An eighteenth-century medical-meteorological society in the Netherlands: An investigation of early organization, instrumentation and quantification. Part 1

British Journal for the History of Science

Volumn 38, Issue 4, 2005, Pages 379-410

  Zuidervaart, Huib J ^a  

^a Boerhaave Museum   (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

HEALTH CARE ORGANIZATION; HISTORY; METEOROLOGICAL PHENOMENA; NETHERLANDS; ORGANIZATION AND MANAGEMENT; REVIEW; WEATHER;

HISTORY, 18TH CENTURY; METEOROLOGICAL CONCEPTS; METEOROLOGICAL FACTORS; NETHERLANDS; SOCIETIES, SCIENTIFIC; WEATHER;

EID: 33244475558     PISSN: 00070874     EISSN: 1474001X     Source Type: Journal    
DOI: 10.1017/S0007087405007338     Document Type: Review

References (226)

1. L. Cotte, Mémoires sur la météorologie. Pour servir de Suite et de supplément au Traité de météorologie publié en 1774, Paris, 1788, Préface, pp. iv-v.
2. C. Hannaway, 'The Société Royale de Médicine and epidemics in the Ancien Régime', Bulletin of the History of Medicine (1972), 46, 257-73;
3. J. P. Desaive et al., Médecins, climat et épidémies à la fin du XVIII siècle, Paris, 1972;
4. D. A. Cassidy, 'Meteorology in Mannheim: the Palatine Meteorology Society, 1780-1795 ', Sudhoffs Archiv. Zeitschrift für Wissenschaftsgeschichte (1985), 69, 8-25.
5. See also J. A. Kington, 'The Societas Meteorologicae Palatina: an eighteenth-century meteorological society', Weather (1974), 29, 416-26;
6. A. Cappel, 'Societas Meteorologicae Palatina (1780-1795)', Annalen der Meteorologie (Neue Folge) (1980), 16, 10-27.
7. The Natuur- en Geneeskundige Correspondentie Sociëteit has received little attention in the reference work on the history of Dutch science, K. van Berkel, A. van Helden and L. Palm (eds.), A 'History of Science in The Netherlands: Survey, Themes, and Reference, Leiden, 1999.
8. Nothing is said of it in the standard work on the history of Dutch eighteenth-century societies (W. W. Mijnhardt, Tot Heil van 't Menschdom. Culturele genootschappen in Nederland, 1750-1815, Amsterdam, 1987),
9. G. A. Lindeboom, Geschiedenis van de medische wetenschap in Nederland, 1972.
10. nor in J. E. McClellan, Science Reorganized: Scientific Societies in the Eighteenth Century, New York, 1985.
11. See, however, C. C. Delprat, De geschiedenis der Nederlandsche geneeskundige tijdschriften, Amsterdam, 1927, 90-7;
12. H. A. M. Snelders, 'De natuur- en scheikundige wetenschappen in de medische tijdschriften', Nederlandse Tijdschrift voor Geneeskunde (1981), 125, 668-73;
13. H. A. M. Geurts and A. F. V. van Engelen, Geschiedenis van Weerkundige Waarnemingen in het bijzonder in Nederland voor de oprichting van het K.N.M.I., De Bilt (KNMI [Koninklijk Nederlands Meteorologisch Instituutl, Historische Weerkundige Waarnemingen, Vol. 1), 1983;
14. H. J. Zuidervaart, 'Mr. Johan Adriaen van de Perre (1738-1790). Portret van een Zeeuws regent, mecenas en liefhebber van nuttige wetenschappen', in Archief. Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1983), 1-169;
15. M. van Hoorn, 'Jan Hendrik van Swinden (1746-1823) en de meteorologie', Spiegel Historiael (1987), 22, 18-26;
16. F. Huisman, 'De correspondenten. Medici, Staat en samenleving tijdens de Nederlandse Verlichting', in Medische geschiedenis in regionaal perspectief (ed. F. Huisman and P. Santing), Groningen, 1997, 75-93;
17. J. Kloek and W.W. Mijnhardt (eds.), 1800. Blauwdrukken voor een samenleving, Den Haag, 2001, 309-10;
18. H. J. Zuidervaart, 'Vergeten meteorologen. De teloorgang van een achttiende-eeuwse societeit', Kunst en Wetenschap (2004), 13, 31-2.
19. Th. S. Feldmann, 'Late Enlightenment meteorology', in The Quantifying Spirit in the Eighteenth Century (ed. T. Frängsmyr, J. L. Heilbron and R. E. Rider), Oxford, 1990, 143-77, 174.
20. Feldmann, The Quantifying Spirit in the Eighteenth Century op. cit. (4), 143;
21. V. Jancovic, 'Reading the Skies: A Cultural History of English Weather, 1650-1820', Manchester, 2000.
22. J. H. van Swinden, Mémoire sur les observations météorologiques faites à Franeker pendant le courant l'année MDCCLXX/X, Amsterdam, 1780, Préface;
23. A. Mann, 'Mémoire sur les moyens de parvenir à une Théorie météorologique complette', Mémoires de l'Académie Impériale et Royale des Sciences et Belles-lettres de Bruxelles (1777; second edition 1780), 1, 273-92, 286.
24. Cf. T. Frängsmyr, J. L. Heilbron and R. E. Rider (eds.), The Quantifying Spirit in the Eighteenth Century, Oxford, 1990.
25. For the Netherlands see P. Klep and I. H. Stamhuis (eds.), The Statistical Mind in a Pre-statistical Era: The Netherlands 1750-1850, Amsterdam, 2002.
