Hygienic Re-education: Health colonies and the medicalization of child welfare;'Kweekplaatsen van gezondheid': Vakantiekolonies en de medicalisering van het kinderwelzijn

Bijdragen en Mededelingen Betreffende de Geschiedenis der Nederlanden

Volumn 126, Issue 4, 2011, Pages 29-53

  Bakker, Nelleke ^a  

^a Universitair Hoofddocent Historische ^*  (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

EID: 84855399594     PISSN: 01650505     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: None     Document Type: Article

References (103)

1. G.K. Reve, Moeder en zoon (Amsterdam, Brussel 1980) 211.
2. M. Swankhuisen, K. Schweizer en A. Stoel, Bleekneusjes. Vakantiekolonies in Nederland 1883-1970 (Bussum 2003) 66-67.
3. F. de Beer, Witte jassen in de school. De schoolarts in Nederland ca. 1895-1965 (Assen 2008).
4. N. Bakker, 'Child Guidance and Mental Health in the Netherlands', Paedagogica Historica 42 (2006) 769-792.
5. I. van der Bij e.a., Honderd jaar kinderbescherming (Amsterdam 2006).
6. N. Bakker, J. Noordman en M. Rietveld-van Wingerden, Vijf eeuwen opvoeden in Nederland. Idee en praktijk: 1500-2000 (Assen 2006) 221-297, 377-413.
7. Swankhuisen e.a., Bleekneusjes.
8. Hygiënisten traden omstreeks 1840 naar voren.
9. kinderen raakten pas tegen het einde van de eeuw binnen hun blikveld. L. Nys, H. De Smaele en J. Tollebeek (eds.), De zieke natie. Over de medicalisering van de samenleving 1860-1914 (Groningen 2002).
10. B. Vanobbergen, '"Het gaat niet zozeer om het genezen, maar om het hervormen". Over de rol en betekenis van het zeehospitaal voor kinderen in het hygiëneoffensief aan het eind van de negentiende eeuw', Tijdschrift voor Geschiedenis 122 (2009) 48- 61.
11. Roger Cooter (ed.), In the Name of the Child: Health and Welfare 1880-1940 (Londen 1992).
12. Foucault heeft de rol van de overheid in het stimuleren van de medicalisering met name uitgewerkt in: M. Foucault, 'The Birth of Social Medicine', in: J.D. Faubion (ed.), Power (New York 1994) 134-156.
13. M. Foucault, The Birth of Biopolitics, M. Senellart (ed.) (Basingstoke 2008).
14. M. Depaepe, F. Simon en G. Thyssen, 'Vernieuwing in de franjes. Openluchtscholen en de traditie van pedagogisering', in: M. Depaepe, F. Simon en A. Van Gorp (eds.), Paradoxen van pedagogisering (Leuven, Voorburg 2005) 425-439.
15. A.-M Châtelet, D. Lerch, D. en J.-N. Luc, L'école de plein air: Une expérience pédagogique et architecturale dans l'Europe du XXe siecle. Open-Air school: An Educational and Architectural Venture in Twentieth-Century Europe (S.l. 2003).
16. G. Thyssen, Between Utopia and Dystopia: Studies of Open-Air Schools in Belgium, France, Germany and Italy (c. 1904-1979) (Leuven 2009).
17. C.A. Connolly, Saving Sickly Children: The Tuberculosis Preventorium in American Life, 1909-1970 (Newark 2008).
18. D. Broekhuizen, Openluchtscholen in Nederland. Architectuur, onderwijs en gezondheidszorg 1905- 2005 (Rotterdam 2005) 13-27. In Nederland kwamen slechts vijf buitenscholen tot stand die waren verbonden aan een herstellingsoord voor zieke kinderen (2) of aan een sanatorium (2) of zeehospitium (1) voor tuberculeuze kinderen.
19. L.L. Downs, Childhood in the Promised Land: Working-Class Movements and the Colonies de Vacances in France, 1880-1960 (Durham, Londen 2002).
20. M. Vermandere, We zijn goed aangekomen! Vakantiekolonies aan de Belgische kust (1887-1980) (Brussel, Gent 2010).
21. Een eerste aanzet in: V. Balducci en S. Bica (eds.), Architecture and Society of the Holiday Homes: History and perspectives (Timisoara 2008).
22. Alleen in Nieuw Zeeland bestond een aanpak die sterk leek op de Nederlandse: M. Tennant, 'Children's Health Camps in New Zealand: The Making of a Movement, 1919-1940', Social History of Medicine 9 (1996) 69-87.
