The tribe Formicoxenini (Hymenoptera, Formicidae) in Poland - A taxonomic review and keys for identification

Annales Zoologici

Volumn 49, Issue 1-2, 1999, Pages 129-150

  Radchenko, Alexander ^a   Czechowski, Wojciech ^b   Czechowska, Wiesława ^b  

^a SCHMALHAUSEN INSTITUTE OF ZOOLOGY   (Ukraine)

^b MUSEUM AND INSTITUTE OF ZOOLOGY   (Poland)

Author keywords

Ants; Biology; Catalogue; Doronomyrmex; Epimyrma; Fauna; Formicoxenini; Formicoxenus; Harpagoxenus; Key; Leptothorax; Poland; Taxonomy; Zoogeography

Indexed keywords

EID: 0000210380     PISSN: 00034541     EISSN: None     Source Type: Journal    
DOI: None     Document Type: Article

References (156)

1. Agassiz, J. L. R. 1850. In: Dixon, F. The geology and fossils of the Tertiary and Cretaceous formation of Sussex. London, 422 pp.
2. Agosti, D. and C. A. Collingwood, 1987. A provisional list of the Balkan ants (Hym., Formicidae) with a key to the worker caste. 2. Key to the worker caste, including the European species without the Iberian. Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 60: 261-293.
3. André, E. 1896. Description d'une nouvelle fourmi de France. Bulletin de la Société Entomologique de France, 1896: 367-368.
4. Arakelian, G. R. 1994. Fauna Respubliki Armeniya. Nasekomye pereponchatokrylye. Murav'i (Formicidae). Erevan, 153 pp.
5. Arnoldi, K. V. 1977. Novye i maloizvestnye vidy murav'ev roda Leptothorax Mayr evropeiskoj chasti SSSR i Kavkaza. Entomologicheskoe Obozrenie, 56: 198-204.
6. Banert, P. and B. Pisarski. 1972. Mrówki (Formicidae) Sudetów. Fragmenta Faunistica, 18: 345-359.
7. Bańkowska, R., W. Czechowski, H. Garbarczyk and P. Trojan. 1984. Present and prognosticated fauna of the housing estate Białołȩka Dworska, Warsaw. Memorabilia Zoologica, 40, 168 pp.
8. Baroni Urbani, C. 1971. Catalogo delle specie di Formicidae d'Italia. (Studi sulla mirmecofauna d'Italia, 10). Memorie della Società Entomologica Italiana, 50: 5-287.
9. Begdon, J. 1932. Studja nad mrówkami Pomorza. Polskie Pismo Entomologiczne, 11: 57-96.
10. Begdon, J. 1954. Rozmieszczenie i makrotopy gatunków z rodziny Formicidae na terenach nizinnych. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 8: 435-506.
11. Begdon, J. 1958. Nowe stanowiska kilku interesuja̧cych gatunków Formicoidea w Polsce. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 13: 85-93.
12. Bingham, C. T. 1903. The fauna of British India, including Ceylon and Burma. Hymenoptera 2. Ants and cucko-wasps. London, 506 pp.
13. Bolton, B. 1982. Afrotropical species of myrmicine ant genera Cardiocondyla, Leptothorax, Melissotarsus, Messor and Cataulacus. Bulletin of the British Museum (Natural History) (Entomology). 45: 307-370.
14. Bolton B., 1994. Identification guide to the ant genera of the World. Cambridge, MA, 222 pp.
15. Bolton, B., 1995a. A new general catalogue of the ants of the world. Harvard University Press, Cambridge, MA, 504 pp.
16. Bolton, B. 1995b. A taxonomic and zoogeographical census of the extant ant taxa (Hymenoptera: Formicidae). Journal of Natural History, 29: 1037-1056.
17. Bondroit, J. 1918. Les fourmis de France et de Belgique. Annales da la Société Entomologique de France, 87: 1-174.
18. Brischke, C. G. A. 1888. Hymenoptera Aculeata der Provinzen Westund Ostpreussen. Schriften der Naturforschenden Gesellschaft in Danzig, Neue Folge, 7: 85-107.