26. H. H. Frisinger, The History of Meteorology to 1800, New York, 1977;
27. J. L. Heilbron, Physics at the Royal Society during Newton's Presidency, Los Angeles, 1983,103-11;
28. A. Rusnock, The Correspondence of James Jurin (1684-1750), Medical Doctor and Secretary to the Royal Society, Amsterdam and Atlanta, 1996;
29. A. Rusnock, idem, 'Correspondence networks and the Royal Society, 1700-1750', BJHS (1999), 32, 155-69.
30. See, for the introduction of the Hauksbee thermometer in the Netherlands, James Jurin to Nicolaus Cruquius, 29 January 1725, 3 May 1725, 7 July 1725 and 5 March 1726 (in Rusnock, Jurin, op. cit. (8), 330-1;
31. 'calendar', 508 and 547) and Cruquius to Jurin, 25 June 1725, 13 October 1725 and 31 January 1726 in Nicolaus Cruquius (1678-1754) and his Meteorological Observations (ed. A. F. V. van Engelen and H. A. M. Geurts), De Eilt (KNMI, Historische Waamemingen, Vol. 4), 1985, 119-23. From 1724 until 1726 Cruquius was the only Dutch observer participating in Jurin's meteorological network.
32. Feldmann, Nicolaus Cruquius (1678-1754) and His Meteorological Observations op. cit. (4), 147-9.
33. J. H. van Swinden, Dissertation sur la comparaison des thermomètres, Amsterdam, 1778, p. ix.
34. Feldmann, Dissertation sur la Comparaison des Thermomètres op. cit. (4), 153.
35. J. A. de Luc, Recherches sur les modifications de l'atmosphere, contenant l'histoire critique du baromètre et du thermomètre, un traité sur la construction de ces instrumens, Genève, 1772;
36. L. Cotte, Traité de la météorologie, Paris, 1774;
37. Van Swinden, Traité de la Météorologie op. cit. (11).
38. Feldmann, Traité de la Météorologie op. cit. (4), 151.
39. G. Toaldo's essay (Essai sur la Météorologie, appliqué à l'agriculture, Monpellier, 1775) was crowned by the Académie de Monpellier.
40. Cf. Cassidy, Essai sur la Météorologie, Appliqué à l'agriculture op. cit. (2), 15-16.
41. A summary in the Dutch language (G. Toaldo, 'Welke invloed hebben de luchtverhevelingen op den groey der gewassen?') was published in 1775 in the periodical Natuurkundige Verhandelingen (1777), 5, 556.
42. A full Dutch translation by Matthias van Geuns was published in 1778: J. Toaldo, Verhandeling over het weeder, met betrekking tot den landbouw, Amsterdam, 1778.
43. J. J. Hemmer to Karl Theodor, c. 1 May 1779;
44. cited after Cassidy, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2), note 35.
45. Cf. Hannaway, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2)
46. Desaive et al., Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2);
47. Cassidy, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2);
48. Kington, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2);
49. Cappel, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (2).
50. Cf. Geurts and Van Engelen, Verhandeling over Het Weeder, Met Betrekking Tot den Landbouw op. cit. (3);
51. H. A. M. Geurts and A. F. V. van Engelen, Beschrijving antieke meetreeksen, De But (KNMI, Historische Weerkundige Waarnemingen, Vol. 5), 1992;
52. P. van der Star, 'A series of meteorological observations at the end of the 17th century', Actes XIIe Congrès Int. Hist. Sciences, Paris, 1968,1-6;
53. H. J. Zuidervaart, 'Het begin van de instruraentele meteorologie in Nederland', in Vit de lucht gegrepen. Gescbiedenis van de weerkunde in Nederland, Leiden (exhibition catalogue, Museum Boerhaave), 2003, 12-19.
54. Delprat, Vit de Lucht Gegrepen. Gescbiedenis Van de Weerkunde in Nederland op. cit. (3), 21;
55. H. Beukers, 'De tijdschriften van Willem van Ranouw', Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (1981), 125, 1613-17;
56. H.J. Zuidervaart, 'Lemma's "Fahrenheit" and "Kabinet der Natuurlyke Historien, Wetenschappen, Konsten en Handwerken" [Cabinet of Natural History, Sciences, Arts and Crafts'], Amsterdam, 1719-1732' in The Dictionary of Seventeenth and Eighteenth-Century Dutch Philosophers (ed. W. van Bunge et al.), London, 2003, 306-7, 551-2.
57. For Cruquius see N. S. Cruquius, 'Observationes Accuratae Captae, Anno 1717-1723...', in Philosophical Transactions nr. 381 (1724), 33, 4-7.
58. In 1725 Cruquius was appointed Fellow of the Royal Society of London. Cf. A. F. V. van Engelen and H. A. M. Geurts (eds.), Nicolaus Cruquius (1678-1754) and his Meteorological Observations, De But (KNMI, Historische Waarnemingen, Vol 4), 1985;
59. P. van den Brink, 'In een opslag van bet oog'. De Hollandse rivierkartografie en tvaterstaatszorg in opkotnst, 1725-1754, Alphen aan de Rijn, 1998; According to Van den Brink (58-60) Cruquius also introduced for the first time depth lines on a printed map
60. For Boerhaave's comments on Cruquius see Herman Boerhaave to William Sherard, 12 April 1724, 4 June 1724 and 16 January 1725 and Boerhaave to Fontenelle, 26 May 1725, in G. A. Lindeboom, Boerhaave's Correspondence, Vol. 1 (1962), 125, 127 and 134;
61. G. A. Lindeboom, Boerhaave's Correspondence, Vol. 1, Vol. 2 (1964), 13;
62. Boerhaave's relations with D. G. Fahrenheit are discussed in P. van der Star, Fahrenheit's Letters to Leibnitz and Boerhaave, Leiden, 1983.
