Shaping the medical market: On the construction of quackery and folk medicine in Dutch historiography

Medical History

Volumn 43, Issue 3, 1999, Pages 359-375

  Huisman, Frank ^a  

^a MAASTRICHT UNIVERSITY   (Netherlands)

Author keywords

[No Author keywords available]

Indexed keywords

ARTICLE; COMMUNICABLE DISEASE; CURRICULUM; FINANCIAL MANAGEMENT; HISTORY; HUMAN; NETHERLANDS; QUACKERY; TRADITIONAL MEDICINE;

COMMUNICABLE DISEASES; CURRICULUM; HISTORIOGRAPHY; HISTORY, 18TH CENTURY; HISTORY, 19TH CENTURY; HUMANS; MARKETING OF HEALTH SERVICES; MEDICINE, TRADITIONAL; NETHERLANDS; QUACKERY;

EID: 0033156732     PISSN: 00257273     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: 10.1017/S0025727300065406     Document Type: Review

References (136)

1. See, for example, Peter Wright and Andrew Treaeher (eds), The problem of medical knowledge: examining the social construction of medicine, Edinburgh University Press, 1982; Jens Lachmund and Gunnar Stollberg (eds), The social construction of illness: illness and medical knowledge in past and present, Stuttgart, F Steiner, 1992; Charles E Rosenberg and Janet Golden (eds), Framing disease: studies in cultural history, New Brunswick, Rutgers University Press, 1991; Ludmilla Jordanova, 'The social construction of medical knowledge', Soc. Hist. Med., 1995, 8: 361-81.
2. See, for example, Peter Wright and Andrew Treaeher (eds), The problem of medical knowledge: examining the social construction of medicine, Edinburgh University Press, 1982; Jens Lachmund and Gunnar Stollberg (eds), The social construction of illness: illness and medical knowledge in past and present, Stuttgart, F Steiner, 1992; Charles E Rosenberg and Janet Golden (eds), Framing disease: studies in cultural history, New Brunswick, Rutgers University Press, 1991; Ludmilla Jordanova, 'The social construction of medical knowledge', Soc. Hist. Med., 1995, 8: 361-81.
3. See, for example, Peter Wright and Andrew Treaeher (eds), The problem of medical knowledge: examining the social construction of medicine, Edinburgh University Press, 1982; Jens Lachmund and Gunnar Stollberg (eds), The social construction of illness: illness and medical knowledge in past and present, Stuttgart, F Steiner, 1992; Charles E Rosenberg and Janet Golden (eds), Framing disease: studies in cultural history, New Brunswick, Rutgers University Press, 1991; Ludmilla Jordanova, 'The social construction of medical knowledge', Soc. Hist. Med., 1995, 8: 361-81.
4. See, for example, Peter Wright and Andrew Treaeher (eds), The problem of medical knowledge: examining the social construction of medicine, Edinburgh University Press, 1982; Jens Lachmund and Gunnar Stollberg (eds), The social construction of illness: illness and medical knowledge in past and present, Stuttgart, F Steiner, 1992; Charles E Rosenberg and Janet Golden (eds), Framing disease: studies in cultural history, New Brunswick, Rutgers University Press, 1991; Ludmilla Jordanova, 'The social construction of medical knowledge', Soc. Hist. Med., 1995, 8: 361-81.
5. On the relationship between medical ideas and social context, see the subtle argument in Charles Rosenberg, 'Woods or trees? Ideas and actors in the history of science', Isis, 1988, 79: 564-70; idem. Explaining epidemics and other studies in the history of medicine, Cambridge University Press, 1992, esp. pp. 1-6, and in John Harley Warner, 'Science in medicine', Osiris 1985, 1: 37-58; idem, 'The history of science and the sciences of medicine', Osiris, 1995, 10: 164-93.
6. On the relationship between medical ideas and social context, see the subtle argument in Charles Rosenberg, 'Woods or trees? Ideas and actors in the history of science', Isis, 1988, 79: 564-70; idem. Explaining epidemics and other studies in the history of medicine, Cambridge University Press, 1992, esp. pp. 1-6, and in John Harley Warner, 'Science in medicine', Osiris 1985, 1: 37-58; idem, 'The history of science and the sciences of medicine', Osiris, 1995, 10: 164-93.
7. On the relationship between medical ideas and social context, see the subtle argument in Charles Rosenberg, 'Woods or trees? Ideas and actors in the history of science', Isis, 1988, 79: 564-70; idem. Explaining epidemics and other studies in the history of medicine, Cambridge University Press, 1992, esp. pp. 1-6, and in John Harley Warner, 'Science in medicine', Osiris 1985, 1: 37-58; idem, 'The history of science and the sciences of medicine', Osiris, 1995, 10: 164-93.
8. On the relationship between medical ideas and social context, see the subtle argument in Charles Rosenberg, 'Woods or trees? Ideas and actors in the history of science', Isis, 1988, 79: 564-70; idem. Explaining epidemics and other studies in the history of medicine, Cambridge University Press, 1992, esp. pp. 1-6, and in John Harley Warner, 'Science in medicine', Osiris 1985, 1: 37-58; idem, 'The history of science and the sciences of medicine', Osiris, 1995, 10: 164-93.
9. In this respect, medical history owes much to medical anthropology. See, for example, Arthur Kleinman, Patients and healers in the context of culture: an exploration of the borderland between anthropology, medicine and psychiatry, Berkeley, University of California Press, 1980; Sjaak van der Geest and Gerard Nijhof (eds), Ziekte, gezondheidszorg en cultuur. Verkenningen in de medische antropologie en sociologie, Amsterdam, Het Spinhuis, 1989.
10. In this respect, medical history owes much to medical anthropology. See, for example, Arthur Kleinman, Patients and healers in the context of culture: an exploration of the borderland between anthropology, medicine and psychiatry, Berkeley, University of California Press, 1980; Sjaak van der Geest and Gerard Nijhof (eds), Ziekte, gezondheidszorg en cultuur. Verkenningen in de medische antropologie en sociologie, Amsterdam, Het Spinhuis, 1989.
11. See, for example, Willem de Blécourt, On the continuation of witchcraft', in Jonathan Barry, Marianne Hester and Gareth Roberts (eds), Witchcraft in early modern Europe: studies in culture and belief, Cambridge University Press, 1996, pp. 335-52; Marijke Gijswijt-Hofstra, Vragen bij een onttoverde wereld, Amsterdam, Historisch Seminarium Universiteit van Amsterdam, 1997.
12. See, for example, Willem de Blécourt, On the continuation of witchcraft', in Jonathan Barry, Marianne Hester and Gareth Roberts (eds), Witchcraft in early modern Europe: studies in culture and belief, Cambridge University Press, 1996, pp. 335-52; Marijke Gijswijt-Hofstra, Vragen bij een onttoverde wereld, Amsterdam, Historisch Seminarium Universiteit van Amsterdam, 1997.
