Distinction and memory. Symbolic investments in eternity by late medieval officials in the county of Flanders;Distinctie en memorie. Symbolische investeringen in de eeuwigheid door laatmiddeleeuwse hoge ambtenaren in het graafschap Vlaanderen: Een algemeen antropologisch vraagstuk

Tijdschrift Voor Geschiedenis

Volumn , Issue 3, 2003, Pages 332-349

  Dumolyn, Jan ^a   Moermans, Katrien ^b  

^a GHENT UNIVERSITY   (Belgium)

^b NONE

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

EID: 61049471480     PISSN: 00407518     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: None     Document Type: Article

References (111)

1. M. Bloch, Placing the Dead. Tombs, Ancestral Villages, and Kinship Organisation in Madagascar (Londen en New York 1971) 120-122.
2. R. Huntington en P. Metcalf, Celebrations of Death: the Anthropology of Mortuary Ritual (Cambridge 1979),
3. R. Hertz, 'Contribution à une étude sur la représentation collective de la mort' [1928], heruitgegeven in: Idem, Sociologie religieuse et folklore (Parijs 1970).
4. J. Guiart (ed.), Les hommes et la mort. Rituels funéraires à travers le monde (Parijs 1979).
5. Bloch, Placing the Dead, 217.
6. W. Blockmans,'The Feeling of Being Oneself', in: Idem en A. Janse (ed.), Showing Status. Representations of Social Positions in the Late Middle Ages (Brepols 1999) 1-2.
7. N. Ohler, Sterben und Tod im Mittelalter (München en Zürich 1990) 110-115.
8. R. van Uytven, 'Showing off One's Rank in the Middle Ages', in: Blockmans en Janse (ed.), Showing Status, 34.
9. K. Goudriaan, 'Ownership of Graves in Medieval Parish Churches in Holland', Ibidem, 197-223
10. Ph. Ariès, Essais sur l'histoire de la mort en occident du Moyen Age à nos jours (Parijs 1975);
11. Philippe Ariès, L'homme devant la mort (Parijs 1977);
12. M. Vovelle, La mort et l'occident de 1300 à nos jours (Parijs 1983).
13. H. Valentinitisch,'Grabinschriften und Grabmäler als Ausdruck sozialer Aufstiegs im Spätmittlelalter und in der frühen Neuzeit', in: W. Koch (ed.), Epigraphik 1988. Fachtagung für mittelalterliche und neuzeitliche Epigraphik. Graz, 10.- 14. Mai 1988 (Wenen 1990) 15.
14. P. Binski, Medieval Death. Ritual and Representation (Londen 1996) 72.
15. J. Favreau, Epigraphie médiévale (Turnhout 1997) 305.
16. E. Panofsky, Tomb Sculpture. Four Lectures on its Changing Aspects from Ancient Egypt to Bernini (New York 1992) 67, 69, 77-79.
17. Binski, Medieval Death, 75, 92.
18. J. Favreau, Les inscriptions médiévales (Turnhout 1979) 96-97.
19. Binski, Medieval Death, 93;
20. P. Geary, 'Exchange and Interaction between the Living and the Dead in Early Medieval Society', in: Idem ed., Living with the Dead in the Middle Ages (Cornell 1974) 77-92.
21. A. Gurevich, 'Perceptions of the individual and the hereafter in the Middle Ages', in: Idem, Historical Anthropology of the Middle Ages (Cambridge 1992) 77-78
22. D. Courtemanche, Oeuvrer pour la postérité: les testaments parisiens des gens du roi au début du XVe siècle (Parijs 1997) 75-87.
23. S. Bossuyt, 'Dood en begraven. De mogelijkheden van middeleeuwse grafinscripties in het historisch onderzoek', in: Trajecta: tijdschrift voor de geschiedenis van het Katholiek leven in de Nederlanden 10 (2001) 95-96
24. Courtemanche, Oeuvrer pour la postérité, 126-127;