63. N. S. Cruquius to the Royal Society of London, 3/14 January 1725, printed in Van Engelen and Geurts, Fahrenheit's Letters to Leibnitz and Boerhaave op. cit. (20), 113-16.
64. Van den Brink, Fahrenheit's Letters to Leibnitz and Boerhaave op. cit. (20), 14-16, 205-7.
65. See the observational record in the archives of the Hoogheemraadschap van Rijnland, Leiden, inv. nr. 11.069. Until Cruquius's death in 1754 the Rijnland observations at Halfweg (between Haarlem and Amsterdam) were carried out by the surveyor Jan Noppen (1706-64). See Jan Noppe(n),'Dagelijkse waarnemingen op Zwaanenburg', Uitgeleeze Natuurkundige Verhandelingen (1739), 2, 427-52;
66. Jan Noppe, Uitgeleeze Natuurkundige Verhandelingen (1741), 3, 272-80.
67. Members of Van Musschenbroek's network were Leonardus Stocke at Middelburg, Johannes Steenbergen at Dordrecht, Johannes de Gorter at Harderwijk, Gérard van Swieten at Leiden and Jacobus Krighout, minister at Zevenhuizen. (Cf. P. van Musschenbroek, Beginsels der natuurkunde, Leiden, 1739, Voorreden, 304; 767). The latter had already been a meteorological observer at the Remonstrant Seminary at Amsterdam in the years 1723 to 1724.
68. Petrus van Musschenbroek, 'Dagelijkse waarnemingen van het weer, de barometer, thermometer, in zwang gaande ziekten, en de verandering van de kompasnaald, binnen Utrecht [1728-1731]', Uitgeleeze Natuurkundige Verhandelingen (1733), 1, 162-99.
69. Cf. A. F. V. van Engelen and H. A. M. Geurts, Vooruitstrevende ideeën over de meteorologie en klimatologie van Petrus van Musschenbroek (1692-1761), De Bilt (KNMI, Historische Weerkundige Waarnemingen, 2), 1983; partly Dutch text (1-17), partly English text: 'preface to the meteorological and magnetic journal kept first at Utrecht and later at Leiden from the year 1729 until the close of the year 1758, translated from the Latin'. The Dutch translation of this 'preface' was published as Vol. IIa, De Bilt 1983.
70. The first known constructor of barometers of Italian descent in the Netherlands was Lodewijk Primavesi. According to his advertisement of 1740 in the Amsterdamsche Courant. Cf. B. Bolle, Barometers in beeld, Lochem-Poperinge, 1983.
71. Cf. N. Duyn, Aanmerkingen en aanteekeningen, van drie meer dan gemeene strenge winters, Haarlem, 1743;
72. J. Engelman, Het regt gebruik der natuurbeschouwingen, Haarlem, 1747.
73. J. le Francq van Berkhey, Natuurlyke historie van Holland, 1, Leyden, 1770, 252-324.
74. The yearly publications by the Leiden 'polyhistor' Conrad Zumbach de Koesfelt (1697-1780) are early examples of collected meteorological observations in the Netherlands. Cf. also his Ephemerides et observations. Meteorologicae of bescbreivinge van weer en wind, 2 Vols., Leiden, 1728-31. Well known were also the Observationes Meteorologicae, sheets published on a yearly basis by Pieter Gabry (1715-70) from The Hague. Other daily meteorological observations by individuals, such as those of Antonius Willem Schaaf (1715-79) and Martinus Houttuyn (1720-98) at Amsterdam and Abraham Muller (1741-1828) at Vlissingen (Flushing) were incorporated in general periodicals.
75. Cf. the weather diaries of Jozias Eckhart (1708-41) and Jan Carel van der Muelen (1759-1810), cited in Geurts and Van Engelen, Beschrijving antieke meetreeksen, op. cit. (18), 283 and 264.
76. Odd observations were incorporated in Dutch periodicals as Uitgeleeze Natuurkundige Verhandelingen (1739-41),
77. Uitgezogte Verhandelingen uit de nieuwste werken van de Sociëteiten der Wetenschappen in Europa (1757-65);
78. [Nieuwe] Nederlandsche Jaerboeken and the Verhandelingen uitgegeeven door de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen te Haarlem (1754-).
79. The latter observations are collected in 1772 as Waarneemingen op den Huize Zwaanenburg van de barometer, kracht en streeken der winden, luchtgesteldheid, gevallen regen en ijs, adspecten van de moan en planeeten en de tnagneetnaald voor de jaaren 1744 en vervolgens, Haarlem, 1772.
80. In 1774 the register with hourly observations of the tides and the wind measured at the Amsterdam 'Haringpakkers-toren ' was 'in the hands of Mr Kalkoen, a real amateur of the sciences' (J. F. Hennert to J. H. van Swinden, 18 November 1781 (post-scriptum), University Library Leiden, BPL 755).
81. Cf. Duyn, Waarneemingen Op Den Huize Zwaanenburg Van de Barometer, Kracht en Streeken der Winden, Luchtgesteldheid, Gevallen Regen en Ijs, Adspecten Van de Moan en Planeeten en de Tnagneetnaald voor de Jaaren 1744 en Vervolgens op. cit. (27)
82. Engelman, Waarneemingen Op den Huize Zwaanenburg Van de Barometer, Kracht en Streeken der Winden, Luchtgesteldheid, Gevallen Regen en Ijs, Adspecten Van de Moan en Planeeten en de Tnagneetnaald voor de Jaaren 1744 en Vervolgens op. cit. (27).