13. Alternalieve behandelwijzen en wetenschappelijk onderzoek, The Hague, Gezondheidsraad, 1993. See also, Gerrit van Vegchel, Medici contra lavakzalvers. De strijd tegen niet-orthodoxe geneeswijzen in Nederland in de 19e en 20e eeuw, Amsterdam, Het Spinhuis, 1991, esp. ch. 4.
14. Alternalieve behandelwijzen en wetenschappelijk onderzoek, The Hague, Gezondheidsraad, 1993. See also, Gerrit van Vegchel, Medici contra lavakzalvers. De strijd tegen niet-orthodoxe geneeswijzen in Nederland in de 19e en 20e eeuw, Amsterdam, Het Spinhuis, 1991, esp. ch. 4.
15. For the different "cultural repertoires" in Western Europe with regard to illness and healing, see the articles contained in Marijke Gijswijt-Hofstra, Hilary Marland and Hans de Waardt (eds), Illness and healing alternatives in Western Europe, London, Routledge, 1997.
16. For an overview of the historiographical images of well-known "heroes of science" like Galilei, Newton, Pasteur and others, see Bert Theunissen, Casper Hakfoort, et al., Newtons God en Mendels bastaarden. Nieuwe visies op de 'Helden van de wetenschap', Amsterdam, Meulenhoff, 1997.
17. See also Frank Huisman, 'Medische encyclopedie en sociaal-constructivisrne. Twee hoofdstromen in de medische historiografie', Groniek, 1995, 29: 132-55.
18. Matthew Ramsey, Professional and popular medicine in France, 1770-1830: the social world of medical practice, Cambridge University Press, 1988; Ann Digby, Making a medical living: doctors and patients in the English market for medicine, 1720-1911, Cambridge University Press, 1994; Gerrit van Vegehel, 'De medische markt en de historiografische herorintatie in de medische geschiedschrijving', in Willem de Blécourt and Gerrit van Vegehel (eds), De medische markt. Special edition of Focaal. Tijdschrift voor antropologie, 1993, 21: pp. 9-42; Willem de Blécourt, Frank Huisman and Henk van der Velden, 'De medische markt in Nederland 1850-1950', in Idem (eds), Special edition of Tijdschrift voor sociale geschiedenis (forthcoming).
19. Matthew Ramsey, Professional and popular medicine in France, 1770-1830: the social world of medical practice, Cambridge University Press, 1988; Ann Digby, Making a medical living: doctors and patients in the English market for medicine, 1720-1911, Cambridge University Press, 1994; Gerrit van Vegehel, 'De medische markt en de historiografische herorintatie in de medische geschiedschrijving', in Willem de Blécourt and Gerrit van Vegehel (eds), De medische markt. Special edition of Focaal. Tijdschrift voor antropologie, 1993, 21: pp. 9-42; Willem de Blécourt, Frank Huisman and Henk van der Velden, 'De medische markt in Nederland 1850-1950', in Idem (eds), Special edition of Tijdschrift voor sociale geschiedenis (forthcoming).
20. Matthew Ramsey, Professional and popular medicine in France, 1770-1830: the social world of medical practice, Cambridge University Press, 1988; Ann Digby, Making a medical living: doctors and patients in the English market for medicine, 1720-1911, Cambridge University Press, 1994; Gerrit van Vegehel, 'De medische markt en de historiografische herorintatie in de medische geschiedschrijving', in Willem de Blécourt and Gerrit van Vegehel (eds), De medische markt. Special edition of Focaal. Tijdschrift voor antropologie, 1993, 21: pp. 9-42; Willem de Blécourt, Frank Huisman and Henk van der Velden, 'De medische markt in Nederland 1850-1950', in Idem (eds), Special edition of Tijdschrift voor sociale geschiedenis (forthcoming).
21. Matthew Ramsey, Professional and popular medicine in France, 1770-1830: the social world of medical practice, Cambridge University Press, 1988; Ann Digby, Making a medical living: doctors and patients in the English market for medicine, 1720-1911, Cambridge University Press, 1994; Gerrit van Vegehel, 'De medische markt en de historiografische herorintatie in de medische geschiedschrijving', in Willem de Blécourt and Gerrit van Vegehel (eds), De medische markt. Special edition of Focaal. Tijdschrift voor antropologie, 1993, 21: pp. 9-42; Willem de Blécourt, Frank Huisman and Henk van der Velden, 'De medische markt in Nederland 1850-1950', in Idem (eds), Special edition of Tijdschrift voor sociale geschiedenis (forthcoming).
22. Matthew Ramsey, Professional and popular medicine in France, 1770-1830: the social world of medical practice, Cambridge University Press, 1988; Ann Digby, Making a medical living: doctors and patients in the English market for medicine, 1720-1911, Cambridge University Press, 1994; Gerrit van Vegehel, 'De medische markt en de historiografische herorintatie in de medische geschiedschrijving', in Willem de Blécourt and Gerrit van Vegehel (eds), De medische markt. Special edition of Focaal. Tijdschrift voor antropologie, 1993, 21: pp. 9-42; Willem de Blécourt, Frank Huisman and Henk van der Velden, 'De medische markt in Nederland 1850-1950', in Idem (eds), Special edition of Tijdschrift voor sociale geschiedenis (forthcoming).
23. Gijswijt-Hofstra, et al., op. cit., note 6 above, p. 11.
24. Van der Geest and Nijhof, op. cit., note 3 above, pp. 4-5.
25. Warner, op. cit., note 2 above, p. 166.
26. A K Lingo, 'Empirics and charlatans in early modern France: The genesis of the classification of the "other" in medical practice', J. soc. Hist., 1985/86, 19: 583-603.
27. Charles Webster, 'The historiography of medicine', in Pietro Corsi and Paul Weindling (eds), Information sources in the history of science and medicine, London, Butterworth Scientific, 1983, pp. 29-43.
28. On Ali Cohen, see C E Daniels, 'In memoriam', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1889, 25 (2): 696-8; G A Lindeboom, Dutch medical biography: a biographical dictionary of Dutch physicians and surgeons 1475-1975, Amsterdam, Rodopi, 1984, pp. 357-8. Eddy Houwaart is preparing a biography on Ali Cohen. For the moment, see his 'Gronings romanticus en nationaal hervormer: de hygiënist Levy Ali Cohen (1817-1889)', in Frank Huisman and Catrien Santing (eds), Medische geschiedenis in regionaal perspectief: Groningen 1500-1900, Rotterdam, Erasmus Publishing, 1997, pp. 101-30. On the Dutch sanitary movement, see E S Houwaart, De hygiënisten. Artsen, staat & volksgezondheid in Nederland 1840-1890, Groningen, Historische Uitgeverij, 1991.
