Long-term changes in the species composition and distribution of Bombini (Apidae) in Cracow since the mid 1850s

Annales de la Societe Entomologique de France

Volumn 44, Issue 4, 2008, Pages 393-407

  Kosior, Andrzej ^a   Celary, Waldemar ^b   Solarz, Wojciech ^a   Rasmont, Pierre ^c   Fijał, Jan ^a   Król, Wiesław ^a   Witkowski, Zbigniew ^d   Iserbyt, Stéphanie ^c  

^a INSTITUTE OF NATURE CONSERVATION   (Poland)

^b INSTITUTE OF SYSTEMATICS AND EVOLUTION OF ANIMALS   (Poland)

^c UNIVERSITY OF MONS   (Belgium)

^d UNIVERSITY OF PHYSICAL EDUCATION   (Poland)

Author keywords

Bumblebees; Conservation; Expansion; Poland; Regression

Indexed keywords

APIDAE; APOIDEA; BOMBINI;

EID: 64749109186     PISSN: 00379271     EISSN: 21686351     Source Type: Journal    
DOI: 10.1080/00379271.2008.10697576     Document Type: Article

References (67)

1. Aichorn, A., 1983. “ Zur Gefährdungssituation der Hummeln in Österreich (Bombus, Hymen optera) ”. In Rote Listen gefährdeter Tiere Österreichs Edited by:Gepp, J., Vol. 1, 3–242. In, Fassung, Im Auftrag des Bundes–min isteriums für Gesundheit und Umweltschutz, Wien
2. Alford, D. V., 1975. Bumblebees, 352London:Davis-Poynter.
3. Allen-Wardell, G., Bernhardt, T., Bitner, R., Burquez, A., Cane, J., Cox, P. A., Dalton, V., Feinsinger, P., Ingram, M., Inouye, D., Jones, C. E., Kennedy, K., Kevan, P., Koopowitz, H., Medellin, R., Medellin-Morales, S., Nabhan, G. P., Pavlik, B., Tepedino, V., Torchio, P., and Walker, S., 1998. The potential consequences of pollinator declines on the conservation of biodiversity and stability of crop yields. Conservation. Biology, 12:8–17.
4. Anasiewicz, A., 1971. Observations on the bumble-bees in Lublin. Ekologia Polską, 19:401–417.
5. Banaszak, J., 1974. Pszczołowate (Apoidea) okolic Poznania (Hymenoptera Apoidea of the surroundings of Poznań). Badania Fizjograficzne nad Polską Zachodnią Seria B - Biologia, 26:33–78.
6. Banaszak, J., 1982. Apoidea (Hymenoptera) of Warsaw and Mazovia. Memorabilia Zoologica, 36:129–142.
7. Banaszak, J., 1995. Changes in Fauna of Wild Bees in Europe, 220Bydgoszcz, Poland:Pedagogical University.
8. Banaszak, J., 2002. “ Czerwona Lista Zwierząt–Pszczoły Apoidea. W:Czerwona Lista Zwierząt Ginących i Zagrożonych w Polsce [Red List of Animals–Bees Apoidea ”. In Red List of Threatened Animals in Poland, Edited by:Głowaciński, Z., 80–87. Cracow:IOP PAN. in
9. Banaszak, J., Michalik, S., Fijał, J., and Kosior, A., 1998. Wpływ sukcesji zbiorowisk nieleśnych na pszczołowate Apoidea rezerwatu leśno-stepowego Skołczanka. Prace Muzeum Szafera, 11–12:223–250.
10. Carvell, C., 2002. Habitat use and conservation of bumblebees (Bombus spp.) under different grassland management regimes. Biological Conservation, 103:33–49.
11. Dąbrowski, J. S., 1979. Wypalanie traw jako czynnik zakłócający równowagę ekologiczną biocenoz łąkowych i leśnych (Burning of grass as a factor disturbing the ecological balance of meadow and forest biocenoses). Chrońmy Przyrodę Ojczystą, 35 (2):76–79.
12. Dąbrowski, J. S., and Krzywicki, M. M., 1982. Ginące i zagrożone gatunki motyli (Lepidoptera) w faunie Polski. Część I. Nadrodziny:Papilionoidea, Hesperioidea, Zygaenoidea. Studia Naturae, 31:7–171.