83. Cf. B. C. Sliggers, 'Honderd jaar natuurkundige amateurs in Haarlem', in Een elektriserend geleerde: Martinus van Marum, 1750-1837 (ed. A. Wiechmann), Haarlem, 1987, 67-102;
84. H. J. Zuidervaart, Van 'konstgenoten' en hemelse fenomenen. Nederlandse sterrenkunde in de achttiende eeuw, Rotterdam, 1999.
85. L. Stocke, Verhandeling van de jaarlijks ... hier te lande in zwanggaande ziehte, behend ander de naam van galziekte, Utrecht, 1742, 75 (contains meteorological observations from the years 1735 to 1741);
86. J. de Munck, in Middelburgsche Courant, 21 December 1759, 26 January 1760 (statement about the use of instruments made by Fahrenheit and Prins during the past thirty years).
87. Stocke, De Munck and Nettis corresponded about their observations with the Royal Society of London (Arch. RSL, Letters and Papers, I, 54/55 (1741);
88. Letters and Papers, II, 91/92 (1742);
89. Letters and Papers, II, 162 (1742);
90. Letters and Papers, II, 249 (1744);
91. Letters and Papers, II, 272 (1744).)
92. Cf. H.J. Zuidervaart, 'Astronomische waarnemingen en wetenschappelijke contacten van Jan de Munck (1687-1768), stadsarchitect van Middelburg', in Archief. Mededelingen van bet Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1987), 103-70.
93. P. van Braam, 'Ter nagedachtenis van wijlen Gerardus Kuipers, den vader', in Mnemosyne. Mengelingen voor wetenschappen en fraaije letteren, Dordrecht, 1817;
94. Zuidervaart, Mnemosyne. Mengelingen voor Wetenschappen en Fraaije Letteren op. cit. (33), 260-3. No records of meteorological observations are preserved.
95. J. A. Bierens de Haan, De Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1752-1952, Haarlem, 1952, 13, 33.
96. Sliggers, De Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1752-1952 op. cit. (33);
97. Zuidervaart, De Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1752-1952 op. cit. (33).
98. J. Noppen, 'Aanmerkingen over de nuttigheden in het doen der waarneemingen of het weder, de winden, enz. enz.', Verhandelingen uitgegeven door de Hollandsche Maatscbappij der Wetenschappen (hereafter Verh, HMW) (1759), 1, 398-413.
99. Cf. C. C. Valkenburg, 'De Mannen of het eerste uur', in Bevorderaars der wetensckap. Fragmenten van jaarredes gehouden in de algemene vergaderingen van de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1966-1978, Haarlem, 1978, 79-94.
100. Christiaan Brunings (1736-1805) continued the meteorological observations at 'Zwanenburg' from 1765 until 1805. He is not to be confused with Christiaan Brunings junior (1756-1826), a nephew in the fifth grade, who after Engelman's death in 1782 was appointed by the Hoogheemraadschap van Rijnland as their new observer at Spaarndam. Cf. P. van Schaik, Christaan Brunings, waterstaat in opkomst, Zutphen, 1984, 24-6.
101. Cf. Eizenbroek on barometers, Verb. HMW (1761), 6, 353-7;
102. Engelman on magnets, Lulofs and Brunings on anemometers in Verh. HMW (1767), 9, 230-76, 661-73
103. Verh. HMW (1773), 14, 609-50;
104. Brunings on hyetometers in Verh. HMW (1780), 19, 227-54
105. Verh. HMW (1789), 26, 317-23.
106. See also Brunings,'Berichtwegens de weerkundige waarnemingen op Zwaanenburg', Verh. HMW (1780), 19, 138-42.
107. J. G. de Bruijn, Inventaris van de prijsvragen uitgeschreven door de Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen 1753-1917, Haarlem and Groningen, 1977, nr. 19. The prize essay was published in 1780 (antedated as 1778),
108. I. J. van den Bosch, 'Natuur- en Geneeskundige verhandeling van de oorzaaken, voorbehoeding, en geneezing der Ziekten, uit de natuurlyke gesteldheid of het Vaderland voortvloeijende', Verh. HMW (1778), 18, 1-846.
109. In 1757 Bicker and Van den Bosch had together performed all of the experiments necessary to obtain a medical degree. However, their individual dissertations were quite different in their approach. Cf. G. of der Waa, De Irritabilitate. Een onderzoek naar de betekenis van het irritabiliteitsbegrip in de geschiedenis van de achttiende-eeuwse Nederlandse fysiologie, Rotterdam, 1992, 124-41.
110. J. Baster, in Verh, HMW (1757), 3, 37-133.
111. See, for Easter's life and work, W. S. S. van Benthem Jutting and C. M. van Hoorn, 'Oude en nieuwe gegevens over leven en arbeid van Dr Job Baster (1711-1775)' in Archief. Mededelingen van het Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1967), 29-70;
112. C. M. van Hoorn, 'Enige aanvullende mededelingen over Dr Job Baster te Zierikzee', in Archief. Mededelingen van het Koninklijk Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1980), 158-87.
113. A. C. de Vooys, 'De opkomst der medische geographic in Nederland', Geographisch Tijdschrift(1951), 4, 1-8;
114. Van Hoorn, Geographisch Tijdschrift op. cit. (43), 166.
115. A list of correspondents of Van den Bosch is printed in the 'Nabericht' in Van den Bosch, Geographisch Tijdschrift op. cit. (41), 836-46.
