The "marlboro men" of the early seventeenth century: Masculine role models for Dutch youths in the golden age?

Men and Masculinities

Volumn 9, Issue 1, 2006, Pages 76-94

  Roberts, Benjamin B ^a  

^a VU UNIVERSITY AMSTERDAM   (Netherlands)

Author keywords

Role models; Seventeenth century; Smoking; Youths

Indexed keywords

EID: 33744928151     PISSN: 1097184X     EISSN: 15526828     Source Type: Journal    
DOI: 10.1177/1097184X05283483     Document Type: Review

References (105)

1. G. A. Brongers, Nicotiana Tabacum. 1964. The History of Tobacco and Tobacco Smoking in the Netherlands, 18-20. Amsterdam: H. J. W. Brechts Uitgeversmaatschappij;
2. see also J. Neander, Tabacacologia: Hoc est, tabaci seu nicotianae descriptio Medio-Chirurgico-Pharmaceutica (Leiden: Isaac Elzevier, 1622).
3. A. Th. van Deursen. 1991. Plain Lives in a Golden Age. Popular Culture, Religion and Society in Seventeenth-Century Holland, 103. Cambridge: Cambridge University Press.
4. e eeuw in Nederland. Wageningen.
5. th centuries see: B. Tempel et al. 2003. Rookgordijnen. Roken in de kunsten van olieverf tot celluloided, Amsterdam: Ludion.
6. S. Schama. 1987. The Embarrassment of Riches. An Interpretation of Dutch Culture in the Golden Age, 212-220. London: Fontana Press.
7. J. Kiers, and F. Tissink. 2000. De Glorie van de Gouden Eeuw. Nederlandse kunst uit de 17de eeuw. Schilderijen, beeldhouwkunst en kunstnijverheid, 63. Zwolle: Waanders.
8. G. Knuttel, and Adriaen Brouwer. 1962. The Master and His Work, 26. The Hague: L. J. C. Boucher; F. Timmermans. and Adriaen Brouwer. 1946. Amsterdam: P. N. van Kampen and Zoon.
9. G. Knuttel and Adriaen Brouwer, The Master and His Word, 23;
10. K. Renger, and Adriaen Brouwer. 1986. Und das niederländische Bauerngenre 1600-1660, 35-38. Munchen: Hirmer Verlag.
11. P. Biesboer and M. Sitt, eds. 2003. Satire en Vermaak. Schilderkunst in de 17e eeuw: Het genrestuk van Frans Hals en zijn tijdsgenoten 1610-1670, 82-83. Zwolle: Waanders.
12. E. F. P. Kolfin. 2002. Een geselschap jonge luyden, Productie, functie en betekenis van Noord-Nederlandse voorstellingen van vrolijke gezelschappen, 1610-1645, 32. Leiden;
13. P. Ackermann. 1993. Textfunktion und Bild in Genreszenen der niederländischen Graphik des 17. Jahrhunderts, 62-63. Alfter: VDG.
14. D. Harley. 1998. "The Moral Symbolism of Tobacco in Dutch Genre Painting." In Ashes to Ashes. The History of Smoking and Health, S. Lock et al., eds., 78-88. Atlanta: Rodopi.
15. E. F. P. Kolfin. Een geselschap jonge luyden, 208.
16. G. A. Brongers, and Nicotiana Tabacum. 24-26, 194;
17. S. Schama, The Embarrassment of Riches, 197.
18. P. Scriverius. 1630. Saturnalia. Ofte Poetisch Vasten-avond spel. Vervatende het gebruyk ende misbruyk van den Taback, 21. Haarlem: Adriaen Roman.
19. B. B. Roberts. 2004. "Drinking Like a Man. The Paradox of Excessive Drinking for Seventeenth-Century Dutch Youths" Journal of Family History 29:253-273.
20. D. Sturkenboom. 1998. Spectators van Hartstocht. Sekse en emotionele cultuur in de achttiende eeuw Hilversum, 106-111. Verloren.
21. A. Lynn Martin. 2001. Alcohol, Sex, and Gender in Late Medieval and Early Modern Europe. 134. Basingstoke: Palgrave.
22. For Germany see: M. Frank. 1998. "Trunkene Männer und nüchterne Frauen. Zur Gefährdung von Geschlecterrollen durch Alkohol in der Frühen Neuzeit." In Hausväter, Priester, Kastraten. Zur Konstruktion von Männerlichkeit in Spatmittelalter und Frühen Neuzeit. M. Dinges, ed., 187-212. Göttingen: Vandenhoeck & Ruprecht.
23. Th. van der Meer. 1995. Sodoms zaad in Nederland. Het ontstaan van homoseksualiteit in de vroegmoderne tijd, 168-169. Nijmegen: Sun.
