals, families, and communities, 135.
52. Van Wijngaarden, Zorg voor de kost, 67-8.
53. G. Pot, 'Tussen medelijden en spaarzaamheid. De regenten van het Leidse Huiszittenhuis 1700-1795', Holland 20 (1988), 74.
54. L. Bogaers, Aards, betrokken en zelfbewust. De verwevenheid van cultuur en religie in katholiek Utrecht, 1300-1600 (Utrecht, 2008), 580-3, 588-9. 55 RAL, ONA, inv. no. 2065, 25-11-1740.
55. McCants, Civic charity, 9-10.
56. 57Lesger and Van Leeuwen have recently called this 'round the corner segregation'.C. Lesger and M. H. D. van Leeuwen, 'Residential segregation from the sixteenth to the nineteenth century: evidence from the Netherlands', Journal of Interdisciplinary History 43, 3 (2011), 333-69.
57. Prak, 'Armenzorg 1500-1800', 49-53.
58. L. H. Heerma van Voss and M. H. D. van Leeuwen, 'Charity in the Dutch Republic: an introduction', in this issue of Continuity and Change.
59. HCO, City Archives Zwolle, inv. no. 2118, fol. 161. For additional information on Johan van Bolten
60. A. Haga, [no title], De Nederlandsche Leeuw 65 (1948), 362.
61. HUA, Notary Archives, inv. no. U003a014, fol. 14.
62. Examples taken from: HCO, City Archives Zwolle, inv. no. 2118, fol. 156 and inv. no. 2120, fol. 413.
63. Indeed, there is proof that beggars and even strangers received money from the Zwolle authorities on occasion. Van Wijngaarden, Zorg voor de kost, 63.
64. McCants, Civic charity, 201.
65. Bogaers, Aards, betrokken en zelfbewust, 566-8.
66. Teeuwen, 'Van de groote swaricheyt', 54-6.
67. Van Wijngaarden, Zorg voor de kost, 61, 138-9.
68. HUA, Diaconate, inv. nos. 540-551.
69. HUA, ONA, inv. no. 28, no. 72, 04-06-1600.
70. RAL, ONA, inv. no. 141, no. 36, 26-01-1623.
71. RAL, ONA, inv. no. 2397, no. 44, 24-03-1800.