Onium-functionalised polymers in the design of non-leaching antimicrobial surfaces

Macromolecular Materials and Engineering

Volumn 297, Issue 11, 2012, Pages 1038-1074

  Nigmatullin, Rinat ^a   Gao, Fengge ^a  

^a NOTTINGHAM TRENT UNIVERSITY   (United Kingdom)

Author keywords

antimicrobial; cationic polymers; functionalisation of polymers; surfaces

Indexed keywords

ANTI-MICROBIAL ACTIVITY; ANTIMICROBIAL; ANTIMICROBIAL SURFACE; BIOACTIVE MATERIAL; BIODETERIORATION; CATIONIC POLYMERS; ENVIRONMENTAL RISKS; FUNCTIONALISATION; MATERIALS STRUCTURE; POTENTIAL HEALTH; PROCESSING ROUTE; SOLID MATERIAL;

BIOCIDES; DESIGN; GROWTH (MATERIALS); HEALTH RISKS; LEACHING; MICROORGANISMS; SURFACES;

POLYMERS;

EID: 84869077967     PISSN: 14387492     EISSN: 14392054     Source Type: Journal    
DOI: 10.1002/mame.201200142     Document Type: Review

References (172)

1. J. Markarian, Plastics, Addit. Compd. 2009, 11, 18.
2. S. P. Sawan, G. Manivannan, Antimicrobial/Anti-Infective Materials: Principles and Applications, Taylor & Francis Group, Lancaster, Pensylvania 1999, p. 346.
3. C. Hellio, D. Yebra, Advances in Marine Antifouling Coatings and Technologies, CRC Press, Cambridge 2009, p. 1.
4. Y. Kim, K. Kim, J. H. Han, R. M. Kimmel, Smart Packaging Technologies for Fast Moving Consumer Goods, John Wiley & Sons Ltd, Chichester 2008, p. 99.
5. J. V. Edwards, T. L. Vigo, Bioactive Fibers and Polymers: ACS Symposium Series, American Chemical Society, 2001, p. 348.
6. G. J. Gabriel, A. Som, A. E. Madkour, T. Eren, G. N. Tew, Mater. Sci. Eng., R-Rep. 2007, 57, 28.
7. E. Kenawy, S. D. Worley, R. Broughton, Biomacromolecules 2007, 8, 1359.
8. T. Tashiro, Macromol. Mater. Eng. 2001, 286, 63.
9. L. Ferreira, A. Zumbuehl, J. Mater. Chem. 2009, 19, 7796.
10. P. Appendini, J. H. Hotchkiss, Innov. Food Sci. Emerg. Technol. 2002, 3, 113.
11. L. Timofeeva, N. Kleshcheva, Appl. Microbiol. Biot. 2010, 1.
12. A. E. Madkour, G. N. Tew, Polym. Int. 2008, 57, 6.
13. A. Kugel, S. Stafslien, B. J. Chisholm, Prog. Org. Coat. 2011, 72, 222.
14. M. Charnley, M. Textor, C. Acikgoz, React. Funct. Polym. 2011, 71, 329.
15. A. Muñoz-Bonilla, M. Fernández-García, Prog. Polym. Sci. 2012, 37, 281.
16. F. Siedenbiedel, J. C. Tiller, Polymers 2012, 4, 46.
17. T. Ikeda, S. Tazuke, Y. Suzuki, Makromolekul. Chem. 1984, 185, 869.
18. N. Kawabata, M. Nishiguchi, Appl. Environ. Microbiol. 1988, 54, 2532.
19. A. Kanazawa, T. Ikeda, T. Endo, J. Appl. Polym. Sci. 1994, 53, 1237.
20. G. N. Tew, R. W. Scott, M. L. Klein, W. F. DeGrado, Acc. Chem. Res. 2010, 43, 30.
21. A. J. Isquith, E. A. Abbott, P. A. Walters, Appl. Environ. Microbiol. 1972, 24, 859.
22. P. A. Walters, E. A. Abbott, A. J. Isquith, Appl. Environ. Microbiol. 1973, 25, 253.