29. On Ali Cohen, see C E Daniels, 'In memoriam', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1889, 25 (2): 696-8; G A Lindeboom, Dutch medical biography: a biographical dictionary of Dutch physicians and surgeons 1475-1975, Amsterdam, Rodopi, 1984, pp. 357-8. Eddy Houwaart is preparing a biography on Ali Cohen. For the moment, see his 'Gronings romanticus en nationaal hervormer: de hygiënist Levy Ali Cohen (1817-1889)', in Frank Huisman and Catrien Santing (eds), Medische geschiedenis in regionaal perspectief: Groningen 1500-1900, Rotterdam, Erasmus Publishing, 1997, pp. 101-30. On the Dutch sanitary movement, see E S Houwaart, De hygiënisten. Artsen, staat & volksgezondheid in Nederland 1840-1890, Groningen, Historische Uitgeverij, 1991.
30. On Ali Cohen, see C E Daniels, 'In memoriam', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1889, 25 (2): 696-8; G A Lindeboom, Dutch medical biography: a biographical dictionary of Dutch physicians and surgeons 1475-1975, Amsterdam, Rodopi, 1984, pp. 357-8. Eddy Houwaart is preparing a biography on Ali Cohen. For the moment, see his 'Gronings romanticus en nationaal hervormer: de hygiënist Levy Ali Cohen (1817-1889)', in Frank Huisman and Catrien Santing (eds), Medische geschiedenis in regionaal perspectief: Groningen 1500-1900, Rotterdam, Erasmus Publishing, 1997, pp. 101-30. On the Dutch sanitary movement, see E S Houwaart, De hygiënisten. Artsen, staat & volksgezondheid in Nederland 1840-1890, Groningen, Historische Uitgeverij, 1991.
31. On Ali Cohen, see C E Daniels, 'In memoriam', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1889, 25 (2): 696-8; G A Lindeboom, Dutch medical biography: a biographical dictionary of Dutch physicians and surgeons 1475-1975, Amsterdam, Rodopi, 1984, pp. 357-8. Eddy Houwaart is preparing a biography on Ali Cohen. For the moment, see his 'Gronings romanticus en nationaal hervormer: de hygiënist Levy Ali Cohen (1817-1889)', in Frank Huisman and Catrien Santing (eds), Medische geschiedenis in regionaal perspectief: Groningen 1500-1900, Rotterdam, Erasmus Publishing, 1997, pp. 101-30. On the Dutch sanitary movement, see E S Houwaart, De hygiënisten. Artsen, staat & volksgezondheid in Nederland 1840-1890, Groningen, Historische Uitgeverij, 1991.
32. On Israels, see Gedenkboek van het Athenaeum en de Universiteit van Amsterdam 1632-1932, Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1932, pp. 199-203 and 606-7; C E Daniels, 'Levensschets van dr A.H. Israels', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1884, 20 (2): pp. 881-903 and 913-27 (incl. bibliography); Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 957-9. Israels was editor of Geneeskundige courant, Nederlandsch weekblad voor geneeskundigen, Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde and Hygieia. Weekblad voor de gezondheidsleer in Nederland.
33. On Israels, see Gedenkboek van het Athenaeum en de Universiteit van Amsterdam 1632-1932, Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1932, pp. 199-203 and 606-7; C E Daniels, 'Levensschets van dr A.H. Israels', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1884, 20 (2): pp. 881-903 and 913-27 (incl. bibliography); Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 957-9. Israels was editor of Geneeskundige courant, Nederlandsch weekblad voor geneeskundigen, Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde and Hygieia. Weekblad voor de gezondheidsleer in Nederland.
34. On Israels, see Gedenkboek van het Athenaeum en de Universiteit van Amsterdam 1632-1932, Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1932, pp. 199-203 and 606-7; C E Daniels, 'Levensschets van dr A.H. Israels', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1884, 20 (2): pp. 881-903 and 913-27 (incl. bibliography); Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 957-9. Israels was editor of Geneeskundige courant, Nederlandsch weekblad voor geneeskundigen, Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde and Hygieia. Weekblad voor de gezondheidsleer in Nederland.
35. On Israels, see Gedenkboek van het Athenaeum en de Universiteit van Amsterdam 1632-1932, Amsterdam, Stadsdrukkerij, 1932, pp. 199-203 and 606-7; C E Daniels, 'Levensschets van dr A.H. Israels', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1884, 20 (2): pp. 881-903 and 913-27 (incl. bibliography); Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 957-9. Israels was editor of Geneeskundige courant, Nederlandsch weekblad voor geneeskundigen, Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde and Hygieia. Weekblad voor de gezondheidsleer in Nederland.
36. E Isensee, Oude en middel-geschiedenis van de geneeskunde en hare hulpwetenschappen, translated and edited by L Ali Cohen, Groningen, Van Zweeden, 1847; H Haeser, Leerboek van de geschiedenis der geneeskunde, translated and edited after the second edition by A H Israëls, Utrecht, C van der Post, 1859.
37. E Isensee, Oude en middel-geschiedenis van de geneeskunde en hare hulpwetenschappen, translated and edited by L Ali Cohen, Groningen, Van Zweeden, 1847; H Haeser, Leerboek van de geschiedenis der geneeskunde, translated and edited after the second edition by A H Israëls, Utrecht, C van der Post, 1859.
38. Webster, op. cit., note 14 above.
39. For this, see Willem de Blécourt, 'Irreguliere genezers in de stad Groningen in de tweede helft van de negentiende eeuw', Gronings historisch jaarboek, 1994, 1: 126-11.
40. L Ali Cohen, Handboek der openbare gezondheidsregeling en der geneeskundige politic, met het oog op de behoeften en de wetgeving van Nederland, 2 vols, Groningen, Wolters, 1872, esp. vol. 2, pp. 619-25 (on the medical profession).
41. J G de Lint, De herleving van de geschiedenes der geneeskunde, Gorinchem, Noorduyn, 1924 (public lecture); H E Sigerist, Geneeskunde. Een encyclopaedisch orerzicht, translated and edited by J G de Lint, Leiden, H E Stenfert Kroese's Uitgeversmaatschappij, 1933. On De Lint, see J B F van Gils, 'In memoriam dr Jan Gerard de Lint', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde 1936, 80 (3): 4311-12; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1205-6; J Charité (ed.), Biografisch woordenboek van Nederland, The Hague, Martinus Nijhof, 1979, vol. 1, pp. 342-3 (by A M Luyendijk-Elshout).
42. J G de Lint, De herleving van de geschiedenes der geneeskunde, Gorinchem, Noorduyn, 1924 (public lecture); H E Sigerist, Geneeskunde. Een encyclopaedisch orerzicht, translated and edited by J G de Lint, Leiden, H E Stenfert Kroese's Uitgeversmaatschappij, 1933. On De Lint, see J B F van Gils, 'In memoriam dr Jan Gerard de Lint', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde 1936, 80 (3): 4311-12; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1205-6; J Charité (ed.), Biografisch woordenboek van Nederland, The Hague, Martinus Nijhof, 1979, vol. 1, pp. 342-3 (by A M Luyendijk-Elshout).
