The confluence area of Rhine, Meuse, and Belgian rivers: Late Pliocene and Early Pleistocene fluvial history of the northern Lower Rhine Embayment

Geologie en Mijnbouw/Netherlands Journal of Geosciences

Volumn 87, Issue 1, 2008, Pages 107-125

  Westerhoff, Wim E ^a   Kemna, H A ^b   Boenigk, W ^b  

^a TNO   (Netherlands)

^b UNIVERSITY OF COLOGNE   (Germany)

Author keywords

Heavy minerals; Lithostratigraphy; Lower Rhine Embayment; Meuse; Palaeogeography; Rhine; Subsidence

Indexed keywords

CONFERENCE PROCEEDING; FLUVIAL DEPOSIT; HEAVY MINERAL; LITHOSTRATIGRAPHY; PALEOGEOGRAPHY; PETROGRAPHY; PLEISTOCENE; PLIOCENE; SUBSIDENCE;

BENELUX; EURASIA; EUROPE; LOWER RHINE BASIN; MEUSE RIVER; NETHERLANDS; RHINE BASIN; RHINE RIVER; WESTERN EUROPE;

EID: 40749093995     PISSN: 00167746     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: 10.1017/S0016774600024070     Document Type: Conference Paper

References (70)

1. Berendsen, H.J.A. & Stouthamer, E., 2002. Palaeogeographic evolution and avulsion history of the Holocene Rhine-Meuse delta, the Netherlands. Netherlands Journal of Geosciences 81: 97-112.
2. Boenigk, W., 1970. Zur Kenntnis des Altquart_adars bei Brüggen. Sonderveröffentlichungen Geologisches Institut Universität Köln 17: 1-141.
3. Boenigk, W., 1978a. Gliederung der altquartären Ablagerungen in der Niederrheinischen Bucht. Fortschritte Geologie Rheinland und Westfalen 28: 135-212.
4. Boenigk, W., 1978b. Die flußgeschichtliche Entwicklung der Niederrheinischen Bucht im Jungtertiär and Altquartär. Eiszeitalter und Gegenwart 28: 1-9.
5. Boenigk, W., 2002. The Pleistocene drainage pattern in the Lower Rhine Basin. Netherlands Journal of Geosciences 81: 201-209.
6. Boenigk, W., Koãi, A. & Brunnacker, K., 1979. Magnetostratigraphie im Pliozän der Niederrheinischen Bucht. Neues Jahrbuch Geologie Paläontologie Monatshefte 1979(9): 513-528.
7. Boenigk, W. & Frechen, M., 2006. The Pliocene and Quaternary Fluvial Archives of the Rhine System. Quaternary Science Reviews 25: 550-574.
8. Breddin, H., 1955. Die Gliederung der altdiluvialen Hauptterrasse von Rhein und Maas in der Niederrheinische Bucht. Der Niederrhein 3-4: 76-79.
9. Bridge, J.S., 2003. Rivers and Floodplains: forms, processes, and sedimentary record. Blackwell Science Ltd.: 491 pp.
10. Brueren, J.W.R., 1945. Het terrassenlandschap van Zuid-Limburg. Mededelingen Geologische Stichting, C-VI-1: 1-93.
11. Bruins, H.J., 1981. Paleomagnetische datering van de Maasterrassen en Vroeg-Pteistocene Lössafzettingen in Zuid-Limburg. Internal report Wageningen University Researchcentre (WUR).
12. Busschers, F.S., 2007. Unravelling the Rhine; Response of a fluvial system to climate change, sea-level oscillation and glaciation. PhD. dissertation Vrije Universiteit Amsterdam. TNO-Geological Survey of the Netherlands, Utrecht. Geology of the Netherlands 1: 1-183.
13. De Ploey, J., 1961. Morfologie en Kwartair-stratigrafie van de Antwerpse Noorderkempen. Acta geographica Lovaniensi, 1: 130 pp.
14. Doppert, J.W.C., Ruegg, G.H.J., van Staalduinen, C.J., Zagwijn, W.H. & Zandstra, J.G., 1975. Formaties van het Kwartair en Boven Tertiair in Nederland. In: Zagwijn, W.H., Van Staalduinen, C.J. (eds): Toelichtingen bij de geologische overzichtskaarten van Nederland, Rijks Geologische Dienst Haarlem: 11-56.
15. Felder, W.M. & Bosch, P.B., 1989. Geologisch kaart van Zuid-Limburg en omgeving, 1 : 50 000. Afzettingen van de Maas. Rijks Geologische Dienst, Haarlem.