24. D. Souterius. and Nuchteren Loth. 1623. Dat is, middel om op te staen, uyt de zielverderffelijcke sonde van dronkenschap. 242. Haarlem: Herman Theunisz. Kranepoel.
25. L. F. Groenendijk. 1987. "Pietistische vademecums voor zeevarenden" Documentatieblad Nadere Reformatie 11:126-139.
26. A. Lynn Martin. Alcohol, Sex, and Gender, 111-118.
27. M. Wingens. 1990. "Jeugdige lichtzinnigheid en losbandigheid. Seksueel gedrag en seksuele beleving van Studenten ten tijde van de Nederlandse Republiek." In Grensgeschillen in de seks. Bijdragen tot een culturele geschiedenis van de seksualiteit, G. Hekma, ed. 8-28. Amsterdam: Rodopi.
28. A. Shepard. 2003. Meanings of Manhood in Early Modern England. 93-113. Oxford: Oxford University Press.
29. Th. van der Meer. Sodoms zaad in Nederland, 168-169.
30. ste augustus 1634 (New translation from Latin into Dutch with an introduction by A. de Groot). 63. Kampen: Kok.
31. A. Fletcher. 1999. "Manhood, the Male Body, Courtship and the Household in Early Modern England" History 84:423.
32. In English literature, this loss of control is associated with effeminate behavior, and can imply a number of odd or "queer" vices that lead to sodomy; see: M. DiGangi, "How Queer Was the Renaissance? Love, Sex, Intimacy and Friendship between Men, 1550-1800." Katherine O'Donnell and Michael O'Rourke, eds., (Basingstoke: Palgrave MacMillan, 2003), 128-147.
33. R. Mazo Karras. 2003. From Boys to Men. Formulations of Masculinity in Late Medieval Europe. 108. Philadelphia: University of Pennsylvania Press.
34. R. Augustin. 1998. Der Geschmack des Neuen. Das Motiv des Tabakrauchens und seine Modernitat in niederländischen Kunst. 15-26. Frankfurt am Main: Peter Lang.
35. R. Visscher. 1614. Sinnepoppen, 132. Amsterdam: Willem Jansz. Blau.
36. M. Bianchi. 1998. "Consuming Novelty: Strategies for Producing Novelty in Consumption." Journal of Medieval and Early Modern Studies 28:3-18.
37. H. A. Bosman-Jelgersma. 1987. "De lotgevallen van een apothekersleerling in het 17de-eeuwse Leiden." Leids Jaarboekje 79:62-81.
38. I. Gaskell, 1987. "Tobacco, Social Deviance and Dutch Art in the Seventeenth Century" in Holländische Genremalerei im 17. Jahrhundert Symposium Berlin 1984. H. Bock and T. W. Gaehtgens, eds., 121. Berlin: Mann. 1987.
39. J. I. Israel, 1995. The Dutch Republic: Its Rise, Greatness, and Fall, 1477-1806, 307-315, Oxford: Clarendon Press.
40. L. Kooijmans. 1987. "Patriciaat en aristocratisering in Holland tijdens de zeventiende en achttiende eeuw." In De bloem der natie. Adel en patriciaat in de Noordelijke Nederlanden, J. Aalbers and M. Prak, eds., 103. Amsterdam: Boom;
41. C. Willemijn Fock. 1997. "Kunstbezit in Leiden in de zeventiende eeuw." In Aards geluk. De Nederlanders en hun spullen 1550-1850. A. Schuurman, J. de Vries, and A. van der Woude, eds., 259-306. Amsterdam: Balans;
42. R. Ekkart. 2002. "Amsterdamse portretschilders in de zeventiende en achttiende eeuw." In Amsterdammers geportretteerd. Kopstukken 1600-1800, N. Middelkoop, ed., 32-34. Amsterdam: Thoth;
43. th Century. Three Urban Elite Families, 41-63. Hilversum: Verloren.
44. The consumerism of luxury goods started in the Dutch Republic in the early seventeenth century, whereas most studies about England often pinpoint consumerism budding in the late seventeenth century. S. Pennell. 1999. "Consumption and Consumerism in Early Modern England." The. Historical Journal 42: 549-564.
45. M. Spies. 1987. "Zoals de ouden zongen, lazen de jongen. Over de overgang van zangnaar leescultuur in de eerste helft van de zeventiende eeuw." Met woord aan de lezer. Zeven literatuurhistorische. verkenningen, 89-109. W. van den Berg and J. S. Buijnsters, eds. Groningen: Wolters-Noordhof;
