Why was there no mass starvation of Eiders Somateria mollissima in the Netherlands in winter 2005/06?;Waarom zijn Eiders niet massaal gestorven in de winter van 2005/2006?

Limosa

Volumn 79, Issue 3, 2006, Pages 95-106

  Ens, Bruno J ^a   Kats, Romke ^b,c   Camphuysen, Kees ^d  

^a SOVON DUTCH CENTRE FOR FIELD ORNITHOLOGY   (Netherlands)

^b WAGENINGEN UNIVERSITY   (Netherlands)

^c UNIVERSITY OF GRONINGEN   (Netherlands)

^d ROYAL NETHERLANDS INSTITUTE FOR SEA RESEARCH   (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

BIVALVE; FOOD LIMITATION; INTERTIDAL ENVIRONMENT; PREY AVAILABILITY; SHELLFISH; STARVATION; WATERFOWL; WINTER;

ATLANTIC OCEAN; BENELUX; EURASIA; EUROPE; NETHERLANDS; NORTH SEA; WADDEN SEA; WESTERN EUROPE;

ANAS; AVES; BIVALVIA; CERASTODERMA EDULE; ENSIS DIRECTUS; MYTILUS EDULIS; SOLENIDAE; SOMATERIA MOLLISSIMA; SPISULA SUBTRUNCATA;

EID: 33845656724     PISSN: 00243620     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: None     Document Type: Article

References (44)