23. A. J. Isquith, C. J. McCollum, Appl. Environ. Microbiol. 1978, 36, 700.
24. Y. Nakagawa, H. Hayashi, T. Tawaratani, H. Kourai, T. Horie, I. Shibasaki, Appl. Environ. Microbiol. 1984, 47, 513.
25. J. L. Speier, J. R. Malek, J. Colloid Interf. Sci. 1982, 89, 68.
26. S. M. A. El Ola, R. Kotek, W. C. White, J. A. Reeve, P. Hauser, J. H. Kim, Polymer 2004, 45, 3215.
27. D. R. Battice, M. G. Hales, J. Cell. Plast. 1985, 21, 332.
28. R. K. Virk, G. N. Ramaswamy, M. Bourham, B. L. Bures, Text. Res. J. 2004, 74, 1073.
29. R. L. Gettings, B. L. Triplett, Book of Papers: AATCC National Conference, Anaheim, California 1978, p. 259.
30. P. R. Murray, A. C. Niles, R. L. Heeren, J. Clin. Microbiol. 1988, 26, 1884.
31. A. Kanazawa, T. Ikeda, T. Endo, J. Appl. Polym. Sci. 1994, 52, 641.
32. A. Kanazawa, T. Ikeda, T. Endo, J. Appl. Polym. Sci. 1994, 54, 1305.
33. J. Huang, R. R. Koepsel, H. Murata, W. Wu, S. B. Lee, T. Kowalewski, A. J. Russell, K. Matyjaszewski, Langmuir 2008, 24, 6785.
34. E. P. J. M. Everaert, H. F. Mahieu, B. van de Belt-Gritter, A. J. G. E. Peeters, G. J. Verkerke, H. C. van der Mei, H. J. Busscher, Arch. Otolaryngol. Head Neck Surg. 1999, 125, 1329.
35. B. Gottenbos, H. C. van der Mei, F. Klatter, P. Nieuwenhuis, H. J. Busscher, Biomaterials 2002, 23, 1417.
36. J. H. Silver, J. Lin, F. Lim, V. A. Tegoulia, M. K. Chaudhury, S. L. Cooper, Biomaterials 1999, 20, 1533.
37. H. Seong, H. S. Whang, S. Ko, J. Appl. Polym. Sci. 2000, 76, 2009.
38. Y. H. Kim, H. M. Choi, J. H. Yoon, Text. Res. J. 1998, 68, 428.
39. Y. H. Kim, C. W. Nam, J. W. Choi, J. Jang, J. Appl. Polym. Sci. 2003, 88, 1567.
40. M. Montazer, M. G. Afjeh, J. Appl. Polym. Sci. 2007, 103, 178.
41. S. Lim, S. M. Hudson, Carbohydr. Res. 2004, 339, 313.
42. S. Lim, S. M. Hudson, Carbohydr. Polym. 2004, 56, 227.
43. D. M. Wafa, F. Breidt, S. M. Gawish, S. R. Matthews, K. V. Donohue, R. M. Roe, M. A. Bourham, J. Appl. Polym. Sci. 2007, 103, 1911.
44. S. M. Gawish, A. M. Ramadan, C. E. Cornelius, M. A. Bourham, S. R. Matthews, M. G. McCord, D. M. Wafa, F. Breidt, Text. Res. J. 2007, 77, 92.
45. M. W. Huh, I. Kang, D. H. Lee, W. S. Kim, D. H. Lee, L. S. Park, K. E. Min, K. H. Seo, J. Appl. Polym. Sci. 2001, 81, 2769.
46. J. C. Tiller, C. Liao, K. Lewis, A. M. Klibanov, Proc. Natl. Acad. Sci. 2001, 98, 5981.
47. J. Lin, J. C. Tiller, S. B. Lee, K. Lewis, A. M. Klibanov, Biotechnol. Lett. 2002, 24, 801.
48. J. C. Tiller, S. B. Lee, K. Lewis, A. M. Klibanov, Biotechnol. Bioeng. 2002, 79, 465.
49. J. Lin, S. Qiu, K. Lewis, A. M. Klibanov, Biotechnol. Prog. 2002, 18, 1082.
50. J. Lin, S. Qiu, K. Lewis, A. M. Klibanov, Biotechnol. Bioeng. 2003, 83, 168.
51. J. Lin, S. K. Murthy, B. D. Olsen, K. K. Gleason, A. M. Klibanov, Biotechnol. Lett. 2003, 25, 1661.