25. H. Kamp,'Stiftungen - Gedächtnis, Frönunigkeit und Repräsentation', in: B. Franke en B. Welzel (ed.), Die Kunst der burgundischen Niederlande. Eine Einführung (Berlijn 1997) 32.
26. S. Bossuyt, '"Media vita in morte sumus". Graven als representatie van sociale structuren', in: Liber Amicorum Rafael de Keyzer (ter perse);
27. Idem, 'Dood en begraven', 97, 109.
28. J. Dumolyn, Het hogere personeel van de hertogen van Bourgondië in het graafschap Vlaanderen (1419-1477), onuitgegeven doctoraatsverhandeling Universiteit Gent (Gent 2001);
29. K. Moermans, De culturele expressies van de leden van de Raad van Vlaanderen (1419-1477). Een verkennende prosopografische studie, onuitgegeven licentiaatsverhandeling Universiteit Gent (Gent 1999).
30. P. Bourdieu, Opstellen over smaak, habitus en het veldbegrip (Amsterdam 1992);
31. Idem, La Distinction. Critique sociale du jugement (Parijs 1979).
32. Zie ook J. Dumolyn, 'Investeren in sociaal kapitaal. Netwerken en sociale transacties van Bourgondische ambtenaren', Tijdschrift voor Sociale Geschiedenis 28 (2002) 417-438
33. R. Chartier, 'Construction de l'Etat moderne et formes culturelles: perspectives et questions', in: Culture et idéologie dans la genèse de l'état (Rome 1985) 491-503;
34. J. Dumolyn, 'Dominante klassen en elites in verandering in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen', in: Jaarboek voor Middeleeuwse Geschiedenis 5 (2002) 69-107.
35. H.Van Os, Gebed in schoonheid. Schatten van privé-devotie in Europa. 1300-1500 (Zwolle 1994) 159-163.
36. P. Trio, Volksreligie als spiegel van een stedelijke samenleving: de broederschappen te Gent in de late middeleeuwen (Leuven 1993) 148-152;
37. V. Despodt, Dat du best was ic ende wat ic bem, dat sal tu werden. Gentse grafinonumenten en grafschriften tot het einde van de Calvinistische Republiek (1584) (onuitgegeven licentiaatsverhandeling) (Gent 2001) 60.
38. R.A. Goldwaith, Wealth and the demand of art in Italy, 1300-1600 (Londen 1993) 113.
39. J. Wirth, L'image médiévale. Naissance et développements (6e- 15e siècle) (Parijs 1989) 278.
40. J. Bossy, 'Essai de la Sociographie de la messe, 1200-1700', Annales. Economies. Sociétés. Civilisations 26 (1981) 46.
41. M. Martens,'De cliënteel van de kunstenaar', in: R. Van Schoute en B. de Patoul (ed.), De Vlaamse Primitieven (Leuven 1994) 149
42. Ph. Godding,'L'Acte à cause de mort dans les Pays-Bas méridionaux (XIe-XVIIe s.), in: Actes à cause de mort. Acts of last will, II (Brussel 1993) 170;
43. Goldwaith, Wealth and the demand for art, 74.
44. M. Mauss, 'Essai sur le don: forme et raison de l' échange dans les sociétés archaïques', in: Id., Sociologie et Anthropologie (Parijs 1960) 145-279;
45. Geary, 'Exchange and Interaction', 89-92.
46. A.J. Bijsterveld, 'Middeleeuwse vrome schenkingen als instrument van sociale integratie en politieke machtsvorming. Een historiografisch overzicht', Tijdschrifi voor Geschiedenis 109 (1996) 443-446, 462-463.
47. B. Kempers, Kunst, macht en mecenaat: het beroep van een schilder in sociale verhoudingen, 1250-1600 (Amsterdam 1987) 207;
48. J.Toussaert, Le sentiment religieux en Flandre à la fin du Moyen Age (Parijs 1963) 219-220.
49. J. Kerherve, L'Etat breton aux 14e et 15e siècles: les ducs, l'argent et les hommes (Parijs 1987) 910.
50. Moermans, De ctilturele expressies, 97.
51. Rijsel, Archives Départementales du Nord, 16G411.
52. Moermans, De culturele expressies, 191-193