116. J. Engelman to J. H. van Swinden, 11 May 1781. (Unless otherwise stated all correspondence with J. H. van Swinden can be found in the Manuscript Department of the University Library Leiden, BPL 755). Cf. D. J. Korteweg, 'Verslag van de commissie voor het onderzoeken en inventariseren der handschriften en bescheiden afkomstig van den hoogleraar J. H. van Swinden, Verslag van de getvone vergadering der wisen natuurkundige afdeling der Koninklijke Akademie van Wetenschappen te Amsterdam, n.p., 1900.
117. Hieronymus David Gaubius (1705-80) had been professor of medicine and chemistry at Leiden since 1734.
118. Cf. S. W. Hamers-Van Duynen, Hieronymus David Gaubius (1705-1780). Zijn correspondentie met Antonio Nunes Ribeiro Sanches en andere tijdgenoten, Assen, 1978.
119. [I. J. van den Bosch], 'Historie van de oprechtinge deezer Sociëteit" [1782], in Verhandelingen van de Natuur- en Geneeskundige Correspondentie Sociëteit, 's-Gravenhage (hereafter Verh. Correspondentie Sociëteit) (1783), I-1e afdeling, XI-XXVII.
120. The founders of the Correspondentie Sociëteit were Johan Dierquens (d. 1780), former mayor of The Hague, Johan Pieter van der Haer (d. 1794), Secretary of The Hague, Abraham Perrenot (1726-84), Counselor of the Domain of the Stadholder, Alexander Philemon Eckhardt (d. 1785), 'bailiff' and 'dijkgraaf of Klundert, Philippus van Swinden (d. 1794), State Attorney, and the medical doctors D. Huybers, T. Tame, I. J. van den Bosch (d. 1788), J. D'Estendau, J. van de Laar and G. Verzyl Muilman. Cf. [Van den Bosch], Verhandelingen Van de Natuur- en Geneeskundige Correspondentie Sociëteit, 'S-gravenhage op. cit. (48).
121. F. W. A. van Poppel and J. P. van Dijk, 'The beginning of health statistics 1750-1870', in Klep and Stamhuis, op. cit. (7), 241-77.
122. Van den Bosch to Van Swinden, 12 February 1779.
123. Cf. the 'Laws' (Wetten) of the Correspondentie Sociëteit and the list of participants,
124. printed in Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1-3e afdeling, 1-23 and 1-62.
125. Cf. Verb, Correspondentie Sociëteit, 4 volumes (1779-9.3);
126. continued as Verhandeling omtrend de Weersgesteldheid en de Ziekten der Vereenigde Nederlanden, uitgegeven door de Natuur- en Geneeskundige Correspondentie Sociëteit in 's- Hage, 's-Gravenhage, 2 vols. (1794-5).
127. After his studies at Leiden University, John Huxham (1692-1768) practised medicine in Plymouth. In 1759 he published his Observations de Aére et Morbis Epidemicis,
128. translated in the same year as Observations on the Air and Epidemic Diseases together with a Short Dissertation on the Devonshire Colic, London, 1759.
129. Huxham is also known as the author of An Essay of Fevers, London, 1750, in which he introduced the word 'influenza'. Dutch translations of his work appeared in 1771, 1784 and 1799.
130. Cf. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1-3e afdeling, 1-104.
131. Cf. Van Poppel and Van Dijk, Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (50), 248-9.
132. Van den Bosch to J. H. van Swinden, 12 February 1779. At that time S. P. van Swinden's 'Plan' had already been approved by departments in Rotterdam, Den Briel, Schoonhoven, Nijmegen, Utrecht, Harderwijk, Groningen and Gouda.
133. The original sheets collected by Nicolaas Duyn were inherited by his fellow konstgenoot Jan Engelraan, who donated them to J. H. van Swinden. They are now preserved in the National Library of the Netherlands in The Hague (Coll. Meteorologie and Noorderlicht, CCC-II). Other observations collected by Duyn are in the Archive Van Musschenbroek, Leiden University Library.
134. Van Swinden to Van den Bosch, 26 February 1779.
135. 'Plan tot het doen van meteorologische waarnemingen voor de Genees- en Natuurkundige Correspondentie', Verh. Correspondentie Sociëteit (1783), 1-1e afdeling, 1-42. See, for Van Swinden's original manuscript, J. H. van Swinden to I. J. van den Bosch, 26 October and November 1779.
136. Mann, Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (6), 273-92.
137. Van Swinden, Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (6), Préface.
138. Van Swinden to Van den Bosch, 26 October 1779. A description of the goose-quill-hygrometer was published by De Luc in the Philosophical Transactions (1773), 63, 450.
139. Cf. Frisinger, Philosophical Transactions op. cit. (8), 85.
140. At that time there was a also considerable disagreement with respect to the question of what this instrument actually measured. Cf. J. L. Heilbron, 'Introductory essay', in Frängsmyr, Heilbron and Rider, Philosophical Transactions op. cit. (7), 1-23, 8-9.
141. A prize essay on magnetism by Van Swinden had been awarded the silver medal in 1776 by the Academy of Sciences of Bavaria. Cf. M. van Hoorn, 'Jan Hendrik van Swinden (1746-1823) en het probleem van de analogie tussen elektriciteit en magnetisme', Tijdschrift voor de Geschiedenes der Geneeskunde, Natuurtfetenschappen, Wiskunde en Techniek (1987), 10, 90-111.
142. Mohr to Van Swinden, 9 November 1779. Cf. [J. C. Mohr], 'Nauwkeurige veertigjarige tafel der warmte ...', Natuurkundige Verbandelingen (1777), 5, 665-96.