16. Fliegel, G. & Stoller, J., 1910. Jungtertiäre und altdiluviale pflanzenführende Ablagerungen im Niederrheingebiet. Jahrbuch Preußische Geologische Landes-Anstalt 31(1): 227-257.
17. Geluk, M.C., Duin, E.J.T., Dusar, M., Rijkers, R.H.B., Van den Berg, M.W., Van Rooijen, P., 1994. Stratigraphy and tectonics of the Roer Valley Graben. Geologie en Mijnbouw 73: 129-141.
18. Gliese, J. & Hager, H., 1978. On browncoal resources in the Lower Rhine Embayment (West Germany). Geologie en Mijnbouw 57: 517-525.
19. Hagedorn, E.-M., 2004. Sedimentpetrographie und Lithofazies der jungtertiären und quartären Sedimente im Oberrheingebiet. Inaugural-Dissertation, Geologisches Institut der Universität zu Köln: 248 pp. http://kups.ub.uni-koeln.de/volltexte/2004/1253/
20. Hagedorn, E-M. & Boenigk, W., 2008. The Pliocene and Quaternary sedimentary and fluvial history in the Upper Rhine Graben based on heavy mineral analyses. Netherlands Journal of Geosciences 87/ 1: 21-32.
21. Houtgast, R.F. & Van Bolen, R.T., 2000. Neotectonics of the Roer Valley Rift System, the Netherlands. Global and Planetary Change 27: 131-146.
22. Juvigné, E. & Renard, F., 1992. Les terrasses de la Meuse de Liège a Maastricht. Annales de la Société Géologique de Belgique T. 115 (fasicicule 1): 167-186.
23. Kasse, C., 1988. Early Pleistocene tidal and fluvial environments in the southern Netherlands and northern Belgium, Dissertatie Vrije Universiteit Amsterdam: 190 pp.
24. Kasse, C., 1990. Lithostratigraphy and provenance of the Early-Pleistocene deposits in the southern Netherlands and northern Belgium. Geologie en Mijnbouw, 69-4: 327-340.
25. Kasse, C. & Bohncke, S., 2001. Early Pleistocene fluvial and estuarine records of climate change in the southern Netherlands and northern Belgium. In: Maddy, D., Macklin, M.G. & Woodward, J.C. (eds): River basin sediment systems. Archives of environmental change. Balkema (Rotterdam): 171-193.
26. Kemna, H.A., 2005. Pliocene and Lower Pleistocene stratigraphy in the Lower Rhine Embayment, Germany. Kölner Forum 14: 1-121.
27. Kemna, H., 2007. Pliocene and Lower Pleistocene fluvial history of the Lower Rhine Embayment, Germany: Examples of the tectonic forcing of River courses. Quaternary International. doi.10.1016/ j.quaint.2007.08.038.
28. Kemna, H.A., 2008. A revised stratigraphy for the Pliocene and Lower Pleistocene deposits of the Lower Rhine Embayment. Netherlands Journal of Geosciences 87/1: 91-105.
29. Kemna, B.A. & Westerhoff, W.E., 2007. Remarks on the palynology-based chronostratigraphical subdivision of Pliocene terrestrial deposits in NW-Europe. Quaternary International, 164-165 (2007): 185-196.
30. Klostermann, J., 1983. Die Geologie der Venloer Scholle (Niederrhein). Geologisches Jahrbuch A 66: 3-115.
31. Kurtz, E., 1913. Die Verbreitung der diluvialen Hauptterrassenschotter von Rhein and Maas in der Niederrheinischen Bucht. Verhandlungen der Naturhistorische Vereins, Jahrgang 70: 87-108.
32. Kuyl, O.S., 1980. Toelichtingen bij de geologisch kaart van Nederland, 1 : 50 000, Blad Heerlen, 62W-620. Rijks Geologische Dienst, Haarlem. 1-206.
33. Macar, P., 1976. Les mouvements épéirogeéniques decelables en Belque. L'aide de la Géomorphologie. In: Pissart, A. (ed.): Géomorphologie de la Belgique, Université de Liége, 1976: 29-49.
34. Miall, A.D., 1996. The Geology of Fluvial Deposits. Sedimentary Facies, Basin Analysis, arid Petroleum Geology. Springer (Berlin): 582 pp.
