For religion, education and literature: A comparative study of changes in the strategy and profile of traditionally religious publishing houses in Belgium and the Netherlands in the twentieth century

Paedagogica Historica

Volumn 42, Issue 6, 2006, Pages 707-726

  Dane, Jacques ^a   Ghonem Woets, Karen ^a   Ghesquière, Rita ^a   Mooren, Piet ^a   Dekker, Jeroen J H ^a  

^a NONE

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

EID: 35148845490     PISSN: 00309230     EISSN: 1477674X     Source Type: Journal    
DOI: 10.1080/00309230600929476     Document Type: Article

References (61)

1. This article resulted from a VNC (FWO-Flanders and NWO-the Netherlands) funded project (1999-2002) on the history of publishing houses of educational literature in the Netherlands and Belgium. The research group consisted of Mark D'hoker, Rita Ghesquière, Sofie Ermens and Liesbeth Vercammen (Catholic University of Louvain), Jacques Dane and Jeroen J. H. Dekker (University of Groningen), and Karen Ghonem-Woets and Piet Mooren (Tilburg University).
2. Even-Zohar, Itamar. "Polysystem Theory." Poetics Today 1 (1979): 287-310;
3. id. "Polysystem Theory." Poetics Today 11 (1990): 9-26.
4. Even-Zohar's theory was further developed by Zohar Shavit in Poetics of Children's Literature. Athens-London: University of Georgia Press, 1986,
5. and by Lambert, J. "Un modèle pour l'étude de la littérature. La littérature comme polysystème." Contextos V, no. 9 (1987): 47-67.
6. Bourdieu, Pierre. Les règles de l'art. Genèse et structure du champ littéraire. Paris: Éditions du Seuil, 1992;
7. Bourdieu, Pierre, and Jean-Claude Passeron. Reproduction in Education, Society and Culture. London: Sage Publications, 1990 [1977],
8. (original: La reproduction. Paris: Éditions de Minuit, 1970);
9. Bourdieu, Pierre. The Field of Cultural Production: Essays on Art and Literature. Cambridge: Polity Press, 1993.
10. Even-Zohar, "Polysystem theory" (1990): 12.
11. This influence concerns both adjoining systems such as for example translation, and other systems such as for example education, religion and the arts.
12. Lambert, "Un modèle pour l'étude de la littérature," 47.
13. Even-Zohar borrowed the idea from I. V. Šhklovskij. Even-Zohar, Itamar. "The 'Literary System'." Poetics Today 11, no. 1 (1990): 37.
14. Shavit, Poetics of Children's Literature.
15. See Ghonem-Woets, Karen. "De missie van Malmberg en Zwijsen. Over de geschiedenis van het aanvankelijk leesonderwijs en de eerste lezer." In De smalle marge van de multiculturele samenleving, edited by Piet Mooren and Karen Ghonem-Woets. Den Haag: Biblion, 2001: 63-89.
16. Bourdieu, The Field of Cultural Production, 76-77.
17. Lambert, "Un modèle pour l'étude de la littérature".
18. Blom, Johan C. H. "The Netherlands since 1830." In History of the Low Countries, edited by Johan C. H. Blom and Emiel Lamberts. New York-Oxford: Berghahn Books, 1999: 387-436;
19. Lijphart, Arend. The Politics of Accommodation: Pluralism and Democracy in the Netherlands. Berkeley, CA: University of California Press, 1968.
20. For France, see Manson, Michel. "literature, Religion and Modernity in the Latin Countries (France, Italy, Spain). In Religion, Children's Literature and Modernity in Western Europe 1750-2000, edited by Jan De Maeyer et al. Leuven: KADOC, 2005: 175-94.