143. The relevance of Mohr to Dutch meteorology was outlined in the obituary by J. H. van Swinden, 'Bericht wegens den kundigen Weêr- en Lugtsgesteltenis-Waarneemer, den Heer J. C. Mohr', Algemeene Vaderlandsche Letteroeffeningen (1788), 3, 147-51.
144. Cf. J. W. Buisman, Tussen Vroomheid en Verlichting. Een cultuurhistorisch en sociologisch onderzoek naar enkele aspecten van de Verlichting in Nederland (1755-3810), Zwolle, 1992, 62, 261;
145. M. de Vries, Beschaven! Letterkundige genootschappen in Nederland, 1750-1800, Nijmegen, 2001, 198-210.
146. Mohr to Van Swinden, 9 and 12 November 1779. A poem by Mohr is published before the 'Plan' of the Correspondentie Sodëteit.
147. Cotte, Beschaven! Letterkundige Genootschappen in Nederland, 1750-1800 op. cit. (1), Préface, pp. iv-v; 2.
148. See also Van Swinden to Cotte, 28 December 1779. For Cotte see Hannaway, Beschaven! Letterkundige Genootschappen in Nederland, 1750-1800 op. cit. (2)
149. Guy Pueyo, 'Les observations météorologiques des correspondants de Louis Cotte en Alsace et en Lorraine vers la fin du XVIIIe siècle", Bulletin des Académie et Société Lorraines des sciences (1996), 35, 165-70.
150. Van den Bosch to Van Swinden, 12 February 1779.
151. Documents relating to the Classes Middelburg of the Correspondentie Sociëteit, dated December 1781 and January 1782, were printed in Verb. Correspondentie Sociëteit (17S3), 1-3e afd., 62-79.
152. See also Zeelands Chronijk Almanach voor 1786, Middelburg, 1786, 972-5
153. Van den Bosch to J. W. te Water, 2 March 1781, 28 April 1781 and 18 March 1782 (Zeeuwse Bibliotheek, Middelburg, Manuscript collection of the Koninklijk Zeeuwsch Genootscbap der Wetenschappen).
154. Cf. Zuidervaart, 'Mr. Johan Adriaen van de Perre', Koninklijk Zeeuwsch Genootscbap der Wetenschappen op. cit. (3), 29-33.
155. See Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), I-3e afd., 47-102.
156. Van den Bosch to Van Swinden, 23 February 1781.
157. Van Swinden to Mohr, 9 July 1780.
158. Van Swinden, Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (73).
159. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, 300-1, 303.
160. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, 101, 293.
161. Van Swinden to Mohr, 18 June 1784.
162. Van Swinden to Van den Bosch, 26 October 1779. Cf. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, 276.
163. Godefridus Wilhelmus Callenfels (1755-1822) was a medical doctor at Sluis. He had studied at Utrecht University. In 1782 he won a prize essay on the fevers in 'Staats-Viaanderen' in which he used his meteorological observations. Cf. Verhandelingen van bet Zeeuwscb Cenootscbap der Wetenschappen (1784), 10, 3-130.
164. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), I-3e afd, 7 (note); Van den Bosch to Van Swinden, 12 October 1779 and 23 February 1779; Van Swinden to Van den Bosch, 26 October 1779.
165. Van Swinden to Mohr, 20 May 1783.
166. The makers of most of the instruments used by observers of the Correspondentie Sociëteit are not mentioned. The names of the following instrument-makers are recorded (observer in brackets). Hygrometer: Bianchi (Van de Perre), Mossy (J. H. van Swinden), Prins (Brunings), Reballio (Van de Perre), Ruspinus (Engelman), Solaro (Brouwer) and Wast (Mohr, Van Breda, Callenfels); thermometer: Bianchi (Brunings, Roll, Mohr, Tieboel, Van de Perre), Dollond (Stoiker, J. H. van Swinden), Fahrenheit (Brunings, J. H. van Swinden), Prins (Brunings), Reballio (Van de Perre), Ruspinus (Brunier, Engelman) and Wast (Brouwer, Mohr, Of Breda, Callenfels); anemometer: Paauw (Brunings); hyetometer; Cutbertson (Brunings); compass: Van de Velde (Engelman, S. P. van Swinden), Van Vliet (Van de Perre, J. H. van Swinden) and Van Wijk, with nonius by C. Douwes (Engelman); eudiometer: Cuthbertson (Van de Perre); atmospheric electrometer: J. Reghter (Van Breda), J. and D. Reghter (?) (Van de Perre).
167. Van den Bosch, in the preface to the fourth part of the Verb. Correspondentie Sociëteit (dated 28 November 1783).
168. Verh. Correspondentie Sociëteit (1786), 3, 59-04 and 145-87.
169. Jan Esdré (1748-1823), born in Curaçao in the Dutch West Indies, obtained his doctorate from Leiden University in 1773 with a thesis entitled 'De nature fluminum'. He wrote a course on basic physics (Inleiding tot de kennisse der natuurlyke wysbegeerte, of eenvoudige onderrigting van de eerste grondregels der proefondervindelijke natuurkunde, 6 vols., Leiden, 1782-8).
170. Cf. C. W. Pape, lets ter herinnering aan Jan Esdré ..., 's-Hertogenbosch, 1824
171. Algemeene Konst- en Letterbode, 1840, 2 vols., ii, 195-9. See, on his meteorological work, Van den Bosch to Van Swinden, 23 February 1781 and Van Swinden to Van den Bosch, 15 March 1781.
172. 'Message' published in Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, pp. v-vii. See also Van den Bosch to D. Radermacher, 25 March 1782 (Zeeuws Archief, Middelburg, family archive Schorer) and Van den Bosch to Van Swinden, 17 November 1781 and 25 March 1782.