53. Ibidem, 194-196.
54. Ibidem, 196: ook andere Brugse patricische families beschikten daar over zo'n genaamtekend bed;
55. G. Marechal, De politieke en sociale gebondenheid van het Brugse hospitaalwezen in de middeleeuwen (Kortrijk 1978) 58
56. Zie ook Ohler, Sterben und Tod, 48.
57. Stijn Bossuyt, '"Media vita in morte sumus". Graven als representatie van sociale structuren', in: In de voetsporen van Jacob van Maerlant. Liber Amicorum Raf De Keyser, (Leuven 2002);
58. A. Bernard, La sépulture en droit canonique du décret de Gratien an Concile de Trente (Parijs 1933) 13-23, 85.
59. Ariès, L'homme devant la mort, 53-57.
60. J.-P. Deregnaucourt, 'L'élection de sépulture d'après les testaments Douaisiens', Revue du Nord 65 (1983), 347.
61. Kempers, Kunst, macht en mecenaat, 211.
62. R.W. Scheller, 'Representatie en realisme. De vormgeving van het laat-Middeleeuwse identiteitsbesef', in: B. Kempers (ed.), Openbaring en bedrog. De afbeelding als historische bron in de Lage Landen (Amsterdam 1995) 52.
63. Wirth, L'image médiévale, 281.
64. W. Simons, Stad en apostolaat. De vestiging van de bedelorden in het graafschap Vlaanderen (ca. 1225 - ca. 1350) (Brüssel, 1987) 211-213;
65. Bossuyt, 'Media vita'
66. S. Bossuyt, Rijke stinkerds: editie en analyse van de middeleeuwse grafinscripties te Ieper (1118-1566) (onuitgegeven licentiaatsverhandeling) (Kortrijk 2000) 104.
67. Moermans, De culturele expressies, 228-229 (met overzichtstabel).
68. Dumolyn, Het hogere personeel, 514-516.
69. Courtemanche, Oeuvrer pour la postérité, 127.
70. Van Acker,Vervenne en Callewaert, Geschiedenis van Koolskamp, 34.
71. Ariès, Essais, 149;
72. Despodt, Dat du best, 178.
73. Zie ook J. Dumolyn, 'Patriarchaal patrimonialisme. De vrouw als object in sociale transacties in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen: familiale strategieën en genderposities', in: Verslagen van het Centrum voor Genderstudies 12 (2002) 1-28.
74. D. Courtemanche, 'Mémoire et représentations. Ou pourquoi se hisser au statut d'ancêtres', in: Les serviteurs d'Etat au Moyen Age (Parijs 1999) 269-270;
75. P. Bourdieu, La noblesse d'Etat: grandes écoles et esprit de corps (Parijs 1989) 68-69.
76. Courtemanche, 'Mémoire et représentations', 272;
77. A. von Hülsen-Esch, 'Zur Konstituierung des Juristenstandes durch Memoria: die bildliche Repräsentation des Giovanni da Legnano', in: O.G. Oexle, Memoria als Kultur (Göttingen 1995) 185-206.
78. Courtemanche, Oeuvrer pour la postérité, 72-73, 112-113;
79. Kamp, 'Stiftungen', 40.
80. F. Leclercq, Etude du personnel de la Chambre des comptes de Lille sous les ducs de Bourgogne (onuitgegeven verhandeling Ecole des Chartes) (Parijs 1958) 115-116;
81. Jean Barrier, Légistes et gens de finances au XVe siècle: les conseillers des ducs de Bourgogne Philippe le Bon et Charles le Téméraire (Brussel 1952-1955), 272;
82. F. Winkler, Der Meister von Flémalle und Roegier van der Weyden. Studien zu ihren Werken und zur Kunst ihrer Zeit (Straatsburg 1913).
83. Michel Pastoureau, Traité d'héraldique (Parijs 1993).
84. E. Dhanens, De artistieke uitrusting van de Sint-Janskerk te Gent in de 15de eeuw (Brussel 1983) 48;
85. H. Oursel, 'Monuments funéraires des XIIIe, XIVe, XVe et XVIe siècles à Lille et dans les environs immédiats', in: Revue du Nord 62 (1980), 347;