52. N. M. Milovic, J. Wang, K. Lewis, A. M. Klibanov, Biotechnol. Bioeng. 2005, 90, 715.
53. K. Lewis, A. M. Klibanov, Trends Biotechnol. 2005, 23, 343.
54. D. Park, J. Wang, A. M. Klibanov, Biotechnol. Prog. 2006, 22, 584.
55. M. Ignatova, S. Voccia, S. Gabriel, B. Gilbert, D. Cossement, R. Jerome, C. Jerome, Langmuir 2009, 25, 891.
56. R. Kügler, O. Bouloussa, F. Rondelez, Microbiology 2005, 151, 1341.
57. Z. Shi, K. G. Neoh, S. P. Zhong, L. Y. L. Yung, E. T. Kang, W. Wang, J. Biomed. Mater. Res., Part A 2006, 76A, 826.
58. J. Thome, A. Holländer, W. Jaeger, I. Trick, C. Oehr, Surf. Coat. Technol. 2003, 174-175, 584.
59. H. Han, J. Wu, C. W. Avery, M. Mizutani, X. Jiang, M. Kamigaito, Z. Chen, C. Xi, K. Kuroda, Langmuir 2011, 27, 4010.
60. A. D. Fuchs, J. C. Tiller, Angew. Chem., Int. Ed. 2006, 45, 6759.
61. T. Ravikumar, H. Murata, R. R. Koepsel, A. J. Russell, Biomacromolecules 2006, 7, 2762.
62. N. Pasquier, H. Keul, E. Heine, M. Moeller, Biomacromolecules 2007, 8, 2874.
63. J. Hazziza-Laskar, N. Nurdin, G. Helary, G. Sauvet, J. Appl. Polym. Sci. 1993, 50, 651.
64. N. Nurdin, G. Helary, G. Sauvet, J. Appl. Polym. Sci. 1993, 50, 663.
65. N. Nurdin, G. Helary, G. Sauvet, J. Appl. Polym. Sci. 1993, 50, 671.
66. N. Kébir, I. Campistron, A. Laguerre, J. Pilard, C. Bunel, T. Jouenne, Biomaterials 2007, 28, 4200.
67. J. Hazziza-Laskar, G. Helary, G. Sauvet, J. Appl. Polym. Sci. 1995, 58, 77.
68. J. H. Wynne, P. A. Fulmer, D. M. McCluskey, N. M. Mackey, J. P. Buchanan, ACS Appl. Mater. Interfaces 2011, 3, 2005.
69. J. A. Grapski, S. L. Cooper, Biomaterials 2001, 22, 2239.
70. S. B. Lee, R. R. Koepsel, S. W. Morley, K. Matyjaszewski, Y. Sun, A. J. Russell, Biomacromolecules 2004, 5, 877.
71. N. Clarkson, L. V. Evans, Biofouling 1995, 9, 129.
72. N. Clarkson, L. V. Evans, Biofouling 1995, 9, 17.
73. S. Ye, P. Majumdar, B. Chisholm, S. Stafslien, Z. Chen, Langmuir 2010, 26, 16455.
74. S. Ye, A. McClelland, P. Majumdar, S. J. Stafslien, J. Daniels, B. Chisholm, Z. Chen, Langmuir 2008, 24, 9686.
75. P. Majumdar, E. Lee, N. Patel, K. Ward, S. J. Stafslien, J. Daniels, B. J. Chisholm, P. Boudjouk, M. E. Callow, J. A. Callow, S. E. M. Thompson, Biofouling 2008, 24, 185.
76. G. Sauvet, S. Dupond, K. Kazmierski, J. Chojnowski, J. Appl. Polym. Sci. 2000, 75, 1005.
77. J. Liang, Y. Chen, K. Barnes, R. Wu, S. D. Worley, T. Huang, Biomaterials 2006, 27, 2495.
78. M. S. Pinto, M. E. McGahan, W. W. Steiner, R. Priefer, Colloids Surf. Physicochem. Eng. Aspects 2011, 377, 182.
79. Y. Son, G. Sun, J. Appl. Polym. Sci. 2003, 90, 2194.
80. P. Zhu, G. Sun, J. Appl. Polym. Sci. 2004, 93, 1037.
81. Z. Cai, G. Sun, J. Appl. Polym. Sci. 2005, 97, 1227.
82. K. Ravikumar, Y. Son, Dyes Pigm. 2007, 75, 199.