43. J G de Lint, De herleving van de geschiedenes der geneeskunde, Gorinchem, Noorduyn, 1924 (public lecture); H E Sigerist, Geneeskunde. Een encyclopaedisch orerzicht, translated and edited by J G de Lint, Leiden, H E Stenfert Kroese's Uitgeversmaatschappij, 1933. On De Lint, see J B F van Gils, 'In memoriam dr Jan Gerard de Lint', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde 1936, 80 (3): 4311-12; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1205-6; J Charité (ed.), Biografisch woordenboek van Nederland, The Hague, Martinus Nijhof, 1979, vol. 1, pp. 342-3 (by A M Luyendijk-Elshout).
44. J G de Lint, De herleving van de geschiedenes der geneeskunde, Gorinchem, Noorduyn, 1924 (public lecture); H E Sigerist, Geneeskunde. Een encyclopaedisch orerzicht, translated and edited by J G de Lint, Leiden, H E Stenfert Kroese's Uitgeversmaatschappij, 1933. On De Lint, see J B F van Gils, 'In memoriam dr Jan Gerard de Lint', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde 1936, 80 (3): 4311-12; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1205-6; J Charité (ed.), Biografisch woordenboek van Nederland, The Hague, Martinus Nijhof, 1979, vol. 1, pp. 342-3 (by A M Luyendijk-Elshout).
45. J G de Lint, De herleving van de geschiedenes der geneeskunde, Gorinchem, Noorduyn, 1924 (public lecture); H E Sigerist, Geneeskunde. Een encyclopaedisch orerzicht, translated and edited by J G de Lint, Leiden, H E Stenfert Kroese's Uitgeversmaatschappij, 1933. On De Lint, see J B F van Gils, 'In memoriam dr Jan Gerard de Lint', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde 1936, 80 (3): 4311-12; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1205-6; J Charité (ed.), Biografisch woordenboek van Nederland, The Hague, Martinus Nijhof, 1979, vol. 1, pp. 342-3 (by A M Luyendijk-Elshout).
46. W F Bynum, Science and the practice of medicine in the nineteenth century, Cambridge University Press, 1994. On the Netherlands, see Joseph C M Wachelder, Universiteit lassen vanning en opleiding. De modemisering van de Nederlandse universiteiten in de negentiende eeuw, Hilversum, Verloren, 1992, esp. pp. 81-43; Klaas van Berkel, Albert van Helden and Lodewijk Palm (eds), A history of science in the Netherlands: survey, themes and reference, Leiden, Brill, 1999, ch. 5.
47. W F Bynum, Science and the practice of medicine in the nineteenth century, Cambridge University Press, 1994. On the Netherlands, see Joseph C M Wachelder, Universiteit lassen vanning en opleiding. De modemisering van de Nederlandse universiteiten in de negentiende eeuw, Hilversum, Verloren, 1992, esp. pp. 81-43; Klaas van Berkel, Albert van Helden and Lodewijk Palm (eds), A history of science in the Netherlands: survey, themes and reference, Leiden, Brill, 1999, ch. 5.
48. W F Bynum, Science and the practice of medicine in the nineteenth century, Cambridge University Press, 1994. On the Netherlands, see Joseph C M Wachelder, Universiteit lassen vanning en opleiding. De modemisering van de Nederlandse universiteiten in de negentiende eeuw, Hilversum, Verloren, 1992, esp. pp. 81-43; Klaas van Berkel, Albert van Helden and Lodewijk Palm (eds), A history of science in the Netherlands: survey, themes and reference, Leiden, Brill, 1999, ch. 5.
49. Owsei Temkin, 'An essay on the usefulness of medical history for medicine', in idem. The double face of Janus and other essays in the history of medicine, Baltimore, Johns Hopkins University Press, 1977, pp. 68-109, on 79-80.
50. T Puschmann, 'Die Bedeutung der Geschichte für die Medicin und die Naturwissenschaften', Deutsche medicinische Wochenschrift, 1889, 15 (40): 817-20. Puschmann spoke with authority: his Geschichte des medicinischen Unterrichts von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart, Leipzig, Veit, 1889, was published in the same year.
51. T Puschmann, 'Die Bedeutung der Geschichte für die Medicin und die Naturwissenschaften', Deutsche medicinische Wochenschrift, 1889, 15 (40): 817-20. Puschmann spoke with authority: his Geschichte des medicinischen Unterrichts von den ältesten Zeiten bis zur Gegenwart, Leipzig, Veit, 1889, was published in the same year.
52. Van Leersum had been the assistant of the physiologist B J Stokvis, who had an excellent reputation as a medical historian. Later on, he became editor of Janus and of the Opuscula selecta Neerlandicorum de arte medica, a series in which important Dutch medical sources were being published and translated. On Van Leersum, see F M G de Feyfer, 'In memoriam prof, dr E.C. van Leersum', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1938, 82 (1): 826-8; M A van Andel, 'In memoriam prof, dr E.G. van Leersum', Janus, 1939, 43: 81-3; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1155-6.
53. Van Leersum had been the assistant of the physiologist B J Stokvis, who had an excellent reputation as a medical historian. Later on, he became editor of Janus and of the Opuscula selecta Neerlandicorum de arte medica, a series in which important Dutch medical sources were being published and translated. On Van Leersum, see F M G de Feyfer, 'In memoriam prof, dr E.C. van Leersum', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1938, 82 (1): 826-8; M A van Andel, 'In memoriam prof, dr E.G. van Leersum', Janus, 1939, 43: 81-3; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1155-6.
54. Van Leersum had been the assistant of the physiologist B J Stokvis, who had an excellent reputation as a medical historian. Later on, he became editor of Janus and of the Opuscula selecta Neerlandicorum de arte medica, a series in which important Dutch medical sources were being published and translated. On Van Leersum, see F M G de Feyfer, 'In memoriam prof, dr E.C. van Leersum', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1938, 82 (1): 826-8; M A van Andel, 'In memoriam prof, dr E.G. van Leersum', Janus, 1939, 43: 81-3; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 1155-6.
55. For this, see his inaugural address: E C van Leersum, De arts en de geschiedenis zijner wetenschap, Leiden, Brill, 1904. For a retrospective on his professorate, see idem, 'De beoefening der geschiedenis der geneeskunde in Nederland', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1923, 67 (2B): 1597-602.
56. For this, see his inaugural address: E C van Leersum, De arts en de geschiedenis zijner wetenschap, Leiden, Brill, 1904. For a retrospective on his professorate, see idem, 'De beoefening der geschiedenis der geneeskunde in Nederland', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1923, 67 (2B): 1597-602.