21. On Desclée de Brouwer, see Simons, Ludo. Geschiedenis van de uitgeverij in Vlaanderen. Tielt-Weesp: Lannoo, 1984-1987, 2 vols. On Herder, see http://www.herder.de/portrait/index.html; INTERNET. Bartholomé Herder, head of the enterprise in 1801-1839, was succeeded by Benjamin Herder in 1839. In 1888, Benjamin was succeeded by Hermann Herder senior, who managed the publishing house until 1937, and was succeeded by his son-in-law, Theophiel Herder-Dorneich. Theophiel was succeeded in 1963 by Hermann Herder, who in 1999 left the enterprise to Manuel Gregor Herder.
22. In 1908, the Salesian publishing house was transformed into La Società anonima internazionale per la diffusione della Buona Stampa (SAID Buona Stampa) (information given by Michel Manson).
23. See Pope Gregorius XVI's encyclical Mirari Vos (1832), and Pius IX's Quanta Cura (1864), together with the famous 'Syllabus Errorum'. Mame started in 1827 with his 'Bibliothèque de la jeunesse chrétienne', Mégard in 1850 with his 'Bibliothèque morale de la jeunesse' (information given by Michel Manson).
24. Horsten, Fr. M. Tharcisio. De Praters van Tilburg van 1844-1944. Het eerste deel. De stichting en eerste uitbreidingen. 1844-1883. Tilburg: Drukkerij van het R.K. Jongensweeshuis, 1946: 30.
25. See also Mommers, C., and G. Janssen. Zwijsen. Een passie voor uitgeven. Geschiedenis van een educatieve uitgeverij. Tilburg: Zwijsen, 1997.
26. Horsten, De Fraters, 159.
27. Cf. Zr. E. "Het Onderwijsmandement De Grondwet voor het Katholiek Bijzonder Onderwijs." Ons Eigen Blad 15 (1927): 661-66;
28. Mooren, Piet. "Publieke voorzienigheid." En nu over jeugdliteratuur no. 2 (1982): 45-47;
29. van Vugt, Joos. Broeders in de katholieke beweging. De werkzaamheden van vijf Nederlandse onderwijscongregaties van broeders en fraters, 1840-1970. Nijmegen: KDC/KSC, 1994.
30. See Dane, Jacques. 'De vrucht van Bijbelsche opvoeding' Populaire leescultuur en opvoeding in protestants-christelijke gezinnen, ca. 1880-1940. Hilversum: Verloren, 1999;
31. id. '"De machtigste uitgeefster.' Bedrijfsvoering bij Uitgeverij Callenbach, 1880-1936." Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 9 (2002): 159-74;
32. id. "Het eeuwige leven van W. G. van de Hulst? Over de veldtheorie van Pierre Bourdieu en de schrijverscarrière van W. G. van de Hulst." In Mooren and Ghonem-Woets, De smalle marge, 163-78.
33. For a comprehensive history of the Averbode publishing house, see Buyst, Erik, and Peter Heyrman. "Ondernemen in de schaduw van een abdij (1881-2002)." In Averbode. Een uitgever apart, edited by Rita Ghesquière and P. Quaeghebeur. Leuven: Universitaire Pers/Kadoc, 2002: 41-67.
34. Jan Baptist David (1801-1866), a priest and teacher from Lier, and Jan-Frans Willems were the founding fathers of the Flemish movement. The Davidsfonds can be considered as the Catholic counterpart of the liberal Willemsfonds.
35. On the history of this periodical, see Mommers and Janssen, Zwijsen, 145-49.
36. In his Les illustrés pour enfants. Etude des airs pratiques dédies aux mères de famille et aux éducateurs (Paris-Lille, 1920),
37. Père Alphonse de Parvillez warns against morally wrong periodicals for youth: "Luttons, préservons nos enfants de ces feuilles malsaines. Et redisons, le plus haut et le plus souvent possible, que de pareilles entreprises d'abrutissement sont néfastes. Créons contre elles un courant d'idées; forçons les indifférences à prendre conscience du péril, secouons l'apathie des bons, usons des ressources de la presse, du livre, de l'affiche pour organiser un cordon sanitaire autour de ces entreprises" (cit. p. 91). Cf. the title of Halphen-Istel, Claire. Quelles histoires raconterez-vous à vos enfants? Etudes sur les oeuvres littéraires convenant àl'enfance. Paris, 1926.