46. E.K. Grootes. 1987. "Het jeugdig publiek van de 'nieuwe liedboeken' in het eerste kwarte van de zeventiende eeuw" Het woord aan de. lezer. Zeven literatuurhistoriche verkenningen, 72-88. W. van den Berg and J. S. Buijnsters, eds. Groningen: Wolters-Noordhof;
47. L. P. Grijp. 1996. "Voer voor zanggrage kropjes. Wie zongen uit de liedboekjes in de Gouden Eeuw?" In Bladeren in andermans hoofd: over lezers en leescultuur, T. Bijvoet, ed., 99-105.
48. Nijmegen: Sun: L. P. Grijp. 1991. Het Nederlandse lied in de Gouden Eeuw. Het mechanisme van de contrafactuur, 30-31. Amsterdam: P. J. Meertens-Instituut.
49. J. Cats. 1627. Proteus ofte minne-beelden verandert in sinne-beelden Rotterdam;
50. H. Luijten. 1998. '"Het dertel wicht' in de Nederlandse emblematiek." Kunstschrift 42 (1998): 31-35.
51. B. B. Roberts and L. F. Groenendijk. 2004. '"Wearing out a pair of fool's shoes'. Sexual Advice for Youth in Holland's Golden Age" Journal of the History of Sexuality 13: 139-156;
52. R. van Stipriaan, 2002. Het Volle Leven, Nederlandse Literatuur en Cultuur ten tijde van de Republiek (circa 1550-1800), 140-142. Amsterdam: Prometheus.
53. J. M. Baert. 1987. "Een 16de-eeuws leren wambuis naar landsknechten-mode." In De smaak van de elite. Amsterdam in de eeuw van de Beeldenstorm, R. Kistemaker and M. Jonker, eds., 66-87. Amsterdam: Bataafsche Leeuw.
54. G. Luijten. 1996. "Frills and furbelows: Satires on fashion and pride around 1600." Simiolus (24): 140-161.
55. F. Egmond. 1992. "Onderwerelden: Marginaliteit en misdaad in de Republiek." In Cultuur en maatschappij in Nederland 1500-1800. Een historisch-antropologish perspectief. P. ter Boekhorst, P. Burke, and W. Frijhoff, eds., 149-177. Meppel: Boom.
56. For England see: B. Lemire's chapter 5, "The Theft of Clothes and Popular Consumerism" In Dress, Culture, and Commerce. The English Clothing Trade Before the Factory, 1660-1800. (Basingstoke: Macmillian Press, 1997), 121-146.
57. M. M. Toth-Ubbens, "Kaalkop of ruighoofd, historisch verzet legen het lange haar Antiek." Tijdschrift voor liefhebbers en kenners van oude kunst en kunstnijverheid 6 (1971-1972): 371-385;
58. R. Corson. 1965. Fashions in Hair. The First Five Thousand Years, 208. London: P. Owen;
59. L. Kooijmans. 1995. "Andries en Daniel. Vriendschap in de vroegmoderne Nederlanden" Groniek, Historisch Tijdschrift 29: 23.
60. For an excellent overview of Britain see: S.C. Shapiro, "Sex, Gender, And Fashion in Medieval and Early Modern Britain." Journal of Popular Culture 20 (1986-1987): 113-128.
61. L. Groenendijk. 2004. "Jeugd en deugd. Een onderzoek van preken en andere stichtelijke literatuur uit de zeventiende en achttiende eeuw." In Losbandige Jeugd. Jongeren en moraal in de Nederlanden tijdens de late Middeleeuwen en de Vroegmoderne. Tijd, L. F. Groenendijk and B. B. Roberts, eds., 95-115. Hilversum: Verloren.
62. P. J. J. van Thiel. 1996. "For Instruction and Betterment: Samuel Ampzing's Mirror of the Vanity and Unrestrainedness of our Age" Simiolus 24: 182-200.
63. D. P. Pers. 1978. Suyp-stad of Dronkaerts leven (text edition with introduction and commentary prepared by a work group of the University of Amsterdam Netherlandists and completed by J. E. Verlaan and E. K. Grootes), 12. Culemborg: Tjeenk Willink/Noorduijn.
64. B. B. Roberts, Through the Keyhole, 140.
65. J. Dekker, L. Groenendijk, and J. Verberckmoes. 2000. "Proudly Raising Vulnerable Youngsters. The Scope for Education in the Netherlands. " In Pride and Joy. Children's Portraits in the Netherlands 1500-1700, J. Bedaux and R. Ekkart, eds., 43-60. Ghent: Ludion Press.