13. th October 2004 on strictly protected animal species (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 28 września 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących zwierząt objętych ochroną, z wyszczególnieniem gatunków wymagających ochrony czynnej:ochrona ścisła - Załącznik Nr 1 oraz ochrona częściowa - Załącznik Nr 2). Nr 220, poz. 2237
14. Donath, H., 1985. Gefährdung und Schutz unserer Hummeln. Naturschutzarbeit in Berlin und Brandenburg, 21:1–5.
15. Dylewska, M., 1957. Zarys rozsiedlenia gatunków z rodzaju Bombus Latr. na obszarze Polski. Acta zoologica cracoviensia, 2 (12):259–278.
16. Else, G., Felton, J., and Stubbs, A., 1979. The Conservation of Bees and Wasps, 13Peterborough:Nature Conservancy Council.
17. Flaga, S., 1997. Lista gatunków trzmielowatych wykazanych w 1997 roku na terenie województwa miejskiego krakowskiego (msc), Maszynopis, Kraków, ul. Galla 8/9
18. Goulson, D., Hanley, M. E., Darvill, B., Ellis, J.S., and Knight, M. E., 2005. Causes of rarity in bumblebees. Biological Conservation, 122:1–8.
19. Gotelli, N.J., and Colwell, R.K., 2001. Quantifying biodiversity:procedures and pitfalls in the measurement and comparison of species richness. Ecology Letters, 4:379–391.
20. Hagen, E. von, and Aichhorn, A., 2003. Hummeln:bestimmen, ansiedeln, vermehren, schützen, 327Nottuln, Deutschland:Fauna Verlag.
21. Kevan, G., 1999. Pollinators as bioindicators of the state of the environment:species, activity and diversity. Agriculture, Ecosystems & Environment, 74:373–393.
22. Kosior, A., 1980. Rola trzmieli (Bombus Latr.) w biocenozach Bieszczadów Zachodnich (The role of bumblebees (Bombus Latr.) in the biocenoses of the West Bieszczady Mountain range). Ochrona Przyrody, 43:189–222.
23. Kosior, A., 1987. Wpływ działalności gospodarczej na populacje trzmieli Bombus Latr. w Bieszczadach Zachodnich (Impact of economic activity upon bumblebee (Bombus Latr.) population in the West Bieszczady Mts.). Ochrona Przyrody, 45:239–262.
24. Kosior, A., 1990. Trzmiele Bombus Latr. wybranych polan reglowych Tatrzańskiego Parku Narodowego (The bumble-bees (Bombus Latr.) of the selected glades of the Tatra National Park). Studia Naturae, 34:113–123. Seria A
25. Kosior, A., 1992. “ The influence of anthropogenic factors on the decline of bumblebees (Bombus Latr.) in Poland ”. In Natural resources of wild bees in Poland, Edited by:Banaszak, J., 145–152. 174Poland:Pedagogical University, Bydgoszcz. in
26. Kosior, A., Celary, W., Olejniczak, P., Fijał, J., Król, W., Solarz, W., and Płonka, P., 2007. The status, threats and protection of the bumble bees and cuckoo bees (Bombini, Apidae) of selected countries of Western and Central Europe. Oryx, 41:79–88.
27. Kosior, A., Fijał, J., Holly, M., and Solarz, W., 2003. Long-term population decline of the Heath Bumblebee Bombus jonellus (K.) (Hymenoptera, Apidae) in Bieszczady National Park. Roczniki Bieszczadzkie, 11:195–202.
28. Kosior, A., and Nosek, A., 1987. Species composition and number of bumblebees (Bombus Latr.) in the areas influenced by the emissions from non- ferrous metal works in the Silesian Upland (Skład gatunkowy i liczebność trzmieli Bombus Latr. w strefie emisji hut metali kolorowych na Wyżynie Śląskiej). Studia Naturae, 31:81–99. Seria A
29. Łoziński, P., 1920. Błonkówki pszczołowate okolic Krakowa. Sprawozdania Komisyi Fizyjograficznej, 53–54:1–15.
30. May, J., 1959. Čmeláci v ČSR, jejich bionomie, chov a hospodářský vŷznam, 170Praha:Československa. Akademie, Zemedelskych Ved.