38. Dane, "De machtigste uitgeefster", 159-74.
39. The list consists of both original titles and translations. Some titles are explicitly intended for youth; however, most titles are focused on adult readers.
40. Boekengids is published by 'Algemeen Verbond van Katholieke Boekerijen' (AVKB), a society for the promotion of good books, founded in 1922 by Joris Baers, a priest. The AVKB also founded its own publishing house, N.V. Leeslust (1922-1932), and its own bookshop, 'De Vlaamsche Boekcentrale'. See Ghesquière, Rita, ed., and Marc D'hoker, Sofie Ermens, Liesbeth Vercammen. "'Lichtend, dichtend, richtend.' Het jeugdfonds van Averbode en Davidsfonds in historisch perspectief 1920-2000." Leuven, VNC research report, 2003.
41. Ghonem, Karen, and Piet Mooren. "De lotgevallen van Puk en Muk. Van kwajongens tot kabouters." Literatuur zander leeftijd (2000): 205-22.
42. See Ghonem-Woets, Karen. "Het succes van een katholieke held. De avonturen van Arendsoog in de geschiedenis van Malmberg." Literatuur zander Leeftijd (2001): 305-24.
43. Dane, "De vrucht van Bijbelsche opvoeding," 117-51;
44. id. "Zelfportret van een schrijvende schoolmeester. Het eeuwige leven van W. G. van de Hulst." Biografie Bulletin 6 (1996): 140-8;
45. id., "De machtigste uitgeefster", 159-74.
46. Verhagen, Karel. "Boek en School." In Het boek in Vlaanderen. Antwerpen, 1967: 15-17.
47. Cf. Ghonem-Woets, Karen, and Piet Mooren. "Van een 'roomsche' naar een 'nieuwe kleur in 't werk'. Over de veranderingen in het jeugdboekenfonds van Zwijsen en Malmberg na 1945." Jaarboek voor Nederlandse boekgeschiedenis 10 (2003): 85-102.
48. Dane, "Het eeuwige leven," 163-78; id. "Hier komen de kerstboekjes vandaan." In Bouwsel voor 't leven. De traditie van de protestantse leescultuur, edited by Jacques Dane and George Harinck. Zoetermeer: Meinema, 2003: 154-66.
49. Picture books from Babette Cole, Sven Nordqvist, and Thomas and Jujja Wieslander, amongst others, were translated.
50. So, Dirk Bracke wrote on AIDS in his Het uur nul (1996), and Karel Verleyen on euthanasia in his De keuse (2002).
51. See Kruis of Zwaard. Verhalen over de Middeleeuwen (1995) by Karel Verleyen and Frans Leys. The same authors also wrote Roots. Het verhaal van Vlaanderen (2002) on the origins of Flemish culture, the very goal for which Davidsfonds was founded.
52. This 'Mensen voor Mensen' series was originally published by the British publishing house Exley Publications of Watford, and was translated and published in Dutch by Infodok together with NBLC.
53. The AVI system was developed by the Catholic Educational Centre (Katholiek Pedagogisch Centrum) and used in the publications by Zwijsen from 1977; see Mommers and Janssen, Zwijsen, 132.
54. Els Pelgrom, Hans Hagen and Joke van Leeuwen got the influential literary prize 'Griffel'.
55. Cf. Ghonem-Woets and Mooren, "Van een 'roomsche'".
56. Dane, "Het eeuwige leven," 163-78;
57. id., "Hier komen de kerstboekjes vandaan", 154-66.
58. On awards, see Heymans, F. Het goud van de Vlaamse Letteren. 170 jaar prijzen voor de Nederlandse literatuur in België (1830-2000). Gent, 2001;
59. and Michielsen, K. De stroomversnelling. Twee decennia jeugdliteratuur in Vlaanderen. Leuven, 1992.
60. Cf. de Swert, Fred. "Een jeugdliteratuur zonder zorgen." Jeugdboekengids (1974): 20-26.
61. Breemeersch, V. Onderzoek naar het imago van Davidsfonds als kinder- en jeugduitgeverij. Lic. thesis, Katholieke Universiteit Leuven, 2002.