83. T. Zhao, G. Sun, J. Appl. Polym. Sci. 2007, 103, 482.
84. J. C. Tiller, C. Sprich, L. Hartmann, J. Controlled Release 2005, 103, 355.
85. S. Mosleh, S. M. Gawish, Y. Sun, J. Appl. Polym. Sci. 2003, 89, 2917.
86. A. Kanazawa, T. Ikeda, T. Endo, J. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 1993, 31, 1467.
87. S. Tan, G. Li, J. Shen, Y. Liu, M. Zong, J. Appl. Polym. Sci. 2000, 77, 1869.
88. L. Cen, K. G. Neoh, L. Ying, E. T. Kang, Surf. Interface Anal. 2004, 36, 716.
89. Z. Shi, K. G. Neoh, E. T. Kang, Langmuir 2004, 20, 6847.
90. Z. Shi, K. G. Neoh, E. T. Kang, Biomaterials 2005, 26, 501.
91. L. Cen, K. G. Neoh, E. T. Kang, Langmuir 2003, 19, 10295.
92. L. Cen, K. G. Neoh, E. T. Kang, J. Biomed. Mater. Res., Part A 2004, 71A, 70.
93. S. N. Jampala, M. Sarmadi, E. B. Somers, A. C. L. Wong, F. S. Denes, Langmuir 2008, 24, 8583.
94. V. Kumar, Y. K. Bhardwaj, K. P. Rawat, S. Sabharwal, Radiat. Phys. Chem. 2005, 73, 175.
95. N. K. Goel, M. S. Rao, V. Kumar, Y. K. Bhardwaj, C. V. Chaudhari, K. A. Dubey, S. Sabharwal, Radiat. Phys. Chem. 2009, 78, 399.
96. S. J. Yuan, C. K. Liu, S. O. Pehkonen, R. B. Bai, K. G. Neoh, Y. P. Ting, E. T. Kang, Biofouling 2009, 25, 109.
97. S. Mosleh, S. M. Gawish, F. H. Khalil, R. F. Bieniek, J. Appl. Polym. Sci. 2005, 98, 2373.
98. R. Davis, A. El-Shafei, P. Hauser, Surf. Coat. Technol. 2011, 205, 4791.
99. Y. Ye, Q. Song, Y. Mao, J. Mater. Chem. 2011, 21, 13188.
100. J. Huang, H. Murata, R. R. Koepsel, A. J. Russell, K. Matyjaszewski, Biomacromolecules 2007, 8, 1396.
101. Z. Cheng, X. Zhu, Z. L. Shi, K. G. Neoh, E. T. Kang, Ind. Eng. Chem. Res. 2005, 44, 7098.
102. G. Zhai, Z. L. Shi, E. T. Kang, K. G. Neoh, Macromol. Biosci. 2005, 5, 974.
103. F. Xu, S. Yuan, S. Pehkonen, E. Kang, K. Neoh, NanoBioTechnology 2006, 2, 123.
104. A. E. Madkour, J. M. Dabkowski, K. Nüsslein, G. N. Tew, Langmuir 2009, 25, 1060.
105. L. Li, Z. Ke, G. Yan, J. Wu, Polym. Intern. 2008, 57, 1275.
106. H. Murata, R. R. Koepsel, K. Matyjaszewski, A. J. Russell, Biomaterials 2007, 28, 4870.
107. M. Ignatova, S. Voccia, B. Gilbert, N. Markova, P. S. Mercuri, M. Galleni, V. Sciannamea, S. Lenoir, D. Cossement, R. Gouttebaron, R. Jerome, C. Jerome, Langmuir 2004, 20, 10718.
108. M. Ignatova, S. Voccia, B. Gilbert, N. Markova, D. Cossement, R. Gouttebaron, R. Jerome, C. Jerome, Langmuir 2006, 22, 255.
109. R. R. Ozer, W. C. Hill, M. E. Rogers, M. Evans, J. Appl. Polym. Sci. 2010, 118, 2397.
110. M. Colonna, C. Berti, E. Binassi, M. Fiorini, S. Sullalti, F. Acquasanta, M. Vannini, D. Di Gioia, I. Aloisio, S. Karanam, D. J. Brunelle, React. Funct. Polym. 2012, 72, 133.
111. S. L. Taylor, L. R. Fina, J. L. Lambert, Appl. Environ. Microbiol. 1970, 20, 720.