23. Tijdschrift voor Sociale Hygiëne (verder TvSH) 1905-1933, Pais 1917-1919, .
24. Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde (verder TvSG) 1923-1968.
25. Sociaal- Medisch Maandschrift (verder smm) 1921-1922.
26. Het Hoefijzer. Maandelijksch Correspondentieblad. Orgaan van het Centraal Genootschap voor Kinderherstellings- en Vacantiekolonies (verder HH) 1917-1959 (zeer onvolledig).
27. Verslagen en Medede(e)lingen betreffende de Volksgezondheid (verder VMbV) 1921-1969.
28. Zomerkampen voor stadskinderen bestaan nog in diverse landen: Balducci en Bica, Architecture. De Belgische kolonies zijn tot 1980 doorgegaan: Vermandere, We zijn goed aangekomen!.
29. Samuel Sr. Coronel, 'Herstellingsoorden voor verzwakte minvermogende kinderen in het buitenland', Weekblad van het Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde 18 (1882) 564.
30. J.M. Fuchs en W.J. Simons, Ter wille van het kind. Vijfenzeventig jaar Centraal Genootschap voor Kinderherstellingsoorden 1901-1976 (Naarden 1977) 17-21, 34.
31. J.C.Th. Bast, Iets over herstellingsoorden voor kinderen: populaire vergelijkende schets (Rotterdam 1905) 61-71.
32. H. van der Meij, Gezondheids- en vacantiekoloniën in Nederland (Zwolle 1908) 79.
33. A.C. Bos, Gezondheids-kolonies (Egmond 1899).
34. Bakker e.a., Vijf eeuwen, 218.
35. Bos, Gezondheids-kolonies, 82-106.
36. Van der Meij, Gezondheids- en vacantiekoloniën, 64-74.
37. D. Vunderink, 'Iets over Vacantie-koloniën', Vaktijdschrift voor Onderwijzers 8 (1905) 160-162.
38. G. Scheltema, Gezondheidskoloniën voor kinderen (Doetinchem 1907).
39. 'De verpleging van Belgische en Duitsche kinderen en Nederlandsche kinderen uit Duitschland in de koloniehuizen van het Genootschap', HH (15 mei 1917).
40. 'Winterverpleging te Nunspeet', HH (15 augustus 1917).
41. J.H. de Haas, Kindersterfte in Nederland (Assen 1956) 25.
42. L.J. Sieburgh, 'Vacantiekolonies', SMM 2 (1922) 18.
43. G. Oosterbaan, 'Verslag van den Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid [...] over het jaar 1922', VMbV (1923) 761-801.
44. 'De koloniën voor zwakke kinderen en staatstusschenkomst in België', HH (15 december 1921).
45. 'Keulsche tehuizen', 1921.
46. A.C.B., 'Winterverpleging', HH (15 december 1921).
47. L. Heijermans, 'Winterverpleging', HH (15 februari 1922).
48. Sieburgh, 'Vacantiekolonies', 19.
49. R.N.M. Eijkel, 'Verslag over het jaar 1930 van de Inspectie voor de Hygiëne van het kind, de tuberculosebestrijding en de bestrijding van geslachtsziekten', VMbV (1931) 1031.
50. 'Verslag over het jaar 1935 van de Geneeskundig Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid', VMbV (1937) 608.
51. C. Banning, 'Verslag over 1954 van de Geneeskundig Hoofdinspecteur van de Volksgezondheid', VMbV (1957) 652.
52. 'Nieuwe afdeeling De Bilt opgericht', HH (15 april 1922).
53. 'Het Centraal Genootschap en zijn afdeelingen', HH (15 maart 1921).
54. G. van Wayenburg, 'Uitzending van kinderen naar buiten', TvSG 1 (1923) 139-141.
55. De Beer, Witte jassen, 69.
56. N. Bakker, 'Fresh Air and Good Food: Children and the Anti-Tuberculosis Campaign in the Netherlands, c. 1900-1940', History of Education 39 (2010) 343-361.
57. De Haas, Kindersterfte, 74.
58. E. Hueting en A. Dessing, Tuberculose. Negentig jaar tuberculosebestrijding in Nederland (Zutphen 1993).
59. R.N.M. Eijkel e.a., 'Rapport uitgebracht aan de Commissie voor de Kinderuitzending uit den Gezondheidsraad [...]', VMbV (1926) 399-432.
60. Eijkel e.a., 'Rapport', 404-421.
61. C.L.D., 'Uitzending van kinderen', TvSG 14 (1936) 76.
62. A. Schuckink Kool, 'Over den voedingstoestand van schoolkinderen', TvSG 14 (1936) 243-247.
63. G.G.J. Mettrop, De kinderuitzending in Nederland. Een critische studie (Nijkerk 1945) 250.