19. Buschinger, A. 1965. Leptothorax (Mychothorax) kutteri n. sp., eine sozialparasitische Ameise (Hymenoptera, Formicidae). Insectes Sociaux, 12: 327-334.
20. Buschinger, A. 1966. Leptothorax (Mychothorax) muscorum Nylander und Leptothorax (M.) gredleri Mayr, zwei gute Arten. Insectes Sociaux, 13: 165-172.
21. Buschinger, A. 1968. Untersuchungen an Harpagoxenus sublaevis Nyl. (Hymenoptera, Formicidae). III. Kopula, Koloniengründung, Raubzüge. Insectes Sociaux, 15: 89-104.
22. Buschinger, A. 1974. Experimente und Beobachtungen zur Gründung und Entwicklung neuer Sozietäten der sklavenhaltenden Ameise Harpagoxenus sublaevis (Nyl.). Insectes Sociaux, 21: 381-406.
23. Buschinger, A. 1981. Biological and systematic relationships of social parasitic Leptothoracini from Europe and North America. In: P. E. Howse and J.-L. Clément (eds). Biosystematics of Social Insects. Systematics Association, spec. vol. 19: 211-222.
24. Buschinger, A. 1982. Epimyrma goesswaldi Menozzi, 1931 = Epimyrma ravouxi (André, 1896) - morphologischer und biologischer Nachweis der Synonymie (Hym., Formicidae). Zoologischer Anzeiger, 208: 352-358.
25. Buschinger, A. 1989. Evolution, speciation and inbreeding in the parasitic ant genus Epimyrma. Journal of Evolutionary Biology, 2: 265-283.
26. Buschinger, A. 1990. Sympatric speciation and radiative evolution of socially parasitic ants - Heretic hypotheses and their factual background. Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung, 28: 241-260.
27. Buschinger, A. and J. Heinze. 1993. Doronomyrmex pocahontas: not a workerless parasite but still an enigmatic taxon (Hymenoptera, Formicidae). Insectes Sociaux, 40: 423-432.
28. Buschinger, A. and B. Klump. 1988. Novel strategy of host-colony exploitation in a permanently parasitic ant Doronomyrmex goesswaldi. Naturwissenschaften, 75: 577-578.
29. Buschinger, A. and U. Winter 1976. Funktionelle Monogynie bei der Gastameise Formicoxenus nitidulus (Nyl.) (Hym., Form.). Insectes Sociaux, 23: 549-558.
30. Buschinger, A. and U. Winter. 1978. Echte Arbeiterinnen, fertile arbeiterinnen und sterile Wirtsweibchen in Völkern der dulotischen Ameise Harpagoxenus sublaevis (Nyl.) (Hym., Form.). Insectes Sociaux, 25: 63-78.
31. Buschinger, A., U. Winter and W. Faber. 1984. The biology of Myrmoxenus gordiagini Ruzsky, a slave-making ant. Psyche. 90: 335-342.
32. Collingwood, C. A. 1971. A synopsis of the Formicidae of North Europe. The Entomologist, 104: 150-176.
33. Collingwood, C. A. 1979. The Formicidae (Hymenoptera) of Fennoscandia and Denmark. Fauna Entomologica Scandinavica, 8, 174 pp.
34. Curtis, J. 1854. On the genus Myrmica, and other indigenous ants. Transactions of the Linnean Society of London, 21: 211-220.
35. Czechowska, W. 1976. Myrmekofauna Pienińskiego Parku Narodowego (Hymenoptera, Formicoidea). Fragmenta Faunistica, 21: 115-144.
36. Czechowska, W., and W. Czechowski. 1998. Gatunki mrówek (Hymenoptera, Formicidae) nowe dla Niziny Sandomierskiej. Fragmenta Faunistica, 41: 251-254.