57. Although Van Leersum was well aware of the value of physiological experiment for modern medicine, he called on physiologists never to forget the historical roots of their profession, that were "often forgotten or on purpose neglected": E C van Leersum, Old physiological experiments, Leiden, E J Brill, 1913, p. 6 (written on the occasion of the 9th International Congress of Physiologists in Groningen).
58. Van Leersum, op. cit., note 26 above, pp. 31-2.
59. On Van Andel, see F M G de Feyfer, 'In memoriam Martinus Antonie van Andel (1878-1941)', Janus, 1941, 45: 193-5; D Schoute, 'Martinus Antonie van Andel', Handelingen en levensberichten van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1941-1942, Leiden, Brill, 1942, pp. 38-45; Charité, op. cit., note 21 above, pp. 12-13 (by A M Luyendijk-Elshout).
60. On Van Andel, see F M G de Feyfer, 'In memoriam Martinus Antonie van Andel (1878-1941)', Janus, 1941, 45: 193-5; D Schoute, 'Martinus Antonie van Andel', Handelingen en levensberichten van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1941-1942, Leiden, Brill, 1942, pp. 38-45; Charité, op. cit., note 21 above, pp. 12-13 (by A M Luyendijk-Elshout).
61. On Van Andel, see F M G de Feyfer, 'In memoriam Martinus Antonie van Andel (1878-1941)', Janus, 1941, 45: 193-5; D Schoute, 'Martinus Antonie van Andel', Handelingen en levensberichten van de Maatschappij der Nederlandsche Letterkunde te Leiden 1941-1942, Leiden, Brill, 1942, pp. 38-45; Charité, op. cit., note 21 above, pp. 12-13 (by A M Luyendijk-Elshout).
62. M A van Andel, 'Tweeërlei opvatting over de geschiedenis der geneeskunde', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskwide, 1918, 62 (1B): 1520-2; idem, 'Apologie der historia medica', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1922, 66 (1A): 339-40.
63. M A van Andel, 'Tweeërlei opvatting over de geschiedenis der geneeskunde', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskwide, 1918, 62 (1B): 1520-2; idem, 'Apologie der historia medica', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1922, 66 (1A): 339-40.
64. Van Andel, 'Apologie', op. cit., note 30 above, p. 340.
65. M A van Andel, Volksgeneeskunst in Nederland, (PhD thesis, University of Leiden, 1909), Utrecht, Van Boekhoeven, 1909; idem, 'Volksgeneeskunst en haar beteekenis voor de Nederlandsche Volkskunde', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1941, 85 (2): 2697-705.
66. M A van Andel, Volksgeneeskunst in Nederland, (PhD thesis, University of Leiden, 1909), Utrecht, Van Boekhoeven, 1909; idem, 'Volksgeneeskunst en haar beteekenis voor de Nederlandsche Volkskunde', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1941, 85 (2): 2697-705.
67. Van Andel, op. cit., note 32 above, pp. 85-6. This idea had first been brought forward by J W Gunning in his inaugural address as professor of chemistry and pharmacy in Amsterdam: Een eisch van het natuuronderzoek toegelicht uit de geschiedenis der scheikunde, Utrecht, C van der Prost, 1865. Gunning argued the change was one from anthropomorphic to abstract scientific reasoning.
68. Van Andel, op. cit., note 32 above. His most important sources were Aristotle, Pliny, Dioscorides, Albertus Magnus and Dodonaeus. This line of thought is also developed in E C van Leersum, Over de waardering van oude en volks-geneesmiddelen', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1914, 58 (1B): 1952-60. On the survival of humoralism in popular thought, see also Vicky Rippere, 'The survival of traditional medicine in lay medical views: an empirical approach to the history of medicine', Med. Hist., 1981, 25: 411-14.
69. Van Andel, op. cit., note 32 above. His most important sources were Aristotle, Pliny, Dioscorides, Albertus Magnus and Dodonaeus. This line of thought is also developed in E C van Leersum, Over de waardering van oude en volks-geneesmiddelen', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1914, 58 (1B): 1952-60. On the survival of humoralism in popular thought, see also Vicky Rippere, 'The survival of traditional medicine in lay medical views: an empirical approach to the history of medicine', Med. Hist., 1981, 25: 411-14.
70. Van Andel, op. cit., note 32 above. His most important sources were Aristotle, Pliny, Dioscorides, Albertus Magnus and Dodonaeus. This line of thought is also developed in E C van Leersum, Over de waardering van oude en volks-geneesmiddelen', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1914, 58 (1B): 1952-60. On the survival of humoralism in popular thought, see also Vicky Rippere, 'The survival of traditional medicine in lay medical views: an empirical approach to the history of medicine', Med. Hist., 1981, 25: 411-14.
71. Van Andel, op. cit., note 32 above, p. 2705.
72. In 1918 De Lint defended a thesis on Dutch medical popular prints: J G de Lint, 'Geneeskundige volksprenten in de Nederlanden', PhD thesis, University of Leiden, 1918.
73. The Society for the History of Medicine, Mathematics and the Sciences, founded in 1913, regularly held its meetings in Gorinchem: J G van Cittert-Eymers, 'Grepen uit de geschiedenis van het genootschap 1913-1963', in B P M Schulte (ed.), Vijftig jaren beoefening van de geschiedenis der geneeskunde, wiskunde en natuurwetenschappen in Nederland 1913-1963, n.p., 1963, pp. 108-18.
74. On Bakker, see P A de Wilde, 'In memoriam Cornelis Bakker', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1933, 77 (3): 3915-17; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 57-8.
75. On Bakker, see P A de Wilde, 'In memoriam Cornelis Bakker', Nederlandsch tijdschrift voor geneeskunde, 1933, 77 (3): 3915-17; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 57-8.
76. C Bakker, Volksgeneeskunde in Waterland. Een vergelijkende studie met de geneeskunde der Grieken en Romeinen, Amsterdam, H J Paris, 1928. His most important sources include Hippocrates, Plato, Aristotle, Pliny, Dioscorides, Galen, Theophrastus and Paul of Aegina. More recently, A A Weijnen and A P G M A Ficq-Weijnen, Ziektenamen in de Nederlandse dialacten, The Hague, SDU, 1995, used a similar approach to disease categories in Dutch dialects (see esp. ch. 17).
77. C Bakker, Volksgeneeskunde in Waterland. Een vergelijkende studie met de geneeskunde der Grieken en Romeinen, Amsterdam, H J Paris, 1928. His most important sources include Hippocrates, Plato, Aristotle, Pliny, Dioscorides, Galen, Theophrastus and Paul of Aegina. More recently, A A Weijnen and A P G M A Ficq-Weijnen, Ziektenamen in de Nederlandse dialacten, The Hague, SDU, 1995, used a similar approach to disease categories in Dutch dialects (see esp. ch. 17).