112. I. C. Kao, A. Snyder, L. E. Erickson, L. T. Fan, D. E. Robker, J. Ferment. Technol. 1972, 50, 438.
113. G. L. Marchin, L. R. Fina, J. L. Lambert, G. T. Fina, Appl. Environ. Microbiol. 1983, 46, 965.
114. N. Kawabata, T. Hayashi, T. Matsumoto, Appl. Environ. Microbiol. 1983, 46, 203.
115. G. Li, J. Shen, J. Appl. Polym. Sci. 2000, 78, 676.
116. Y. Nakagawa, Y. Yamano, T. Tawaratani, H. Kourai, T. Horie, I. Shibasaki, Appl. Environ. Microbiol. 1982, 43, 1041.
117. Y. Nakagawa, T. Tawaratani, H. Kourai, T. Horie, I. Shibasaki, Appl. Environ. Microbiol. 1984, 47, 88.
118. C. P. Gerba, G. E. Janauer, M. Costello, Water Res. 1984, 18, 17.
119. A. Popa, C. M. Davidescu, R. Trif, G. Ilia, S. Iliescu, G. Dehelean, React. Funct. Polym. 2003, 55, 151.
120. Y. Chen, S. D. Worley, T. S. Huang, J. Weese, J. Kim, C. Wei, J. F. Williams, J. Appl. Polym. Sci. 2004, 92, 363.
121. S. Jiang, L. Wang, H. Yu, Y. Chen, React. Funct. Polym. 2005, 62, 209.
122. T. Tashiro, J. Appl. Polym. Sci. 1991, 43, 1369.
123. I. H. Walfish, G. E. Janauer, Water, Air, Soil Pollut. 1979, 12, 477.
124. E. Kenawy, F. I. Abdel-Hay, A. A. El-Magd, Y. Mahmoud, React. Funct. Polym. 2006, 66, 419.
125. E. Kenawy, F. I. Abdel-Hay, A. E. R. El-Shanshoury, M. H. El-Newehy, J. Controlled Release 1998, 50, 145.
126. E. Kenawy, F. I. Abdel-Hay, A. E. R. El-Shanshoury, M. H. El-Newehy, J. Polym. Sci., Part A: Polym. Chem. 2002, 40, 2384.
127. S. Augusta, H. F. Gruber, F. Streichsbier, J. Appl. Polym. Sci. 1994, 53, 1149.
128. B. Gao, Q. Liu, Y. Li, J. Polym. Environ. 2010, 18, 474.
129. B. Gao, S. He, J. Guo, R. Wang, Mater. Lett. 2007, 61, 877.
130. Y. S. Kim, H. W. Kim, S. H. Lee, K. S. Shin, H. W. Hur, Y. H. Rhee, Int. J. Biol. Macromol. 2007, 41, 36.
131. S. Imazato, Dent. Mater. 2003, 19, 449.
132. S. Imazato, R. R. B. Russell, J. F. McCabe, J. Dent. 1995, 23, 177.
133. S. Imazato, T. Imai, R. R. B. Russell, M. Torii, S. Ebisu, J. Biomed. Mater. Res. 1998, 39, 511.
134. S. Imazato, A. Ehara, M. Torii, S. Ebisu, J. Dent. 1998, 26, 267.
135. S. Imazato, N. Ebi, H. Tarumi, R. R. B. Russell, T. Kaneko, S. Ebisu, Biomaterials 1999, 20, 899.
136. N. Ebi, S. Imazato, Y. Noiri, S. Ebisu, Dent. Mater. 2001, 17, 485.
137. S. Imazato, N. Ebi, Y. Takahashi, T. Kaneko, S. Ebisu, R. R. B. Russell, Biomaterials 2003, 24, 3605.
138. S. Imazato, Y. Kinomoto, H. Tarumi, S. Ebisu, F. R. Tay, Dent. Mater. 2003, 19, 313.
139. J. M. Antonucci, D. N. Zeiger, K. Tang, S. Lin-Gibson, B. O. Fowler, N. J. Lin, Dent. Mater. 2012, 28, 219.
140. N. Beyth, I. Yudovin-Farber, R. Bahir, A. J. Domb, E. I. Weiss, Biomaterials 2006, 27, 3995.
141. T. Nonaka, K. Yamada, T. Watanabe, S. Kurihara, J. Appl. Polym. Sci. 2000, 78, 1833.
142. T. Nonaka, T. Watanabe, T. Kawabata, S. Kurihara, J. Appl. Polym. Sci. 2001, 79, 115.