35. Michon, L., Van Balen, R.T., Merle, O. & Pagnier, H., 2003. The Cenozoic evolution of the Roer Valley Rift System integrated at a European scale. Tectonophysics, 367: 101-126.
36. Michon, L. & Van Balen, R.T., 2005. Characterization and quantification of active faulting in the Roer valley rift system based on high precision digital elevation models. Quaternary Science Reviews 24: 455-472
37. Pissart, A., 1974. la Meuse en France et Belgique. In: Macar, P. (ed): L'évolution Quaternaire des bassins fluviaux de la Mer du Nord meridionale. Soc. geol. de Belgique, Liege: 105-131.
38. Schnügen, A., 1974. Die Hauptterrassenfolge am linken Niederrhein aufgrund der Schotterpetrographie. Forschungsberichte des Landes Nordrhein-Westfalen, Nr. 2399: 1-149.
39. Tavernier, R. & De Moor, G., 1974. L'evolution du basin de l'Escaut. In: Macar, P. (ed.): L'evolution Quaternaire des basins fluviaux de la Mer du Nord méridionale. Soc. Géol. de Belgique (Liège): 159-231.
40. Tesch, P., 1908. Der Niederländische Boden und die Ablagerungen des Rheines und der Maas aus der jüngeren Tertiär- und der älteren Deluvialzeit. Mededelingen van de Rijksdienst der Opsporing van Detfstoffen No. 1: 1-74.
41. Tesch, P., 1941. De schiervlakte van Eifel en Ardennen voor de opheffing tot Bergland. Tijdschrift Nederlandsch Aardrijkskundig Genootschap, 2e serie, deel LVIII: 63-71.
42. Urban, B., 1978a. Vegetationsgeschichtliche Untersuchungen zur Gliedrung des Altquartärs der Niederrheinischen Bucht. Sonderveröff. Geol. Inst. Univ. Köln. 34: 1-65.
43. Urban, B., 1978b. The interglacial of Frechen I/Rheinland - a section of the Tiglian A type. Geologie en Mijnbouw 57: 401-406.
44. Van Balen, R.T., Houtgast, R.F. & Cloetingh, S.A.P.L., 2005. Neotectonics of the Netherlands: a review. Quaternary Science Reviews 24: 439-454.
45. Van den Berg, M.W., 1989. Toelichting op kaartblad 59-62, Geomorfologische kaart van Nederland, 1 : 50 000 - DLO Staringscentrum, Wageningen/Rijks Geologische Dienst Haarlem: 1-32.
46. Van den Berg, N.W., 1994. Neotectonics of the Roer Valley rift system. Style and rate of crustal deformation inferred from syn-tectonic sedimentation. Geologie en Mijnbouw 73: 143-156.
47. Van den Berg, M.W. & Van Hoof, T., 2001. The Maas terrace sequence at Maastricht, SE Netherlands: evidence for 200 m of late Neogene and Quaternary surface uplift. In: Maddy, D., Macklin, M.G. & Woodward, J.C. (eds): River Basin Sediment Systems: Archives of Environmental Change, Balkerna (Rotterdam): 45-86,
48. Van der Vlerk, I.M. & Florschütz, F., 1953. The palaeontological base of the subdivision of the Pleistocene in the Netherlands. Verhandelingen Koninklijke Nederlandse Akademie Wetenschappen Afdeeling Natuurkunde 1e Reeks 20: 1-58.
49. Van Straaten, L.M.J.U., 1956. Structural features of the 'Papzand' Formation at Tegelen (Netherlands). Geotogie en Mijnbouw 18: 121-135
50. Vandenberghe, J. & De Smedt, P., 1979. Palaeomorphology in the eastern Scheldt basin (Central Belgium)-The Dijle-Demer-Grote Nete confluence area. Catena 6: 73-105.
51. Vandenberghe, N., Laga, P., Louwye, S., Vanhoorne, R., Marquet, R., De Meuter, F., Wouters, K., & Hageman, H.W., 2005. Stratigraphic interpretation of the Neogene marine - continental record in the Maaseik well (49W0220) in the Roer Valley Graben, NE Belgium. Memoirs of the Geological Survey of Belgium 52: 1-39.