78. N Jewson, 'The disappearance of the sick man from medical cosmology, 1770-1870', Sociology, 1976, 10: 225-4.
79. Bakker, op. cit., note 39 above, p. ix.
80. On G W Bruinsma, see Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 286-7.
81. On this latter topic, he published Geneeskundig wetboek van Nederland, inhoudende wetten, besluiten, reglementen en voorschriften, inzonderheid van belang voor geneeskundigen, apothekers, tandmeesters, vroedvrouwen en veeartsen, benevens hetgeen betrekking heeft op de zorg van den Staat voor het leven en de gezondheid der burgerij 2 vols., Tiel, 1879-1883, and Nieuw geneeskundig wetboek. Orerzicht en aanwijzing van wetten, besluiten, reglementen enz. die van belang zijn voor geneeskundigen, apothekers enz., Haarlem, De Erven F Bohn, 1898.
82. On this latter topic, he published Geneeskundig wetboek van Nederland, inhoudende wetten, besluiten, reglementen en voorschriften, inzonderheid van belang voor geneeskundigen, apothekers, tandmeesters, vroedvrouwen en veeartsen, benevens hetgeen betrekking heeft op de zorg van den Staat voor het leven en de gezondheid der burgerij 2 vols., Tiel, 1879-1883, and Nieuw geneeskundig wetboek. Orerzicht en aanwijzing van wetten, besluiten, reglementen enz. die van belang zijn voor geneeskundigen, apothekers enz., Haarlem, De Erven F Bohn, 1898.
83. His De kwakzalverij met geneesmiddelen. Haar oorsprong, karakter en bestrijding, Amsterdam, Van Looy, 1906, on the struggle against quackery with medicines was published in the educational series of this Society.
84. In 1903, he published a book in which he explained Malthusianism to the general public: De leer van Malthus, voor Nederland toegelicht, Haarlem, De Erven F Bohn, 1903.
85. Vitus Bruinsma, 'Onze strijd tegen den geheimmiddel-handel in Nederland', De farmaceut, 1877, 2 (23); idem, Ons lichaam en onze gezondheid. Leerboekje over de samenstelling en de werking van het menschelijk lichaain, de beginselen der gezondheidsleer en de eerste hulp bij ongelukken, Groningen, Noordhoff, 1900; idem, Wat de alcohol zelf ervan zeide, St. Anna-Parochie, Kuiken, 1904.
86. Vitus Bruinsma, 'Onze strijd tegen den geheimmiddel-handel in Nederland', De farmaceut, 1877, 2 (23); idem, Ons lichaam en onze gezondheid. Leerboekje over de samenstelling en de werking van het menschelijk lichaain, de beginselen der gezondheidsleer en de eerste hulp bij ongelukken, Groningen, Noordhoff, 1900; idem, Wat de alcohol zelf ervan zeide, St. Anna-Parochie, Kuiken, 1904.
87. Vitus Bruinsma, 'Onze strijd tegen den geheimmiddel-handel in Nederland', De farmaceut, 1877, 2 (23); idem, Ons lichaam en onze gezondheid. Leerboekje over de samenstelling en de werking van het menschelijk lichaain, de beginselen der gezondheidsleer en de eerste hulp bij ongelukken, Groningen, Noordhoff, 1900; idem, Wat de alcohol zelf ervan zeide, St. Anna-Parochie, Kuiken, 1904.
88. Vitus Bruinsma and G W Bruinsma, De kwakzalverij met geneesmiddelen en de middelen om haar le bestrijden. Een boek voor allen die hun gezondheid en hun beurs liefhebben, Leeuwarden, Van Belkum, 1878. Two years later, they published De hedendaagsche kwakzalver. Een waarschuwing voor allen die him gezondheid en him beurs op prijs stellen, Leeuwarden, H van Belkum, 1880.
89. Vitus Bruinsma and G W Bruinsma, De kwakzalverij met geneesmiddelen en de middelen om haar le bestrijden. Een boek voor allen die hun gezondheid en hun beurs liefhebben, Leeuwarden, Van Belkum, 1878. Two years later, they published De hedendaagsche kwakzalver. Een waarschuwing voor allen die him gezondheid en him beurs op prijs stellen, Leeuwarden, H van Belkum, 1880.
90. Note that the Bruinsma brothers are fully in line here with the arguments of Van Andel and Bakker. On the attractions of humoral thinking for people living in the late nineteenth century, see also Charles E Rosenberg, 'The therapeutic revolution: medicine, meaning and social change in nineteenth-century America', in Morris J Vogel and Charles E Rosenberg (eds), The therapeutic revolution: essays in the social history of American medicine, Philadelphia, University of Pennsylvania Press, 1979, pp. 3-25.
91. G W Bruinsma, 'Helpers en wegbereiders', in Gedenkboek van de Vereeniging tegen de kwakzalverij 1880-1905, Dordrecht, de Dordrechtse Uitgeversmaatschappij, 1906, pp. 43-61, and Vitus Bruinsma, 'De jaren 1878 tot 1880, de voorbereiding van de oprichting der Vereenigigng', in ibid., pp. 62-74. On the role of the Society in the Dutch battle against quackery, see Van Vegchel, op. cit., note 5 above.
92. G W Bruinsma, 'Helpers en wegbereiders', in Gedenkboek van de Vereeniging tegen de kwakzalverij 1880-1905, Dordrecht, de Dordrechtse Uitgeversmaatschappij, 1906, pp. 43-61, and Vitus Bruinsma, 'De jaren 1878 tot 1880, de voorbereiding van de oprichting der Vereenigigng', in ibid., pp. 62-74. On the role of the Society in the Dutch battle against quackery, see Van Vegchel, op. cit., note 5 above.
93. G W Bruinsma, 'Helpers en wegbereiders', in Gedenkboek van de Vereeniging tegen de kwakzalverij 1880-1905, Dordrecht, de Dordrechtse Uitgeversmaatschappij, 1906, pp. 43-61, and Vitus Bruinsma, 'De jaren 1878 tot 1880, de voorbereiding van de oprichting der Vereenigigng', in ibid., pp. 62-74. On the role of the Society in the Dutch battle against quackery, see Van Vegchel, op. cit., note 5 above.
94. On the occasion of the thirty-fifth birthday of the Society, these analyses were compiled by E J Abrahams (1875-1954) in De kwakzalversmiddelen. Hunne inhoud en de gevaren die bij het gebruik dreigen, volgens analyses gedurende 35 jaar gemaakt door de Vereeniging tegen de Kwakzalverij, edited by E J Abrahams, Amsterdam, 1916. An enlarged edition - containing some 800 analyses - was published by Abrahams in 1931, on the occasion of the fiftieth birthday of the Society.
95. G W Bruinsma, op. cit., note 49 above, p. 43.
96. On Droogleever, see H Festen, 125 jaar geneeskunst en maatschappij, n.p., 1974, pp. 453-8; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 622-3.