31. Michener, Ch. D., 2000. The bees of the world, 913Baltimore, USA:The Johns Hopkins University Press.
32. Miszta, A., Rok, A., and Celary, W., 2002. Trzmiele (Bombus Latr.) skwerów i nieużytków w Katowicach [The bumblebees (Bombus Latr.) of squares and waste lands in the Katowice]. Natura Silesiae Superioris, 6:129–138.
33. Pawlikowski, T., and Olędzka, I., 1996. Atrakcyjność środowisk miejskich dla trzmieli (Hymenoptera, Apidae) na obszarze Torunia. Wiadomości Entomologiczne, 15 (2):97–103.
34. Pekkarinen, A., and Teräs, I., 1993. Zoogeography of Bombus and Psithyrus in northwestern Europe (Hymenoptera, Apidae). Annales Entomologici Fennici, 30:187–208.
35. Pelletier, L., 2003. Facteurs affectant le succès reproducteur des bourdons en milieu naturel, 108Québec:Thèse de doctorat, Faculté des Sciences et de Génie, Université Laval.
36. Přidal, A., 2004. Checklist of the bees in the Czech Republic and Slovakia with comments on their distribution and taxonomy. (Insecta:Hymenoptera:Apoidea). Acta Universitatis Agriculturae et Silviculturae Mendelianae Brunensis, 52:29–65.
37. Rasmont, P., 1988. Monographie écologique et zoogéographique des bourdons de France et de Belgique (Hymenoptera, Apidae, Bombinae), 309LXIIBelgium:Faculté des Sciences agronomiques de Gembloux. Thèse de doctorat
38. Rasmont, P., 1989. Espèces de Bourdons en expansion en Belgique (Hymenoptera, Apidae). Notes fauniques de Gembloux, 18:57–64.
39. Rasmont, P., 1995. “ How to restore the Apoid diversity in Belgium and France? Wrong and right ways, or the end of protection paradigm! ”. In Changes in Fauna of wild Bees in Europe, Edited by:Banaszak, J., 53–63. Bydgoszcz, Poland:Pedagogical University. in
40. Rasmont, P., Ebmer, A., Banaszak, J., and Zanden, G. van der. 1995. Hymenoptera Apoidea Gallica. Liste taxonomique des abeilles de France, de Belgique, de Suisse et du Grand-Duché de Luxemburg. Bulletin de la Société Entomologique de France, 100:1–98. (H.S.)
41. Rasmont, P., Leclercq, J., Jacob-Remacle, A., Pauly, A., and Gaspar, C., 1993. “ The faunistic drift of Apoidea in Belgium ”. In Bees for pollination, Edited by:Bruneau, E., 65–87. Brussels, Belgium:Commission of the European Communities. in
42. Rasmont, P., and Mersch, P., 1988. Première estimation de la dérive faunique chez les Bourdons de la Belgique (Hymenoptera, Apidae). Annales de la Société Royale Zoologique de Belgique, 118 (2):141–147.
43. Razowski, J., 1985. Changes in the Lepidopterous Fauna of Cracov, Poland. Nota lepidopterologica, 8 (1):65–68.
44. Razowski, J., and Palik, E., 1969. Fauna motyli okolic Krakowa (The Lepidopterous fauna of the Cracow vicinity). Acta zoologica cracoviensia, 14 (11):217–310.
45. Riess, W., Roth, H.M., and Nitsche, G., 1976. Rote Liste bedrohter Tiere in Bayern (Wirbeltiere und Insekten). Fassung 1. Bayerisches Landesamt für Umweltschutz. Schriftenreihe für Naturschutz und Landschaftspflege, 7:5–38.
46. Schwarz, M., Gusenleitner, F., Westrich, P., and Dathe, H.H., 1996. Katalog der Bienen Österreichs, Deutschlands und der Schweiz (Hymenoptera, Apidae). Entomofauna (Ansfelden),:1–398.
47. Siegel, S., and Castellan, N.J., 1988. Nonparametric statistics for the Behavioral Science, 399Singapore:McGraw-Hill Book Company.