86. O. Mattéoni, Servir le prince. Les officiers des ducs de Bourbon à la fin du Moyen Age (Parijs 1998) 455.
87. L.Van Acker, L.Vervenne en R. Callewaert, Geschiedenis van Koolskamp (Koolskamp 1976) 110.
88. Mattéoni, Servir le prince, 455.
89. M. Jean, La chambre des comptes de Lille, 1477-1667. L'institution et les hommes (Parijs 1992) 259-268.
90. V. Fris, 'Un financier et mécène gantois du XVe siècle, Laurent de Maech', in: Annales de l'Académie Royale de l'archéologie de Belgique, 7e r., 1 (1923) 307-342;
91. en M. Boone, 'Maech (Lauwereins de)', in: Nationaal Biografisch Woordenboek 13 (1990) kol. 518.
92. Favreau, Epigraphie médievale, 156, 160.
93. Contamine, 'Le Moyen Age occidental a-t-il connu des "serviteurs de l'Etat'", in: Les serviteurs de l'État au Moyen Âge (XXIXe Congrès de la Société des Historiens Médiévistes de l'Enseignement Supérieur Public, Pau, mai 1998) (Parijs 1999) 17.
94. Bossuyt, Rijke stinkerds, 71-78.
95. P. Donche, 'Enkele aanvullingen bij de levensbeschrijving van Jacob Donche, raadsheer bij de Raad van Vlaanderen (+ Dendermonde 1492)', Handelingen van de Maatschappij voor Oudheidkunde en Geschiedenis te Gent 40 (1986) 77-84;
96. Dumolyn, Het hogere personeel, 947, 993
97. E.I. Strubbe, 'Jean van den Berghe, écrivain et juriste flamand (13...-1439)', Handelingen van de Koninklijke Commissie voor Oude Wetten en Verorderungen van België 12 (1926) 175-178;
98. J. Dumolyn en F. Van Tricht, 'Adel en nobiliteringsprocessen in het laatmiddeleeuwse Vlaanderen: een status quaestionis' Bijdragen en Mededelingen voor de Geschiedenis van de Nederlanden 115 (2000), 197-222.
99. Moermans, De culturele expressies, II, 77-78.
100. V. Vermeersch, Grafmonumenten te Brugge vóór 1578 (Brugge 1976) 284.
101. Favreau, Epigraphie médiévale, 179.
102. Bossuyt, 'Dood en begraven', 105.
103. N. Saul, Death, art and memory in medieval England. The Cobham Family and their monuments, 1300-1500 (Oxford 2001)
104. J. Bartier, 'Le mécénat au temps de Van der Weyden, in: Rogier van dcombining dot belower Weyden. Roger de la Pasture (Brussel 1979) 30.
105. W. Prevenier,'Culture et groupes sociaux dans les villes des anciens Pays-Bas au Moyen Age', in: J.-M. Duvosquel en J. Nazet ed., Les Pays-Bas bourguignons. Histoire et institutions. Mélanges André Uyttebrouck (Brussel 1996) 354.
106. Genuanceerd door W. Prevenier, 'Court and City Culture in the Low Countries from 1400 to 1530', in: E. Kooper (ed.), Medieval Dutch Literature in its European Context (Cambridge 1994) 11-29;
107. F. Rapp, 'Universités et principautés: les états bourguignons', Publications du Centre Européen d'Etudes Bourguignonnes 28 (1988) 126-127
108. W. Prevenier, 'Ambtenaren in stad en land in de Nederlanden; socio-professionele evoluties (veertiende tot zestiende eeuw)', Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden 87 (1972) 44-59;
109. W. Prevenier, 'Imitatie en specifiek gedrag', in: Idem ed., Prinsen en poorters. Beelden van de laatmiddeleeuwse samenleving in de Bourgondische Nederlanden 1384-1530 (Antwerpen 1998) 160;
110. J.A. Mol, 'Friezen en het hiernamaals. Zieleheilsbeschikkingen ten gunste van kerken, kloosters en armen in testamenten uit Friesland tot 1580, in: Idem (ed.), Zorgen voor zekerheid. Studies over Friese testamenten in de vijftiende en zestiende eeuw (Leeuwarden 1994) 180, 192, 195.
111. Dumolyn en Van Tricht, 'Adel en nobiliteringsprocessen'.