Between institutional psychiatry and mental health care: Social psychiatry in the Netherlands, 1916-2000

Medical History

Volumn 48, Issue 4, 2004, Pages 413-428

  Oosterhuis, Harry ^a  

^a MAASTRICHT UNIVERSITY   (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

EID: 7444243864     PISSN: 00257273     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: 10.1017/S0025727300007948     Document Type: Review

References (62)

1. P van der Esch, Geschiedenis van het staatstoezicht op krankzinnigen, Part 1, Leidschendam, Ministerie van WVC, 1975, pp. 81-2; J H Schuurmans Stekhoven, XXVste verslag van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten over de jaren 1915-1929. 's-Gravenhage, Algemeene Landsdrnkkerij, 1932, p. 172.
2. P van der Esch, Geschiedenis van het staatstoezicht op krankzinnigen, Part 1, Leidschendam, Ministerie van WVC, 1975, pp. 81-2; J H Schuurmans Stekhoven, XXVste verslag van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten over de jaren 1915-1929. 's-Gravenhage, Algemeene Landsdrnkkerij, 1932, p. 172.
3. Nederiandsche Vereeniging voor Geestelijke Volksgezondheid, Gids betreffende de geestelijke volksgezondheid (psychische hygiëne) in Nederland, Amsterdam, F van Rossen, 1936, pp. 74-6.
4. J F A Overbosch, 'De nazorg van geesteszieken door het gesticht in het grootestadsmilieu, Psychiatrische en neurologische bladen, 1928, 32: 17-25; J H Pameijer, 'Over voor- en nazorg voor geesteszieken'. Tijdschrift voor sociale hygiëne, 1932. 34: 198-224.
5. J F A Overbosch, 'De nazorg van geesteszieken door het gesticht in het grootestadsmilieu, Psychiatrische en neurologische bladen, 1928, 32: 17-25; J H Pameijer, 'Over voor- en nazorg voor geesteszieken'. Tijdschrift voor sociale hygiëne, 1932. 34: 198-224.
6. H C Jelgersma, 'Voorzorg en nazorg van geesteszieken in de gemeente Leiden', Psychiatrische en neurologische bladen, 1930, 34: 87-91; idem, 'Problemen bij de Voorzorg en Nazorg van Geesteszieken', Psychiatrische en neurologische bladen, 1931, 35:470-8.
7. H C Jelgersma, 'Voorzorg en nazorg van geesteszieken in de gemeente Leiden', Psychiatrische en neurologische bladen, 1930, 34: 87-91; idem, 'Problemen bij de Voorzorg en Nazorg van Geesteszieken', Psychiatrische en neurologische bladen, 1931, 35:470-8.
8. Nederlandsche Vereeniging voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 2 above, pp. 67-74.
9. Inspectie van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten, Verslag van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten over dejaren 1932-1936, The Hague, Algemeene Landsdrukkerij, 1938, p. 18; T van der Grinten, De vorming van de ambulante geestelijke gezondheidszorg: Een historisch beleidsonderzoek, Baarn, Ambo, 1987, pp. 36-56.
10. Inspectie van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten, Verslag van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten over dejaren 1932-1936, The Hague, Algemeene Landsdrukkerij, 1938, p. 18; T van der Grinten, De vorming van de ambulante geestelijke gezondheidszorg: Een historisch beleidsonderzoek, Baarn, Ambo, 1987, pp. 36-56.
11. A Querido, 'Psychiatrie d'urgence', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, 1935, 79 (2): 124-34; idem, 'Ontwikkelingslijnen in de sociale psychiatrie', Psychiatrische en neurologische bladen, 1936, 40: 280-6; A J Heerma van Voss, 'Querido, een levensverhaal', Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 1991, 46: 722-811.
12. A Querido, 'Psychiatrie d'urgence', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, 1935, 79 (2): 124-34; idem, 'Ontwikkelingslijnen in de sociale psychiatrie', Psychiatrische en neurologische bladen, 1936, 40: 280-6; A J Heerma van Voss, 'Querido, een levensverhaal', Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 1991, 46: 722-811.