1. Arts F.A. & C.M. Berrevoets 2006. Midwintertelling van zee-eenden in de Waddenzee en de Nederlandse kustwateren, januari 2006. Rapport RIKZ/2006.009. RIKZ. Middelburg.
2. Beukema J.J. 1993. Increased mortality in alternative bivalve prey during a period when the tidal flats of the Dutch Wadden Sea were devoid of mussels. Netherlands Journal of Sea Research 31: 395-406.
3. Beukema J.J. & G.C. Cadée 1996. Consequences of the sudden removal of nearly all mussels and cockles from the Dutch Wadden Sea. PSZN I: Marine Ecology 17: 279-289.
4. Beukema J.J. & R. Dekker 2005. Decline of recruitment success of cockles and other bivalves in the Dutch Wadden Sea: possible role of climate change, predation on postlarvae and fisheries. Marine Ecology Progress Series 287: 149-167.
5. Brinkman A.G.. B.J. Ens & R.K.H. Kats 2003. Modelling the prey choice and distribution of Common Eiders Somateria mollissima. Alterra rapport 839, Alterra, Wageningen.
6. Brinkman A.G. & A.C. Smaal 2004. Onttrekking en natuurlijke productie van schelpdieren in de Nederlandse Waddenzee in de periode 1976-1999. Alterra rapport 888, Alterra, Wageningen.
7. Bult T.P., M.R. van Stralen, E. Brummelhuis, & D. Baars 2004. Eindrapport EVA II deelproject F4b (Evaluatie Schelpdiervisserij tweede fase): Mosselvisserij en -kweek in het sublitoraal van de Waddenzee. RIVO Rapport C049/04. RIVO, Yerseke.
8. Bustnes J.O. 1998 Selection of blue mussels, Mytilus edulis, by common eiders, Somateria mollissima, by size in relation to shell content. Canadian Journal of Zoology 76: 1787-1790.
9. Bustnes J.O. & K.E. Erikstad 1990. Size selection of common mussels, Mytilus edulis, by common eiders, Somateria mollissima: energy maximization or shell weight minimization? Canadian Journal of Zoology 68: 2280-2283.
10. Camphuysen C.J., C.M. Berrevoets. H.J.W.M. Cremers, A. Dekinga, R. Dekker, B.J. Ens, T.M. van der Have, R.K.H. Kats, T. Kuiken, M.F. Leopold, J. van der Meer & T. Piersma 2002. Mass mortality of common eiders (Somateria mollissima) in the Dutch Wadden Sea, winter 1999/2000: starvation in a commercially exploited wetland of international importance. Biological Conservation 106: 303-317.
11. Craeymeersch J.A., J. Jol & M.R. van Stralen 2005. Met mosselbestand in de Westelijke Waddenzee in het voorjaar van 2005. RIVO/MarinX rapport C018/05, RIVO, Yerseke.
12. Craeymeersch J.A. & J. Perdon 2004. De halfgeknotte strandschelp, Spisula subtruncata, in de Nederlandse kustwateren in 2004. Met een bijdrage over de ontwikkeling van het bestand aan mesheften (Ensis sp.). RIVO Rapport C073/04, RIVO, Yerseke.
13. Dankers N.M.J.A., E.M. Dijkman, G. de Kort & A. Meijboom 2004. De verspreiding en uitbreiding van de Japanse Oester in de Nederlandse Waddenzee. Alterra-rapport 909, Alterra, Wageningen.
14. Dare P.J., M.C. Bell, P. Walker & R.C.A Bannister 2004. Historical and current status of cockle and mussel stocks in The Wash. CEFAS report, CEFAS, Lowestoft.
15. Desholm M.. T.K. Christensen, G. Scheiffarth, M. Hario, Å. Andersson, B.J. Ens, C.J. Camphuysen, L. Nilsson, C.M. Waltho, S.-H. Lorentsen, A. Kuresoo, R.K.H. Kats, D. M. Fleet & A.D. Fox 2002. Status of the Baltic / Wadden Sea population of the Common Eider Somateria m. mollissima. Wildfowl 53: 167-203.
16. Ens B.J. in druk. The conflict between shellfish fishery and migratory waterbirds in the Dutch Wadden Sea. In: Waterbirds around the world, Scottish National Heritage, Edinburgh.
17. Ens B.J., F.H.M. Borgsteede, C.J. Camphuysen, G.M. Dorrestein, R.K.H. Kats & M.F. Leopold 2002. Eiderssterfte in de winter 2001/2002. Alterra-rapport 521, Alterra, Wageningen.
18. Ens B.J. & R.K.H. Kats 2004. Evaluatie van voedselreservering Eiders in de Waddenzee - rapportage in het kader van EVA II deelproject B2. Alterra rapport 931, Alterra, Wageningen.
19. Ens B.J., A.C. Smaal & J. de Vlas 2004. The effects of shellfish fishery on the ecosystems of the Dutch Wadden Sea and Oosterschelde. Final report on the second phase of the scientific evaluation of the Dutch shellfish fishery policy (EVA II). Alterra-rapport 1011, RIVO-rapport C056/04, RIKZ-rapport RKZ/2004.031, Alterra, Wageningen.
20. Essink K., C. Dettmann, H. Farke, K. Laursen, G. Lüerßen, H. Marencic & W. Wiersinga 2005. Wadden Sea Quality Status Report 2004. Wadden Sea Ecosystem No. 19. 2005. Trilateral Monitoring and Assessment Group, Common Wadden Sea Secretariat, Wilhelmshaven.
21. van Gils J.A. 2004. Foraging decisions in a digestively constrained long-distance migrant, the Red Knot (Calidris canutus). Proefschrift, Rijksuniversiteit Groningen.