173. Cotte, Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (1), Préface, pp. iv-v.
174. Van Swinden to Cotte, 2 April 1782. On the weak health of Van Swinden see also Van Swinden to Tieboel, 22 October 1782; Mohr to Van Swinden, 27 September 1779; Van Swinden to Engelman, 13 March 1780, 16 March 1781, 3 January 1782; Van Swinden to Mohr, 31 December 1781; Van Swinden to Holl, 15 April 1784.
175. Cf. Zuidervaart, 'Mr. Johan Adriaen van de Perre', Verb. Correspondentie Sociëteit op. cit. (3), 146.
176. For Van de Perre's leading role as an important stimulator of Dutch scientific societies see also M. Jacob and D. Sturkenboom, 'A women's scientific society in the west: the late eighteenth-century assimilation of science', Isis (2003), 94, 217-52.
177. Van den Bosch to Van Swinden, 30 September 1780; A. Moens to Van Swinden, 7 April 1789 and 4 November 1789; J. Hooyman to Van Swinden, 2 May 1789.
178. 'Bericht wegens de hoogte der barometer en thermometer: de gesteldheid van weêr, wind, en hoogte van het water aan het zeehoofd, en in de rivieren in 1779, op Batavia en van weêr en wind tot Caap de Goede hoop, en Nangazaki', Verhandelingen van het Bataviaasch Genootschap der Konsten en Wetenschappen (1784), 2, berichten, 65-87;
179. Cf. H. A. M. Snelders, 'Het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen in de periode 1778 tot 1816', Documentatieblad Werkgroep Achttiende Eeuw (1979), 62-90.
180. Cf. H. J. Zuidervaart and Rob H. van Gent, ' A bare outpost of learned European culture on the edge of the jungles of Java', Isis (2004), 95, 1-33.
181. Van Swinden to Cotte, 8 January 1782: .'Malgré l'utilité évidente dont cette société est, il n'y a qu'un trés petit nombre de gens qui veuillent contribuer àla souscription nécessaire pour les frais, & il n'y a rien à attendre du Gouvernement, sûrement pas pendant la Guerre.
182. Van den Bosch to Van Swinden, 23 February 1781; Van den Bosch to Van Breda, 29 January 1781. (Unless otherwise stated all correspondence with Jacob van Breda can be found in the Library of the Teylers Museum, Haarlem, Family Archive Van Breda.)
183. Gerrit van der Weyde from The Hague was a corresponding member of the Mathematical Society (Wiskundig Genootschap) at Amsterdam from 1779. From 1782 until his departure for Russia in 1787 Van der Weyde was 'correspondent for meteorological affairs' of the Correspondentie Sociëteit. The 'Bericht wegens de luchtgesteldheid in eenige plaatsen der Vereenigde Nederlanden, geduurende het jaar 1779' (Meteorological report of the weather in a number of places in the Netherlands during the year 1779), Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, 43-380, was for the most part composed by Van der Weyde. Initially S. P. van Swinden had tried to compose this article. Cf. Van den Bosch to Van Swinden, 30 December 1780 and 23 February 1781; and Van der Weyde to Van Swinden, 4 November 1782.
184. Van Swinden to Holl, 28 January 1786.
185. Van Swinden to Cotte, 6 January 1786.
186. Van Swinden to Van der Weyde, 21 January 1785: 'Il est facheux qu'un établissement aussi utile tombe en décadence1,
187. Van der Weyde to Van Swinden, 22 October 1784.
188. Rutgerus Holl to J. H. van Swinden, 17 April 1786.
189. I. J. van den Bosch, Preface, dated 29 September 1785, in Verb. Correspondentie Sociëteit (1785), 2. The anonymously published article 'Bericht wegens de luchtgesteldheid... geduurende het jaar 1780' is printed in two parts with different page numbers, 1-225 and 1-286. The fact that G. van der Weyde is the author of this compilation is revealed in Van der Weyde to Van Swinden, 22 October 1784; Van Swinden to Holl, 28 January 1785; and Van Swinden to Mohr, 18 June 1784.
190. The 'Bericht wegens de luchtgesteldheid ... geduurende het jaar 1781' is also printed in two parts, but with continuous page numbers. Only the second part dated '16 April 1786' is signed by Van der Weyde. The first part was published in 1786 in Verb. Correspondentie Sociëteit (1786), 3, 1-128,
191. the second part in 1789 in Verb. Correspondentie Sociëteit (1789), 3, 129-270. See also G. van der Weyde to J. H. van Swinden, 20 April 1786; J. H. van Swinden to R. Holl te Maastricht, June 1786.
192. Cf. Simon Schama, Patriots and Liberators: Revolution in The Netherlands 1780-1813, New York, 1977.
193. I. J. van den Bosch to J. van Breda, 14 August 1787.
194. R. Holl to J. H. van Swinden, 17 April 1786.
195. G. van der Weyde from Riga (Russia) to J. H. van Swinden, 31 August 1787.
196. Van Swinden, Patriots and Liberators: Revolution in the Netherlands 1780-1813 op. cit. (65), 151.
197. Verh. Correspondentie Sociëteit (1789), 2, Preface by A. Laurillard dit Fallet, dated 20 April 1789.
198. For biographical details on Ant. Laurillard dit Fallot, see the travel journal of his son Salomon Laurillard dit Fallot (1783-1873), a military medical doctor in the Napoleonic army: Souvenirs d'un médecin hollandais sur les aigles françaises, 1807-1833 (ed. Thierry Rouillard), Paris, 1998.