13. A Querido, 'Psychiatrie d'urgence', Nederlandsch Tijdschrift voor Geneeskunde, 1935, 79 (2): 124-34; idem, 'Ontwikkelingslijnen in de sociale psychiatrie', Psychiatrische en neurologische bladen, 1936, 40: 280-6; A J Heerma van Voss, 'Querido, een levensverhaal', Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 1991, 46: 722-811.
14. Iaspectie van bet staatstoezjcht op krankzinnigen en krankzinnigengestichten. op. cit., note 6 above, pp. 84-6.
15. N de Boer, P Lips, J Megens and K in't Veld, 'Van nazorg tot sociale psychiatrie: De opkonist van een ambulante psyctdattiese zorg legen de achteigrond van ontwikkelingen binnen de inrichtingen', Comenius, 1983, 3 (13): 69-84.
16. Pameijer, op. cit., note 3 above, pp. 209-21; A Querido, 'Sociale Psychiatrie: Doel, Middelen en Grenzen', Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde. 1949, 14: 267-73, p. 267; W M van der Scheer, 'De beteekenis van het gesucht voor de Geestelijke Volksgezondheid', Psychiatrische en neurologische bladen, 1931, 35: 254-66.
17. Pameijer, op. cit., note 3 above, pp. 209-21; A Querido, 'Sociale Psychiatrie: Doel, Middelen en Grenzen', Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde. 1949, 14: 267-73, p. 267; W M van der Scheer, 'De beteekenis van het gesucht voor de Geestelijke Volksgezondheid', Psychiatrische en neurologische bladen, 1931, 35: 254-66.
18. Pameijer, op. cit., note 3 above, pp. 209-21; A Querido, 'Sociale Psychiatrie: Doel, Middelen en Grenzen', Tijdschrift voor Sociale Geneeskunde. 1949, 14: 267-73, p. 267; W M van der Scheer, 'De beteekenis van het gesucht voor de Geestelijke Volksgezondheid', Psychiatrische en neurologische bladen, 1931, 35: 254-66.
19. L de Goei, De psychohygiënisten. Psychiatrie, culturkritiek en de beweging voor geestelijke volksgezondheid in Nederland, 1924-1970, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 15-68, 103-42.
20. J Noordman, Om de kwaliteit van het nageslacht: Eugenetica in Nederland 1900-1950, Nijmegen, SUN, 1989.
21. De Goei, op. cit., note 11 above, pp. 69-102.
22. Inspectie van het staatstoezicht op krankzinnigen en krankzinnigengesticnten. op. cit., note 6 above, pp. 20-1.
23. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, Gids voor de Geestelijke volksgezondheid in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1949, pp. 54-75.
24. Querido, op. cit., note 10 above, pp. 272-3.
25. A de Swaan, R van Gelderen and V Kense, Sociologie van de psychotherapie 2: Het spreekuur als opgave, Utrecht, Antwerp, Het Spectrum, 1979, pp. 29-32; C Brinkgreve, J H Onland and A de Swaan, Sociologie van de psychotherapie 1: De opkomst van het psychotherapeutisch bedrijf, Utrecht, Antwerp, Met Spectrum, 1979, pp. 149-58.
26. A de Swaan, R van Gelderen and V Kense, Sociologie van de psychotherapie 2: Het spreekuur als opgave, Utrecht, Antwerp, Het Spectrum, 1979, pp. 29-32; C Brinkgreve, J H Onland and A de Swaan, Sociologie van de psychotherapie 1: De opkomst van het psychotherapeutisch bedrijf, Utrecht, Antwerp, Met Spectrum, 1979, pp. 149-58.
27. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 15 above, pp. 17-31; idem, Gids voor de Geestelijke Gezondheidszorg in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1962, pp. 199-218.
28. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 15 above, pp. 17-31; idem, Gids voor de Geestelijke Gezondheidszorg in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1962, pp. 199-218.
29. T E D van der Grinten, 'Integiatie en differennatie in de geestelijke gezondheidszorg: het moeilijke evenwicht, in B P R Gereons, T E D van der Grinten, A J Heerma van Voss, W G J Iemhoff and J L Mulder (eds). In het spoor van Kees Trimbos: Denkbeelden over preventieve en sociale psychiatrie, Deventer, Van Loghum Slaterns, 1990, pp. 65-75. on pp. 66-7.
30. H Bakker, L de Goei and J Vijselaar, Thuis opgenomen: Uit de geschiedenis van de sociale psychiatrie in Nederland, Utrecht, Nederlands centrum Geestelijke votksgezondbeid, 1994.
31. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, Gids voor de Geestelijke volksgezondheid in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1962, pp. 199-218.
32. Idem, Gids voor de Geestelijke Gezondheidszorg in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1965, pp. 20-40, 59-64, 68-75, 241-52; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, Gids Geestelijke Gezondheidszorg 1981, Utrecht, NCGV, 1982, pp. 43-241; D Ingleby, "The view from the North Sea', in M Gijswijt-Hofstra and R Porter (eds), Cultures of psychiatry and mental health care in postwar Britain and the Netherlands, Amsterdam, Atlanta, Rodopi, 1998, pp. 295-314.
33. Idem, Gids voor de Geestelijke Gezondheidszorg in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1965, pp. 20-40, 59-64, 68-75, 241-52; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, Gids Geestelijke Gezondheidszorg 1981, Utrecht, NCGV, 1982, pp. 43-241; D Ingleby, "The view from the North Sea', in M Gijswijt-Hofstra and R Porter (eds), Cultures of psychiatry and mental health care in postwar Britain and the Netherlands, Amsterdam, Atlanta, Rodopi, 1998, pp. 295-314.
34. Idem, Gids voor de Geestelijke Gezondheidszorg in Nederland, Amsterdam, NFGV, 1965, pp. 20-40, 59-64, 68-75, 241-52; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, Gids Geestelijke Gezondheidszorg 1981, Utrecht, NCGV, 1982, pp. 43-241; D Ingleby, "The view from the North Sea', in M Gijswijt-Hofstra and R Porter (eds), Cultures of psychiatry and mental health care in postwar Britain and the Netherlands, Amsterdam, Atlanta, Rodopi, 1998, pp. 295-314.
35. Brinkgreve, Onland and De Swaan, op. cit., note 17 above, pp. 97, 104, 124.
36. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, 1965, op. cit., note 15 above, p. 241; A A Fischer, 'De ontwikkeling van de psychotherapie in de instituten voor psychotherapie'. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 1970, 12 (2-3): 41-57, p. 44; M A J Romme (ed.), Voorzieningen in de Geestelijke Gezondheidszorg: Een gids voor consument en hulpverlener, Alphen aan den Rijn, Brussels, Samson Uitgeverij, pp. 32, 120; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 22 above, p. 17; C Willemsen, De belofte van het hiernumaals: Zeventig jaar ambulante geestelijke gezondkeidszorg in het gewest Breda 1929-1999, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 228-9.
37. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, 1965, op. cit., note 15 above, p. 241; A A Fischer, 'De ontwikkeling van de psychotherapie in de instituten voor psychotherapie'. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 1970, 12 (2-3): 41-57, p. 44; M A J Romme (ed.), Voorzieningen in de Geestelijke Gezondheidszorg: Een gids voor consument en hulpverlener, Alphen aan den Rijn, Brussels, Samson Uitgeverij, pp. 32, 120; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 22 above, p. 17; C Willemsen, De belofte van het hiernumaals: Zeventig jaar ambulante geestelijke gezondkeidszorg in het gewest Breda 1929-1999, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 228-9.
38. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, 1965, op. cit., note 15 above, p. 241; A A Fischer, 'De ontwikkeling van de psychotherapie in de instituten voor psychotherapie'. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 1970, 12 (2-3): 41-57, p. 44; M A J Romme (ed.), Voorzieningen in de Geestelijke Gezondheidszorg: Een gids voor consument en hulpverlener, Alphen aan den Rijn, Brussels, Samson Uitgeverij, pp. 32, 120; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 22 above, p. 17; C Willemsen, De belofte van het hiernumaals: Zeventig jaar ambulante geestelijke gezondkeidszorg in het gewest Breda 1929-1999, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 228-9.
39. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, 1965, op. cit., note 15 above, p. 241; A A Fischer, 'De ontwikkeling van de psychotherapie in de instituten voor psychotherapie'. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 1970, 12 (2-3): 41-57, p. 44; M A J Romme (ed.), Voorzieningen in de Geestelijke Gezondheidszorg: Een gids voor consument en hulpverlener, Alphen aan den Rijn, Brussels, Samson Uitgeverij, pp. 32, 120; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 22 above, p. 17; C Willemsen, De belofte van het hiernumaals: Zeventig jaar ambulante geestelijke gezondkeidszorg in het gewest Breda 1929-1999, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 228-9.