22. van Gils J.A. T. Piersma, A. Dekinga & M.W. Dietz 2003. Cost-benefit analysis of mollusc-eating in a shorebird II. Optimizing gizzard size in the face of seasonal demands. Journal of Experimental Biology 206: 3369-3380.
23. van Gils J.A., S.R. De Rooij, J. van Belle, J. van der Meer. A. Dekinga, T. Piersma & R. Drent 2005. Digestive bottleneck affects foraging decisions in red knots Calidris canutus. I. Prey choice. Journal of Animal Ecology 74: 105-119.
24. van Gils J.A., T. Piersma, A. Dekinga, B. Spaans & C. Kraan 2006. Shellfish-dredging pushes a flexible avian toppredator out of a protected marine ecosystem. PLoS Biol. 4(12), e376.
25. Kamermans P., J.M.D.D. Baars, J. Jol, J.J. Kesteloo-Hendrikse & H.W. van der Mheen 2005. LNV bestek mosselen en eiders Deelproject 1: Bepaling bestand op mosselpercelen in Waddenzee najaar 2004. Rapport C028/05, RIVO, Yerseke.
26. Kater B.J. & J.M.D.D. Baars 2003. Reconstructie van oppervlakten van litorale Japanse oesterbanken in de Oosterschelde in het verleden en een schatting van het huidig oppervlak. RIVO rapport C017/03, RIVO, Yerseke.
27. Kats R.K.H. in prep. Common Eiders Somateria mollissima in the Netherlands: The rise and fall of breeding and wintering populations in relation to stocks of shellfish. Proefschrift Rijksuniversiteit Groningen.
28. Leopold M.F., R.K.H. Kats & B.J. Ens 2001. Diet (preferences) of Eiders Somateria mollissima. Wadden Sea Newsletter 1: 25-31.
29. Nehls G. 1995. Strategien Der Ernährung und ihre Bedeuting für Energiehaushalt und Ökologie der Eiderente (Somateria mollissima (L., 1758). Dissertation, Christian-Albrechts-Universität, Kiel.
30. Nehls G., S. Diederich, D.W. Thieltges & M. Strasser 2006. Wadden Sea mussel beds invaded by oysters and slipper limpets: competition or climate control? Helgoland Marine Research 60: 135-143.
31. van Oordt G.J. 1932. Verslag van een tocht met Hr. Ms. Watervliegtuig L7 boven de Nederlandse Waddenzee op 5 October 1931. Eerste Jaarverslag der Stichting "Vogeltrekstation Texel": 1-29.
32. Oosterhuis R. & K. van Dijk. 2002. Effect of food shortage on the reproductive output of Common Eiders Somateria mollissima breeding at Griend (Wadden Sea). Atlantic Seabirds 4, 29-38.
33. Philippart C.J.M., J.J. Beukema, G.C. Cadée, R. Dekker, P.W. Goedhart, J.M. van Iperen, M.F. Leopold & P.M.J. Herman in druk. Impacts of nutrient reduction on coastal communities. Ecosystems.
34. Piersma T., A. Koolhaas, A. Dekinga & E. Gwinner 2000. Red blood cell and white blood cell counts in sandpipers (Philomachus pugnax, Calidris canutus): effects of captivity, season, nutritional status, and frequent bleedings. Canadian Journal of Zoology 78, 1349-1355.
35. van Roomen M., C. van Turnhout, E. van Winden, B. Koks, P.W. Goedhart, M.F. Leopold & C.J. Smit 2005. Trends van benthivore watervogels in de Nederlandse Waddenzee 1975-2002: grote verschillen tussen schelpdiereneters en wormeneters. Limosa 78: 21-38.
36. Scheiffarth, G. & D. Frank 2006. Eiderentensterben im niedersächsischen Wattenmeer: der Einfluss der Nahrungsqualität auf Bestand und Kondition der Eiderente. Institut für Vogelforschung "Vogelwarte Helgoland", Wilhelmshaven.
37. Smaal A.C. J.A. Craeymeersch, P. Kamermans & M. van Stralen 2001. Is food shortage the cause of Eider Duck mortality? Shellfish and Crab abundance in the Dutch Wadden Sea 1994-1999. Wadden Sea Newsletter 2001-1: 35-38.
38. Steenbergen J., J.M.D.D. Baars, J.J. Kesteloo-Hendrikse, J. Jol. M.R. van Stralen & J.A. Craeymeersch 2005a. Het mosselbestand en het areaal aan mosselbanken op de droogvallende platen in de Waddenzee in het voorjaar van 2005. Rapport nr. C065/05, RIVO. Yerseke.
39. Steenbergen J., V. Breen & J. Jol 2005b. LNV bestek mosselen en eiders Deelproject 3: Een vergelijking van de kwaliteit van mosselen op percelen en in het wild. RIVO rapport C086/05, RIVO. Yerseke.
40. van Stralen M.R. & H. Sas 2006. Passende beoordeling voor de mosselzaadvisserij in het sublitoraal van de Westelijke Waddenzee in het voorjaar 2006. MarinX notitie 2006.55. MarinX, Scharendijke.
41. van Stralen M.R., J.A. Craeymeersch & J. Jol 2006. Met mosselbestand in de westelijke Waddenzee in het voorjaar van 2006. IMARES rapport C037/06, IMARES. Yerseke.
42. Swennen C. & P. Duiven 1989. Eider Somateria mollissima gestikt in Amerikaanse Zwaardscheden. Limosa 62: 153-154.
43. Thieltges D.W., B. Hussel & H. Baekgaard 2006. Endoparasites in common eiders Somateria mollissima from birds killed by an oil spill in the northern Wadden Sea. Journal of Sea Research 55: 310-308.
44. Wolf P. & P.L. Meininger 2004. Zeeën van zee-eenden bij de Brouwersdam. Nieuwsbrief Nederlandse ZeevogelGroep 5: 1-2.