37. Czechowska, W. and W. Czechowski. 1999. Leptothorax albipennis Curtis, 1854 (Hymenoptera, Formicidae) - nowy dla Polski gatunek mrówki. Przegla̧d Zoologiczny (in press).
38. Czechowska, W. and W. Czechowski. Epimyrma ravouixi (André, 1896) (Hymenoptera, Formicidae) in the Pieniny Mts - notes on its occurrence and biology. (In prep.).
39. Czechowska, W., A. Radchenko and W. Czechowski. 1998. Ecological and taxonomic notes on Leptothorax nadigi Kutter, 1925 (Hymenoptera, Formicidae) - an ant species new to Poland. Annales Zoologici, 48: 119-123.
40. Czechowski, W. 1990. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) trawników Warszawy (informacja wstȩpna). Wiadomości Entomologiczne, 9: 27-33.
41. Czechowski, W. 1991. Comparison of the myrmecofaunas (Hymenoptera, Formicoidea) of tree stands and lawns in Warsaw parks. Fragmenta Faunistica, 35: 179-184.
42. Czechowski, W. 1998. Sukcesja zespołów mrówek (Hymenoptera, Formicidae) w borze Świezym Puszczy Bialowieskiej. Parki Narodowe i Rezerwaty Przyrody, 17.3 (supl.): 55-62.
43. Czechowski, W. and W. Czechowska. 1997. Formicidae. In: J. Razowski (ed.). Wykaz Zwierza̧t Polski. Kraków, pp. 50-56.
44. Czechowski, W. and W. Czechowska. 1999. New sites in Poland and notes on the biology of socially parasitic ants Formicoxenus nitidulus (Nyl.) and Harpagoxenus sublaevis (Nyl.) (Hymenoptera, Formicidae). Fragmenta Faunistica, 42: 1-6.
45. Czechowski, W., W. Czechowska and A. Palmowska A. 1990. Arboreal myrmecofauna of Warsaw parks. Fragmenta Faunistica, 34: 37-45.
46. Czechowski, W., W. Czechowska and A. Radchenko. 1998. Nowe dane o wystȩpowaniu w Polsce rzadkich gatunków mrówek z rodzaju Leptothorax Mayr (Hymenoptera, Formicidae). Fragmenta Faunistica, 41: 247-250.
47. Czechowski, W. and N. G. Dyachenko. 1999. Mrówki (Formicidae). In: J. Gutowski (ed.) Wykaz Zwierza̧t Puszczy Białowieskiej (in press).
48. Czechowski, W. and B. Pisarski. 1990a. Ants (Hymenoptera, Formicoidea) of the Vistula escarpment in Warsaw. Fragmenta Faunistica, 33: 109-128.
49. Czechowski, W. and B. Pisarski. 1990b. Ants (Hymenoptera, Formicoidea) of linden-oak-hornbeam forests and thermophilous oak forests of the Mazovian Lowland. 1. Nest density. Fragmenta Faunistica, 34: 133-141.
50. Czechowski, W., B. Pisarski and W. Czechowska. 1990. Ants (Hymenoptera, Formicoidea) of moist meadows on the Mazovian Lowland. Fragmenta Faunistica, 34: 47-60.
51. Czechowski, W., B. Pisarski and K. Yamauchi. 1995. Succession of ant communities (Hymenoptera, Formicidae) in moist pine forests. Fragmenta Faunistica, 38: 447-488.
52. Dobrzańska, J. 1958. Partition of foraging grounds and modes of conveyings information among ants. Acta Biologiae Experimentalis, 18: 55-67.
53. Dobrzański, J. 1966. Contribution to the ethology of Leptothorax acervorum (Hymenoptera: Formicidae). Acta Biologiae Experimentalis, 26: 71-78.
54. Douwes, P. and B. Stille. 1991. Hybridization and variation in the Leptothorax tuberum group (Hymenoptera: Formicidae). Zeitschrift für Zoologische Systematik und Evolutionsforschung. 29: 165-175.