40. Nationale Federatie voor de Geestelijke Volksgezondheid, 1965, op. cit., note 15 above, p. 241; A A Fischer, 'De ontwikkeling van de psychotherapie in de instituten voor psychotherapie'. Nederlands Tijdschrift voor Psychiatrie, 1970, 12 (2-3): 41-57, p. 44; M A J Romme (ed.), Voorzieningen in de Geestelijke Gezondheidszorg: Een gids voor consument en hulpverlener, Alphen aan den Rijn, Brussels, Samson Uitgeverij, pp. 32, 120; Nationaal Centrum voor Geestelijke Volksgezondheid, op. cit., note 22 above, p. 17; C Willemsen, De belofte van het hiernumaals: Zeventig jaar ambulante geestelijke gezondkeidszorg in het gewest Breda 1929-1999, Nijmegen, SUN, 2001, pp. 228-9.
41. B P R Gereons, 'Acute psychiatrie in Amsterdam: verladen of toekomst?', Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 1983, 38: 252-64; J C van der Stel, Drinken, drank en dronkenschap: Vijfeeuwen drankbestrijding en alcoholhulpverlening in Nederland, een historisch-socioiogische Studie, Hilversum, Verloren, 1995, pp. 406, 427.
42. B P R Gereons, 'Acute psychiatrie in Amsterdam: verladen of toekomst?', Maandblad Geestelijke volksgezondheid, 1983, 38: 252-64; J C van der Stel, Drinken, drank en dronkenschap: Vijfeeuwen drankbestrijding en alcoholhulpverlening in Nederland, een historisch-socioiogische Studie, Hilversum, Verloren, 1995, pp. 406, 427.
43. T Festen, et al., Van dichtbij en veraf: 15 jaar RIAGG / 25 jaar NVAGG, Utrecht, NVAGG, 1997, pp. 57, 82.
44. M A J Romme, 'Deïnstitutionalisering in de psychiatrie; een emancipatieproces', in Gersons, et al. (eds), op. cit, note 19 above, pp. 35-47, on p. 44.
45. F Lemmens, J van Busschbach, D de Ridder and P van Lieshout, 'Psychotherapie in de RIAGG: een balans', Maandblad Geestelijke volksgezondheid. 1990, 45 (4): 356-72: see also the article of Giel Hutschemaekers and Harry Oosterhuis in this issue.
46. G Hutschemaekers, 'Wordt Nederland steeds zieker? Kemgetallen en achtergrondanalyses', Maanblad Geestelijke volksgezondheid, 2000, 55: 314-35, pp. 316-17; P Schnabel, De Geestelijke gezondheidszorg: goed voor verbetering voortgaan met het vernieuwingsbeleid, Utrecht, Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid, s.a., p. 9.
47. G Hutschemaekers, 'Wordt Nederland steeds zieker? Kemgetallen en achtergrondanalyses', Maanblad Geestelijke volksgezondheid, 2000, 55: 314-35, pp. 316-17; P Schnabel, De Geestelijke gezondheidszorg: goed voor verbetering voortgaan met het vernieuwingsbeleid, Utrecht, Nationaal Fonds Geestelijke Volksgezondheid, s.a., p. 9.
48. P Schnabel, R Bijl and G Hutschemaekers, Geestelijke volksgezondheid in de jaren ' 90: Van ideaal tot concrete opgave, Utrecht, Nederlands centrum Geestelijke volksgezondheid, 1992, p. 38.
49. R V Bijl, G van Zessen and A Ravelli, 'Psychiatrische morbidiceit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek. II, prevalentie van psychiatrische stoomissen', Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1997, 141 (50): 2453-60; H J Wennink, De ongelukkige relatie tussen maatschappij en geestelijke gezondheidszorg: Een bennning op 25 jaar rumoer in de (sociale) psychiatrie, Maarssen, Elsevier, De Tijdstroom, 1998, p. 77; Schnabel, op. cit., note 29 above, pp. 10, 13; Hutschemaekers, op. cit., note 29 above, p. 317.