97. On Droogleever, see H Festen, 125 jaar geneeskunst en maatschappij, n.p., 1974, pp. 453-8; Lindeboom, op. cit., note 15 above, pp. 622-3.
98. His sources include C Reissig, Medizinische Wissenschaft und Kurpfuscherei. Zur Aufklärung des Publikums gemeinverständlich, Leipzig, Vogel, 1900; Paul de Kruif, Microbe hunters, New York, Harcourt, Brace, c. 1926; idem. The fight for life, New York, Harcourt, Brace, c. 1938; Howard W Haggard, Mystery, magic and medicine. The rise of medicine from superstition to science, New York, Doubleday, Doran, 1933, and the Dutch translation (1939) of Andrea Majocchi's La vita di chirurgo.
99. His sources include C Reissig, Medizinische Wissenschaft und Kurpfuscherei. Zur Aufklärung des Publikums gemeinverständlich, Leipzig, Vogel, 1900; Paul de Kruif, Microbe hunters, New York, Harcourt, Brace, c. 1926; idem. The fight for life, New York, Harcourt, Brace, c. 1938; Howard W Haggard, Mystery, magic and medicine. The rise of medicine from superstition to science, New York, Doubleday, Doran, 1933, and the Dutch translation (1939) of Andrea Majocchi's La vita di chirurgo.
100. His sources include C Reissig, Medizinische Wissenschaft und Kurpfuscherei. Zur Aufklärung des Publikums gemeinverständlich, Leipzig, Vogel, 1900; Paul de Kruif, Microbe hunters, New York, Harcourt, Brace, c. 1926; idem. The fight for life, New York, Harcourt, Brace, c. 1938; Howard W Haggard, Mystery, magic and medicine. The rise of medicine from superstition to science, New York, Doubleday, Doran, 1933, and the Dutch translation (1939) of Andrea Majocchi's La vita di chirurgo.
101. His sources include C Reissig, Medizinische Wissenschaft und Kurpfuscherei. Zur Aufklärung des Publikums gemeinverständlich, Leipzig, Vogel, 1900; Paul de Kruif, Microbe hunters, New York, Harcourt, Brace, c. 1926; idem. The fight for life, New York, Harcourt, Brace, c. 1938; Howard W Haggard, Mystery, magic and medicine. The rise of medicine from superstition to science, New York, Doubleday, Doran, 1933, and the Dutch translation (1939) of Andrea Majocchi's La vita di chirurgo.
102. His sources include C Reissig, Medizinische Wissenschaft und Kurpfuscherei. Zur Aufklärung des Publikums gemeinverständlich, Leipzig, Vogel, 1900; Paul de Kruif, Microbe hunters, New York, Harcourt, Brace, c. 1926; idem. The fight for life, New York, Harcourt, Brace, c. 1938; Howard W Haggard, Mystery, magic and medicine. The rise of medicine from superstition to science, New York, Doubleday, Doran, 1933, and the Dutch translation (1939) of Andrea Majocchi's La vita di chirurgo.
103. H J W Droogleever Fortuyn, Kwakzalverij, bijgeloof en geneeskunsl, Amsterdam, de Arbeiderspers, 1940. A second improved edition (that was used here) was published in 1949.
104. Droogleever Fortuyn, op. cit., note 54 above, p. 114.
105. Droogleever Fortuyn, op. cit., note 54 above, p. 151.
106. I would like to thank Dr Hilary Marland for directing my attention to this group of folkloristphysicians.
107. J H Starmans, Verloskunde en kindersterfte in Limburg. Folklore, geschiedenis, heden, Maastricht, Van Aelst, 1930; PEG van der Heijden, De zorg voor moeder en kind in Noord-Brabant, n.p., [1934]; A C Drogendijk, De verloskundige voorziening in Dordrecht van c. 1500 tot heden, Amsterdam, Paris, 1935; J H Hagenbeek, Het moederschap in Overijssel. Een onderzoek naar de verloskundige voorziening en de zuigelingenzorg in de provincie Overijssel, Zwolle, Tulp, 1936.
108. J H Starmans, Verloskunde en kindersterfte in Limburg. Folklore, geschiedenis, heden, Maastricht, Van Aelst, 1930; PEG van der Heijden, De zorg voor moeder en kind in Noord-Brabant, n.p., [1934]; A C Drogendijk, De verloskundige voorziening in Dordrecht van c. 1500 tot heden, Amsterdam, Paris, 1935; J H Hagenbeek, Het moederschap in Overijssel. Een onderzoek naar de verloskundige voorziening en de zuigelingenzorg in de provincie Overijssel, Zwolle, Tulp, 1936.
109. J H Starmans, Verloskunde en kindersterfte in Limburg. Folklore, geschiedenis, heden, Maastricht, Van Aelst, 1930; PEG van der Heijden, De zorg voor moeder en kind in Noord-Brabant, n.p., [1934]; A C Drogendijk, De verloskundige voorziening in Dordrecht van c. 1500 tot heden, Amsterdam, Paris, 1935; J H Hagenbeek, Het moederschap in Overijssel. Een onderzoek naar de verloskundige voorziening en de zuigelingenzorg in de provincie Overijssel, Zwolle, Tulp, 1936.
110. J H Starmans, Verloskunde en kindersterfte in Limburg. Folklore, geschiedenis, heden, Maastricht, Van Aelst, 1930; PEG van der Heijden, De zorg voor moeder en kind in Noord-Brabant, n.p., [1934]; A C Drogendijk, De verloskundige voorziening in Dordrecht van c. 1500 tot heden, Amsterdam, Paris, 1935; J H Hagenbeek, Het moederschap in Overijssel. Een onderzoek naar de verloskundige voorziening en de zuigelingenzorg in de provincie Overijssel, Zwolle, Tulp, 1936.
111. Hagenbeek, op. cit., note 58 above, p. 140; Starmans, op. cit., note 58 above, p. 419.
112. Hagenbeek, op. cit., note 58 above, p. 140; Starmans, op. cit., note 58 above, p. 419.
113. G A Lindeboom, Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde, Haarlem, Bohn, 1961 (in 1993, the seventh edition of this book was published); Paul van Dijk, Volksgeneeskunst in Nederland en Vlaanderen, Deventer, Ankh-Hermes, 1981; Leonardus Franciscus Bakker, Kwakzalverij en onbevoegd uitoefenen der geneeskunst. Assen, Van Gorcum & Comp., 1969; Cees Renckens, Hedendaagse kwakzalverij. Alternatieve geneeswijien nader beschouwd, Amsterdam, Prometheus, 1992. Renckens has been chairman of the Dutch Society Against Quackery since 1988.