143. C. Nam, Y. Kim, S. Ko, J. Appl. Polym. Sci. 1999, 74, 2258.
144. G. Seyfriedsberger, K. Rametsteiner, W. Kern, Eur. Polym. J. 2006, 42, 3383.
145. S. Lenoir, C. Pagnoulle, M. Galleni, P. Compere, R. Jérôme, C. Detrembleur, Biomacromolecules 2006, 7, 2291.
146. J. Thomassin, S. Lenoir, J. Riga, R. Jérôme, C. Detrembleur, Biomacromolecules 2007, 8, 1171.
147. F. X. Hu, K. G. Neoh, L. Cen, E. T. Kang, Biotechnol. Bioeng. 2005, 89, 474.
148. C. J. Waschinski, J. Zimmermann, U. Salz, R. Hutzler, G. Sadowski, J. C. Tiller, Adv. Mater. 2008, 20, 104.
149. C. J. Waschinski, V. Herdes, F. Schueler, J. C. Tiller, Macromol. Biosci. 2005, 5, 149.
150. C. J. Waschinski, J. C. Tiller, Biomacromolecules 2005, 6, 235.
151. P. Kurt, L. Wood, D. E. Ohman, K. J. Wynne, Langmuir 2007, 23, 4719.
152. M. B. Yagci, S. Bolca, J. P. A. Heuts, W. Ming, G. de With, Prog. Org. Coat. 2011, 72, 305.
153. R. S. Nohr, J. Gavin Macdonald, J. Biomater. Sci., Polym. Ed. 1994, 5, 607.
154. M. B. Harney, R. R. Pant, P. A. Fulmer, J. H. Wynne, ACS Appl. Mater. Interfaces 2009, 1, 39.
155. S. Krishnan, R. J. Ward, A. Hexemer, K. E. Sohn, K. L. Lee, E. R. Angert, D. A. Fischer, E. J. Kramer, C. K. Ober, Langmuir 2006, 22, 11255.
156. E. S. Park, H. S. Kim, M. N. Kim, J. S. Yoon, Eur. Polym. J. 2004, 40, 2819.
157. M. Senuma, M. Iwakura, S. Ebihara, Y. Shimura, K. Kaeriyama, Angew. Makromol. Chem. 1993, 204, 119.
158. A. Filimon, E. Avram, S. Dunca, I. Stoica, S. Ioan, J. Appl. Polym. Sci. 2009, 112, 1808.
159. A. M. Bieser, J. C. Tiller, Macromol. Biosci. 2011, 11, 526.
160. P. Majumdar, E. Lee, N. Gubbins, S. J. Stafslien, J. Daniels, C. J. Thorson, B. J. Chisholm, Polymer 2009, 50, 1124.
161. R. Nigmatullin, F. Gao, V. Konovalova, Macromol. Mater. Eng. 2009, 294, 795.
162. H. Dong, P. Ye, M. Zhong, J. Pietrasik, R. Drumright, K. Matyjaszewski, Langmuir 2010, 26, 15567.
163. R. Nigmatullin, F. Gao, V. Konovalova, J. Mater. Sci. 2008, 43, 5728.
164. L. A. Poole-Warren, B. Farrugia, N. Fong, E. Hume, A. Simmons, Appl. Surf. Sci. 2008, 255, 519.
165. R. Sothornvit, J. Rhim, S. Hong, J. Food Eng. 2009, 91, 468.
166. X. Wang, Y. Du, J. Yang, Y. Tang, J. Luo, J. Biomed. Mater. Res., Part A 2008, 84A, 384.
167. J. Rhim, S. Hong, C. Ha, LWT-Food Sci. Technol. 2009, 42, 612.
168. K. E. Styan, D. J. Martin, L. A. Poole-Warren, J. Biomed. Mater. Res., Part A 2008, 86A, 571.
169. K. Styan, M. Abrahamian, E. Hume, L. A. Poole-Warren, Key Eng. Mater. 2007, 342-343, 757.
170. M. Wang, J. Lin, H. Tseng, S. Hsu, ACS Appl. Mater. Interfaces 2012, 4, 338.
171. I. Larraza, C. Peinado, C. Abrusci, F. Catalina, T. Corrales, J. Photochem. Photobiol. A 2011, 224, 46.
172. S. P. Denyer, Int. Biodeter. 1990, 26, 89.