55. Emery, C. 1914. Intorno alia classificazione dei Myrmicinae. Rendiconto delle Sessioni della R. Accademia delle Scienze dell' Istituto di Bologna (N.S.), 18: 29-42.
56. Emery, C. 1915. Contributo alla conoscenza delle formiche delle isole italiani. Descrizioni di forme mediterranee nuove o critiche. Annali del Museo Civico di Storia Naturale di Genova (3), 6: 244-270.
57. Faber, W. 1969. Beiträge zue Kenntnis sozialparasitischer Ameisen. 2. Aporomyrmex ampeloni nov. gen., nov. spec. (Hym. Formicidae), ein neuer permanenter Sozialparasit bei Plagiolepis vindobonensis Lomnicki aus Österreich. Pflanzenschutz Berichte, 39: 39-100.
58. Fabricius, J. Ch. 1775. Systeama entomologiae, sistens insectorum classes, ordines, genera, species, adjectis synonymis, locis, descriptionibus, observationibus. Flensburgi et Lipsiae, 832 pp.
59. Fabricius, J. Ch. 1793. Entomologia systematica emendata et aucta. Secundum classes, ordines, genera, species adjectis synonymis, locis, observationibus, descriptionibus. 2. Hafniae, 519 pp.
60. Foerster, A. 1850. Hymenopterologische Studien. I. Formicariae. Aachen. 74 pp.
61. Forel, A. 1874. Les fourmis de la Suisse. Systématique. Notices anatomiques et physiologiques. Architecture. Distribution géographique. Nouvelles expériences et observations de moeurs. Neue Denksçhriften der Allgemeinen Schweizerischen Gesellschaft für die Gesammten Naturwissenschaften, 26: 1-447.
62. Forel, A. 1890. Fourmis de Tunisie et de l'Algérie orientale. Annales de la Société Entomologique de Belgique, 34: 61-77.
63. Forel, A. 1893. Sur la classification de la famille des formicides, avec remarques synonymiques. Annales de la Société Entomologique de Belgique, 37: 61-167.
64. Francoeur, A., R. Loiselle and A. Buschinger. 1985. Biosystématique de la tribu Leptothoracini. 1. Le genre Formicoxenus dans la région holarctique. Naturaliste Canadien, 112: 343-403.
65. Griep, E. 1940. Die Ameisen von Bellinchen a. d. Oder. (Hym., Form.). Märkische Tierwelt, 4: 224-230.
66. Heinze, J. 1995. The origin of workerless parasites in Leptothorax (s.str.) (Hymenoptera: Formicidae). Psyche, 102: 195-214.
67. Jacobson, H. 1940. Mitteilungen zur Ameisenfauna Pommerns sowie über das Vorkommen einer für Deutschland neuen Art: Myrmica rolandi Bondr. Zoologische Anzeiger, 131: 145-150.
68. Jakubisiak, S. 1948. Mrówki okolic Przybyszewa (południowe Mazowsze). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 3: 319-353.
69. Kaczmarek, W. 1953. Badania nad zespołami mrówek leśnych. Ekologia Polska, 1: 69-96.
70. Kaczmarek, W. 1963. An analysis of interspecific competition in communities of the soil macrofauna of some habitats in the Kampinos National Park. Ekologia Polska, A, 11: 421-483.
71. Karpiński, J. J. 1956. Mrówki w biocenozie Białowieskiego Parku Narodowego. Roczniki Nauk Leśnych, 14: 203-221.
72. Koehler, W. 1951. Fauna mrówek Pienińskiego Parku Narodowego. Warszawa, 55 pp.
73. Kotzias, H. 1930. Formica picea Nyl. in Schlesien. Zoologischer Anzeiger, 92: 56-58.
74. Krzysztofiak, L. 1984. Mrówki (Hymenoptera, Formicoidea) Świȩtokrzyskiego Parku Narodowego. Fragmenta Faunistica, 28: 309-323.
75. Krzysztofiak, L. 1985. Rozmieszczenie i zagȩszczenie gniazd mrówek w Puszczy Augustowskiej (Pojezierze Mazurskie). Fragmenta Faunistica, 29: 137-149.