66. B. B. Roberts. Through the Keyhole, 139-140.
67. M. Hollander. 2002. An Entrance for the Eyes, Space and Meaning in Seventeenth-Century Dutch Art, 161-176.
68. Berkeley: University of California Press: E. A. Honig. 1997. "The Space of Gender in Seventeenth-Century Dutch Painting." In Looking at Seventeenth-Century Dutch Art. Realism Reconsidered, W. Franits, ed., 187-201. Cambridge: Cambridge University Press.
69. W. Frijhoff. 2004. "Witnesses to the Other: Incarnate Longings - Saints and Heroes, Idols and Models." Studio Lilgurica 34:1-25;
70. W. Frijhoff. 1998. Heiligen, idolen, iconen. Nijmegen: Sun.
71. For a fascinating study of how the Roman Catholic iconic tradition and miracles were adapted by Protestants after the Reformation, see: F. A. van Lieburg. 2001. Merkwaardige Voorzienigheden. Wonderverhalen in de geschiedenis.
72. Zoetermeer: Meinema: B. S. Gregory. 1999. Salvation at the Stake. Christian Martyrdom in Early Modern Europe. 187-195. Cambridge, MA: Harvard University Press.
73. J. Exalto. 2004. "Het goede voorbeeld. Zeventiende eeuwse jeugdcultuur en het exempel in de gereformeerde opvoeding." In Losbandige Jeugd. Jongeren en moraal in de Nederlanden tijdens de late Middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd, L. F. Groenendijk and B. B. Roberts, eds., 73-93. Hilversum: Verloren.
74. C. Lawrence. 1993. "Hendrick de Keyser's Heemskerk Monument: The Origins of the Cult and Iconography of Dutch Naval Heroes" Simiolus 21: 265-295:
75. H. Duits. 2003. '"Een cieraadt zyner eeuwe'. Over Geeraardt Brandts karakterschets van zijn held in Het Leven en bedryf van den heere Michiel de Ruiter (1687)." In The Stone of Alciato. Literature and Visual Culture in the Low Countries. Essays in Honour of Karel Porteman, M. van Vaeck, H. Brems, and G. H. M. Claassens, eds., 229-248. Leuven: Peeters;
76. National Consciousness, History, and Political Culture in Early-Modern Europe, O. Ranum et al., eds., 1-19. Baltimore: John Hopkins University Press, 1975.
77. H. van Nierop. 1999. Het verraad van het Noorderkwartier. Oorlog, terreur en recht in de Nederlandse Opstand, 255.
78. Amsterdam: Bert Bakker; 2000. H. Perry Chapman, "Propagandist Prints. Reaffirming Paintings: Art and Community during the Twelve Years' Truce." In The Public and Private in Dutch Culture of the Golden Age. 43-63.
79. A. K. Wheelock Jr. and A. Seeff, eds. Newark. DE: University of Delaware Press.
80. D. Kunzle. 2002. From Criminal to Counter. The Soldier in Netherlandish Art 1550-1672, 573-588. Leiden: Brill.
81. J. I. Israel. The Dutch Republic. 433-449.
82. A. Jensen Adams. 1995. "Civic Guard Portraits: Private Interests and the Public Sphere." In Beeld en zelfbeeld in de Nederlandse kunst, 1550-1750. R. Falkenberg. J. de Jong. H. Roodenburg, and F. Scholtens, eds., 169-197;
83. Zwolle: Waanders; C. Tümpel. 1994. "De invloed van de Nederlandse Opstand op de iconografie van de Amsterdamse schuttersstukken" De Zeventiende Eeuw 10: 133-140.
84. According to Kees Schulten, Maurits's military successes were not necessarily due to innovation and the superiority of his army and strategy over the Spanish, but primarily because he just had good luck. K. Schulten. 2000. "Prins Maurits (1567-1625), legerhervormer en vernieuwer van de krijgskunde. of trendvolger?" Armamentaria 35: 7-22.
85. J. I. Israel. The Dutch Republic. 460;
86. W. Kloek, "Prins Maurits en de beeldende kunst." In Maurits Prins van Oranje, K. Zandvliet, ed., 139-159. Zwolle: Waanders.