50. R V Bijl, G van Zessen and A Ravelli, 'Psychiatrische morbidiceit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek. II, prevalentie van psychiatrische stoomissen', Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1997, 141 (50): 2453-60; H J Wennink, De ongelukkige relatie tussen maatschappij en geestelijke gezondheidszorg: Een bennning op 25 jaar rumoer in de (sociale) psychiatrie, Maarssen, Elsevier, De Tijdstroom, 1998, p. 77; Schnabel, op. cit., note 29 above, pp. 10, 13; Hutschemaekers, op. cit., note 29 above, p. 317.
51. R V Bijl, G van Zessen and A Ravelli, 'Psychiatrische morbidiceit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek. II, prevalentie van psychiatrische stoomissen', Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1997, 141 (50): 2453-60; H J Wennink, De ongelukkige relatie tussen maatschappij en geestelijke gezondheidszorg: Een bennning op 25 jaar rumoer in de (sociale) psychiatrie, Maarssen, Elsevier, De Tijdstroom, 1998, p. 77; Schnabel, op. cit., note 29 above, pp. 10, 13; Hutschemaekers, op. cit., note 29 above, p. 317.
52. R V Bijl, G van Zessen and A Ravelli, 'Psychiatrische morbidiceit onder volwassenen in Nederland: het NEMESIS-onderzoek. II, prevalentie van psychiatrische stoomissen', Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde, 1997, 141 (50): 2453-60; H J Wennink, De ongelukkige relatie tussen maatschappij en geestelijke gezondheidszorg: Een bennning op 25 jaar rumoer in de (sociale) psychiatrie, Maarssen, Elsevier, De Tijdstroom, 1998, p. 77; Schnabel, op. cit., note 29 above, pp. 10, 13; Hutschemaekers, op. cit., note 29 above, p. 317.
53. Hutschemaekers, op. cit., note 29 above, p. 317.
54. Brinkgreve, Onland and De Swaan, op. cit., note 17 above, pp. 22-3; De Swaan, Van Gelderen and Kense, op. cit., note 17 above, p. 20.
55. Brinkgreve, Onland and De Swaan, op. cit., note 17 above, pp. 22-3; De Swaan, Van Gelderen and Kense, op. cit., note 17 above, p. 20.
56. P Schnabel, Het recht om niet gestoord te worden: Naar een nieuwe sociologie van de psychiatrie, Utrecht, Nederlands centrum Geestelijke volksgezondheid, 1992.
57. S P Mangen (ed.), Mental health care in the European Community, London, Sydney, Croom Helm, 1985.
58. G N Grob, The mad among us: a history of the care of America's mentally ill, Cambridge, MA, and London, Harvard University Press, 1994, pp. 263-6; E Shorter, A history of psychiatry: from the era of the asylum to the age of prozac, New York, John Wiley, 1997, pp. 288-95; R Castel, F Castel and A Lovell The Psychiatric Society, New York, Columbia University Press, 1982.
59. G N Grob, The mad among us: a history of the care of America's mentally ill, Cambridge, MA, and London, Harvard University Press, 1994, pp. 263-6; E Shorter, A history of psychiatry: from the era of the asylum to the age of prozac, New York, John Wiley, 1997, pp. 288-95; R Castel, F Castel and A Lovell The Psychiatric Society, New York, Columbia University Press, 1982.
60. G N Grob, The mad among us: a history of the care of America's mentally ill, Cambridge, MA, and London, Harvard University Press, 1994, pp. 263-6; E Shorter, A history of psychiatry: from the era of the asylum to the age of prozac, New York, John Wiley, 1997, pp. 288-95; R Castel, F Castel and A Lovell The Psychiatric Society, New York, Columbia University Press, 1982.
61. Shorter, op. cit., note 36 above, pp. 277-81; A Scull, 'Social psychiatry and deinstitutionalization in the USA', paper presented at the Angio-Dutch-German meeting on 'Social Psychiatry and Ambulant Care hi the Twentieth Century', 4-6 July 2002, The Wellcome Trust Centre for the History of Medicine.
62. Shorter, op. cit., note 36 above, pp. 277-81; A Scull, 'Social psychiatry and deinstitutionalization in the USA', paper presented at the Angio-Dutch-German meeting on 'Social Psychiatry and Ambulant Care hi the Twentieth Century', 4-6 July 2002, The Wellcome Trust Centre for the History of Medicine.