76. Kulmatycki, W. 1920a. Mrówki niektórych okolic Małopolski. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, 53/54: 157-172.
77. Kulmatycki, W. 1920b. Przyczynek do fauny myrmekologicznej b. Królestwa Polskiego. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, 53/54: 189-194.
78. Kulmatycki, W. 1922. Przyczynek do fauny mrówek Wielkopolski i Pomorza. Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, 55/56: 71-86.
79. Kutter, H. 1925. Eine neue Ameise der Schweiz. Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 13: 409-412.
80. Kutter, H. 1945. Ein neue Ameisengattung. Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 15: 207-210.
81. Kutter, H. 1967. Beschreibung neuer Sozialparasiten von Leptothorax acervorum F. (Formicidae). Mitteilungen der Schweizerischen Entomologischen Gesellschaft, 10: 78-91.
82. Kutter, H. 1977. Insecta helvetica Fauna. 6. Hymenoptera, Formicidae. Zürich, 298 pp.
83. Latreille, P. A. 1798. Essai sur l'histoire des fourmis de la France. Brive, 50 pp.
84. Łomnicki, J. 1931. Przegla̧d mrówek (Formicidae) Tatr polskich. Polskie Pismo Entomologiczne, 10: 97-101.
85. Mayr, G. 1853. Beschreibung einiger neuer Ameisen. Verhandlungen des Zoologisch-Botanischen Vereins in Wien, 3: 277-286.
86. Mayr, G. 1855. Formicina austriaca. Beschreibung der bister im osterreichischen Kaiserstaadte aufgefundenen Ameisen nebst Hinzufugung jener in Deutschland, in der Schweize und in Italien vorkommender Ameisen. Verhandlungen des Zoologisch-Botanischen Verreins in Wien, 5: 273-478.
87. Mayr, G. 1861. Die Europäischen Formiciden. Wien, 80 pp.
88. Mayr, G. 1866. Myrmecologische Beitrage. Sitzungsberichte der k. Akademie der Wissenschsften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe, 53: 484-517.
89. Mazur, S. S. 1983. Mrówki borów sosnowych Polski. Rozprawy Naukowe i Monografie, 25, Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa, 71 pp.
90. Menozzi, C. 1931. Revisione del genere Epimyrma Em. e descrizione di una specie inedita di questo genere. Memorie della Società Entomologica Italiana, 10: 36-53.
91. Minkiewicz, R. 1935. Myrmosa brunnipes Lepel. tudziez̄ inne z̄a̧dłówki południowe lub rzadkie, wykryte w Polsce Środkowej. Fragmenta Faunistica Musei Zoologici Polonici, 2: 189-227.
92. Minkiewicz, R. 1939a. Niesienie siȩ robotnic a determinizm płci u mrówek. Polskie Pismo Entomologiczne, 16/17: 144-161.
93. Minkiewicz, R. 1939b. Les sexués du Leptothorax clypeatus Mayr et le probléme de la sexualisation somatique chez les fourmis. Polskie Pismo Entomologiczne, 16/17: 215-239.
94. Nasonov, N. V. 1892. K faune murav'ev Rossii. (K faune Privislyanskogo Kraya.). Izvestiya Varshavskago Universiteta, 5: 1-14.
95. Nowicki, M. 1864. Przyczynek do owadniczej fauny Galicyi. Kraków, 87 pp.
96. Nowotny, H. 1931a. Verzeichnis der bisher in Oberschlesien aufgefundenen Ameisen. Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins, 13/14: 150-157.
97. Nowotny, H. 1931b. Nachtrag zum Verzeichnis oberschlesischer Ameisen. Mitteilungen des Beuthener Geschichts- und Museumsvereins, 13/14: 294.
98. Nowotny, H. 1937. Nachtrag zur Ameisenfauna Oberschlesisen. Zeitschrift für Entomologie, 18: 5-6.
99. Nylander, W. 1846. Adnotationes in monographium Formicarum borealium Europae. Acta Societatis Scientarium Fennicae, 2: 875-944, 1041-1062.