64. Eijkel, 'Verslag over het jaar 1932', 718.
65. A.A. Koopal, Het gezondheidskoloniewezen voor kinderen in Nederland (Groningen, Den Haag, Batavia 1934).
66. Mettrop, De kinderuitzending.
67. Eijkel, 'Verslag over het jaar 1930', 1027.
68. Bakker e.a., Vijf eeuwen, 404. In de kinderbescherming golden pas na 1950 opleidingseisen voor groepsleiders.
69. 'Rapport van de Commissie uit den Centralen Raad voor de Kinderuitzending, belast met de bestudeering van de Opleiding van het verplegend personeel in de koloniehuizen', HH (15 september-15 november 1932).
70. H.C.S., 'Opleiding geleidsters', HH (15 april 1936).
71. Dat wil zeggen vanaf 1936: 'Aanvullend rapport van de Commissie voor de bestudering van de zesweekse verpleging', HH (15 maart 1936).
72. Fuchs en Simons, Ter wille, 83-86.
73. S. Simons, 'Het bezoek in de koloniehuizen', HH (15 april 1922).
74. A.C.B., Naschrift', HH (15 april 1922).
75. 'Dagorde gewone Algemeene Vergadering', HH (12 april 1932).
76. A. van Voorthuijsen, 'Verslag van den Handelingen der Centrale Commissie voor uitzending van Nederlandsche kinderen naar buiten over 1918 [...]', Pais 3 (1919) 127-128.
77. 'Boekbespreking', TvSH 25 (1923) 215-216.
78. C.L. Deyll, 'Kinderuitzending. Gezins- en kolonieverpleging', SMM 2 (1922) 79-80.
79. C.H. v. H., 'Jaarverslag van de A.R.K. 1923', TvSG 2 (1924) 221.
80. R.N.M. Eijkel, 'Sociaal-hygiënische voorzieningen ten plattelande', TvSH 30 (1928) 321-337.
81. P. de Rooy, 'De beschutte kooi. Gezins- en gestichtsverpleging, 1870-1940', in: B. Kruithof, T. Mous en Ph. Veerman (eds.), Internaat of pleeggezin. 200 Jaar discussie (Utrecht 1981) 92-110.
82. L. van der Wilk, 'Verpleging van kinderen in herstellingsoorden (B-verpleging) van het Centraal Genootschap', TvSG 15 (1937) 235-238. Deze kenden een langer en geïndividualiseerd verblijf.
83. Van de Bij e.a., Honderd jaar kinderbescherming, 89-91.
84. 'Samenvattend rapport over het onderzoek naar de voedingstoestand van Amsterdamse schoolkinderen - 1951', TvSG 29 (1952) 136-140.
85. Fuchs en Simons, Ter wille, 103.
86. J.J. Feringa e.a., Rapport Commissie Feringa (Amsterdam [1955]) 17.
87. Banning, 'Verslag over 1957', 783.
88. Feringa e.a., Rapport.
89. La., 'Onze medisch-paedagogische staf', HH (15 november 1956) 2-3.
90. Fuchs en Simons, Ter wille, 106.
91. J. Lubbers, 'Het herstellingsoord als middel om nerveuze kinderen te helpen', HH (15 oktober 1958) 1-3.
92. G.J. Planting, 'Kinderuitzending in klasseverband', TvSG 36 (1959) 327-331.
93. L. de Goei, In de kinderschoenen. Ontstaan en ontwikkeling van de universitaire kinderpsychiatrie, 1936-1978 (Utrecht 1992).
94. Bakker, 'Child Guidance'.
95. A. Querido, 'Vraagstukken in verband met de kinderuitzending', Maandblad voor de Geestelijke Volksgezondheid 10 (1955) 28-38.
96. A.J. de Leeuw-Aalbers, 'Inleidende opmerking', 1-3.
97. Th. Hart de Ruyter, 'Kinderuitzending', TvSG 31 (1954) 99. Net als andere kinderpsychiaters zag de laatste de nervositas als een ziekte met een fysieke, erfelijke aanleg als oorzaak.
98. een ongunstig milieu verergerde de symptomen. Op mob's behandelde men deze kinderen niettemin op psychoanalytische basis: T. Bolt, Van zenuwachtig tot hyperactief. Andere kijk op hyperactief (Amsterdam 2010) 61-68.
99. G.J. Planting, 'Kinderuitzending', in: G.J. Planting (ed.), Leerboek voor moederschapszorg en kinderhygiëne (Assen 1962) 505-516.
100. J.J. Dalmeijer, 'Kinderuitzending', TvSG 31 (1954) 97-98.
101. A.A. Koopal, S.J.H. Kakeman-van Maanen en K. Pels, 'De betekenis van de kinderuitzending voor het "nerveuze" kind', TvSG 31 (1954) 205- 210.
102. A.A. Koopal, 'Voor en na-onderzoek bij de kinderuitzending', TvSG 32 (1955) 207-420.
103. Planting, 'Kinderuitzending'.