114. G A Lindeboom, Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde, Haarlem, Bohn, 1961 (in 1993, the seventh edition of this book was published); Paul van Dijk, Volksgeneeskunst in Nederland en Vlaanderen, Deventer, Ankh-Hermes, 1981; Leonardus Franciscus Bakker, Kwakzalverij en onbevoegd uitoefenen der geneeskunst. Assen, Van Gorcum & Comp., 1969; Cees Renckens, Hedendaagse kwakzalverij. Alternatieve geneeswijien nader beschouwd, Amsterdam, Prometheus, 1992. Renckens has been chairman of the Dutch Society Against Quackery since 1988.
115. G A Lindeboom, Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde, Haarlem, Bohn, 1961 (in 1993, the seventh edition of this book was published); Paul van Dijk, Volksgeneeskunst in Nederland en Vlaanderen, Deventer, Ankh-Hermes, 1981; Leonardus Franciscus Bakker, Kwakzalverij en onbevoegd uitoefenen der geneeskunst. Assen, Van Gorcum & Comp., 1969; Cees Renckens, Hedendaagse kwakzalverij. Alternatieve geneeswijien nader beschouwd, Amsterdam, Prometheus, 1992. Renckens has been chairman of the Dutch Society Against Quackery since 1988.
116. G A Lindeboom, Inleiding tot de geschiedenis der geneeskunde, Haarlem, Bohn, 1961 (in 1993, the seventh edition of this book was published); Paul van Dijk, Volksgeneeskunst in Nederland en Vlaanderen, Deventer, Ankh-Hermes, 1981; Leonardus Franciscus Bakker, Kwakzalverij en onbevoegd uitoefenen der geneeskunst. Assen, Van Gorcum & Comp., 1969; Cees Renckens, Hedendaagse kwakzalverij. Alternatieve geneeswijien nader beschouwd, Amsterdam, Prometheus, 1992. Renckens has been chairman of the Dutch Society Against Quackery since 1988.
117. The impulse that was given by physicians like Henry Sigerist, Owsei Temkin, Ludwig Edelstein and Erwin Ackerknecht and also by historians like Richard Harrison Shryock and Charles Rosenberg has largely by-passed the Netherlands.
118. It is ironic to note that many representatives of the critical or anti-heroic tradition in medical history share their evolutionary perspective with members of the heroic tradition: Dorothy Porter, 'Introduction', in idem (ed.), The history of public health and the modern state, Amsterdam, Rodopi, 1994, pp. 1-44.
119. Van Vegchel, op. cit., note 9 above.
120. See, for example, Loren Graham, Wolf Lepenies and Peter Weingart (eds), Functions and uses of disciplinary histories, Dordrecht, Reidel, 1983.
121. Rosenberg, 'Framing disease: illness, society and history', in Rosenberg and Golden, op. cit., note 1 above, pp. xiii-xxvi.
122. Roger Cooter (ed.), Studies in the history of alternative medicine, Houndmills, Macmillan Press, 1988.
123. Van Andel, op. cit., note 32 above, pp. 4-8.
124. A similar line of thought is developed by Hector Treub in Over "kwakzalverij"', in Gedenkboek, op. cit., note 49 above, pp. 1-42.
125. Van Andel, op. cit., note 32 above, p. 16.
126. Willem de Blécourt, 'Het Staphorster bocrtje. De geneeskundige praktijk van Peter Stegeman (1840-1922)', in Marijke Gijswijt-Hofstra (ed.), Geloven in genezen. Bijdragen tot de sociaalculturele geschiedenis van de geneeskunde in Nederland. Special edition of Volkskundig Bulletin, 1991, 17: 171-94, on pp. 185-7. Cf. 'The fringe/orthodoxy dichotomy can, of course, usefully contribute to an understanding of the historical sociology of the medical profession': Cooler, op. cit., note 66 above, p. xii.
127. Willem de Blécourt, 'Het Staphorster bocrtje. De geneeskundige praktijk van Peter Stegeman (1840-1922)', in Marijke Gijswijt-Hofstra (ed.), Geloven in genezen. Bijdragen tot de sociaalculturele geschiedenis van de geneeskunde in Nederland. Special edition of Volkskundig Bulletin, 1991, 17: 171-94, on pp. 185-7. Cf. 'The fringe/orthodoxy dichotomy can, of course, usefully contribute to an understanding of the historical sociology of the medical profession': Cooler, op. cit., note 66 above, p. xii.
128. Willem de Blécourt, 'Het Staphorster bocrtje. De geneeskundige praktijk van Peter Stegeman (1840-1922)', in Marijke Gijswijt-Hofstra (ed.), Geloven in genezen. Bijdragen tot de sociaalculturele geschiedenis van de geneeskunde in Nederland. Special edition of Volkskundig Bulletin, 1991, 17: 171-94, on pp. 185-7. Cf. 'The fringe/orthodoxy dichotomy can, of course, usefully contribute to an understanding of the historical sociology of the medical profession': Cooler, op. cit., note 66 above, p. xii.
129. On a similar false dichotomy (between elite culture and popular culture), see Willem Frijhoff, 'Inleiding: historische antropologie', in Peter te Boekhorst, Peter Burke and Willem Frijhoff (eds), Cultuur en maatschappij in Nederland 1500-1850, Meppel, Boom, 1992, pp. 11-38, esp. pp. 25-31.
130. For a new perspective on therapeutic efficacy, see Rosenberg, op. cit., note 48 above; John Harley Wamer, The therapeutic perspective: medical practice, knowledge and identity in America 1820-1885, Cambridge, Mass., Harvard University Press, 1986.
131. For a new perspective on therapeutic efficacy, see Rosenberg, op. cit., note 48 above; John Harley Wamer, The therapeutic perspective: medical practice, knowledge and identity in America 1820-1885, Cambridge, Mass., Harvard University Press, 1986.
132. Willem de Blécourt, Het amazonenleger. Irreguliere genezeressen in Nederland, ca. 1850-1930. Amsterdam University Press (forthcoming).
133. Cooter, op. cit., note 66 above, pp. x-xx.
134. For this "clash of cultures" see, for example, 'Medical history without medicine. Editorial', J. Hist. Med. allied Sci., 1980,35: pp. 5-7; Linda Bryder and Richard Smith, 'Editorial introduction', Soc. Hist. Med., 1988,1: v-vii; M Norton Wise, 'The enemy without and the enemy within', Isis, 1996, 87: 323-7.
135. For this "clash of cultures" see, for example, 'Medical history without medicine. Editorial', J. Hist. Med. allied Sci., 1980,35: pp. 5-7; Linda
136. For this "clash of cultures" see, for example, 'Medical history without medicine. Editorial', J. Hist. Med. allied Sci., 1980,35: pp. 5-7; Linda Bryder and Richard Smith, 'Editorial introduction', Soc. Hist. Med., 1988,1: v-vii; M Norton Wise, 'The enemy without and the enemy within', Isis, 1996, 87: 323-7.