100. Nylander, W. 1849. Adnotationes in monographium Formicarum borealium Europae. Acta Societatis Scientarium Fennicae, 3: 25-48.
101. Orlege, G. M. 1998. The identity of Leptothorax albipennis (Curtis) (Hymenoptera: Formicidae) and its presence in Great Britain. Systematic Entomology, 23: 25-33.
102. Parapura, E. and B. Pisarski. 1971. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) Bieszczadów. Fragmenta Faunistica, 17: 319-356.
103. Pawlikowski, T. and W. Sobieszczyk. 1980. Zagȩszczenie mrowisk na obszarach kserotermicznych siedlisk wydmowych w Kotlinie Toruńskiej. Acta Universitatis Nicolai Copernici, Biologia, 23: 15-23.
104. Pȩtal, J. 1961. Materiały do znajomości mrówek (Formicidae) Lubelszczyzny (I-IV). Fragmenta Faunistica, 9: 135-151.
105. Pȩtal, J. 1963. Donnée pour la morphologie de Myrmica rugulosoides For. et Leptothurax, nigrescens Ruzsky (Hymenoptera, Formicidae). Bulletin de l'Académie Polonaise des Sciences, Classe II, 11: 379-382.
106. Pȩtal, J. 1964. Fauna mrówek projektowanego rezerwatu torfowiskowego Rakowskie Bagno k. Frampola (woj. lubelskie). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 18: 143-173.
107. Pȩtal, J. 1968. Materiały do znajomości mrówek (Hymenoptera, Formicidae) Lubelszczyzny. VII. Zespoły mrówek środowisk torfowiskowych, leśnych i wydmowych okolic Libiszowa (pow. Parczew). Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 22: 117-127.
108. Pȩtal, J. 1994. Reaction of ant communities to degradation of forest habitats in the Karkonosze Mountains. Memorabilia Zoologica, 48: 171-179.
109. Pisarski, B. 1953. Mrówki okolic Kazimierza. Fragmenta Faunistica Musei Zoologici Polonici, 6: 465-500.
110. Pisarski, B. 1973. Struktura społeczna Formica (C.) exsecta Nyl. (Hymenoptera: Formicidae) i jej wpływ na morfologiȩ, ekologiȩ i etologiȩ gatunku. Warszawa, 134 pp.
111. Pisarski, B. 1975. Mrówki. Formicoidea. Katalog Fauny Polski (no. 23), 26, 1, 85 pp.
112. Pisarski, B. 1981. Mrówki (Formicidae, Hymenoptera). In: Zoocenologiczne podstawy kształtowania środowiska przyrodniczego osiedla mieszkaniowego Białołȩka Dworska w Warszawie. I. Skład gatunkowy i struktura fauny terenu projektowanego osiedla mieszkaniowego. Fragmenta Faunistica, 26 (1981): 341-354.
113. Pisarski, B. 1982. Ants (Hymenoptera, Formicidae) of Warsaw and Mazovia. In: Species composition and origin of the fauna of Warsaw. 3. Memorabilia Zoologica, 36: 73-90.
114. Pisarski, B. and W. Czechowski. 1978. Influence de la pression urbaine sur la myrmécofaune. Memorabilia Zoologica, 29: 109-128.
115. Pisarski, B. and W. Czechowski. 1991. Ant communities (Hymenoptera, Formicoidea) of moist and wet deciduous forests of Central Europe. Fragmenta Faunistica, 35: 167-172.
116. Pisarski, B., T. Huflejt, H. Garbarczyk, S. Głogowski, E. Kierych, P. Marczak, J. Sawoniewicz and E. Skibińska. 1992. Błonkówki. Hymenoptera. In: Z. Głowaciński (ed.). Czerwona Lista Zwierza̧t Gina̧cych i Zagrozonych w Polsce. Kraków, pp. 43-48.