87. G. E. Harline. 1987. Pamphlets, Printing, and Political Culture in the Early Dutch Republic,
88. Dordrecht: M. Nijhoff. A similar development occurred in the republics of Renaissance Italy. R. Starn. 1986. "Reinventing Heroes in Renaissance Italy." Journal of Interdisciplinary History 17:67-84.
89. E. Borger, 1996. Geschilderde wacht/okalen. De Hollandse kortegaard uit de Gouden Eeuw. 20. Zwolle: Waanders.
90. M. C. C. Kersten. 1998. "Interieurstukken met Soldaten tussen circa 1625 en 1660. Een verkenning." In Beelden van een strijd. Oorlog en kunst voor de vrede van Munster 1621-1648. M. P. van Maarseveen, J. W. L. Hilkhuijsen, and J. Dane, eds., 183-215. Zwolle: Waanders.
91. E. Borger. Geschilderde wachtlokalen, 13;
92. E. de Jongh. 2000. "A Bird's-Eye View of Erotica. Double Entendre in a Series of Seventeenth-Century Genre Scenes." In Questions of Meaning. Theme and Motif in Dutch Seventeenth-Century Painting, M. Hoyle, ed., 21-58, esp. 48-49. Leiden: Primavera Pers;
93. H. Roodenburg. 1997. "To Converse Agreeably: Civility and the Telling of Jokes in Seventeenth-Century Holland." In A Cultural History of Humour. From Antiquity to the Present Day, J. Bremmer and H. Roodenburg, eds. 112-133. Cambridge: Polity Press.
94. For students in the Middle Ages, the formation of male identities became more certain once male youths had transcended the bestial and feminine; in other words, they became "men" after they had learned to control their sexual impulses. R. Mazo Karras. "Separating the Men from the Goats. Masculinity, Civilization and Identity Formation in the Medieval University." In Conflicted Identities and Multiple Masculinities, Men in the Medieval West, Jacqueline Murray, ed., 189-213. New York: Garland Publishing.
95. J. de Swaaf, 1984 [orig. 1621], De Geestelijke Kwekerij. Over de opvoeding van kinderen, P. Kuijt, ed., 113-116.
96. Utrecht: de Banier: L. Groenendijk. 2003. "The Sanctification of the Household and the Reformation of Manners in English Puritanism and in Dutch Pietism during the Seventeenth Century." In Confessional Sanctity (c. 1500-c. 1800). J. Beyer, A. Burkhardt, F. van Lieburg, and M. Wingens, eds., 197-218. Mainz: Philipp von Zabern.
97. H. F. M. Peeters, 1966. Kind enjeugdige in het begin van de moderne tijd (ca. 1500-ca. 1650), 254-257. Meppel: Boom.
98. B. B. Roberts. "Drinking Like a Man. The Paradox of Excessive Drinking of Youths in Seventeenth-Century Holland," 253-273:
99. R. B. Shoemaker. 1999. "Reforming Male Manners: Public Insult and the Decline of Violence in London. 1660-1740." In English Masculinities 1660-1800, T. Hitchcock and M. Cohen, eds., 133-150.
100. London: Longman; E. Foyster. 1999. "Boys will be Boys? Manhood and Aggression, 1660-1800." In English Masculinities 1660-1800, T. Hitchcock and M. Cohen, eds., 151-156.
101. London: Longman. Besides these, there were also other signifiers that youths considered to express masculinity, such as speech and facial hair. See J. Kamensky. 1996. "Talk Like a Man: Speech. Power, and Masculinity in Early New England." Gender and History 8:22-17;
102. W. Fisher. 2001. "The Renaissance Beard: Masculinity in Early Modern England." Renaissance Quarterly 54: 155-187;
103. B. B. Roberts. Becoming a Man. Masculinity and Youth Culture in the Early Seventeenth Century (Forthcoming 2006).
104. L. Strate. 1992. "Beer Commercials: A Manual on Masculinity." In Men, Masculinity, and the Media. S. Craig. ed., 78-92. Newburg Park. CA: Sage.
105. M. Bennett, "Military Masculinity in England and Northern France c. 1050-c. 1225." In Masculinity in Medieval Europe. D. M. Hadley. ed., 71-88. London: Longman.