52. Weerts, H.J.T., 1996. Complex Confining Layers. Nederlandse Geografische Studien, 213: 1-189.
53. Weerts, H., Cleveringa, P., Ebbing, J.H.J., De Lang, F.D. & Westerhoff, W.E., 2003. De lithostratigrafische indeling van Nederland. Formaties uit het Tertiair en Kwartair. Rapport NITG-TNO 03-051-A (Internal report TNO Geological Survey of the Netherlands).
54. Westerhoff, W.E., 2004. Upper Pliocene and Lower Pleistocene Rhine-Meuse deposits in the Tegelen-Reuver type area. With contributions by H.A. Kemna. DEUQUA meeting 2004 Nijmegen Excursion guide: 79-130.
55. Westerhoff, W.E., Wong, Th.E. & Geluk, M.C., 2003. De opbouw van de ondergrond. In: De Mulder E.F.J., Geluk, M.C., Ritsema, I., Westerhoff W.E. & Wong, Th.E. (eds): De ondergrond van Nederland. Nederlands Instituut voor Toegepaste Geowetenschappen TNO. Geologie van Nederland 7: 247-352.
56. Westerhoff, W.E., A. Menkovic & De Lang, F.D., in prep. A revised lithostratigraphy of Upper Pliocene and Lower Pleistocene deposits derived from the Rhine-Meuse-Schelde catchments in the Netherlands (NJG - Lithostratigraphy of the Netherlands).
57. Wunstorf, W. & Fliegel, G., 1910. Die Geologie des Niederrheinischen Tieflandes. Abhandlungen der Königlich Preußischen Geologischen Landesanstalt. Neue Fotge, Heft 67: 1-172.
58. Zagwijn, W.H., 1960. Aspects of the Pliocene and Early Pleistocene vegetation in the Netherlands. Mededelingen Geologische Stichting C-III-1(5): 1-78.
59. Zagwijn, W.H., 1963. Pollen-analytic investigations in the Tiglian of the Netherlands. Mededelingen Geologische Stichting. Nieuwe Serie 16: 49-71.
60. Zagwijn, W.H., 1974. Pollenanatytisch onderzoek van een humeuze kleilaag in de groeve bij Süsterseel en een opmerking n.a.v. rapport 369. Intern rapport Paleobotanie 719. Rijks Geologische Dienst (presently at the files of TNO).
61. Zagwijn, W.H., 1985. An outline of the Quaternary stratigraphy of the Netherlands. Geologie en Mijnbouw 64: 17-24.
62. Zagwijn, W.H., 1989. The Netherlands during the Tertiary and Quaternary: a case history of Coastal Lowlands evolution. Geologie en Mijnbouw 68: 107-121.
63. Zagwijn, W.H., 1992. The beginning of the ice age in Europe and its major subdivisions. Quaternary Science Reviews, 11: 583-591.
64. Zagwijn, W.H., 1998. Borders and boundaries: a century of stratigraphical research in the Tegelen-Reuver area of Limburg (the Netherlands). Mededelingen Nederlands Instituut Toegepaste Geowetenschappen TNO 60: 19-34.
65. Zagwijn, W.H. & De Jong, J., 1963. Pollenanalytisch materiaal uit een groeve te Platte Bosschen. Intern Rapport Paleobotanie 369. Rijks Geologische Dienst (presently at the files of TNO).
66. Zagwijn, W.H. & De Jong, J., 1984. Die Interglaziale von Bavel und Leerdam und Ihre Stratigraphische Stellung im Niederländischen Früh-Pleistozän. Mededelingen Rijks Geologische Dienst 37-3: 155-169.
67. Ziegler, P.A., 1994. Cenozoic rift system of western and central Europe: an overview. Geologie en Mijnbouw 73: 99-127.
68. Zonneveld, J.I.S., 1949. Zand-Petrotogische onderzoekingen in de terrassen van Zuid-Limburg. Mededelingen Geologische Stichting, Nieuwe Serie No. 3: 103-123.
69. Zonneveld, J.I.S., 1955. De Kwartaire rivierterrassen van Zuid-Limburg. Tijdschrift Koninklijk Nederlands Aardrijkskundig Genootschap: 72.
70. Zonneveld, J.I.S., 1957. River terraces and the Quaternary chronology in the Netherlands. Goologie en Mijnbouw N.S. 19: 277-285.