117. Pongrácz, A. 1924. Beiträge zur Tiergeographie Polens. Archiv für Naturgeschichte, 89A, pp. 244-259.
118. Puszkar, T. 1978. Les fourmis (Formicidae) de la zone polluée des Établissements de l'Azote de Puławy. Memorabilia Zoologica, 29: 129-142.
119. Puszkar, T. 1982. Ants (Formicidae) in the agrocenoses affected by intensive pressure of industrial emissions. Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska, C, 37: 105-116.
120. Radchenko, A. G. 1994. Opredelitel'naya tablica murav'ev roda Leptothorax central'noj i vostochnoj palearktiki. Zoologichesky Zhurnal, 73: 146-158.
121. Radchenko A. G. 1995a. Obzor murav'ev roda Leptothorax (Hymenoptera, Formicidae) Central'noj i Vostochnoj Palearktiki. Soobshchenie 1. Delenie na gruppy. Gruppy acervorum i bulgaricus. Vestnik Zoologii, 6 (1994): 22-28.
122. Radchenko A. G. 1995b. Obzor murav'ev roda Leptothorax (Hymenoptera, Formicidae) Central'noj i Vostochnoj Palearktiki. Soobshchenie 2. Gruppy tuberum, corticalis, affinis, clypeatus i singularis. Vestnik Zoologii, 2/3: 14-21.
123. Radchenko, A. G. 1995c. Obzor murav'ev roda Leptothorax (Hymenoptera, Formicidae) Central'noj i Vostochnoj Palearktiki. Soobshchenie 3. Gruppy nylanderi, korbi, nassonovi i susamyri. Vestnik Zoologii, 4: 3-11.
124. Radchenko, A. G. and W. Czechowski. 1997. Doronomyrmex kutteri (Buschinger, 1965) (Hymenoptera, Formicidae) - a representative of a genus new to Poland. Fragmenta Faunistica, 40: 47-51.
125. Radchenko, A., W. Czechowski and W. Czechowska. 1997. The genus Myrmica Latr. (Hymenoptera, Formicidae) in Poland - a survey of species and a key for their identification. Annales Zoologici, 47: 481-500.
126. Radchenko, A., W. Czechowski and W. Czechowska. 1998. The genus Tetramorium Mayr (Hymenoptera, Formicidae) in Poland - a survey of species and a key for their identification. Annales Zoologici, 48: 107-118.
127. Roger J., 1863. Die neu aufgeführten Gattungen und Arten meines Formiciden-Verzeichnisses, nebst Ergänzung einiger früher gegeben Beschreibungen. Berliner Entomologische Zeitschrift, 7: 131-214.
128. Ruzsky, M. 1902. Neue Ameisen aur Russland. Zoologische Jahrbücher. Abteilung für Systematic, Geographie und Biologie der Thiere, 17: 469-484.
129. Ruzsky, M. 1904. O murav'yakh Arkhangel'skoj gubernii. Zapiski po Obshchej Geografii Imperatorskago Russkago Geograficheskago Obshchestva, 41: 287-294.
130. Saaristo, M. 1995. Distribution maps of the outdoor myrmicid ants (Hymenoptera, Formicidae) of Finland, with notes on their taxonomy and ecology. Entomologica Fennica, 6: 153-162.
131. Schenck, C. F. 1852. Beschreibung nassauischer Ameisenarten. Jahrbücher des Vereins für Naturkunde im Herzogtum Nassau, 8: 1-149.
132. Scholz, E. J. R. 1926. Die Ameisen des Annaberges. Aus dem Chelmer Lande, Gross Strehlitz, 2 pp.
133. Seifert, B. 1996. Ameisen: beobachten, bestimmen. Naturbuch Verlag, Augsburg, 352 pp.
134. Smith, M. R. 1950. On the status of Leptothorax Mayr and some of its subgenera. Psyche, 57: 29-30.
135. Snelling, R. R. 1986. New synonymy in Caribbean ants of the genus Leptothorax. Proceedings of the Entomological Society of Washington, 88: 154-156.