199. A. Laurillard dit Fallot, Dissertatio Practico-Medica Inaugurate de Pleuritide, Lugd. Bat. (Leiden), 1775.
200. Laurillard dit Fallot translated and annotated the following works: Joseph Quarin, Verhandeling over de geneeswyze der koortsen, 's-Gravenhage, 1778;
201. Joseph Quarin, idem, Verhandeling over de geneeswyze der ontsteekende ziektens, 's-Gravenhage, 1780;
202. Joseph Quarin idem, Oeffenkundige aanteekeningen over verscheide ziekte, 's-Gravenhage, 1789.
203. See also A. Laurillard dit Fallot, 'Waarneming wegens de grondige genezing van eene algemeene waterzugt', Genees- Natuur- en Huishoud-kundig Kabinet (1781), 2, 7-9.
204. R. Claassenand P. Wisse, Tweehonderd jaar Diligentia, 's-Gravenhage, n.d. [1993J, 7,12.
205. Verh. Correspondentie Sociëteit (1789), 2, 1-172.
206. This volume was devoted to the rest of the medical and meteorological observations of the year 1781. Cf. Verh. Correspondentie Sociëteit (1789 [ = 1790]), 3. Preface by Laurillard dit Fallot, dated 31 [sic] September 1790.
207. Verb. Carrespondentie Sociëteit (1793), 4. Preface by Ant. Laurillard dit Fallot, dated 1 September 1793.
208. See also Laurillard dit Fallot to anonymous, 25 March 1794 (Koninklijke Bibliotheek, Den Haag, sign. 121 A 4-9).
209. Verhandeling omtrend de Weersgesteldheid en de Ziehten (1794), 1. Preface by Laurillard dit Fallot, dated 9 October 1794.
210. Verhandeling omtrend de Weersgesteldheid en de Ziekten (1795), 2. With an undated preface signed by the board of the Correspondentie Sociëteit.
211. Medicine Magazyn (Delft, 1801), 1.
212. Cited after Delprat, Medicine Magazyn op. cit. (3), 106.
213. J. W. te Water, Levens-bericht... door hem zelven vervaardigd en door deszelfs erfgenamen woordelijk gevolgden in 't licht gegeven, n.p., 1825, 313-14. In his biography of Johan Meerman, the last president of the Correspondentie Sociëteit, Te Water failed to describe Meerman's actions on behalf of the Correspondentie Sociëteit.
214. Cf. J. W. te Water, Levensberigt van de heere mr. Johan Meerman, heer van Dalem en Vuren, voorgelezen ...in 't jaar 1816, n.p., n.d., 48.
215. Laurillard dit Fallot to Van Swinden, 4 July 1802 (filed under 'F').
216. Verhandelingen van het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam (1787), 8, p. xii. The prize contest was invited by the Rotterdam-based Bataafsch Genootschap, at the request of the Indonesian-based Bataviaasch Genootschap on 9 August 1785.
217. Cf. M. J. van Lieburg, Het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte te Rotterdam 1769-19S4. Een bibliografisch en documenterend overzicbt, Amsterdam, 1985, 105 (P 38). This prize contest was followed by a similar one requested by the Provinciaal Utrechts Genootschap voor Kunsten en Wetenschappen on 25 April 1787. This raised these questions: 'Are there any insufficiencies in the manner in which the meteorological observations are made, or in the apparatus used until now in making these observations? If so, what are these insufficiencies, and in which way can they be removed? What new apparatus could be wished for an improvement of those instruments ? ' Just as before, no answer was received. (Utrechts Arch., Arch. PUG, inv. no. 193). Another essay prize, this time offered by the Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen, first raised in 1778, but repeated until 1790, remained unanswered. This prize contest was also about the question 'What conclusions can be deduced from meteorological observations?'
218. Cf. De Bruijn, Het Bataafsch Genootschap der Proefondervindelijke Wijsbegeerte Te Rotterdam 1769-19S4. Een Bibliografisch en Documenterend Overzicbt op. cit. (41), no. 34.
219. J. H. van Swinden, 'Verhandeling over de wetten, welke de drukking des dampkrings volgt', Verhandelingen der Eerste Klasse van bet Koninklijk Nederlandsche Instituut van Wetenschappen, Letterkunde en Schoone Kunsten (1812), 1, 1-25. Cf. Van Swinden to Van der Weyde, 21 January 1785.
220. Feldmann, Verhandelingen der Eerste Klasse Van Bet Koninklijk Nederlandsche Instituut Van Wetenschappen, Letterkunde en Schoone Kunsten op. cit. (4), 174-5;
221. J. Kington, 'The development of meteorology during the Enlightenment and the history of weather in the 1780s", in Studies on Voltaire and the Eighteenth Century, 1989, 811-14.
222. A. Stolker, in Nw. Verb. BGPW (1827), 6, 221-61. Adrianus Stoiker (1751-1837) had been a member consultant and correspondent for meteorology for the Correspondentie Sociëteit at Schoonhoven since 1779.
223. Cf. Verb. Correspondentie Sociëteit (1783), 1, 298 (observations 1779);
224. Verh. Correspondentie Sociëteit (1786), 3, 14 (observations 1781);
225. see also Van der Weyde to Van Swinden, 23 August 1783.
226. J. H. van Swinden, 'Lettres sur les grand hivers, adressées au citoyen Cotte, l'une des conservateurs de la Bibliothèque nationale du Panthéon', Journal de physique, de chimie, d'histoire naturelle, et des arts (1800), 50, 277-96, 348-57. This article mainly discusses some older observations, made in 1709.