48. Siła-Nowicki, M., 1864. Przyczynek do owadniczej fauny Galicyi. II Hymenoptera, 53–58. Kraków:Druk. Uniw. Cracow, Nakł. Wł. Hr. Dzieduszycki.
49. Skalski, A.W., 1976. “ Uwagi o zmianach w lepidopterofaunie Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej i terenów przyległych [Notes on changes in the lepidoptera fauna of the Cracow-Częstochowa Upland and neughbouring areas] ”. In Entomologia a Ochrona Środowiska, 27–33. Warszawa:PWN. in
50. Smissen, J. van der, and Rasmont, P., 2000. Bombus semenoviellus Skorikov 1910, eine für Westeuropa neue Hummelart (Hymenoptera:Bombus, Cullumanobombus). Bembix, 13:21–24.
51. Stroot, P., and Depiereux, E., 1989. Proposition d’une Méthodologie pour établir des Listes Rouges d’invertébrés Menacés. Biological Conservation, 48:163–179.
52. Śnieżek, J., 1893. O krajowych gatunkach trzmieli. Sprawozdania Komisy i Fizyjografcznej, 29:1–22.
53. Śnieżek, J., 1899. O krajowych gatunkach trzmielców. Sprawozdania Komisyi Fizyjografcznej, 34:86–95.
54. Śnieżek, J., 1910. Błonkówki pszczołowate (Apidae) zebrane w Galicji. Sprawozdania Komisyi Fizyjografcznej, 44:31–46.
55. Trafas, K., 1988. Atlas Miasta Krakowa, Wrocław:Instytut Geografii UJ, Wydz. Geodezji i Gospodarki Gruntami, Państw. Przed. Wyd. Kartogr. Im. E. Romera, Warszawa.
56. Valenta, V., and Arbačiauskas, K., 1988. Vidovoj sostav szmielej (Bombus Latr.) i ich rasprostranenije v Litovskoj SSR [Species composition and distribution of bumblebees (Bombus Latr.) in the Lithuanian SSR]. Acta Entomologica Lituanica, 9:111–115.
57. Warncke, K., Westrich, P., Preuss, G., and Riemann, H., 1984. “ Rote Liste der Bienen (Apoidea) ”. In Rote Liste der gefährdeten Tiere und Pflanzen in der Bundesrepublik Deutschland. Erweiterte Neubearbeitung 4 Auflage, Naturschutz Aktuell Edited by:Blab, J., Nowak, E., Trautmann, W., and Sukopp, H., Vol. 1, 3–272. In
58. Wergin, J., 1977. Tiere in Gefahr. Rote Liste bedrohter Tiere in Bayern, veröffentlicht vom Bayerischen Staatsministerium für Landesentwicklung und Umweltfragen. Naturschutz und Naturparke, 85:40–42.
59. Westrich, P., 1989. Die Wildbienen Baden-Württembergs:Allgemeiner Teil, 1–431. Stuttgart:Eugene Ulmer. Spezieller Teill, p. 437–972
60. Wierzejski, A., 1868. Przyczynek do fauny owadów błonkoskrzydłych (Hymenoptera). Sprawozdania Komisyi Fizyjograficznej, 2:108–120.
61. Wierzejski, A., 1874. Dodatek do fauny owadów błonkoskrzydłych (Hymenoptera). Sprawozdania Komisyi Fizyjograficznej, 8:253–273.
62. Williams, P. H., 1982. The distribution and decline of British bumble bees (Bombus Latr.). Journal of Apicultural Research, 21:236–245.
63. Williams, P. H., 1988. Habitat use by bumble bees (Bombus spp.). Ecological Entomology, 13:223–237.
64. Williams, P.H., 1989. Why are there so many species of bumble bees at Dungeness?. Botanical Journal oftheLinnean Society, 101:31–44.
65. Williams, P.H., 1998. An annotated checklist of bumble bees with an analysis of patterns of description (Hymenoptera:Apidae, Bombini). Bulletin of the Natural History Museum (Entomology), 67 (1):79–152.
66. Williams, P.H., 2005. Does specialization explain rarity and decline among British bumblebees? A response to Goulson et al. Biological Conservation, 122:33–43.
67. Wójtowski, F., and Szymaś, B., 1973. Dziko żyjące pszczołowate (Hym., Apoidea) terenów zieleni miejskiej Poznania. Roczn. AR w Poznaniu, 66:163–169.