136. Soudek, S. 1925. Four new European ants. Entomologist's Record and Journal of Variation, 37: 33-37.
137. Stawarski, I. 1961. Nowe stanowiska rzadkich gatunków mrówek. (Hym., Formicidae). Polskie Pismo Entomologiczne, 31: 135-138.
138. Stawarski, I. 1966. Typy gniazd mrówek i ich zwia̧zki z siedliskiem na terenach południowej Polski. Zeszyty Przyrodnicze Opolskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, 6: 93-157.
139. Stitz, H. 1939. Hautflüger oder Hymenoptera. I. Ameisen oder Formicidae. Die Tierwelt Deutschlands, 37, 428 pp.
140. Szujecki, A., J. Szyszko, S. Mazur and S. Perliński. 1978. A succession of the ants (Formicidae) on afforested arable land and forest soils. Memorabilia Zoologica, 29: 183-189.
141. Szujecki, A., J. Szyszko, S. Mazur and S. Perliński. 1983. The process of forest soil macrofauna formation after afforestation of farmland. Warsaw Agricultural University Press, Warszawa, 196 pp.
142. Urbański, J. 1956. Dziesiȩć lat badań zoologicznych w projektowanym Wolińskim Parku Narodowym. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Poznańskiego, 1: 173-200.
143. Wengris, J. 1962. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) rezerwatu torfowiskowego Redykajny pod Olsztynem. Zeszyty Naukowe Wyz̄szej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, 14: 93-103.
144. Wengris, J. 1963. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) rezerwatu torfowiskowego Mszar (woj. olsztyńskie). Zeszyty Naukowe Wyz̄szej Szkoły Rolniczej w Olsztynie, 16: 411-423.
145. Wengris, J. 1977. Stan badań nad mrówkami (Formicoidea) północnowschodniej Polski. Biuletyn Informacyjny Polskiego Towarzystwa Entomologicznego, 20: 14-21.
146. Wheeler, W. M. 1904. Three new genera of inquiline ants from Utah and Colorado. Bulletin of the American Museum of Natural History, 20: 1-17.
147. Wheeler, W. M. 1910. Three new genera of myrmicine ants from tropical America. Bulletin of the American Museum of Natural History, 28: 259-265.
148. Wiȩckowski, S. 1957. Entomofauna pniaków sosnowych w zalez̄ności od wieku i rozmiaru pniaka. Ekologia Polska, 5: 13-140.
149. Wierzejski, A. 1868. Przyczynek do fauny owadów błonkoskrzydłych (Hymenoptera). Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, [2]: (108)-(120).
150. Wierzejski, A. 1873. Dodatek do fauny błonkówek (Hymenoptera). Sprawozdanie Komisji Fizjograficznej, 8: (253)-(273).
151. Wiśniewski, J. 1967. Analiza reśztek pochodzenia zwierzȩcego wystȩpuja̧cych w mrowiskach Formica polyctena Först. (Hym., Formicidae). Polskie Pismo Entomologiczne, 37: 385-390.
152. Wiśniewski, J. 1987. Nowe stanowiska gładyszka mrowiskowego -Formicoxenus nitidulus (Nyl.) (Hymenoptera, Formicidae) w Polsce. Badania Fizjograficzne nad Polska̧ Zachodnia̧, C, 35: 125-128.
153. Woyciechowski, M. 1985. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) Małych Pienin - Karpaty. Acta Zoologica Cracoviensia, 28: 283-296.
154. Woyciechowski, M. 1990a. Nuptial flights in several ant species and their aerial aggregations (Hymenoptera, Formicidae). Acta Zoologica Cracoviensia, 33: 555-564.
155. Woyciechowski, M. 1990b. Mrówki (Hymenoptera, Formicidae) polan tatrzańskich. Studia Naturae, Ser. A, 34: 125-138.
156. Zetterstedt, L. W. 1840. Insecta Lapponica descripta. Lipsiae, vi + 1140 pp., (Hymenoptera): pp. 315-476.